Την μέρα που πήγα να συναντήσω τον ομοιοπαθητικό κτηνίατρο Νίκο Γκόλφη στο ιατρείο του στο Κολωνάκι τον βρήκα να ψιθυρίζει με ήρεμη φωνή γλυκόλογα στο αυτάκι ενός μαυρόασπρου (tuxedo cat) γατούλη. Ακριβώς δίπλα του στεκόταν η κηδεμόνας του ζώου που το είχε φέρει για να του χορηγηθεί ένας ορός ενυδάτωσης καθώς τις τελευταίες μέρες είχε σταματήσει να τρώει και να πίνει νερό.
Ο γάτος δεχόταν με απίστευτη στωικότητα τις φροντίδες του γιατρού και δεν κουνήθηκε ρούπι ακόμα κι όταν έφθασε η στιγμή να του βάλει την βελόνα του ορού κάτω από το δέρμα. «Αυτό δεν είναι τίποτα. Το εντυπωσιακό είναι όταν, τις φορές που έχει χρειαστεί να του πάρει αίμα, δίνει οικειοθελώς στον γιατρό ακόμα και το ποδαράκι του» μου λέει η κηδεμόνας του θέλοντας να τονίσει το πόσο σημαντικό είναι να καταφέρει ο κτηνίατρος να κερδίσει την εμπιστοσύνη του ζώου.
Ο Μασούντ (σ.σ. έτσι λέγεται ο γάτος) έπασχε από λοιμώδη περιτονίτιδα, ένα πολύ σοβαρό λοιμώδες νόσημα που προσβάλλει τις γάτες και μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Εμφάνιζε προβλήματα με τον σπλήνα, είχε εμετούς και διάρροιες. Όταν τον ανέλαβε ο κ. Γκόλφης ήταν ήδη 12 ετών. Σήμερα είναι 19, που σημαίνει ότι έχει ξεπεράσει τα 100, σε ανθρώπινα χρόνια, και τα πηγαίνει εξαιρετικά καλά με την ομοιοπαθητική αγωγή που ακολουθεί. «Μάλιστα ο συνάδελφος που του κάνει τους υπέρηχους έχει εντυπωσιαστεί διότι δεν βλέπει καμία μεγάλη μεταβολή εκφυλιστικού τύπου στα όργανά του. Κάποια στιγμή βέβαια θα συμβεί κι αυτό διότι δεν υπάρχει η αθανασία, ούτε στις γάτες, αλλά το αναφέρω διότι είναι εντυπωσιακό» λέει ο κ. Γκόλφης ο οποίος αφού τελείωσε την κτηνιατρική σχολή της Θεσσαλονίκης έκανε σεμινάρια ομοιοπαθητικής στην Ελληνική Εταιρία Ομοιοπαθητικής Ιατρικής στην Αθήνα οπότε και έχει την διπλή ιδιότητα του κλασσικού αλλά και του ομοιοπαθητικού κτηνιάτρου.
Πιστεύω ακράδαντα ότι η πιο αληθινή σχέση που έχουμε πλέον είναι αυτή με τα κατοικίδιά μας, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό. Διότι αν ήταν πιο χαλαρές και αληθινές οι διαπροσωπικές μας σχέσεις δεν θα υπήρχε και η μεταφορά διαφόρων καταστάσεων πάνω στα ζώα μας. Είμαι πεπεισμένος ότι την αλήθεια μας στην ουσία την συγκοινωνούμε μόνο με τα κατοικίδιά μας.
Αν και η ομοιοπαθητική αποκτά ολοένα και περισσότερους ακόλουθους στις μέρες μας πολλοί εξακολουθούν να δυσπιστούν σχετικά με τα αποτελέσματα αυτής της εναλλακτικής μεθόδου της ιατρικής. Πολλοί μάλιστα πιστεύουν ότι η ομοιοπαθητική δρα μέσω του placebo, δηλαδή της αυθυποβολής. «Όμως στα ζώα δεν υπάρχει η έννοια της αυθυποβολής» λέει ο κ. Γκόλφης ο οποίος εξασκεί την ομοιοπαθητική για ζώα εδώ και 25 χρόνια έχοντας διαπιστώσει, όπως λέει ο ίδιος, την μεγάλη αποτελεσματικότητα της.
«Όταν ξεκίνησα το '94 να εξασκώ την ομοιοπαθητική στα ζώα θεωρούμουν κάτι "εξωτικό". Όμως δεν είχα καλή σχέση με τον τρόπο που αντιμετωπίζει ανθρώπους και ζώα η κλασσική ιατρική και μέσα από μια διεργασία ψαξίματος βρήκα ότι η ομοιοπαθητική ταίριαζε καλύτερα στην δική μου ιδιοσυγκρασία. Εφόσον μάλιστα διαπίστωσα ότι έχει και αποτελεσματικότητα στα ζώα εξασκώ το επάγγελμα του ομοιοπαθητικού κτηνιάτρου με μεγάλη ευχαρίστηση» συμπληρώνει.
Η ομοιοπαθητική για κατοικίδια βασίζεται στις ίδιες αρχές με αυτές της ομοιοπαθητικής για ανθρώπους. Ο πυρήνας της δε βασίζεται πάνω στην αρχή του Ιπποκράτη, του γνωστού ιατρού της αρχαιότητας, που έλεγε ότι τα «Όμοια ομοίων ιάματα εισί», δηλαδή ότι τα όμοια θεραπεύονται με τα όμοια. Ή αλλιώς ότι αυτό που σου προκαλεί το πρόβλημα μπορεί και να σε γιατρέψει. «Για να σας το εξηγήσω πρακτικά στην ομοιοπαθητική υπάρχει για παράδειγμα το arsenicum album- η αρχική ουσία δεν είναι ανιχνεύσιμη και τελικά αυτό που χορηγείται στον θεραπευόμενο είναι το ενεργειακό της αποτύπωμα» λέει ο κ. Γκόλφης.
Όπως συνεχίζει να μου εξηγεί η ομοιοπαθητική είναι η προσπάθεια να επιλυθούν εναλλακτικά τα προβλήματα χωρίς επιθετικές παρεμβάσεις με κορτιζόνες, αντιβιοτικά κλπ. Εκτός από τις περιπτώσεις που χρήζουν χειρουργείου. Νεφρικές και ηπατικές ανεπάρκειες, καρκίνους κ.λπ.
Σχετικά με τον καρκίνο που εμφανίζεται πλέον και σε πολλά κατοικίδια- γάτες και σκύλους- ο κ. Γκόλφης μου επισημαίνει ότι στα πρώτα χρόνια της πορείας του τα περιστατικά με καρκίνο ήταν σπάνιο φαινόμενο. «Τώρα είναι κάτι το συνηθισμένο. Είναι εντυπωσιακό το πόσο έχουν αυξηθεί τα κρούσματα και στα κατοικίδιά μας- υπάρχει ανάλογη αύξηση με αυτήν που παρατηρείται και στον άνθρωπο. Και σε όλες τις ηλικίες. Είναι τρομακτικό.
Όμως συμβαίνει και κάτι άλλο που το λέω καμιά φορά χάριν αστεϊσμού αλλά ισχύει: επειδή στους καιρούς μας, όλους μας κάτι μας τρώει, τα ζωάκια μας ξύνονται. Πριν την κρίση μπορεί να είχα 2-3 ζωάκια το τρίμηνο με κνησμό, τώρα πια πρέπει να σας πω ότι έχω 8-10 την εβδομάδα. Και πέρα από τις περιπτώσεις που έχουν ψύλλους, τσιμπούρια ή αλλεργίες, σε πολλά από αυτά υπάρχει ψυχογενές υπόστρωμα. Είναι σαφές ότι υπάρχει μια κατάσταση έντασης και εσωτερίκευσης του άγχους των ανθρώπων. Τα ζώα ναι μεν δεν έχουν ενοχές αλλά εσωτερικεύουν τον κραδασμό από τις δικές μας ενοχές.
Μια κυρία που με επισκέφθηκε πρόσφατα τελευταία απέκτησε εγγονάκι, διανύει μια περίοδο τρομερής έντασης- επειδή έχει αναλάβει ένα σωρό ευθύνες- και το σκυλάκι της έχει ξεκινήσει να ξύνεται μανιωδώς. Μια άλλη περίπτωση ήταν όταν ένας κύριος μου έφερε το σκυλάκι του που είχε πολύ έντονη διάθεση να τρώει την ουρά του. Στο ιστορικό που πήρα μου ανέφερε ότι είχε χάσει κάποιο αγαπημένο του πρόσωπο οπότε είχε έντονη στεναχώρια και εσωτερική «φαγούρα». Η επιλογή του ομοιοπαθητικού σκευάσματος που αποφάσισα να δώσω στο ζώο έγινε βάσει της εσωτερίκευσης της στεναχώριας. Το ζωάκι σταμάτησε να ξύνεται μέσα σε 3-4 μέρες και δεν ξανασχολήθηκε από τότε με την ουρά του.»
«Ένα σύμπτωμα της στεναχώριας είναι οι αναστεναγμοί και τα ξεφυσήγματα» λέει ο κ. Γκόλφης, ο οποίος όχι μόνο φαίνεται να τρέφει αληθινή συμπάθεια, αγάπη και σεβασμό για τα ζώα που κουράρει αλλά έχει φιλοσοφήσει αρκετά και τη σχέση του ανθρώπου με τα ζώα συντροφιάς.
«Στην ουσία μόνο με τα ζώα έχουμε εκπομπή του όλου της ταυτότητάς μας και μάλιστα με αμεσότητα διότι η σχέση μας με αυτά δεν υφίσταται το περίκλειστο του «εγώ» και του «λόγου», οπότε αναγκαστικά μεταφέρουμε σε αυτά διάφορα πράγματα από το μέσα μας. Δεν κάνουμε δημόσιες σχέσεις με τα κατοικίδιά μας.
Έχω δει πολλές περιπτώσεις που ο άνθρωπος έχει κολίτιδα και έπειτα από λίγο εμφανίζει και το ζώο του κολίτιδα. Ή περιπτώσεις ανθρώπων με διαβήτη που αποκτά και το ζώο τους διαβήτη. Συμβαίνει αρκετά συχνά αυτό. Γι' αυτό και είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε την συγγένεια των κραδασμών. Αυτό δεν σημαίνει κατ' ανάγκη ότι εμείς προκαλούμε στο ζωάκι μας αυτές τις ασθένειες αλλά είναι σαν να δημιουργείται μια ολότητα η οποία συγγενεύει πολύ σε όλα τα επίπεδα, συμπεριφορικά και σωματικά. Κι αν σκεφτούμε ότι στα περισσότερα σωματικά προβλήματα υπάρχει ένα ψυχικό υπόβαθρο τα ζωάκια, στο βαθμό που συγγενεύουν ψυχικά με μας, υπάρχει κατ' αντιστοιχία η πιθανότητα να εμφανίσουν τα ίδια σωματικά προβλήματα με μας.
Είναι ένας οδηγός τα ζωάκια μας και μπορούν να θέσουν ερωτήματα σε σχέση με το τι είμαστε. Κάποια στιγμή είχα μια πολύ ακραία περίπτωση. Ήταν μια κυρία που είχε μια γατούλα που επί δύο χρόνια την ξυπνούσε κάθε βράδυ στις 4 και δεν την άφηνε να κοιμηθεί. Η έλλειψη ύπνου την είχε διαλύσει σωματικά και ψυχικά. Όταν μου έφερε το ζώο περιέγραψα αμέσως στοιχεία συμπεριφοράς του και την ακούω να μονολογεί: «Συνεδρία νούμερο 41». Αυτό λοιπόν που φάνηκε στην 41η συνεδρία με την ψυχολόγο της μου το έδειξε η γατούλα στα πρώτα πέντε λεπτά. Τα κατοικίδια στις μέρες μας εμφανίζουν πολύ συχνά και στρες, ειδικά όταν δεν υπάρχει μια κανονικότητα μέσα στο σπίτι, αλλά και όταν ο άνθρωπός τους είναι στρεσαρισμένος εμφανίζουν κι αυτά «στρες εξ αγχιστείας».
Έχει ενδιαφέρον διότι είναι αδρές οι γραμμές στα ζωάκια. Δεν καμώνονται, δεν κρύβονται και δεν εκλογικεύουν. Σε εμάς η σχέση μυαλού, συναισθήματος και πραγματικότητας είναι μεταφραστική κι αν λάβουμε υπόψη και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, που θέτουν και τα «τι πρέπει», εκεί ξεχνάμε εντελώς το τι θέλουμε.
Το ζώο αν ζηλέψει θα σου κατουρήσει τον καναπέ. Αγχώνεται που το αφήνεις μόνο του; Θα σου καταστρέψει τα έπιπλα και θα ουρλιάζει. Εμείς δεν τα κάνουμε αυτά. Πόσες φορές θέλουμε να κλάψουμε και δεν κλαίμε διότι πρέπει να κρατήσουμε το image; Είναι τραγικό. Τα ζώα από την άλλη μας δείχνουν το πρωτογενές συναίσθημα κάτι που στον άνθρωπο τείνει να εκλείψει.
Πιστεύω ακράδαντα ότι η πιο αληθινή σχέση που έχουμε πλέον είναι αυτή με τα κατοικίδιά μας, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό. Διότι αν ήταν πιο χαλαρές και αληθινές οι διαπροσωπικές μας σχέσεις δεν θα υπήρχε και η μεταφορά διαφόρων καταστάσεων πάνω στα ζώα μας. Είμαι πεπεισμένος ότι την αλήθεια μας στην ουσία την συγκοινωνούμε μόνο με τα κατοικίδιά μας».
Στο ιατρείο του ο κ. Γκόλφης δέχεται κυρίως δύο κατηγορίες πελατών: αυτούς που είναι και οι ίδιοι δέκτες της ομοιοπαθητικής κι εκείνους που δεν είχαν ποτέ καμία σχέση με την ομοιοπαθητική αλλά την βλέπουν ως μια έσχατη λύση για το ζωάκι τους έχοντας κλείσει τον κύκλο της κλασσικής ιατρικής παρέμβασης. «Οι δεύτεροι σαφώς έρχονται πιο επιφυλακτικοί αλλά στην συνέχεια αφού βοηθηθούν αλλάζουν στάση. Μάλιστα υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που ξεκίνησαν και οι ίδιοι ομοιοπαθητική όταν είδαν την θετική έκβαση της πορείας της υγείας και της ζωής του ζώου τους» λέει.
Ένα άλλο εντυπωσιακό που έχει παρατηρήσει ο κ. Γκόλφης είναι ότι αν ο ιδιοκτήτης του ζώου ακολουθεί κάποια ομοιοπαθητική θεραπεία, συνήθως η ίδια ουσία που παίρνει εκείνος θα χρειαστεί να δοθεί και στο ζώο. «Το πιο απίθανο είναι πως αν αλλάξω ουσία στο ζώο, συνήθως μου λένε ότι και ο ομοιοπαθητικός τους τους άλλαξε το φάρμακό τους χορηγώντας τους το ίδιο με το κατοικίδιό τους. Έχει ενδιαφέρον αυτό και έρχεται και κολλάει με την συγγένεια των κραδασμών που λέγαμε νωρίτερα».
«Τα ζωάκια δεν χρειάζονται συχνές επισκέψεις στον ομοιοπαθητικό όπως ενδεχομένως να χρειάζεται ο άνθρωπος κι αυτό γιατί έχουν μια ωραία κανονικότητα που αν την είχαμε κι εμείς θα ήταν πιο καλή η ζωή μας» λέει ο κ. Γκόλφης και συνεχίζει:
«Δηλαδή η γάτα που έχουμε στο σπίτι θα κάνει συγκεκριμένα πράγματα κάθε μέρα, ο σκύλος μας θα πάει συγκεκριμένες ώρες για βόλτα. Αυτό από το οποίο πάσχουμε εμείς οι άνθρωποι είναι η γενικευμένη μη κανονικότητα. Συνοψίζοντας, τα ζώα που ακολουθούν κάποια ομοιοπαθητική αγωγή πηγαίνουν εξαιρετικά καλά χωρίς να χρειάζεται να κάνουν επαναληπτικές επισκέψεις στον ομοιοπαθητικό όπως θα πήγαινε πιθανότατα ένας άνθρωπος. Κι αυτό γιατί μπαίνουν σε μια υγιή ροή και επειδή δεν έχει απρόβλεπτα η ζωή τους μπαίνουν σε μια συχνότητα υγείας χωρίς να έχουν υποτροπές».
Η διάγνωση γίνεται ρωτώντας και παρατηρώντας. «Είναι σχετικά εύκολο διότι και τα ζώα δεν κρύβονται και δείχνουν αυτό που βιώνουν. Όμως και οι πληροφορίες που δίνουν οι άνθρωποι για τα ζώα τους, επειδή δεν έχουν αντίλογο και «καρυκεύματα», είναι συνήθως to the point» επισημαίνει ο ίδιος.
«Είναι κωμικό να λένε οι γκουρού ότι πρέπει να ζεις το παρόν. Αυτό τα ζώα το έχουν a priori. To ανώτερον ον λοιπόν αφού έχει κάνει διαδρομές σκέψης για το τι είναι καλό καταλήγει σε αυτό που τα ζώα δεν αμφισβήτησαν ποτέ. Επίσης, τα ζώα δεν είναι θανατοφοβικά. Αυτά είναι δύο βασικές προσεγγίσεις που δείχνουν σοβαρή υστέρηση του όντος άνθρωπος σε σχέση με τα ζώα.
Έχω συντροφεύσει κι εγώ ζώα που κάποια στιγμή έφυγαν από τη ζωή. Αυτό που παρατήρησα μεταξύ άλλων είναι η στωικότητά τους σε σχέση με το «φεύγειν». Θυμάμαι τη ρήση του Bataille που έλεγε ότι «τα ζώα δεν φοβούνται τον θάνατο διότι ζουν κατά φύση και ο θάνατος είναι μια φυσική κατάσταση».
Ο πολιτισμός μας μπορεί να είναι παράγωγο της τρομερής θανατοφοβίας του ανθρώπου και της ανάγκης να ελέγξει. Τα ζώα δεν ελέγχουν, ούτε αναρωτιούνται. Είναι απλώς μέλη του σύμπαντος.
Οι σχέσεις που αναπτύσσουμε με τα ζώα μας μας βοηθούν να έχουμε αναρωτήσεις για εμάς. Δηλαδή εκεί που περνάς μέσα από μια πλατεία με πεντακόσιες σκέψεις στο κεφάλι βλέπεις τους αδέσποτους σκύλους να κάθονται και να λιάζονται. Εμείς πότε λιαζόμαστε; Πότε ήταν η τελευταία φορά που είπαμε «τώρα θα καθίσω να χαρώ τον ήλιο»; Πότε κοιτάξαμε τελευταία φορά τον ουρανό; Είμαστε εγκλωβισμένοι σε ένα δίκτυο σκέψεων και πληροφοριών και απέχουμε από την ζωή. Αυτά, τα ζώα τα χαίρονται και τα έχουν χωρίς την βοήθεια των «ειδικών». Δεν έχουν κάποιον να τους λέει «Χαλάρωσε τώρα». Το κάνουν από μόνα τους. Δεν χρειάζεται να κάνουν γιόγκα για να πάρουν βαθιές αναπνοές.
Το άλλο πολύ σημαντικό που παρατηρώ είναι τα παιδάκια που μεγαλώνουν μέσα σε ένα περιβάλλον απτικής αμυντικότητας, «Μην αγγίζεις εκεί, έχει μικρόβια» ακούω συχνά να τα διατάσσουν. Τα ζώα στο σπίτι λοιπόν μπορούν να τα βοηθήσουν να αναπτύξουν μια σχέση αφής. Ειδικά με τις γάτες που θα χουρχουρίσουν μόνο όταν είσαι απόλυτα συγκεντρωμένος εκεί. Η επικοινωνία μέσω της αφής είναι κάτι που δεν υπάρχει πια στις ανθρώπινες σχέσεις. Τις περισσότερες φορές ακόμα και την ώρα που εκδηλωνόμαστε με χάδια και αγκαλιές έχουμε ένα σωρό σκέψεις στο μυαλό μας. Ενώ με τα ζώα μπορείς να «ταξιδέψεις» μέσω της αφής. Το ταξίδι της αφής, κάτι που έχουμε απωλέσει, μπορούμε να το ξαναβρούμε μέσα από τη σχέση μας με τα ζώα» λέει ο κ. Γκόλφης σε έναν απίστευτα χειμαρρώδη μονόλογο.
«Όταν διαλύομαι, απλά κοιτάζω μια ή περισσότερες απο τις γάτες μου. Έχω 9. Απλά κοιτάζω κάποια να κοιμάται ή να μισοκοιμάται κι ηρεμώ» έγραφε ο Τσαρλς Μπουκόφσκι σε ένα κείμενό του περί των γατιών, των ζώων που αγαπούσε πολύ ο ίδιος. Τελικά τα κατοικίδιά μας τα έχουμε ανάγκη. Για κάποιον ίσως η μοναδική χαρά που βιώνει μέσα στη μέρα του είναι η στιγμή που βλέπει τον σκύλο του να του κουνάει τη ουρά όταν επιστρέφει στο σπίτι από τη δουλειά. «Τολμώ να πω ότι ακόμα και με τα παιδιά μας δεν αισθανόμαστε την ίδια χαρά, διότι κάποια στιγμή μεγαλώνουν, υπάρχει ο λόγος κι ο αντίλογος.. Με τα ζώα δεν υπάρχει αντίλογος μονάχα μια κανονικότητα χαράς.
Το να φροντίζουμε για την καλή υγεία και ζωή των κατοικιδίων μας είναι όχι μόνο ζωτικής σημασίας για εμάς αλλά και ένα στοιχείο πολιτισμού. Όταν βοηθάμε τα ζώα μας να ζουν καλύτερα μας βοηθούν κι εκείνα με τον τρόπο τους, ξαναφέρνοντάς μας σε επαφή με τον αρχέγονο μίτο. Είναι σημαντικό μέσα στην ανθρώπινη εξέλιξη να θυμόμαστε και ποιες είναι οι ρίζες μας. Γιατί οι ρίζες μας είναι η ανάγκη του «τρώγειν», του «χαϊδεύεσθαι», του «φροντίζειν» κλπ. Είναι πρωταρχικά πράγματα αυτά τα οποία συχνά ξεχνάμε. Ακόμα και το παιχνίδι που θα παίξουμε με το ζωάκι μας δημιουργεί μια ψυχική ανάταση. Έχουμε κι εμείς ανάγκη του «παίζειν», γι αυτό και στους ανθρώπους αρέσει πολύ να παρακολουθούν παντός είδους παιχνίδια. Μέσα στην καθημερινότητά μας όμως δεν μας επιτρέπεται να παίξουμε, μη και χάσουμε τη σοβαρότητά μας. Ωστόσο μέσα από το παιχνίδι με το ζωάκι μας ξεδίνουμε κι εμείς.
Τα ζώα μας βοηθούν να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι και να επικοινωνήσουμε καλύτερα με τον εαυτό μας. Δεν είναι απλά «pets». Χρειάζεται να τους αναγνωρίσουμε ότι είναι όντα του ίδιου σύμπαντος δίχως ιεραρχήσεις».
Info:
Τα ιατρεία του ομοιπαθητικού κτηνιάτρου κ. Νίκου Γκόλφη βρίσκονται στις οδούς Ξενοκράτους 48, Κολωνάκι (2107290544) και Λ. Μεσογείων 256, Χολαργός (210 6511784)
