Δεν πέρασε ούτε χρόνος αφότου «μια τσούλα χρονοταξιδιώτισσα», όπως αυτοχαρακτηρίζεται, χωρίς ηλικία και ημερομηνία γέννησης, όπως όλες οι θεότητες, «προσγειώθηκε» με ένα μαύρο ταξί στους χαλεπούς καιρούς μας για να αναστατώσει τον κόσμο της τέχνης, να μαγέψει το κοινό της και να εξασφαλίσει την καθημερινή της σαμπάνια, τη δική της «αμβροσία». Με 20 εκατ. προβολές στο διαδίκτυο, 100.000 ακολούθους σε TikTok και Instagram, διθυραμβικές κριτικές και τα εισιτήρια για κάθε ζωντανή της εμφάνιση να γίνονται ανάρπαστα, η ήδη θρυλική Coco, δημιούργημα και alter ego του Βρετανού κωμικού Μαξ Νόρμαν έκανε πρόσφατα τον πρώτο αθηναϊκό της περίπατο μαζί με τον βοηθό-«σκλάβο» της και τους/τις 15 τυχερούς/-ές που έκλεισαν έγκαιρα θέση. Μαζί τους «ανέχτηκε» κι εμάς για χάρη αυτής της συνέντευξης και ήταν σίγουρα ιδιαίτερη εμπειρία μια περιήγηση που, όπως όλες όσες έχει κάνει στη Βρετανία και αλλού –και είναι πλέον διεθνώς περιζήτητη!–, συνδυάζει ιστορικές μορφές, τόπους και γεγονότα με το σήμερα μέσα από μια camp αφήγηση διανθισμένη με σπαρταριστά ανέκδοτα, κουτσομπολιά και λιγότερο γνωστές πτυχές της Ιστορίας, καθώς και με διαδραστικά παιχνίδια, σκετς και χοροθεατρικές περφόρμανς. Πρόστυχη, σνομπ, αλλά ταυτόχρονα καλοσυνάτη και αγαπησιάρα, μας μίλησε για το πώς είναι να μην αφηγείσαι απλώς την Ιστορία αλλά να τη φτιάχνεις κιόλας, όπως είναι το «μότο» της!
Το πρώτο της βίντεο ως Coco το έκανε στη National Portrait Gallery στο Λονδίνο, όπου συνεχίζει να οργανώνει περιηγήσεις – μήπως δεν τους είχε σοκάρει αρκετά; «Το δικό μου “δόγμα του σοκ”, αγάπη, είναι μέσο και όχι αυτοσκοπός. Ίσως, όμως, θέλησαν απλώς να αποφύγουν τα χειρότερα!» αποκρίνεται. Όμως, ναι, θυμάται ακόμα την πρώτη φορά, τα αμήχανα βλέμματα των υπαλλήλων όταν την είδαν να μπαίνει και το πρώτο της «θύμα», έναν Αμερικανό καθηγητή Ιστορίας που στεκόταν δίπλα σε ένα πορτρέτο του Δαρβίνου και μιλούσε γι’ αυτόν στους φοιτητές του. Στεκόταν, λέει, πίσω του, δεν την είχε δει και καθώς τον άκουγε, είπε δήθεν στο άσχετο ότι ο Δαρβίνος τσιμπούκωνε τον πρώτο του ξάδελφο, κάτι που αληθεύει. «Ο κ. καθηγητής εξεπλάγη, “ποιος το είπε αυτό;”, έκανε κοιτώντας γύρω του, αλλά με έναν τρόπο που καταλάβαινες ότι γνώριζε μεν αυτή την ιστορική λεπτομέρεια αλλά τη συγκατέλεγε σε εκείνες που καλύτερα να μένουν μεταξύ ιστορικών!»
«Υπάρχουν άνθρωποι που σοκάρονται βλέποντας μια δίμετρη τρανς –πολλοί δεν καταλαβαίνουν, τουλάχιστον όχι αμέσως, ότι δεν είμαι τρανς, απλώς κυκλοφορώ in drag στο πλαίσιο της περφόρμανς– να μπαίνει αεράτη σε ένα μουσείο, ας πούμε, σαν να πρόκειται για έναν χώρο απαγορευμένο για τέτοια άτομα. Πρέπει, φυσικά, όταν αμφισβητείς τα έμφυλα στερεότυπα να είσαι προετοιμασμένος για παν ενδεχόμενο, έχω εξασκηθεί λοιπόν στο τροχάδην με ψηλοτάκουνα!»
Αν δέχτηκε ποτέ προσβολές ή επιθέσεις λόγω της εμφάνισής της; «Όχι, τίποτα ιδιαίτερο, ακόμα και στο Κάιρο όπου πήγα τον Δεκέμβριο δεν αντιμετώπισα κάποιο πρόβλημα. Ο οδηγός μου μάλιστα εκεί είχε έναν φίλο παντρεμένο με τέσσερις γυναίκες –προφανώς είχε πολλές καύλες!– που για να τον πικάρει του είπε στο τηλέφωνο ότι κυκλοφορεί με μια ψηλή ξανθιά Βρετανή κουκλάρα. Κατέφθασε, λοιπόν, αυτός σε ένα ρεστοράν στην Γκίζα όπου βρισκόμασταν για να με γνωρίσει και όταν κατάλαβε τι συνέβαινε, του πέσανε τα μούτρα – είχα καταγράψει όλο το περιστατικό με κρυφή κάμερα και ήταν πολύ αστείο να βλέπεις τις εκφράσεις του – εν τέλει βάλαμε όλοι μαζί τα γέλια. Όπως καταλαβαίνεις, γλυκέ μου, μένουν όλοι σύξυλοι βλέποντάς με, οπότε δεν τους μένει χρόνος αντίδρασης! Άντε να ακούσω καμιά μουρμούρα, όπως συνέβη με μια κυρία κατά την περιήγηση που έκανα στους Δελφούς και η οποία προηγήθηκε εκείνη της Αθήνας. Καθώς, λοιπόν, με είδε να ξεναγώ το γκρουπ μου γύρισε και είπε φωναχτά στην παρέα της “μα πώς επιτρέπουν τέτοιες παρουσίες σε αρχαιολογικούς χώρους; Ντροπή!”. Διότι ναι, υπάρχουν άνθρωποι που σοκάρονται βλέποντας μια δίμετρη τρανς –πολλοί δεν καταλαβαίνουν, τουλάχιστον όχι αμέσως, ότι δεν είμαι τρανς, απλώς κυκλοφορώ in drag στο πλαίσιο της περφόρμανς– να μπαίνει αεράτη σε ένα μουσείο, ας πούμε, σαν να πρόκειται για έναν χώρο απαγορευμένο για τέτοια άτομα. Πρέπει, φυσικά, όταν αμφισβητείς τα έμφυλα στερεότυπα να είσαι προετοιμασμένος για παν ενδεχόμενο, έχω εξασκηθεί λοιπόν στο τροχάδην με ψηλοτάκουνα! Μπορεί, ωστόσο, να έχεις και πολύ καλές υποδοχές, όπως μια γυναικεία συντροφιά στη σάλα του ξενοδοχείου Ritz στο Λονδίνο, που όταν με είδαν να γυρίζω εκεί ένα βίντεο ως Coco, με κάλεσαν περιχαρείς στο τραπέζι τους για κοκτέιλ χωρίς να με γνωρίζουν».
Παρατηρώ ότι η Coco έχει ιδιαίτερη πέραση στις γυναίκες και η διαπίστωση αυτή χαροποιεί πολύ τον Μαξ: «Τις αγαπώ και τις θαυμάζω, μεγάλωσα άλλωστε ανάμεσα σε γυναίκες, τη μητέρα και τις τρεις αδελφές μου. Όσοι πιστεύουν ότι το drag διακωμωδεί ή προσβάλλει τη γυναίκα κάνουν λάθος, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο», λέει, σημειώνοντας πως ένα υπολογίσιμο κομμάτι των ακολούθων του στα σόσιαλ είναι γυναίκες 40-50 ετών.
Συνεχίζει λέγοντας ότι έχει αρκετές προτάσεις και για εξόδους, ιδιωτικές ξεναγήσεις ή πριβέ σόου από θαυμαστές του: «Τις προάλλες κιόλας ένας τύπος με κάλεσε για δείπνο στο γιοτ του στο Αμάλφι, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα ήθελε και κάτι περισσότερο. Ναι, μου έχουν προσφέρει χρήματα και για ερωτική συντροφιά, και δεν ήταν λίγα. Εγώ, πάλι, δέχομαι ευχαρίστως κεράσματα και αμοιβές για τη δουλειά μου, αλλά μέχρι εκεί. Όταν ζούσα στην αρχαία Ρώμη ήμουν μια εταίρα πολυτελείας, αυτές όμως οι μέρες αποτελούν πια παρελθόν – πλέον απαντώ ότι, ευτυχώς ή δυστυχώς, η Coco δεν προσφέρει τέτοιου είδους υπηρεσίες! Είναι γενικά και για μένα μια πολύ διδακτική εμπειρία αυτή η “μεταμόρφωση” σε σχέση τόσο με τον εαυτό μου όσο και με την κοινωνία», θα πει. Όσο για το πιο σόκιν μήνυμα που έχει λάβει, «ήταν ενός άνδρα που μου έστειλε μια σέλφι του πισινού του. “Σ’ ευχαριστώ, αγάπη, για την προσπάθεια”, του απάντησα, καθώς θέλει κάποια δεξιότητα να φωτογραφίσει κανείς τον κώλο του!»
Αλλά πώς προέκυψε η ιδέα για το πρότζεκτ Coco; Βγάζοντας τα γυαλιά ηλίου και αλλάζοντας ελαφρώς τη φωνή του, απαντά ως δημιουργός αυτής της περσόνας και alter ego της: «Ιρλανδικής καταγωγής, ο Μαξ Νόρμαν σπούδασε Ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ ή μάλλον του Σέξετερ –όπως διευκρινίζει, καθώς το έβρισκε, λέει, πολύ σέξι– και υποκριτική στη Γαλλία, στην Αγγλία και στις ΗΠΑ». Με την κωμωδία ξεκίνησε να ασχολείται το 2018. Την Coco την εμπνεύστηκε, λέει, δύο χρόνια πριν σε ένα λονδρέζικο κλαμπ όπου έκανε stand-up comedy – τότε πρωτοεμφανίστηκε υιοθετώντας το προσωνύμιο αυτό με ξανθιά περούκα, μαύρο γυαλί και για φόρεμα μια μεγάλη μαύρη σακούλα σκουπιδιών: «Την αρχική παγερή σιωπή του κοινού διαδέχθηκε ο ενθουσιασμός αρχικά και τότε κατάλαβα ότι η Coco είχε έρθει για να μείνει. Δεν ήθελα, όμως, να την περιορίσω στα θέατρα και τα κλαμπ και τότε, όπως ακριβώς “σκάει” ο φελλός όταν πετάγεται από το μπουκάλι της σαμπάνιας, μου έσκασε και μένα η ιδέα να τη βάλω να κάνει περιηγήσεις σε μουσεία, γκαλερί, αρχαιολογικούς χώρους και άλλα αξιοθέατα, όπως ήταν η camp περιήγηση στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας… Οι συμβατικές περιηγήσεις είναι συνήθως ψυχρές, βαρετές και προβλέψιμες, θέλησα λοιπόν να τις κάνω πιο συναρπαστικές, πιο πνευματώδεις και πραγματικά ούτε εγώ πίστευα τι ανταπόκριση θα είχε αυτό!». Πλέον δέχεται, λέει, διαρκώς προτάσεις για εμφανίσεις σε διάφορες χώρες, από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ μέχρι την Αυστραλία.
Πώς όμως κρίνει, αλήθεια, όλο αυτό το τρανσφοβικό κλίμα που πυροδότησε η επανεκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ; «Το να κυκλοφορώ ως Coco και να κάνω αυτές τις camp περιηγήσεις-περφόρμανς μοιάζει αρκετά προκλητικό σε ένα πολιτικό περιβάλλον που γέρνει επικίνδυνα προς τα ακροδεξιά. Ακόμα και στη Βρετανία τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα μας ανησυχούν οι εξελίξεις. Η δική μου απάντηση σε όλη αυτή την εκστρατεία μίσους είναι “κάνε ό,τι θες στη ζωή σου, χωρίς να δίνεις λογαριασμό πουθενά, και διεκδίκησε όσο περισσότερο χώρο μπορείς από αυτόν που σου ανήκει”. Αν κάποιος διαφωνεί με αυτό, μπορεί πολύ απλά να πάει να γαμηθεί! Το τρανς βίωμα δεν είναι κάτι καινούργιο, έχει ιστορία χιλιάδων χρόνων και, πέρα απ’ όσα γνωρίζουμε σχετικά μένουν πολλά ακόμα να ανακαλύψουμε. Εκείνο, όμως, που χρειάζεται να κάνουμε τώρα είναι να μη φοβηθούμε, να μη σωπάσουμε αλλά να απαντήσουμε στη σύγχρονη ακροδεξιά πρόκληση υπερασπιζόμενοι τα άτομα και τις κοινωνικές ομάδες που στοχοποιεί. Προσωπικά, μπορεί, όπως είπα, να μην είμαι τρανς, διαπιστώνω όμως ότι πιθανόν ως Coco να εμπνέω νέα τρανς άτομα που θέλουν να βγουν προς τα έξω. Τις προάλλες, μετά το “rap battle” στο Μοναστηράκι, όπου συμμετείχα, αυξάνοντας έτσι κατακόρυφα τον αριθμό των θεατών που το παρακολουθούσαν προς μεγάλο ενθουσιασμό των διαγωνιζόμενων πιτσιρικάδων, βρέθηκα έξω από τη Μητρόπολη. Εκεί άκουσα μια παρέα νεαρών Ιταλών τουριστών, αγόρια και κορίτσια, να λένε σε έναν μακρυμάλλη φίλο τους, δείχνοντάς με, “να, εσύ όταν μεγαλώσεις!”. Καθώς κατάλαβα κυριολεκτούσαν χωρίς καμία κακή πρόθεση, πιθανότατα το παιδί τούς είχε μιλήσει για τη φάση του. Eντούτοις, δεν κάνω ακτιβισμό, ασχέτως του ότι το drag έχει και πολιτικές συνδηλώσεις και ο Μαξ Νόρμαν νιώθει φύσει αλληλέγγυος απέναντι σε όλα τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα». Η Coco, λέει, δεν φιλοδοξεί να αλλάξει με το ζόρι κανέναν ούτε να ξεκινήσει κάποιο κίνημα, δικό της ζητούμενο είναι «να κάνω το απλώς καλό, υπέροχο!».
Και το σεξ; Τι θέση έχει στη ζωή της; «Την καλύτερη, εννοείται! Πέρα από την πλάκα, το σεξ υπάρχει παντού στη ζωή μας. Ακόμα και ο τρόπος που τρώει ή κοιμάται κανείς μπορεί να είναι πολύ αποπλανητικός, αν με νιώθεις. Τώρα, αν με ρωτάς εάν έχω κάποιον σύντροφο, η απάντηση είναι προφανής, ένας ποτέ δεν αρκεί, αλλά, καθότι αρέσω, είχα πλήθος εραστές όλους αυτούς τους αιώνες!».
Το αθηναϊκό της τουρ περιλάμβανε εξομολογήσεις ακολούθων στα σκαλάκια έξω από τους Ταξιάρχες στην Πλάκα· παρατηρώ ότι πολύ της πήγαινε ο ρόλος και χαίρεται γι’ αυτό, καθώς ήταν η πρώτη φορά, όχι όμως και η τελευταία. «Θα το ξανακάνω!» απειλεί, και τότε της ζητώ να αποκαλύψει κάποιες αμαρτίες που της εκμυστηρεύτηκαν: «Μια κοπέλα μού είπε ότι πρόσφατα έκανε για πρώτη φορά έρωτα με δύο άντρες ταυτόχρονα και ψιλοντρεπόταν γι’ αυτό. Τη συνεχάρην για την πράξη της και της είπα να είναι περήφανη για τις επιλογές της! Αυτή ήταν μια διασκεδαστική εξομολόγηση, καθώς λέει, όταν όμως μια άλλη κοπέλα τής είπε ότι ο σύζυγός της αγνοεί πως δεν είναι ο πατέρας του γιου τους, προβληματίστηκε – «τι συμβουλή δίνεις σε τέτοιες περιπτώσεις;». Με την ευκαιρία της αναφοράς στο τουρ τη ρωτώ ποια ιστορική προσωπικότητα που σχετίζεται με την Ελλάδα θαυμάζει περισσότερο: «Τον κυνικό Διογένη γιατί ζούσε λιτά, είχε μια καλή κουβέντα για όλους και συνήθιζε να αυνανίζεται δημόσια»!
Αρκετή συζήτηση έχει γίνει για το πόσο συμβιβάζεται η σάτιρα με την πολιτική ορθότητα. Τι πιστεύει ο Μαξ Νόρμαν, πώς το διαχειρίζεται αυτό; «Το πιο υπέροχο πράγμα σχετικά με τη σάτιρα και την κωμωδία γενικά είναι ότι μπορείς να πεις ό,τι θέλεις – αυτός ήταν και ο λόγος της δημιουργίας της», απαντά. «Αν το χιούμορ είναι καλό ή “κρύο”, αν είσαι ταλαντούχος ή αγύρτης κι αν λες ή κάνεις κάτι λάθος, θα το καταλάβεις από τις αντιδράσεις του κοινού. Εκείνο θα σε δικαιώσει ή θα σε απορρίψει». Διαπιστώνει ότι οι άνθρωποι έχουν απογοητευθεί από τα εμπόδια που έχει επιφέρει στην ελευθερία του λόγου η κουλτούρα ακύρωσης, μου λέει, ασχέτως του ότι ξεκίνησε με καλές προθέσεις. «Βρίσκω προτιμότερο να επαναστατείς ως καλλιτέχνης ενάντια σε κάθε συμβιβασμό, κάθε απόπειρα ελέγχου ή λογοκρισίας». Όσον αφορά τον ίδιο, κάνει απλώς το δικό του σόου, επιδιώκοντας να σκορπίσει χαρά και να δημιουργήσει μια αίσθηση κοινότητας μεταξύ ανθρώπων που μοιράζονται μια κοινή γλώσσα. «Νομίζω ότι μπορείς να το κάνεις αυτό χωρίς να γίνεσαι έντονα αντιφατικός, αν και μερικές φορές ίσως το παρακάνω!» ομολογεί.
Ποια ήταν η πιο συναρπαστική στιγμή της Coco ως τώρα; Από τις πιο αξιομνημόνευτες ήταν σίγουρα εκείνο το πρώτο σόου στη National Portrait Gallery, απαντά. Εισέπραξε, λέει, πολλές επιδοκιμασίες και εκατοντάδες ενθαρρυντικά μηνύματα στους λογαριασμούς του στα σόσιαλ, του τύπου «μπράβο, χρειαζόταν πραγματικά αυτό!». Ένας άλλος της έγραψε «με κάνεις να γελάω καθημερινά και το είχα πραγματικά ανάγκη γιατί περνάω δύσκολα». «Είναι στιγμές που καλλιτέχνιδες σαν εμένα –λέω “σαν” γιατί, φυσικά, δεν έχω αντίπαλο!– νιώθουμε ότι ασκούμε κοινωνικό λειτούργημα», συνεχίζει. «Αυτό που λέω πάντα είναι ότι είναι μεγάλη ευτυχία, μεγάλο δώρο απλώς και μόνο το ότι υπάρχεις, κάτι που συχνά ξεχνάμε σε μια καθημερινότητα που δεν είναι βέβαια πάντα ευχάριστη. Η ζωή πολλές φορές μάς φαίνεται, και είναι, αρκετά σκληρή, έως και εντελώς σκατά, ειδικά αν ζεις σε μη προνομιούχες περιοχές του πλανήτη, σε μέρη που έχουν πόλεμο ή δεν μπορούν να βιοποριστούν». Πιστεύει, ωστόσο, πως η χαρά και η λάμψη μπορούν να ευδοκιμήσουν ακόμα και σε αντίξοα περιβάλλοντα και χαίρεται όταν γίνεται μέσο για να μεταδώσει αυτό το μήνυμα.
Ρωτώ για τις εντυπώσεις της από την Αθήνα και η απάντηση είναι «απλώς υπέροχες!». Έχει ξανάρθει στην Ελλάδα για διακοπές ως Μαξ, στην Κέρκυρα και στη Λευκάδα. Ήταν, λέει, πανέμορφα, στην Αθήνα, εδώ χτυπά η «καρδιά» της Ελλάδας κι εδώ έρχεσαι σε πραγματική επαφή με το πνεύμα, τη διάθεση και τον τρόπο των ανθρώπων: «Λατρεύω την Ιστορία, τον πολιτισμό, τη φιλοξενία, τη ζεστασιά, την κοινωνικότητα, το κλίμα, τη μουσική, το φαγητό, το πώς μιλάτε –δυνατά και ακατάπαυστα!–, το πώς διασκεδάζετε. Σας προειδοποιώ, επομένως, ότι αρχές Οκτώβρη θα επιστρέψω δριμύτερη!». Σχεδιάζει, λέει, ένα σόου σε ένα nail salon, το Doctor Fish, και ένα τρικούβερτο πάρτι – «μείνετε συντονισμένοι για λεπτομέρειες». Και ένα τελευταίο απόφθεγμα από την Coco: «Ποτέ μη βάζεις κάπου μόνο ένα δάχτυλο, όταν μπορείς να χώσεις ολόκληρη τη γροθιά».
Instagram
Tiktok
cocotime.komi.io
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
