Υπάρχουν ορισμένοι κινηματογράφοι στην Αθήνα που επιμένουν στη μαγεία και στη συντροφιά που προσφέρει η σκοτεινή αίθουσα και δεν το βάζουν κάτω, παρά τις οικονομικές δυσκολίες και τα προβλήματα που έχει προκαλέσει η ψηφιακή εποχή.
Δεν θα ήταν άστοχο αν χαρακτήριζε κανείς τους ιδιοκτήτες τους τους τελευταίους των ρομαντικών, αφού, όπως ειπώθηκε συχνά κατά τη διάρκεια του ρεπορτάζ, αυτού του είδους οι κινηματογράφοι δεν προσφέρουν μόνο πολιτισμό αλλά κυρίως φως σε δρόμους και περιοχές όπου διαφορετικά θα επικρατούσε μόνο το σκοτάδι.
Η ζημιά με τα πολυσινεμά είναι ανεπανόρθωτη. Δεν νομίζω ότι θα ξεπεραστεί ποτέ. Ίσα-ίσα, θεωρώ ότι οι μονές αίθουσες σταδιακά θα αρχίσουν να χάνουν ακόμη περισσότερο κόσμο, επειδή τα παιδιά που είναι τώρα 20 και θα αποτελούσαν το μελλοντικό κοινό έχουν συνηθίσει τα multiplex.
Ίλιον
Πατησίων 101 & Τροίας 34
Το Ίλιον άνοιξε ως χειμερινός κινηματογράφος το 1970. Η οροφή του ανοιγόκλεινε ώστε να λειτουργεί και τα καλοκαίρια ως θερινό.
Έκλεισε το 2011 για δύο χρόνια. Την τελευταία πενταετία το έχει αναλάβει ο Φώτης Παπαγεωργίου. Είναι από τις πιο ιδιαίτερες αίθουσες των Πατησίων, έχοντας κρατήσει τον αυθεντικό αέρα ενός παλιού σινεμά.
Φέρνει κυρίως ταινίες του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, οι οποίες έχουν βραβευτεί σε φεστιβάλ του εξωτερικού, όπως αυτά των Καννών και του Βερολίνου, ενώ αποφεύγει τους πιο εμπορικούς τίτλους.
«Μας επισκέπτονται φοιτητές, από 22 χρονών, και αρκετά μεγάλοι άνθρωποι άνω των 65 ετών που έχουν συνηθίσει τις μονές αίθουσες και το διάλειμμα» λέει ο Φώτης, ο οποίος όμως δεν μοιάζει τόσο αισιόδοξος για το μέλλον.
«Η ζημιά με τα πολυσινεμά είναι ανεπανόρθωτη. Δεν νομίζω ότι θα ξεπεραστεί ποτέ. Ίσα-ίσα, θεωρώ ότι οι μονές αίθουσες σταδιακά θα αρχίσουν να χάνουν ακόμη περισσότερο κόσμο, επειδή τα παιδιά που είναι τώρα 20 και θα αποτελούσαν το μελλοντικό κοινό έχουν συνηθίσει τα multiplex.
»Οι ταινίες που παίζονται στους δικούς μας κινηματογράφους δεν θα προβάλλονταν ποτέ αν δεν υπήρχαν τέτοιοι κινηματογράφοι για να τις υποστηρίξουν. Από την άλλη, το Ίλιον επιβιώνει επειδή υποστηρίζεται από κάποιες εταιρείες διανομής που φέρνουν συγκεκριμένες ταινίες. Χωρίς αυτές τις ταινίες, δεν θα υπήρχε καθόλου ο συγκεκριμένος κινηματογράφος».
Προσεχώς: Θα συνεχιστεί για δεύτερη εβδομάδα η ταινία «Να με φωνάζεις με το όνομά σου».
Ααβόρα
Ιπποκράτους 181, Εξάρχεια
Το Ααβόρα έχει ένα από τα πιο μυθικά ονόματα στην Αθήνα. Το όνομά του προέρχεται από έναν φοίνικα της Αφρικής και το είχε βαφτίσει έτσι ο προηγούμενος ιδιοκτήτης για να εμφανίζεται πρώτο στη λίστα με τα σινεμά, όταν ο κόσμος αγόραζε ακόμη εφημερίδες, «σε μια αναλογική εποχή», όπως μου λέει η Πέγκυ Ρίγγα.
Μου σχολιάζει επίσης ότι οι νεότερες γενιές θεωρούν πλέον παράξενους τους παλιούς κινηματογράφους, που έχουν μία και μόνο αίθουσα.
Το σινεμά λειτούργησε πρώτη φορά το 1965, πριν περάσει στα χέρια του πατέρα της το 1983.
«Ένα σινεφίλ σινεμά είναι συνεπές στις επιλογές του και θυσιάζει κάποιες εμπορικές ταινίες επειδή δεν θέλει να χαλάσει το προφίλ του. Αντανακλά κυρίως την προσωπικότητα του ιδιοκτήτη του.
»Μπορεί να γίνει ακόμα και πλατφόρμα για πιο εικαστικές αναζητήσεις. Για μένα, το χειμερινό σινεμά είναι μια μήτρα, ένα καταφύγιο, γι' αυτό δεν θέλω να κλείνει κανένα», αναφέρει και προσθέτει:
«Αυτό που με ευχαριστεί είναι όταν έρχεται κόσμος από μακρινές περιοχές και μου λέει ότι μας προτιμά επειδή ξέρει ότι θα δει μια καλή ταινία. Είναι το μεγαλύτερο κομπλιμέντο που υπάρχει. Να σε εμπιστεύεται ο άλλος για τη διασκέδασή του, επειδή το arthouse είναι ψυχαγωγία με την αρχαία έννοια του όρου.
»Η Ααβόρα είχε τρεις ταινίες-ορόσημα. Το Σινεμά ο Παράδεισος, επειδή την είχε δει ο πατέρα μου και την κράτησε γιατί του θύμισε τη ζωή του. Την Betty Blu, με τις ατελείωτες ουρές, που ήταν ρίσκο του πατέρα μου να παιχτεί αποκλειστικά για πέντε εβδομάδες. Και, τέλος, τον Τελευταίο Πειρασμό, γιατί ήμασταν ο μόνος κινηματογράφος όπου δεν έγιναν ζημιές. Έπαιρναν τα μαχαίρια κι έσκιζαν τις οθόνες τότε».
Προσεχώς: Midnight Express - Μια σειρά από μεταμεσονύκτιες προβολές το πρώτο Σάββατο του Μάρτη που επιμελείται ο Άκης Καπράνος. Ξεκινούν τις Κυριακάτικες Αφηγήσεις με καλεσμένους τρεις Γάλλους σκηνοθέτες.
Τριανόν
Κοδριγκτώνος 21
«Το Τριανόν λειτουργεί ασταμάτητα από το 1960» μου λέει η Μαρία Λυσικάτου όταν επισκέπτομαι τον κινηματογράφο ένα συννεφιασμένο σαββατιάτικο μεσημέρι.
«Από την πρώτη μέρα της λειτουργίας του δεν έχει αλλάξει χέρια. Μπουσούλησα, στην κυριολεξία, στο Τριανόν και ανέλαβα τα ηνία το 2014 μετά τον αιφνίδιο θάνατο του ξάδελφού μου Λεωνίδα Παπαγεωργίου, που συγκλόνισε όλη την κινηματογραφία.
»Από τον Λεωνίδα παρέλαβα μια κινηματογραφική αίθουσα αναβαθμισμένη και υλικοτεχνικά εξοπλισμένη, ικανή να φιλοξενήσει και το πιο απαιτητικό είδος.
»Επιλέγουμε με πολύ αυστηρά κριτήρια τις ταινίες μας, τις θεατρικές παραστάσεις, τις συναυλίες και τα φεστιβάλ που κάνουμε και θέλουμε να απευθύνονται σε όλους. Ο ρομαντισμός είναι η κινητήριος δύναμή μας.
»Στο Τριανόν υπάρχει όραμα και αυτό υπηρετούμε. Πέρσι αισθάνθηκα για πρώτη φορά ότι ένας υπουργός Πολιτισμού, η Λυδία Κονιόρδου, έχει υπάρξει προσωπικά συναρωγός του φιλόδοξου εγχειρήματος ενός ιστορικού κινηματογράφου της Αθήνας.
»Η οδός Πατησίων έχει περάσει από διάφορες φάσεις τα τελευταία 50 χρόνια, άλλες λιγότερο κι άλλες περισσότερο ένδοξες. Όλα αυτά τα χρόνια το Τριανόν έχει σταθεί βασικός πνεύμονας πολιτισμού της περιοχής κι έχει συνεισφέρει όσο κανένας άλλος χώρος στη διατήρηση της καλλιτεχνικής ταυτότητας της πλατείας Βικτωρίας.
»Λυπάμαι πάρα πολύ που υπάρχει παραπληροφόρηση σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στη γειτονιά μας. Εγώ κατοικώ εδώ, εργάζομαι εδώ, διασκεδάζω εδώ κι αισθάνομαι ασφαλής κι ευτυχισμένη στην περιοχή».
Προσεχώς: Παράλληλα με το πρόγραμμα και έως τις 28 Φεβρουαρίου, καθημερινά από τις 17:00 ως τις 22:00 το κοινό μπορεί να επισκέπτεται την έκθεση που υπάρχει στο φουαγέ του κινηματογράφου με θέμα «Tough fashion: Το σκληρό πρόσωπο της μόδας» (ελεύθερη είσοδος).
Στις 25 Φεβρουαρίου, δύο μοναδικές μουσικο-χορευτικές παραστάσεις με τίτλο Σαν παλιό σινεμά από το μουσικό σύνολο A Capella, σε σκηνοθεσία/χορογραφίες Φώτη Μεταξόπουλου.
Στις 27 Φεβρουαρίου προβολή της ταινίας The Great Eastern και συναυλία με τους Callas. Στις 2/3 συναυλία με Αγγελάκα και Βελιώτη.
Αλκυονίς
Ιουλιανού 42
Η Αλκυονίδα είναι ένας ιστορικός κινηματογράφος τέχνης. Φέτος συμπληρώνει τα 50 χρόνια λειτουργίας.
«Δεν ξέρω αν οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι οι σπουδαιότεροι Έλληνες δημιουργοί πρωτοέδειξαν τις ταινίες τους εδώ και ότι ο χώρος εκπαίδευσε μια ολόκληρη γενιά μέσα στη χούντα, στα "μαύρα" εκείνα χρόνια» τονίζει ο σημερινός ιδιοκτήτης της Βελισσάριος Κοσσυβάκης.
Ο ίδιος αποφάσισε να ασχοληθεί με το σινεμά όταν στα 13 του είδε εκεί τον Θίασο του Αγγελόπουλου. Τον σημάδεψε, όπως μου αναφέρει.
Εδώ και τριάμισι χρόνια που έχει αναλάβει την αίθουσα παίζονται 10-11 διαφορετικές ταινίες την εβδομάδα σε ζώνες, ξεκινώντας από τις 2 το μεσημέρι και φτάνοντας μέχρι αργά το βράδυ.
Κάνει πολλές μουσικές εκδηλώσεις, παραστάσεις και αφιερώματα που κρατούν αρκετό καιρό.
«Σε αυτούς τους δύσκολους προσπαθήσαμε να βοηθήσουμε τον κόσμο, βάζοντας καλές τιμές στο εισιτήριό μας. Ήμασταν οι πρώτοι που καθιερώσαμε εισιτήριο για ανέργους.
»Μια μέρα μαζεύτηκαν στις 5 η ώρα γύρω στα 100 άτομα, χωρίς να τους περιμένουμε. Σε κάποια φάση έβγαλαν μια τούρτα. Μου είπαν ότι δεν είχαν έρθει για γενέθλια αλλά ότι ήταν ένα reunion φοιτητών από το 1973, τη χρονιά του Πολυτεχνείου.
»Είχαν έρθει άτομα που θεωρούσαν την Αλκυονίδα ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της νεανικής τους ηλικίας. Σίγουρα δεν είναι μια κερδοφόρα επιχείρηση. Εμείς το λειτουργούμε πιο πολύ ως μια κινηματογραφική λέσχη.
»Το κριτήριό μας είναι να παίζουμε ταινίες και να κάνουμε εκδηλώσεις που θέλουμε να δούμε εμείς οι ίδιοι ή που πιστεύουμε ότι μπορεί να έχουν μια αξία να τις δουν οι άλλοι.
»Όπως έκανε η Αλκυονίδα παλιότερα, υπηρετούμε τη στρατευμένη τέχνη σε οποιαδήποτε μορφή της και ο κινηματογράφος είναι ίσως η μόνη τέχνη που εμπεριέχει όλες τις άλλες τέχνες, άρα μπορεί να τις φιλοξενήσει και να τις αναδείξει».
Προσεχώς: Για τους εορτασμούς των γενεθλίων της θα προβάλλει επί 365 ημέρες το 1968 του Τάσου Μπουλμέτη, αλλά ετοιμάζει κι άλλα μεγάλα αφιερώματα μέσα στον χρόνο.
Άστυ
Κοραή 4
Το Άστυ είναι ένας από τους πιο ιστορικούς κινηματογράφους του κέντρου της Αθήνας. Υπάρχει από το 1939 και του χρόνου συμπληρώνει τα 80 χρόνια λειτουργίας του.
Το έχει αναλάβει μια καθαρά κινηματογραφική οικογένεια, τα αδέρφια Γιώργος και Δημήτρης Στεργιάκης. Το κληρονόμησαν από τον πατέρα τους που ασχολιόταν περίπου 60 χρόνια με το επάγγελμα.
«Το Άστυ πέρασε σε μας σε δεύτερο χέρι. Τα προηγούμενα χρόνια, από το 1939 μέχρι το 2003, το είχε ο Φώτης Κοσμίδης, παλιός αιθουσάρχης με πολλές αίθουσες στην Αθήνα. Πήρε σύνταξη και θεώρησε ότι έπρεπε να το δώσει πλέον σε ανθρώπους που να ξέρουν να το δουλέψουν σωστά. Εμείς κάνουμε αυτήν τη δουλειά πάνω από 25 χρόνια» μου λέει ο Γιώργος.
«Κρατάμε έναν χαρακτήρα αρκετά ποιοτικό και αυστηρό εδώ στο Άστυ. Δεν θα δεις εμπορική ταινία. Δεν επιδιώκουμε να κάνουμε πολλά εισιτήρια.
»Οι θεατές του έρχονται με κλειστά μάτια επειδή έχουν εμπιστοσύνη στο πρόγραμμά του. Γι' αυτό και κάθε χρόνο ο κινηματογράφος πηγαίνει καλά και αυξάνει το κοινό του.
Τα τελευταία χρόνια έχουμε δεχτεί μεγάλη επίθεση όλοι οι κινηματογράφοι. Η φορολογία είναι αβάσταχτη και οι κινηματογράφοι έχουν 24% ΦΠΑ σε ένα εισιτήριο που έχει 7 ευρώ.
»Είμαστε ένας κινηματογράφος που πιάνει 2-3 μεγάλες επιτυχίες τον χρόνο, παρ' όλα αυτά είμαστε χρεωμένοι. Προσπαθούμε να πιστεύουμε στην επιλογή μας, στις επόμενες ταινίες.
»Αρκετοί κινηματογράφοι δυσκολεύονται να κρατηθούν από τότε που έγιναν ψηφιακές οι κόπιες και πλέον ανοίγουν σε πολλές αίθουσες. Στους δύσκολους οικονομικά καιρούς που διανύουμε έχουν έρθει άτομα και μας έχουν πει "είμαι στεγνός και δεν έχω φράγκο, μπορώ να παρακολουθήσω την ταινία;" και στο διάλειμμα με έχουν ρωτήσει αν μπορούν να πάρουν ένα πατατάκι και τους έχω προσφέρει και πορτοκαλάδα.
»Εκεί έχει φτάσει ο Έλληνας, αλλά κανείς δεν βλέπει τίποτα. Ο κινηματογράφος είναι, ήταν και θα είναι η πιο φτηνή διασκέδαση στον κόσμο. Η δουλειά μας είναι η ζωή μας και ποτέ δεν αγαπήσαμε το χρήμα. Αυτό που θέλουμε είναι να πηγαίνει καλά η αίθουσα, να βγάζουμε καλές ταινίες, τα έξοδα μας και να προχωράμε».
Προσεχώς: Την 1η Μαρτίου θα κάνει πρεμιέρα η νέα ταινία του Σεμίχ Καπλάνογλου με τίτλο Σπόρος, παρουσία του ίδιου του σκηνοθέτη.
