Τον τοποθετούν πλάι στους Τζόνας Μίκας, Κένεθ Άγκερ, Μάγια Ντέρεν, Άντι Γουόρχολ. Του αναγνωρίζουν ότι έδωσε πολλά «φώτα» τόσο στο νεότερο αβάν γκαρντ σινεμά όσο και στη video art. Ο λόγος για τον Ελληνοαμερικανό Γκρέγκορι Μαρκόπουλος, έναν τεχνικά κι αισθητικά πρωτοπόρο δημιουργό που αδιαφορώντας για τις ευκολίες της σύμβασης και την εμπορική καταξίωση, παρέμεινε πιστός στο ιδιόμορφο καλλιτεχνικό του όραμα όπου μύθος και τεχνολογία, παράδοση και μοντερνισμός, αγνότητα κι αισθησιασμός «συμφιλιώνονται» κι αλληλοδιαχέονται.
Τον γοήτευε, η έννοια της συναισθησίας όπου διαφορετικά αισθητικά ερεθίσματα αλληλεπιδρούν ταυτόχρονα. Λάτρευε το χρώμα, το εξίσωνε, λέει, με τον έρωτα.
Γόνος Αρκάδων μεταναστών, γεννημένος στο Τολέδο του Οχάιο στις 12/3/1928 είχε «ψώνιο» με την κινούμενη εικόνα από μικρός, γύρισε μάλιστα το πρώτο του φιλμάκι με μια κάμερα 8mm σε ηλικία μόλις 12 ετών. Εντέλει διέκοψε τις πολλά υποσχόμενες σπουδές του στην ιατρική για να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στη σκηνοθεσία. Σπούδασε σε ΗΠΑ και Ρωσία, υπήρξε μαθητής του Τζόζεφ Φον Στένμπενγκ στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, παρακολούθησε κιόλας «ζωντανά» γυρίσματα ταινιών των Φριτς Λανγκ, Άλφρεντ Χίτσκοκ, Ζόλταν Κόντρα, Μίκαελ Κούρτιζ. Το 1947 προβάλλει την Ψυχή (Psyche), την πρώτη του επαγγελματική δουλειά που βασίστηκε σε μια λεσβιακής θεματολογίας νουβέλα της Πιέρ Λουϊς. Η ταινία αυτή μαζί με άλλες δύο αποτέλεσαν την queer τριλογία «Το Αίμα, η Φιληδονία και ο Θάνατος», μια εξαιρετικά τολμηρή για την εποχή ματιά πάνω στην τέχνη, το συναίσθημα και την ομοφυλόφιλη επιθυμία. Άλλες ταινίες του που ξεχώρισαν είναι η μαυρόασπρη The Dead Ones, ένα υπαρξιστικό-αυτοβιογραφικό φιλμ εμπνευσμένο από τον Ζαν Κοκτό, η βραβευμένη μυθιστορία Swain, η βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα του Ηλία Βενέζη «Γαλήνη» που γυρίστηκε στην Ελλάδα (1961), το θεωρούμενο ως αριστούργημά του Δυο Φορές Άνθρωπος (1963) όπου «πρωταγωνιστούν» η Φαίδρα, ο Ιππόλυτος κι ο Ασκληπιός, το Illiac Passion (1967) που διαπραγματεύεται τον προμηθεϊκό μύθο, ο Γαμηλιών (1968) και βέβαια το επικών διαστάσεων Ενιαίος, μια 8ωρη σύνοψη του έργου του που δεν πρόλαβε να δει ολοκληρωμένο. Έγραψε και τρία βιβλία, τα Χάος Φάος ΙΙ, Χάος Φάος ΙΙΙ και Βουστροφηδόν (Άγρα 2004) όπου καταθέτει την κινηματογραφική θεωρία και την προσωπική του φιλοσοφία.
Τον γοήτευε, διαβάζω, η έννοια της συναισθησίας όπου διαφορετικά αισθητικά ερεθίσματα αλληλεπιδρούν ταυτόχρονα, ενώ διακρινόταν για την εφευρετικότητα και λιτότητα των μέσων του. Λάτρευε το χρώμα, το εξίσωνε, λέει, με τον έρωτα. Τέλη δεκαετίας του '60 αφήνει την Αμερική για την Ευρώπη και το 1980 μαζί με τον επίσης κινηματογραφιστή και σύντροφό του Ρόμπερτ Μπίβερς εγκαθίστανται μόνιμα στον τόπο καταγωγής του, τη Λυσσαρέα της Αρκαδίας όπου δουλεύουν τον Ενιαίο και ιδρύουν το Τέμενος, έναν αμφιθεατρικό υπαίθριο χώρο προβολών που εξακολουθεί να είναι σε χρήση. Εκεί παραμένει μέχρι το τέλος, που έρχεται στις 12/11/92. Στο Starr Auditorium της Tate Modern ο επιμελητής Μαρκ Βέμπερ παρουσιάζει σήμερα το βιβλίο Film as Film: The Collective Works of Gregory Markopoulos που εκδόθηκε φέτος τον Σεπτέμβριο (The Visible Press) ενώ προβάλλονται οι ταινίες του Ψυχή, Bliss και Γαμηλιών (έναρξη εκδήλωσης 6.30).
σχόλια