ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ
1.
Μια οικογενειακή υπόθεση / A Family Affair
του Τομ Φάσερτ (ενότητα «Μικρές Αφηγήσεις»)
Ολλανδία-Βέλγιο-Δανία, 2015
Ο σκηνοθέτης ανακαλύπτει την ιστορία της οικογένειάς του γνωρίζοντας την 95χρονη γιαγιά του, η οποία... δηλώνει ερωτευμένη μαζί του.
ΣΥΝΟΨΗ: Στα 30ά του γενέθλια, ο σκηνοθέτης Τομ Φάσερτ λαμβάνει μία μυστήρια πρόσκληση από την 95χρονη γιαγιά του, τη Μαριάνε, για να την επισκεφτεί στη Νότια Αφρική. Εκείνη την εποχή, το μόνο που γνωρίζει για εκείνη είναι οι μύθοι και οι αρνητικές, κυρίως, ιστορίες που του έχει διηγηθεί ο πατέρας του. Υπήρξε μια μοιραία γυναίκα που πέρασε από αναρίθμητους άντρες, διάσημο μοντέλο τη δεκαετία του 1950 και μια μητέρα που έβαλε τους δύο γιους της σε ίδρυμα. Ο Φάσερτ αποφασίζει να δεχθεί την πρόσκλησή της. Αλλά όταν η γιαγιά του τού κάνει μια απρόσμενη εξομολόγηση, το εγχείρημά του γίνεται πολύ πιο πολύπλοκο απ' ό,τι θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί.
2.
Η γη των φαντασμάτων/ Ghostland
των Ζίμον Στάντλερ / Simon Stadler & Κατένια Λέρμερ / Catenia Lermer (ενότητα «Όψεις του Κόσμου»)
Γερμανία, 2016
Αφρική-Ευρώπη: ένα crash test κουλτούρας με πρωταγωνιστές μέλη Αφρικανικής φυλής που φτάνουν για πρώτη φορά στην Ευρώπη και παθαίνουν πολιτισμικό σοκ.
ΣΥΝΟΨΗ: Θυμάστε την σύγκρουση των πολιτισμών στην ταινία Και οι θεοί τρελάθηκαν; Αυτή τη φορά είναι αληθινή. Ένας από τους αρχαιότερους πολιτισμούς στον πλανήτη μας υφίσταται τεράστια αλλαγή. Οι άνθρωποι της φυλής Τζου/Χοανσί στη Ναμίμπια δεν επιτρέπεται πλέον να κυνηγούν και πρέπει να συγκλίνουν με τον λεγόμενο «πολιτισμένο» τρόπο ζωής μας. Για πρώτη φορά οι Τζου/Χοανσί διασχίζουν την έρημο Καλαχάρι και ταξιδεύουν στην καρδιά της Ευρώπης. Αυτό που αρχίζει ως ματιά στον συναρπαστικό πολιτισμό τους γίνεται μια ακόμη πιο συναρπαστική ματιά στον δυτικό τρόπο ζωής μας. Ένας ζεστός και χιουμοριστικός στοχασμός πάνω στις συνήθειές μας μέσα από τα μάτια ανθρώπων που ετοιμάζονται να εγκαταλείψουν παραδόσεις εκατομμυρίων ετών.
3.
Ο θείος Χάουαρντ / Uncle Howard
του Άαρον Μπρούκνερ / Aaron Brookner
ΗΠΑ-Μεγ.Βρετανία, 2016 (ενότητα «Πορτρέτα»)
O Άαρον Μπρούκνερ υπογράφει το ντοκιμαντέρ για τον θείο του, σκηνοθέτη Χάουαρντ Μπρούκνερ, που μεσουράνησε, μαζί με τον Τζιμ Τζάρμους κ.ά., στην ανεξάρτητη κιν/κή σκηνή της Νέας Υόρκης στα τέλη '70, αρχές '80.
Πίσω απ' το Uncle Howard του Άαρον Μπρούκνερ κρύβεται μια προσωπική σχέση, αλλά και μια ολόκληρη εποχή. Ο ντοκιμαντερίστας εστιάζει στον θείο του, τον σκηνοθέτη Χάουαρντ Μπρούκνερ, ο οποίος αν και πέθανε σε ηλικία 34 ετών, άφησε έντονο το αποτύπωμά του. Σημείο αναφοράς αποτελεί η σχέση εμπιστοσύνης του με τον Γουίλιαμ Μπάροουζ που του επέτρεψε να γυρίσει το Burroughs: The movie, το μοναδικό ντοκιμαντέρ με τη συμμετοχή του μεγάλου συγγραφέα. Ο Τζιμ Τζάρμους, η Σάρα Ντράιβερ και ο Ρόμπερτ Γουίλσον μιλούν μεταξύ άλλων για τον Μπρούκνερ.
ΣΥΝΟΨΗ: Ο Νεοϋορκέζος σκηνοθέτης Χάουαρντ Μπρούκνερ πέθανε από AIDS το 1989, ενώ ετοίμαζε την πρώτη μεγάλη χολιγουντιανή ταινία του. Το έργο του, που αποτύπωνε την πολιτισμική επανάσταση στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980, θάφτηκε στο περίφημο διαμέρισμα του Ουίλιαμ Μπάροουζ για 30 χρόνια. Ο Μπρούκνερ ήταν γκέι, απένταρος καλλιτέχνης, ανερχόμενος αστέρας του Χόλιγουντ, χρήστης ηρωίνης, jet-setter, μποέμ, λάτρης της νυχτερινής ζωής, σκηνοθέτης καλτ ντοκιμαντέρ, αληθινός και αφοσιωμένος φίλος – σήμαινε πολλά πράγματα για πολλούς ανθρώπους. Τώρα, ο ανιψιός του, Άρον Μπρούκνερ, φέρνει στο φως το σκηνοθετικό έργο του και όλα όσα υπήρξε. Μέσα από συζητήσεις με συγγενείς και στενούς φίλους – μεταξύ των οποίων οι Τζιμ Τζάρμους, Τομ ντιΤσίλο και Ρόμπερτ Ουίλσον– προβάλλει η εικόνα μιας χρεοκοπημένης και έκφυλης Νέας Υόρκης, η απαρχή της μάστιγας του AIDS, το σεξ, τα ναρκωτικά, η πολιτική και η καλλιτεχνική αποφασιστικότητα ενός σκηνοθέτη που έφυγε νωρίς.
4.
Τρου Μπλου
του Χάρη Ραφτογιάννη
(Ελλάδα, 2015)
Στην Ικαρία, ένα ηλικιωμένο ζευγάρι απολαμβάνει τη ζωή, σε ένα αισιόδοξο, feel good ντοκιμαντέρ από τον ανερχόμενο σκηνοθέτη Χάρη Ραφτογιάννη
ΣΥΝΟΨΗ: Σε μια χώρα που καταρρέει, ένα υπέργηρο και αειθαλές ζευγάρι, ο Σταμάτης και η «πιτσιρίκα», απολαμβάνει την ζωή στην Ικαρία, στο νησί όπου είναι γνωστό για το ότι οι άνθρωποι «ξεχνούν» να πεθάνουν. Ωστόσο, ο θάνατος ενός ηλικιωμένου γείτονα, τους υπενθυμίζει ότι το τέλος είναι πιο κοντά.
5.
Ξενοδοχείο αστέρων
του Γιον Μπανγκ Κάρλσεν / Jon Bang Carlsen (αφιέρωμα Γιον Μπανγκ Κάρλσεν)
(Δανία, 1981)
Η απατηλή λάμψη της ματαιοδοξίας: Ένα ξενοδοχείο στο Χόλιγουντ της δεκαετίας του '80, που φιλοξενεί κομπάρσους οι οποίοι ονειρεύονται λαμπερή καριέρα στη showbiz.
Το αμερικάνικο όνειρο για επιτυχία αποδεικνύεται πικρή αυταπάτη στο ντοκιμαντέρ Hotel of The Stars (1981) με φόντο ένα ξενοδοχείο που παλιά γέμιζε με αστέρες του Χόλιγουντ, αλλά πλέον φιλοξενεί κομπάρσους που προσδοκούν –μάταια συνήθως- να γίνουν σταρ του σινεμά. Ο σκηνοθέτης τους δίνει την ευκαιρία να αναδείξουν το ταλέντο τους μπροστά στην κάμερα, υπογραμμίζοντας κωμικοτραγικά τις λεπτές αποχρώσεις της ψυχοσύνθεσής τους.
ΣΥΝΟΨΗ: Κωμωδία-ντοκιμαντέρ για τους κομπάρσους του Χόλιγουντ και το πώς τα όνειρά τους αντικατοπτρίζουν την κοινωνία στην οποία ζουν. Η ταινία εκτυλίσσεται σε ένα παλιό ξενοδοχείο στο κέντρο του Χόλιγουντ, ερείπιο μέσα και έξω, που διατηρεί όμως κάποια ίχνη από την κομψότητα του παρελθόντος. Μέχρι τις αρχές του 1960, το ξενοδοχείο Montecito στη λεωφόρο Franklin ήταν το μέρος που επέλεγαν για να μείνουν οι αστέρες του Μπρόντγουεϊ όταν έρχονταν από τη Νέα Υόρκη για κάποια ταινία. Αλλά οι αστέρες αυτοί εξαφανίστηκαν και στα δωμάτιά τους στο ξενοδοχείο μένουν τώρα άνθρωποι που ονειρεύονται ότι είναι σταρ: κομπάρσοι, πόρνες, προαγωγοί, ανήσυχοι ονειροπόλοι έχουν ξεμείνει όλοι μαζί σε ένα ξενοδοχείο, με ένα ασανσέρ στα τελευταία του, που τους τρελαίνει σιγά σιγά.
6.
Είμαι το Μπέλφαστ / I Am Belfast
του Μαρκ Κάζινς / Mark Cousins (αφιέρωμα Μαρκ Κάζινς)
(Ηνωμένο Βασίλειο, 2015)
Love letter to Belfast: ο ιρλανδός σκηνοθέτης Μαρκ Κάζινς κάνει ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ-αφιέρωμα στη γενέτειρά του.
Το ντοκιμαντέρ I Am Belfast, ένας ποιητικός φόρος τιμής στη γενέτειρα του Κάζινς -με την υπογραφή του καταξιωμένου διευθυντή φωτογραφίας Κρίστοφερ Ντόιλ- συλλαμβάνει την ψυχή του Μπέλφαστ: την καθημερινότητα των ανθρώπων του, την τραγωδία που το στοιχειώνει, αλλά και την ελπίδα ότι κάτι καλύτερο θα έρθει.
ΣΥΝΟΨΗ: Μια μοναδική ταινία για μια διαβόητη πόλη, την πρωτεύουσα της βόρειας Ιρλανδίας. Μια γυναίκα δέκα χιλιάδων ετών που ισχυρίζεται πως είναι η ίδια η πόλη, μας δείχνει τα κάλλη της και τα τραύματά της, ανθρώπους και τοποθεσίες. Μέσα από τις υπαινικτικές εικόνες του διευθυντή φωτογραφίας Κρίστοφερ Ντόιλ και με την υποβλητική μουσική του Ντέιβιντ Χόλμς (γραμμένη για την ταινία), η ταινία ξεδιπλώνει την ονειρική ζωή του Μπέλφαστ. Γεμάτη στοιχεία μαγικού ρεαλισμού, εκπλήξεις και συγκινήσεις, η ταινία αντλεί επιρροές από τον σοβιετικό κινηματογράφο, το ποπ τραγούδι και τις αφηγήσεις των γιαγιάδων όλου του κόσμου.
7.
Πλωτό ξενοδοχείο «Ευρώπη» / Flotel Europa
του Βλάντιμιρ Τόμιτς / Vladimir Tomic (αφιέρωμα «Πρόσφυγες: Απόδραση προς την ελευθερία;»)
Δανία-Σερβία, 2015
Το δανέζικο πλοίο που έγινε σπίτι για χιλιάδες πρόσφυγες από τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, μεταξύ τους και ο σκηνοθέτης, σε αυθεντικά VHS ντοκουμέντα της εποχής.
Το Flotel Europa του Βλάντιμιρ Τόμιτς είναι μια συγκλονιστική αυτοβιογραφία που αντηχεί εικόνες και συναισθήματα που διαμόρφωσαν τον δημιουργό. Το 1992, ο σέρβος κινηματογραφιστής βρέθηκε στο κύμα προσφύγων που γλίτωσαν από τον πόλεμο στην Γιουγκοσλαβία, διέφυγε με την οικογένειά του στη Δανία όπου έζησε για δυο χρόνια μέσα σε ένα πλοίο αραγμένο στο λιμάνι της Κοπεγχάγης. Το όνομα του πλοίου: Flotel Europa.
ΣΥΝΟΨΗ: Το 1992, έφτασε στη Δανία ένα κύμα προσφύγων από τον πόλεμο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Καθώς τα υπάρχοντα προσφυγικά στρατόπεδα ήταν εντελώς γεμάτα, ο Ερυθρός Σταυρός έφερε ένα τεράστιο πλοίο στα κανάλια της Κοπεγχάγης. Το Flotel Europa έγινε ένα προσωρινό σπίτι για χιλιάδες ανθρώπους που περίμεναν να βγει απόφαση για τις αιτήσεις χορήγησης ασύλου που είχαν καταθέσει. Μεταξύ αυτών και ένα αγόρι 12 ετών, ο Βλάντιμιρ, ο οποίος έφυγε από το Σαράγεβο μαζί με τη μητέρα και τον μεγαλύτερο αδερφό του. Έμειναν δύο χρόνια πάνω στο Flotel Europa. Δύο δεκαετίες μετά, ο Βλάντιμιρ, ο σκηνοθέτης, μας δείχνει πώς ήταν να μεγαλώνεις πάνω σε αυτό το γεμάτο από τον απόηχο του πολέμου πλοίο, μαζί με άλλα πράγματα που συνθέτουν την εφηβεία. Η ιστορία της ενηλικίωσης συνοδεύεται από προσωπικό αρχειακό υλικό σε VHS, τραβηγμένο από πρόσφυγες που μοιράστηκαν μαζί τους το «χωροχρονικό κενό» του Flotel.
8.
Μέσα στο μυαλό του φαβέλα φανκ / Inside the Mind of Favela Funk
των Φλερ Μπέεμστερ / Fleur Beemster & Ελίζε Ρόοντενμπουργκ / Elise Roodenburg (ενότητα «Μουσική»)
Ολλανδία, 2015
Τα σεξουαλικά ήθη των νέων που ζουν στις βραζιλιάνικες φαβέλες έτσι όπως εκφράζονται στην πιο «βρώμικη» εκδοχή της φανκ μουσικής που ακούνε.
ΣΥΝΟΨΗ: Ένα ντοκιμαντέρ για την αγάπη και τις σχέσεις στον κόσμο του εξαιρετικά δημοφιλούς «favela funk»: της πορνογραφικής μουσικής των υποβαθμισμένων περιοχών του Ρίο ντε Τζανέιρο. Το ντοκιμαντέρ δείχνει την αντίληψη των νέων που ζουν στις φαβέλες και προσπαθεί να βρει τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στους στίχους της μουσικής τους και της προσωπικής, καθημερινής (ερωτικής) ζωής τους, όπου κυριαρχεί μια ανεξέλεγκτη υπο- κουλτούρα ναρκωτικών, βίας και σεξ. Μια διορατική ματιά στη σύγχρονη βραζιλιάνικη μουσική του περιθωρίου και στις αντίστοιχες σεξουαλικές πεποιθήσεις της, που δείχνει και την αναζήτησή της για πίστη, ελπίδα και αγάπη.
9.
Τι παίζεται μέσα στην ντουλάπα/ Reel In The Closet
του Στου Μάνταξ / Stu Maddux (ενότητα «Καταγραφή της Μνήμης»)
ΗΠΑ, 2015
Queer stories from the past: σπάνια ερασιτεχνικά φιλμάκια αποκαλύπτουν μια άκρως ενδιαφέρουσα ιστορική αναδρομή της LGBT κοινότητας.
ΣΥΝΟΨΗ: Μια μοναχική κινηματογραφική τεχνολογία αποκαλύπτει για πρώτη φορά την πραγματική ζωή των queer στο παρελθόν, αποκαθιστώντας εκατοντάδες σπάνια και κρυμμένα ερασιτεχνικά φιλμάκια που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1930. Όμως, τα χρονικά περιθώρια για να σώσει κανείς ό,τι έχει μείνει πριν καταστραφούν τα φιλμάκια αυτά από τις ανυποψίαστες ή απορριπτικές οικογένειες εκείνων που τα έφτιαξαν στενεύουν.
10.
Ο φόβος των δεκατριών / The Fear of 13
του Ντέιβιντ Σίνγκτον / David Sington (ενότητα «Μικρές Αφηγήσεις»)
Μεγ. Βρετανία, 2015
Η μεγάλη ανατροπή: Οι τελευταίες στιγμές ενός θανατοποινίτη, που δεν διέπραξε ποτέ το έγκλημα για το οποίο κατηγορείται.
ΣΥΝΟΨΗ: Ύστερα από 23 χρόνια στην πτέρυγα των θανατοποινιτών, ένας καταδικασμένος δολοφόνος ζητά από το δικαστήριο να εκτελεστεί. Καθώς αφηγείται όμως την ιστορία του, σταδιακά γίνεται σαφές ότι τίποτα δεν είναι ακριβώς όπως φαίνεται. Ένα τολμηρό στιλιστικά αφηγηματικό πείραμα, ένα ψυχολογικό θρίλερ δομημένο πάνω σε μία και μοναδική συνέντευξη που κράτησε τέσσερις ημέρες. Σε έναν μονόλογο που είναι εν μέρει κατάθεση και εν μέρει ερμηνεία, ο Νικ, ο μοναδικός πρωταγωνιστής, αφηγείται μία ιστορία που έχει όλα τα στοιχεία ενός κλασικού εγκληματολογικού δράματος. Όμως, καθώς ξετυλίγεται η ιστορία, αποκαλύπτεται κάτι πολύ βαθύτερο, ένας συναισθηματικά ισχυρός στοχασμός πάνω στη λυτρωτική δύναμη της αγάπης και της λογοτεχνίας. Μια τελευταία συγκλονιστική ανατροπή αλλάζει εντελώς τα δεδομένα.