Καταστροφή, αποτυχία, απόρριψη: η έκθεση του Michael Landy στην Αθήνα είναι το ψυχογράφημα της πόλης μας

Καταστροφή, αποτυχία, απόρριψη: η έκθεση του Michael Landy στην Αθήνα είναι το ψυχογράφημα της πόλης μας Facebook Twitter
Το «Breaking News-Athens» ανήκει στη σφαίρα των εικαστικών παραγωγών του Landy που αποσκοπούν στη χαρτογράφηση του σύγχρονου αστικού χώρου.
0


To 2001 ο Michael Landy κατέστρεψε όλα του τα υπάρχοντα (όλα όμως, 7.227 αντικείμενα), κάνοντας το έργο τέχνης με τίτλο «Break Down». Το 2010, με το έργο του «Art Bin» καλούσε το κοινό να πετάξει στον κάδο σκουπιδιών αποτυχημένα έργα τέχνης (ο Damien Hirst εμφανίστηκε και πέταξε μία από τις γνωστές νεκροκεφαλές του). To καλοκαίρι, η μεγάλη αναδρομική του έκθεση στο Μuseum Tinguely στη Βασιλεία εκθειάστηκε από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Τώρα έρχεται στην Αθήνα με ανάθεση από τον ΝΕΟΝ, προκειμένου να φτιάξει μαζί με τους πολίτες το συλλογικό, συνεργατικό πορτρέτο της πόλης στη Διπλάρειο Σχολή.


Εκεί, στην Πλατεία Θεάτρου, επί 4 μήνες, σε μια έκθεση που θα εξελίσσεται διαρκώς, ο δημιουργός που στη δουλειά του μελέτησε βασανιστικά τις έννοιες της καταστροφής, της αποτυχίας και της απόρριψης θα απλώσει στους τοίχους του κτιρίου την ψυχή της πόλης, όπως οι ίδιοι οι πολίτες θα του την εξηγήσουν. Το «Breaking News-Athens» ανήκει στη σφαίρα των εικαστικών παραγωγών του Landy που αποσκοπούν στη χαρτογράφηση του σύγχρονου αστικού χώρου (το έχει κάνει στο Μόναχο και στο Λονδίνο το 2015, στη Βασιλεία πέρσι). Στην Αθήνα, ο καλλιτέχνης που υπήρξε ιδρυτικό μέλος των περίφημων Yοung British Artists ζητά την άμεση συμμετοχή του κοινού γι' αυτό το πρότζεκτ. Δεν μπορεί να υπάρξει η αθηναϊκή έκθεση χωρίς τη συμμετοχή των πολιτών, δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την αλληλεπίδραση και τον συνεχή διάλογο με το ίδιο το κτίριο στην Πλατεία Θεάτρου. Άλλωστε ο εικαστικός έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι του αρέσει το σπασμένο τσιμέντο, τα καλώδια που ξεπροβάλλουν από τους τοίχους, οι συνθήκες που κάποιες φορές παραπέμπουν σε ερείπια.


«Eδώ και δύο χρόνια συζητάμε με τoν Μichael Landy για τη δημιουργία ενός έργου ειδικά για την Αθήνα, στην κρίσιμη συγκυρία που βρίσκεται η πόλη», λέει στη LiFO η διευθύντρια του ΝΕΟΝ Ελίνα Κουντούρη. «Αποφασίσαμε να γίνει αυτή η έκθεση με τη συμμετοχή του κοινού, κάτι που κάνει για πρώτη φορά ο Landy στο συγκεκριμένο έργο, προκειμένου να το μετατρέψει σε ένα εργαστήριο αστικής και συναισθηματικής χαρτογράφησης της παρούσας ιστορικής συνθήκης».

Αυτός ο εκρηκτικός εικαστικός που τέρπεται από την καταστροφή έχει έρθει αντιμέτωπος με τον θάνατο, γνωρίζει να δημιουργεί από την αρχή και δεν φοβάται τις εκκινήσεις έρχεται στην Αθήνα.


Ο Michael Landy ζητά από τους κατοίκους και επισκέπτες της Αθήνας να στείλουν κείμενα, εικόνες, επικεφαλίδες, διαφημίσεις, αφορισμούς, αποφθέγματα, διαφημιστικά μηνύματα και διαγράμματα. Όλα τους πρέπει να εκφράζουν συναισθήματα, ιδέες, εμπειρίες και φόβους για τη σύγχρονη πραγματικότητα, γι' αυτό που συμβαίνει τώρα, για ό,τι κινεί τα σωθικά της πόλης, για τους φόβους αλλά και τις σκέψεις για το άμεσο μέλλον. Στη συνέχεια, επιλεγμένες εικόνες θα υποστούν επεξεργασία και θα αναρτηθούν στις αίθουσες της Διπλαρείου Σχολής με τη μορφή λευκών και μπλε σχεδίων. Η αποστολή του υλικού μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά (πληροφορίες στο neon.org) ή να παραδίδεται επιτόπου κάθε Παρασκευή, από τις 12 το μεσημέρι ως τις 7 το απόγευμα. Οι εικόνες που έχουν επιλεγεί θα ανέβουν σε ειδικό λογαριασμό στο Instagram στο @breakingnewsathens.


Τον περασμένο Ιούνιο, η Caroline Roux των «Financial Times» μπήκε στο εργαστήριό του, εκεί όπου δουλεύει μόνος, χωρίς βοηθούς, όπως συνηθίζουν οι σούπερ σταρ και φίλοι του της σύγχρονης τέχνης. Στους τοίχους είχε πορτρέτα της οικογένειάς του που έφτιαξε το 2008, σχέδια που είχε φτιάξει τo 2005, αποτυπώνοντας τις ουλές που έχει στο σώμα του από την επέμβαση στην οποία υποβλήθηκε για καρκίνο των όρχεων, σχέδια με τις ουλές από την επέμβαση by pass τoυ πατέρα του. Είναι παντρεμένος με την Gillian Wearing (επίσης μέλος των Young British Artists) που κέρδισε το 1997 το βραβείο Turner. Ένα από τα πιο ισχυρά ζευγάρια της σύγχρονης τέχνης, συνδιαμορφωτές της τις τελευταίες δεκαετίες.

Καταστροφή, αποτυχία, απόρριψη: η έκθεση του Michael Landy στην Αθήνα είναι το ψυχογράφημα της πόλης μας Facebook Twitter
Μichael Landy, Breaking News 2015

Καταστρέφοντας το σύστημα από μέσα

Ο Landy γεννήθηκε το 1963 στο Λονδίνο και ήταν παιδί όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με την τέχνη, χάρη στη φιλοφρόνηση που του έκανε ένα ζευγάρι Αμερικάνων όταν τον είδε να σχεδιάζει έξω από τον Πύργο του Λονδίνου κατά τη διάρκεια μιας σχολικής εκδρομής. Γιος οικογένειας καθολικών Ιρλανδών, ήταν από παιδί εξοικειωμένος με την εικονογραφία των βασάνων, των παθών – ιδέα που με κάποιον τρόπο διαπερνά τα έργα του.


Η πλέον κυρίαρχη κοινωνική και πολιτική επιρροή του, όμως, ήταν σίγουρα το γεγονός πως έζησε στην εφηβεία του στη Μεγάλη Βρετανία της Θάτσερ. Κοινωνική ένταση, υψηλή ανεργία, συγκρούσεις με την αστυνομία στον δρόμο: αυτές ήταν κυρίαρχες σκηνές εκείνα τα χρόνια, ενώ η ΤΙΝΑ πολιτική της Θάτσερ και η στρατηγική του διαδόχου της Τζον Μέιτζορ επηρέασαν σημαντικά το εργατικό προάστιο όπου βρισκόταν το πατρικό του, στο Ηackney. O καταναλωτισμός, η εξάρτηση από το οικονομικό σύστημα, η καταπίεση του υλισμού, η ανάγκη της καταστροφής, έγιναν άξονες της καλλιτεχνικής του δημιουργίας.

Τον Ιούλιο του 1977, όταν ήταν μόλις 14 ετών ο Landy, o πατέρας του, John, τραυματίστηκε σοβαρά στο κεφάλι και στους ώμους σε ένα ατύχημα στο ορυχείο όπου εργαζόταν. Δεν μπορούσε πλέον να δουλεύει. Ο Michael έπαθε εμμονή με τον πατέρα του, περνούσε πολλές ώρες μαζί του, άρχισε να ερευνά ό,τι αφορούσε τη ζωή του, τα ιατρικά του δεδομένα, τα υπάρχοντά του. Η έννοια της ασθένειας τον απασχόλησε έντονα ξανά το 2004, όταν ο ίδιος διαγνώστηκε με καρκίνο των όρχεων.


Μπορεί η πρώτη του μεγάλη ανάθεση να έγινε για την έκθεση «Freeze» που επιμελήθηκε ο Damien Hirst το 1988, συστήνοντας στο κοινό την ομάδα των Young British Artists (ο Landy oδηγούσε έναν σκαραβαίο εκείνη την εποχή και ο Hirst τον είχε μετατρέψει και σε σοφέρ του για τις ανάγκες της έκθεσης...), όμως έγινε γνωστός ανά τον κόσμο με το έργο «Break Down» που παρουσίασε το 2001. Τότε που κατέστρεψε όλα του τα υπάρχοντα κι έμεινε μόνο με την μπλε φόρμα που φορούσε. Σε μια διαδικασία που ήταν ένα έργο σύγχρονης τέχνης κατέστρεψε 7.227 αντικείμενα, μεταξύ των οποίων το Saab αυτοκίνητό του και το αγαπημένο sheepskin παλτό του πατέρα του, ενώ ακουγόταν εκκωφαντικά μουσική των David Bowie και Joy Division.


Ήταν 37 χρονών και όταν τελείωσε δεν είχε τίποτα στην ιδιοκτησία του. «Κάποιες στιγμές νόμιζα ότι έβλεπα τον ίδιο μου τον θάνατο, γιατί εμφανίστηκαν για να δουν το "Break Down" διάφοροι άνθρωποι που είχα να δω για χρόνια. Σαν να ερχόντουσαν στην κηδεία μου». Αυτό το έργο θεωρείται ακόμα σήμερα ένα από πιο πρωτοποριακά, τα πιο προκλητικά στη σύγχρονη τέχνη. Η φήμη του λόγω της καταστροφής διογκώθηκε, δεν εμπόδισε όμως τους μεγάλους οργανισμούς να τον προσκαλούν.

Καταστροφή, αποτυχία, απόρριψη: η έκθεση του Michael Landy στην Αθήνα είναι το ψυχογράφημα της πόλης μας Facebook Twitter
Ο Michael Landy ζητά από τους κατοίκους και επισκέπτες της Αθήνας να στείλουν κείμενα, εικόνες, επικεφαλίδες, διαφημίσεις, αφορισμούς, αποφθέγματα, διαφημιστικά μηνύματα και διαγράμματα.


Τo 2010 η National Gallery τον επέλεξε ως resident καλλιτέχνη για δύο χρόνια. Μέχρι τότε δεν είχε επισκεφθεί ποτέ τον χώρο, όπως ομολόγησε αργότερα ο ίδιος. Από παιδί αγαπούσε να πηγαίνει στην Τate και στη Saatchi. Δέχθηκε με ενθουσιασμό όμως την πρόταση, επηρεασμένος από τον Lucian Freud, που όταν ήταν resident artist μπορούσε να κάνει ό,τι ήθελε, να κυκλοφορεί μέρα και νύχτα παντού στην Πινακοθήκη, να παρκάρει την Bentley στην είσοδο. Όμως η φήμη του δεν του επέτρεψε να απολαύσει τον ίδιο βαθμό ελευθερίας. Ένας φύλακας τον συνόδευε παντού, συνεχώς.


Ο ίδιος περιγράφει πως από την αρχή γοητεύτηκε από ένα έργο του Velázquez που υπήρχε στη National Gallery, το «Rokeby Venus». Είναι ένας πίνακας που είχε σκίσει μια σουφραζέτα το 1914. Η Αφροδίτη, γυμνή, με την πλάτη γυρισμένη, κοιτάζεται στον καθρέφτη. Αριστουργηματικό έργο. Ο Landy ζήτησε να δει με ακτίνες Χ τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες που έβγαλαν από το σημείο όπου είχε σκιστεί ο πίνακας και τον αντιμετώπισαν σχεδόν με τρόμο και τρομερή καχυποψία. «Γιατί; Γιατί θες να τις δεις;» θυμάται να τον ρωτούν.


To 2008 εξελέγη μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας των Τεχνών. Ο ίδιος ομολογεί πως θεωρούσε την Ακαδημία έναν χώρο νωθρών, συντηρητικών ασπρομάλληδων, πιστεύει όμως ότι πλέον εξελίσσεται σε έναν θεσμό που αναγνωρίζει τις γυναίκες εικαστικούς και γενικά τους καλλιτέχνες που είναι διαφορετικοί. Δούλευε στο εργαστήριό του όταν τον πήρε τηλέφωνο η Tracey Emin για να του ανακοινώσει πως τον καλούν να γίνει ακαδημαϊκός. «Ήταν πολύ πειστική, δεν μπορούσα να της πω όχι» εξηγεί.

 
Παραδέχεται, όμως, πως στην πρώτη γενική συνέλευση έπιασε τον εαυτό του να μονολογεί «Θεέ μου, τι κάνω εδώ; Δεν είμαι νεκρός ακόμα. Έχω πράγματα να προσφέρω στον κόσμο». Παρατηρεί πως δεν έχει αποφασίσει ακόμα αν είναι μέρος του συστήματος ή αν μπήκε στο σύστημα για να το καταστρέψει εκ των έσω. Αν τον άφηναν, πάντως, θα κατεδάφιζε την Ακαδημία και στη θέση της θα έφτιαχνε ένα πάρκο.


Αυτός ο εκρηκτικός εικαστικός που τέρπεται από την καταστροφή έχει έρθει αντιμέτωπος με τον θάνατο, γνωρίζει να δημιουργεί από την αρχή και δεν φοβάται τις εκκινήσεις έρχεται στην Αθήνα. Στην κρίσιμη στιγμή, την οριακή για την οικονομία και τις κοινωνικές αντοχές, με το προσφυγικό να διαμορφώνει με συνθήκες επείγουσες τον οικονομικό, κοινωνικό και ανθρωπολογικό χάρτη, με την πολιτική συνθήκη να δυναμιτίζεται, ο Landy έρχεται να φτιάξει μαζί μας το πορτρέτο αυτή της στιγμής. Γιατί, ναι, αυτό είναι σύγχρονη τέχνη.


BREAKING NEWS-ATHENS

Michael Landy από τον ΝΕΟΝ

Υποβολή υλικού: 14 Φεβρουαρίου-26 Μαΐου 2017

Διάρκεια έκθεσης: 23 Μαρτίου-11 Ιουνίου 2017

Διπλάρειος Σχολή, Πλατεία Θεάτρου 3, Αθήνα

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

50 καλλιτέχνες κάθε φυλής, ηλικίας, εποχής και γούστου υμνούν το πιό όμορφο, δυνατό και βασανιστικό αίσθημα του ανθρώπου: τον έρωτα (NSFW)

Εικαστικά / 50 καλλιτέχνες κάθε φυλής, ηλικίας, εποχής και γούστου υμνούν το πιό όμορφο, δυνατό και βασανιστικό αίσθημα του ανθρώπου: τον έρωτα (NSFW)

107 έργα τέχνης από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα που σχετίζονται με την ομορφιά, το πάθος και την επιθυμία σε μια μεγάλη δημοπρασία του οίκου Sotheby's

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ