Ένα μεγάλο σύνολο σημαντικών έργων σύγχρονης τέχνης από τη Συλλογή ∆. ∆ασκαλόπουλου δωρίζεται σε 4 μουσεία 3 χωρών σε 2 ηπείρους και δημιουργεί ένα πρωτοποριακό πλέγμα συνεργειών. Μια ιδιωτική συλλογή μετατρέπεται σε δημόσιο αγαθό μέσω μεγάλων δημόσιων ιδρυμάτων σε Αθήνα, Σικάγο, Νέα Υόρκη και Ηνωμένο Βασίλειο.
Και μόνο αυτές οι φράσεις αρκούν για να σκεφτούμε τις μελλοντικές αλλαγές που θα σηματοδοτήσει αυτή η δωρεά τόσο στο δικό μας ΕΜΣΤ όσο και στα υπόλοιπα ιδρύματα που επωφελούνται αυτής. Στο κατάμεστο αίθριο του Καπνεργοστασίου στην οδό Λένορμαν, εκεί που είδαμε πέρσι, μετά την ανακαίνισή του από τον Δ. Δασκαλόπουλο και το ΝΕΟΝ, το πολιτιστικό του ίδρυμα που κατ΄επιλογήν δεν έχει έδρα παρά δραστηριοποιείται σε διάφορες περιοχές της χώρας με εκθέσεις, δράσεις και εγκαταστάσεις σύγχρονης τέχνης, την έκθεση «Portals» με έργα της συλλογής του, εδώ θα γίνει φέτος τον Ιούνιο και μια έκθεση «αποχαιρετιστήρια» κατά κάποιο τρόπο, πριν φύγουν τα έργα για να ταξιδέψουν στα ξένα μουσεία.
Η Συλλογή ∆. ∆ασκαλόπουλου αποτελεί ένα ευρύ σύνολο έργων σύγχρονης τέχνης από κορυφαίους καλλιτέχνες της διεθνούς εικαστικής σκηνής των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών, οι οποίοι διέπλασαν και εξακολουθούν να διαπλάθουν τις επόμενες καλλιτεχνικές γενιές. Τα έργα της Συλλογής αντικατοπτρίζουν τους καίριους προβληματισμούς της τέχνης και ταυτόχρονα αφορούν οικουμενικά, αρχέγονα και διαχρονικά θέματα, όπως η ανθρώπινη οντότητα ως πηγή δημιουργίας, αλλά και ως πεδίο υπαρξιακής, κοινωνικής και ιδεολογικής πάλης.
Περισσότερα από 350 έργα από 142 καλλιτέχνες από τη Συλλογή αποτελούν τη δωρεά, εκ των οποίων 140 προορίζονται για το ΕΜΣΤ, περίπου 100 σε κοινή δωρεά στα Guggenheim και MCA Chicago και 110 για την Tate.
Η Συλλογή ∆. ∆ασκαλόπουλου αποτελεί ένα ευρύ σύνολο έργων σύγχρονης τέχνης από κορυφαίους καλλιτέχνες της διεθνούς εικαστικής σκηνής των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών, οι οποίοι διέπλασαν και εξακολουθούν να διαπλάθουν τις επόμενες καλλιτεχνικές γενιές. Τα έργα της Συλλογής αντικατοπτρίζουν τους καίριους προβληματισμούς της τέχνης και ταυτόχρονα αφορούν οικουμενικά, αρχέγονα και διαχρονικά θέματα, όπως η ανθρώπινη οντότητα ως πηγή δημιουργίας, αλλά και ως πεδίο υπαρξιακής, κοινωνικής και ιδεολογικής πάλης.
«Θεωρούμαι και αναφέρομαι συχνά ως σημαντικός συλλέκτης σύγχρονης τέχνης. Αλλά η λέξη συλλέκτης, με την έννοια που κυρίως χρησιμοποιείται, δεν με εκφράζει. Αν έκανα συλλογή, δεν ήταν ποτέ για "συνάθροιση ομοειδών αντικειμένων για τη δημιουργία ενός όσο το δυνατόν μεγαλύτερου συνόλου" όπως λέει το λεξικό, ούτε με σκοπό την αποθήκευση πλούτου ή τη δημιουργία υπεραξιών όπως επικρατεί στην κοινή αντίληψη. Η ενασχόλησή μου με την τέχνη ήταν εκείνη ενός λάτρη της και δεν περιορίστηκε στο πλαίσιο του χτισίματος της συλλογής. Είχε κύριο χαρακτηριστικό τη συνεχή επιδίωξη της επαφής με την ομορφιά της τέχνης και της χαράς και έμπνευσης που αυτή η επαφή προκαλεί», είπε ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος στην ομιλία του καταχειροκροτούμενος από το κοινό που σηκώθηκε όρθιο για να τιμήσει έναν συλλέκτη-ευεργέτη και με ηθική επίγνωση της σημασίας και του μέλλοντος της συλλογής του.
«Θεωρώ ότι ο συλλέκτης έχει ευθύνη απέναντι στα έργα της συλλογής του και τους καλλιτέχνες: έχει την ηθική υποχρέωση να φροντίζει για το μέλλον της συλλογής του με την ίδια έγνοια και προσοχή που επένδυσε για τη δημιουργία της. Η τέχνη αποκτά νόημα και επιρροή μόνο μέσα από τη συνδιαλλαγή της με το κοινό. Μέσω της δωρεάς, τα έργα θα είναι προσβάσιμα στο ευρύ κοινό, θα έχουν την απαραίτητη φροντίδα ώστε να διατηρηθούν για τις μελλοντικές γενιές και θα παραμείνουν σε διάλογο με την τέχνη του μέλλοντος», πρόσθεσε ανάμεσα σε άλλα.
Μέσω της Συλλογής, ο δημιουργός της, ∆ημήτρης ∆ασκαλόπουλος, λειτούργησε για σχεδόν 30 χρόνια ως θεματοφύλακας των ιδεών και της ανθρώπινης δημιουργικότητας, έχοντας ως βασικό μέλημα τη διάχυση των μηνυμάτων της τέχνης σε όσο το δυνατόν περισσότερους αποδέκτες, λόγω της βαθιάς πεποίθησής του ότι η τέχνη έχει την ικανότητα να εμπνέει τους ανθρώπους και να κεντρίζει τη συλλογική συνείδηση. Στην προσπάθεια αυτή να μεταφέρει τον θαυμασμό του, ο ∆ημήτρης ∆ασκαλόπουλος, σε όλο το διάστημα της ενασχόλησής του με την τέχνη, στήριξε ενεργά με προσωπική και οικονομική συνεισφορά πολλά μουσεία, εκθέσεις και καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες ανά τον κόσμο. Συγχρόνως, διατήρησε ανοιχτή πολιτική δανεισμού των έργων της Συλλογής, ενώ δημιούργησε τον ΝΕΟΝ που ασχολείται με την προαγωγή της σύγχρονης τέχνης στο κοινό της Ελλάδας.
«Είναι πράγματι σήμερα μια πολύ σπουδαία μέρα για την πατρίδα μας, αλλά μία σπουδαία μέρα και για τον παγκόσμιο κόσμο της σύγχρονης τέχνης, καθώς ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος ανακοινώνει τη δωρεά του μεγαλύτερου μέρους της προσωπικής του συλλογής σε τέσσερα σημαντικά δημόσια μουσεία, σε τέσσερις δημόσιους πολιτιστικούς οργανισμούς. Και όσον αφορά τη συγκεκριμένη δωρεά την οποία έκανε στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, είναι η μεγαλύτερη δωρεά η οποία έχει γίνει ποτέ σε αυτόν τον οργανισμό. Είναι, λοιπόν, αυτή η συλλογή θα έλεγα ένα "καλειδοσκόπιο" συναισθημάτων, μία διαδρομή μιας ολόκληρης ζωής, την οποία τώρα με μεγάλη γενναιοδωρία μοιράζεσαι με τα τέσσερα μουσεία τα οποία συμμετέχουν και αποδέχονται με χαρά αυτήν την δωρεά», είπε ανάμεσα σε άλλα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Σήμερα, το ΕΜΣΤ υποδέχεται μία μοναδική δωρεά. Τη δωρεά μέρους της Συλλογής του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, ενός συλλέκτη με βαθιά γνώση και αγάπη για την Τέχνη. Μια δωρεά δεκάδων έργων, η οποία όχι απλώς ενισχύει ουσιαστικά τις συλλογές του ΕΜΣΤ, αλλά του δίνει την ώθηση και το πλεονέκτημα να καθίσταται προνομιακός συνομιλητής σημαντικών ανάλογων κορυφαίων μουσείων διεθνώς» είπε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Η συλλογή Δασκαλόπουλου στην οποία περιλαμβάνονται καλλιτέχνες όπως οι Marina Abramović, Kutluğ Ataman, Matthew Barney, Louise Bourgeois, Βλάσης Κανιάρης, Helen Chadwick, Paul Chan, Bruce Conner, Abraham Cruzvillegas, Robert Gober, David Hammons, Mona Hatoum, Isaac Julien, Γιάννης Κουνέλλης, Στάθης Λογοθέτης, Sarah Lucas, Paul McCarthy, Steve McQueen, Ana Mendieta, Marisa Merz, Annette Messager, Wangechi Mutu, Ernesto Neto, Rivane Neuenschwander, Cornelia Parker, Pipilotti Rist, Dieter Roth, Doris Salcedo, Kiki Smith, Paul Thek θα ενδυναμώσει τη διεθνή συνεργασία μεταξύ του ΕΜΣΤ και της Tate και θα δημιουργήσει το πεδίο για πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο φορέων τόσο σε επίπεδο γνώσεων και εμπειρίας όσο και σε δανεισμούς έργων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Επιπλέον, θα δημιουργήσει μια ισχυρή συνεργασία μεταξύ των μουσείων MCA Chicago και Guggenheim, για την κοινή συντήρηση και παρουσίαση των έργων.
«Η συλλογή της Tate είναι μια δημόσια συλλογή, ανήκει και απευθύνεται στο κοινό, και αυτά τα έργα, μέσω των τεσσάρων γκαλερί μας, θα φτάσουν σε εκατομμύρια επισκέπτες σήμερα και στις επόμενες γενιές» είπε η Η ∆ρ. Maria Balshaw CBE, διευθύντρια της Tate, ενώ η Κατερίνα Γρέγου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), δήλωσε ότι: «Αυτή είναι η σημαντικότερη δωρεά στην εικοσάχρονη ιστορία του ΕΜΣΤ, όσον αφορά τόσο το μέγεθος όσο και τη σπουδαιότητα. Που συμπληρώνει και ενδυναμώνει σε μεγάλο βαθμό την υπάρχουσα συλλογή με έναν σημαντικό αριθμό έργων Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, και ταυτόχρονα ενισχύει το Μουσείο ώστε να εκπληρώσει το στόχο του ως το κορυφαίο εθνικό ίδρυμα σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα και ένα από τα σημαντικότερα στην περιοχή της νότιας Ευρώπης και της ανατολικής Μεσογείου».
«Αυτή η εξαιρετική δωρεά από τη συλλογή του στο Μουσείο Guggenheim και το Μουσείο MCA Chicago θα συμβάλει στη σημαντική διεύρυνση των αφηγήσεων μέσα από τις μόνιμες συλλογές μας» είπε ο Richard Armstrong, διευθυντής του Μουσείου και Ιδρύματος Solomon R. Guggenheim ενώ η Madeleine Grynsztejn, διευθύντρια Pritzker του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγο σημείωσε ότι: «Αυτή η δωρεά θα κινητοποιήσει τις αφηγήσεις της σύγχρονης τέχνης προς το κοινό μας, σήμερα και στο μέλλον, και θα αποτελέσει έμπνευση για τις νέες γενιές των δημιουργών στον γρήγορα αναπτυσσόμενο χώρο μας».
«Σε μια στιγμή της ιστορίας που εκτεθήκαμε ξανά στη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης και στην καταστροφική της ικανότητα, τώρα που δοκιμάζονται οι παγκόσμιοι θεσμοί και οι οικουμενικές αρχές που θεωρούσαμε παγιωμένες, τώρα, είναι απαραίτητο να φωτίζουμε την κυρίαρχη ανθρώπινη διάσταση που είναι η ροπή προς την ελευθερία, τη δημιουργία, την αισιοδοξία. Ελπίζω αυτή η δική μου πράξη που ενισχύει την διάδοση των ιδεών της τέχνης στο διεθνές κοινό, να είναι χειρονομία ενδεικτική προς αυτή την κατεύθυνση. Αποχωρίζομαι με λύπη αυτό το δημιούργημα που απορρόφησε σημαντικό μέρος της δικής μου δημιουργικότητας και μου παρείχε σπουδαίες ευκαιρίες ψυχικής και πνευματικής ανάτασης τα τελευταία 30 χρόνια. Παραδίδω με χαρά αυτό το δημιούργημα στο διεθνές κοινό. Αυτή η συλλογή αξιόλογων καλλιτεχνικών δημιουργημάτων δικαιούται και αξίζει να εμπνέει και να συγκινεί όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους στο μέλλον» είπε ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος.
