Τα απόκοσμα κολάζ του Τζιμ Τζάρμους

Tα κολάζ του Τζιμ Τζάρμους που φτιάχνει εδώ και είκοσι χρόνια για πρώτη φορά στα μάτια του κοινού Facebook Twitter
Τα κολάζ του Τζάρμους είναι σουρεαλιστικά και αστεία και ταυτόχρονα διασκεδαστικά και τρομακτικά. Courtesy of Anthology Editions
0

Κανένας δεν είχε δει μέχρι πρόσφατα τα κολάζ του Τζιμ Τζάρμους. Ο σκηνοθέτης, του οποίου οι πρωταγωνιστές περιπλανιούνται στις πιο περίεργες γωνιές του κόσμου για να συναντηθούν με το απρόοπτο και το παράξενο της ζωής και του θανάτου, τα τελευταία είκοσι χρόνια είναι ένας αθόρυβος δημιουργός κολάζ, συνθέτοντας εικόνες που θυμίζουν τις ταινίες του, αδιέξοδες και αποκαλυπτικές, με κομμάτια χαρτιού από εφημερίδες σε λεπτά σέπια χαρτόνια.

Για πρώτη φορά τα εκθέτει μέχρι τις 30 Οκτωβρίου στην γκαλερί James Fuentes της Νέας Υόρκης και λέει ότι είναι ένα είδος διασκέδασης γι' αυτόν η δημιουργία μικρών ονειρικών κόσμων, στους οποίους μπαίνει για να ηρεμήσει και να ξεφύγει, και οι φέρουν τον τίτλο «Newsprint Collages».

«Δεν αναλύω τα κολάζ μου ούτε τα σκέφτομαι πολύ κριτικά. Όλα προέρχονται από εφημερίδες. Το φυσικό υλικό του χαρτιού των εφημερίδων σχεδόν έχει ξεπεραστεί, κι αυτό το βρίσκω ενδιαφέρον. Τώρα τα νέα μάς μεταδίδονται με πολλούς άλλους τρόπους, κυρίως ψηφιακούς.

Ο τρόπος με τον οποίο φτιάχνω τα κολάζ μου προσφέρει μια εικόνα της δημιουργικής διαδικασίας που συνήθως ακολουθώ. Είτε γράφω ένα σενάριο, είτε συνθέτω ένα μουσικό κομμάτι, είτε γυρίζω μια ταινία, πάντα σχεδιάζω τις παραλλαγές και τις επαναλήψεις. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις πολύ συχνά προσπαθώ να τοποθετήσω φαινομενικά διαφορετικά στοιχεία το ένα δίπλα στο άλλο.

Ξεκινάω πάντα με κάτι που παίρνει αρκετό καιρό, τη συλλογή υλικών που σχετίζονται με κάποια ιδέα που αρχίζει να σχηματίζεται στο μυαλό μου. Μόλις συγκεντρώσω αρκετά, τότε κάθομαι και, ας πούμε, γράφω ένα σενάριο με βάση αυτά. Δεν ακολουθώ ακριβώς την ίδια διαδικασία με κάθε μέσο, αλλά σίγουρα η δουλειά μου καθορίζεται από τον τρόπο συγκέντρωσης των υλικών πριν από την παραγωγή», εξηγεί ο Τζάρμους.

Στα κολάζ του τού αρέσει να αφαιρεί κεφάλια, αφήνοντας ένα κενό, και να τα βάζει σε σώματα άλλων ανθρώπων ή ζώων. Για παράδειγμα, αντικαθιστά τα κεφάλια των παγκόσμιων ηγετών με αυτά του Πικάσο ή του Μπασκιά. Μέχρι σήμερα έχει δημιουργήσει περισσότερα από 500 κολάζ και η μονογραφία του που δημοσιεύτηκε αυτόν τον μήνα από τις εκδόσεις Anthology συγκεντρώνει τα πιο πρόσφατα παραδείγματα, που έγιναν τα τελευταία επτά χρόνια.

Ο Τζάρμους λέει ότι είδε τον Ουίλιαμ Μπάροουζ να φτιάχνει τα λευκώματα και τα σημειωματάριά του, ενώ δούλευε στο σετ της ταινίας «Burroughs: The Movie» το 1983. Ήταν γεμάτα αποκόμματα, με τα οποία χειριζόταν εκ νέου τόσο τις πληροφορίες όσο και τις λέξεις. Εκείνος και ο ζωγράφος, συγγραφέας και πρωτοπόρος εξερευνητής του ήχου Μπρίον Γκίζιν χρησιμοποίησαν αυτές τις μεθόδους για να δημιουργήσουν τα δικά τους κείμενα. «Το να τους βλέπω από κοντά επηρέασε τον τρόπο που εργάζομαι και, φυσικά, τα κολάζ που φτιάχνω σήμερα. Ήμουν πολύ τυχερός που πέρασα πολύ χρόνο με τον Μπάροουζ».

Μέσα στην πανδημία ο Τζάρμους απομονώθηκε στο σπίτι του, στο Catskills, 160 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Νέας Υόρκης, με τη γυναίκα του Σάρα Ντράιβερ, ηχογραφώντας μουσική και κάνοντας τέχνη.

Ο Τζιμ Τζάρμους
Ο Τζιμ Τζάρμους. Φωτό: Evan Agostini/Invision/AP

Στα κολάζ του τού αρέσει να αφαιρεί κεφάλια, αφήνοντας ένα κενό, και να τα βάζει σε σώματα άλλων ανθρώπων ή ζώων. Για παράδειγμα, αντικαθιστά τα κεφάλια των παγκόσμιων ηγετών με αυτά του Πικάσο ή του Μπασκιά. Μέχρι σήμερα έχει δημιουργήσει περισσότερα από 500 κολάζ και η μονογραφία του που δημοσιεύτηκε αυτόν τον μήνα από τις εκδόσεις Anthology συγκεντρώνει τα πιο πρόσφατα παραδείγματα που έγιναν τα τελευταία επτά χρόνια.

Τα κολάζ του Τζάρμους είναι σουρεαλιστικά και αστεία και ταυτόχρονα διασκεδαστικά και τρομακτικά. Και του αρέσει να είναι τόσο μικροσκοπικά ώστε ο θεατής να σκύβει και να τα κοιτάζει από πολύ κοντά για να δει π.χ. μια μάσκα της μεξικάνικης Ημέρας των Νεκρών στο κεφάλι ενός πιανίστα, το ξανθό κεφάλι της Νίκο σε ένα ανδρικό σώμα με σακάκι και παπιγιόν, το κεφάλι της Γκλεν Γκλόουζ πάνω σε ένα σμόκιν, το κεφάλι ενός κογιότ στη θέση του κεφαλιού ενός συνεπιβάτη αυτοκινήτου.

Tα κολάζ του Τζιμ Τζάρμους που φτιάχνει εδώ και είκοσι χρόνια για πρώτη φορά στα μάτια του κοινού Facebook Twitter

Ο Τζάρμους δημιουργεί έναν κόσμο διαθλασμένης πραγματικότητας και ένα δικό του ειδησεογραφικό ημερολόγιο, στο οποίο αναμειγνύει ιστορικές περιόδους και γεγονότα, ακολουθώντας περίπου τη διαδικασία που ακολουθεί σε κάθε πρότζεκτ του, ακόμα και το πιο μικρό, με μια ελκυστική ευκολία που δεν μπορεί να έχει όταν κάνει τα γυρίσματα μιας μεγάλης παραγωγής.

 «Έφτιαξα πολλά από αυτά τα τελευταία χρόνια, πριν πεθάνει η μητέρα μου, στο Κλίβελαντ. Έμενα μαζί της, στο σπίτι της, όπου είχα έναν χώρο και τα δούλευα. Με αυτόν τον τρόπο παραμερίζω τον πραγματικό κόσμο, να το πω έτσι», λέει στους ΝΥΤ.

Επιλέγει μόνο εφημερίδες, καθόλου περιοδικά, που αποθηκεύει στο γκαράζ του σε μεταλλικά συρτάρια, και έχει ένα ολόκληρο αρχείο με κεφάλια και εφημερίδες που ακόμα δεν έχει «ξεψαχνίσει». Τα δουλεύει οπουδήποτε, ακόμα και σε δωμάτια ξενοδοχείων, ανάμεσα στα αυστηρά χρονοδιαγράμματα των ταινιών του.

Tα κολάζ του Τζιμ Τζάρμους που φτιάχνει εδώ και είκοσι χρόνια για πρώτη φορά στα μάτια του κοινού Facebook Twitter
Courtesy of Anthology Editions

Ο Τζάρμους δουλεύει με τον παλιό τρόπο, ακολουθώντας τη μεγάλη παράδοση των κολάζ, και δεν είναι τυχαίο ότι ο αγαπημένος του καλλιτέχνης είναι ο Τζάσπερ Τζονς. Θαυμάζει τον Τζον Μπαλντεσάρι, που κάνει κάτι ακόμα πιο μικρό στα κολάζ του, το ελάχιστο: δεν αντικαθιστά πρόσωπα, αλλά βάζει στη θέση τους κύκλους από χρώμα.

Ο Τζάρμους αγαπά τα κολάζ του γιατί προέρχονται από κάτι εφήμερο, μια εφημερίδα που την επόμενη μέρα θα πεταχτεί και δεν θα έχει τόση σημασία. Λατρεύει τις εφημερίδες, κυρίως το να βλέπει σε παλιές ταινίες οτιδήποτε έχει σχέση με αυτές.

«Λατρεύω τις σκηνές με τα πιεστήρια και όλα αυτά που κυκλοφορούν στις παλιές ταινίες» λέει, ομολογώντας ότι το ψηφιακό είναι κάτι ψυχρό, αλλά δεν θέλει να μοιάζει με Λουδίτη, αφού οι τελευταίες του ταινίες γυρίστηκαν με ψηφιακές μηχανές. Τα κολάζ του είναι πάνω απ' όλα, το κομμάτι της παιδικότητας και του χιούμορ που έχει ανάγκη, ο  τρόπος να σαρκάζει και να αυτοσαρκάζεται, να υπονομεύει τα πράγματα γύρω του και τον εαυτό του.

Tα κολάζ του Τζιμ Τζάρμους που φτιάχνει εδώ και είκοσι χρόνια για πρώτη φορά στα μάτια του κοινού Facebook Twitter
Courtesy of Anthology Editions
Tα κολάζ του Τζιμ Τζάρμους που φτιάχνει εδώ και είκοσι χρόνια για πρώτη φορά στα μάτια του κοινού Facebook Twitter
Courtesy of Anthology Editions
Tα κολάζ του Τζιμ Τζάρμους που φτιάχνει εδώ και είκοσι χρόνια για πρώτη φορά στα μάτια του κοινού Facebook Twitter
Courtesy of Anthology Editions
Tα κολάζ του Τζιμ Τζάρμους που φτιάχνει εδώ και είκοσι χρόνια για πρώτη φορά στα μάτια του κοινού Facebook Twitter
Courtesy of Anthology Editions
Tα κολάζ του Τζιμ Τζάρμους που φτιάχνει εδώ και είκοσι χρόνια για πρώτη φορά στα μάτια του κοινού Facebook Twitter
Courtesy of Anthology Editions
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος» Ή MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε λάθος»

Εικαστικά / Martin Gayford: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος»

Ένας από τους πιο επιδραστικούς κριτικούς τέχνης της Βρετανίας μιλά στη LiFO για τις τάσεις που διαμορφώνουν τη σύγχρονη τέχνη, τις φιλικές του σχέσεις με θρυλικούς καλλιτέχνες όπως ο Freud και ο Hockney, αλλά και για το αν η κριτική μπορεί όντως να επηρεάσει τα πράγματα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η πρώτη μεγάλη έκθεση της οραματίστριας καλλιτέχνιδας Ithell Colquhoun

Εικαστικά / Τα σουρεαλιστικά αριστουργήματα της Ithell Colquhoun σε μια μεγάλη έκθεση

Το πολύχρωμο και αποκρυφιστικό σύμπαν της ξετυλίγεται στην πρώτη μεγάλη έκθεση για την οραματίστρια καλλιτέχνιδα, που εξερευνά τη θέση των γυναικών και τη σημασία του φύλου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Εικαστικά / Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Ένας νέος καλλιτέχνης δημιουργεί μοναδικά αντικείμενα ανάλογα με τη διάθεσή του, ονειρεύεται έναν χώρο όπου θα δημιουργεί απερίσπαστος και δεν τον νοιάζει καθόλου να βιοποριστεί από την τέχνη.
ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Μια νέα έκθεση με χαρακτικά της ώριμης περιόδου της Βάσως Κατράκη

Εικαστικά / Βάσω Κατράκη: Η τέχνη της συγκινεί ακόμα

Έργα της σημαντικής Ελληνίδας χαράκτριας που παραπέμπουν στη βία της δικτατορίας, αλλά και άφυλες μορφές της όψιμης περιόδου της με αναφορά στην ελληνική αρχαιότητα, που υπερβαίνουν το ατομικό και γίνονται μέρος της συλλογικής μνήμης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Εικαστικά / Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Ο κόσμος της σύγχρονης τέχνης έχει καταντήσει να μοιάζει με τσίρκο. Αλλά ο πραγματικός κακός της ιστορίας δεν είναι οι καλλιτέχνες, αλλά η σύγχρονη αγορά της τέχνης, η αξία της οποίας ξεπερνά πλέον τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως
THE LIFO TEAM
Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Εικαστικά / Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Μια νέα έκθεση στο Άμστερνταμ με πρόσφατα έργα του Κίφερ αναδεικνύει τη σύνδεσή του με τον Βαν Γκογκ και προκαλεί ήδη πολλές συζητήσεις. Ο σπουδαίος Γερμανός καλλιτέχνης εμπνέεται σταθερά, εδώ και 60 χρόνια, από τον Ολλανδό ζωγράφο. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Helmut Lang: What remains behind

Εικαστικά / Helmut Lang: Από το θρυλικό rubber dress στα πρωτόγονα γλυπτά του

Ο καλλιτέχνης και πρώην σχεδιαστής μόδας διατηρεί την προσήλωσή του στα υλικά και παρουσιάζει γλυπτά που θίγουν τη διαρκή εμμονή του με το θέμα της μνήμης, σε ένα σπίτι-σύμβολο του μοντερνισμού στο Λος Άντζελες.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
62 λεπτά με τον Ανέστη Ιωάννου

Εικαστικά / Από τη Νεφελοκοκκυγία στο skate και το τζιν: Το Εικαστικό Σύμπαν του Ανέστη Ιωάννου

Ο νεαρός εικαστικός αναζητά μια νέα μορφή ελευθερίας και απογείωσης, συνδέοντας τη δυναμική της street culture με την ουτοπία των Ορνίθων και των τσαρουχικών ονείρων, αναζητώντας μια έξοδο από το αστικό τραύμα σε έναν κόσμο γεμάτο δυνατότητες και φαντασία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο καινοτόμος κεραμίστας–γλύπτης Brian Rochefort παρουσιάζει στην Αθήνα νέα του έργα

Εικαστικά / Brian Rochefort: Ο ριζοσπάστης της κεραμικής παρουσιάζει τα νέα του έργα στην Αθήνα

Είναι διάσημος για τη δημιουργία μεγάλων, ζωηρών κεραμικών γλυπτών με μοναδικές υφές και αφηρημένα μοτίβα, ενώ οι συνθέσεις του ισορροπούν μεταξύ αταξίας και αρμονίας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Εικαστικά / Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Το βινύλιο υποκαθιστά το χρώμα σε μια σειρά έργων που παρουσιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του ’80 στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη από τον Αλέξανδρο Ιόλα. Σαράντα χρόνια μετά, η γκαλερί The Breeder τα επανασυστήνει στο κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατσαδιώτης

Εικαστικά / «Tα έργα μου είναι σκοτεινά, αλλά δεν τα έχω σκεφτεί ποτέ ως προκλητικά»

Μία μέρα μετά τον βανδαλισμό των έργων του από τον βουλευτή της Νίκης, ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης μιλά στη LiFO για τη δουλειά του που προκάλεσε τέτοιες αντιδράσεις σε συγκεκριμένες ομάδες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Μια πολύ καλή ιδέα, τέλεια εκτελεσμένη»: Η προφορική ιστορία των Λέλουδων 

Εικαστικά / «Μια πολύ κακή ιδέα, τέλεια εκτελεσμένη»: Η προφορική ιστορία των Λέλουδων 

Πώς η ανάγκη μιας κολεκτίβας καλλιτεχνών για χώρο εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο φιλόξενα κουίρ σποτ στο κέντρο της πόλης: Μέσα από τις αφηγήσεις των παιδιών που το έφτιαξαν και το έζησαν.  
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ