Η συναρπαστικά μποέμικη διαδρομή της Neneh Cherry

Η συναρπαστικά μποέμικη διαδρομή της Neneh Cherry Facebook Twitter
Η Neneh Cherry φωτογραφημένη το 1989 από τον Jean-Baptiste Mondino.
0

ΟΤΑΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ κομμάτι Buffalo Stance της Neneh Cherry τον χειμώνα του 1988, ήταν σαν να συμπυκνώνονται σε μια μηχανή εσωτερικής καύσης οι ενέργειες του punk funk, του hip-hop και της βρετανικής street soul. Ήταν η αιχμή ενός νέου κύματος βρετανικής χορευτικής κουλτούρας – σκεφτείτε επίσης τους Soul II Soul και τους πρώιμους Massive Attack. Το συγκεκριμένο κομμάτι ήταν το δημιούργημα μια γυναίκας «μικτής φυλής», γεννημένης στη Σουηδία, η οποία είχε το θάρρος –και το σθένος– να το ερμηνεύσει στο Top of the Pops ενώ ήταν οκτώ μηνών έγκυος.

Μετά από την παγκόσμια επιτυχία του πρώτου της LP, Raw Like Sushi, η δισκογραφική καριέρα της Neneh Cherry εξελίχθηκε σε μια απρόβλεπτη υπόθεση με μεγάλες σιωπές που διακόπτονταν από εντυπωσιακές συνεργασίες με τους Avalanches και το σκανδιναβικό noisenik jazz τρίο The Thing. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η Cherry ακολουθούσε πάντα το δικό της αστέρι, αδιαφορώντας για τις συμβάσεις και τους συμβιβασμούς που αποτελούν προϋποθέσεις για μια στοχευμένη καριέρα.

Πρόκειται για μια ιδιοσυγκρασία η οποία, όπως ξεκαθαρίζει σ' αυτό το βιβλίο απομνημονευμάτων της, είναι οικογενειακή. Στο βιβλίο ξοδεύει πολύ λιγότερο χρόνο μιλώντας για την πολυσχιδή (και από πολύ μικρή ηλικία) μουσική της πορεία απ’ ό,τι αναπολώντας τα δείπνα που μαγείρευε με τη μητέρα της ή τα δάχτυλα του πατριού της.

Η Cherry, της οποίας η επίσημη σχολική εκπαίδευση τελείωσε όταν ήταν 14 ετών, διέσχισε για πρώτη φορά τον Ατλαντικό ασυνόδευτη όταν ήταν πέντε ετών. Η ίδια περιγράφει την ανατροφή της ως εκπαίδευση στον αυτοσχεδιασμό.

Λογικό ίσως, αν σκεφτεί κανείς ότι αυτά τα δάχτυλα ανήκαν στον Don Cherry, τον θρυλικό Αμερικανό τρομπετίστα, οι εξερευνήσεις του οποίου στις παρυφές της τζαζ εξακολουθούν να χαίρουν ευρείας εκτίμησης σχεδόν 30 χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο Don Cherry έπαιξε με τον Ornette Coleman και τον John Coltrane, αλλά, όπως πολλοί μαύροι Αμερικανοί μουσικοί, βρήκε μια –ασύλληπτη στην πατρίδα του– ελευθερία στην Ευρώπη: ευγνώμον κοινό, αέρα για να αναπνεύσει, νέες δημιουργικά πεδία να εξερευνήσει.

Η κινητήρια δύναμη όμως της αφήγησης του βιβλίου και της ζωής της Neneh είναι η μητέρα της, Monika Karlsson, (πιο γνωστή ως Moki), η οποία είχε μετακομίσει στη Στοκχόλμη το 1962 για να σπουδάσει μόδα. Γοητεύτηκε όμως αμέσως από το θρυλικό τζαζ κλαμπ της πόλης, το Golden Circle, όπου γνώρισε τον Ahmadu Jah, έναν γεννημένο στη Σιέρα Λεόνε απόφοιτο μηχανικό, από τον οποίον έμεινε έγκυος με τη μικρή Neneh.

Στα επόμενα χρόνια, και αφού είχε αρχίσει να χτίζει τη ζωή της με τον Don Cherry, εργάστηκε ως ζωγράφος, υφαντουργός, μουσικός και σκηνογράφος, μαζεύοντας πρώτες ύλες από υπαίθριες αγορές και δημιουργώντας πολύχρωμα και φανταστικά έργα που συμπλήρωναν τις λαϊκές παραδόσεις με συμπαντικά, σχεδόν οραματικά μοτίβα.

Σύμφωνα με την κόρη της, η Moki ζούσε πάντα με το αξίωμα «η σκηνή είναι το σπίτι και το σπίτι είναι η σκηνή». Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 αγόρασε μαζί με τον σύζυγό της ένα παλιό σχολείο στη νότια Σουηδία, το οποίο μετέτρεψαν σε κατοικία, χώρο παραστάσεων, καταφύγιο για φίλους και διεθνείς καλλιτέχνες.

Πίστευαν ότι ο πολιτισμός δεν μπορεί να περιοριστεί σε αντικείμενα ή προϊόντα και μπορεί να καλλιεργηθεί πραγματικά μόνο μέσω του παιχνιδιού, της φύσης και των κοινωνικών σχέσεων. Το πρότζεκτ εκείνο είχε γίνει γνωστό ως Organic Music και ανακαλύφθηκε εκ νέου από τους επιμελητές τα τελευταία χρόνια – όπως και η τέχνη της Moki.

cover
Neneh Cherry, A Thousand Threads

Το A Thousand Threads [«Χίλια νήματα»] σφύζει από ζωή στις αφηγήσεις της Cherry για τα μποέμικα ταξίδια της οικογένειάς της, την ικανότητά τους να δημιουργούν «σπίτι εν κινήσει». Τη μια στιγμή βρίσκονται στο Μιλάνο, την άλλη στο Άμστερνταμ. Στην Κωνσταντινούπολη συνοδεύονται από έναν φίλο ντράμερ, του οποίου οι τσάντες είναι γεμάτες με περιοδικά πορνό που σκοπεύει να πουλήσει στη μαύρη αγορά.

Η Cherry, της οποίας η επίσημη σχολική εκπαίδευση τελείωσε όταν ήταν 14 ετών, διέσχισε για πρώτη φορά τον Ατλαντικό ασυνόδευτη όταν ήταν πέντε ετών. Η ίδια περιγράφει την ανατροφή της ως εκπαίδευση στον αυτοσχεδιασμό. Πολλά από τα τραγούδια της, παρατηρεί, γράφτηκαν στο τραπέζι της κουζίνας ή πλάι στη σόμπα, ενώ «στριφογύριζε το κοτόπουλο στο τηγάνι, άνθρωποι μικροί και μεγάλοι έμπαιναν κι έβγαιναν, επικρατούσε ένα οργανωμένο χάος».

Χαοτικές καταστάσεις καταγράφονται σε πολλά σημεία του βιβλίου: αλκοολισμός, σεξουαλική βία, ψυχωτικά επεισόδια, ρατσιστικές επιθέσεις. Η Cherry και ο σύζυγός της, ο μουσικός παραγωγός Cameron McVey, πέφτουν θύματα ληστείας υπό την απειλή όπλου στη Νέα Υόρκη. Στενοί φίλοι –ανάμεσά τους ο Ray Petri, ιδρυτής του οίκου μόδας Buffalo– υποκύπτουν στο AIDS. Η Cherry, ξύπνια, cool, hip και με σωστές διασυνδέσεις τόσο στον «δρόμο» όσο και στην ελίτ, μπορεί να ανήκει στο «in crowd», παρατηρεί όμως κατά τη διαμονή της στο Chelsea Hotel ότι όλες οι καμαριέρες είναι μαύρες.

Σε ένα άλλο περιστατικό από τη διαδρομή της στο βελούδινο underground της Νέας Υόρκης, θυμάται στο θρυλικό CBGB's –τη Μέκκα του νεοϋορκέζικου πανκ– τον John Cale να εγκαταλείπει τη σκηνή για να πάει στην τουαλέτα και να μην επιστρέφει για πολλή ώρα, κάνοντας έναν θαμώνα που βρισκόταν δίπλα της να παρατηρήσει: «Κάπου κάτω είναι, πιθανόν να έχει χτυπήσει υπερβολική δόση από το εγώ του».

Με στοιχεία από The Guardian

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Μότσαρτ και τα μυστήρια

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Ο Μότσαρτ και τα μυστήρια

Η πιο διάσημη Συμφωνία του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ κρύβει ακόμη και σήμερα άλυτα μυστήρια για ακροατές και μελετητές, τόσο για τη δημιουργία της όσο και για την πρώτη της εκτέλεση. Η συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στις 21 Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής, στην οποία θα ακουστεί το περίφημο έργο, γίνεται αφορμή για τη Ματούλα Κουστένη να «σκαλίσει» τη ζωή του μεγάλου συνθέτη και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γράφτηκαν τα τελευταία του έργα.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Δημήτρης Μπάκουλης: «Έχω σταθεί τυχερός λόγω του φύλου μου»

Lifo Videos / Δημήτρης Μπάκουλης: «Έχω σταθεί τυχερός λόγω του φύλου μου»

Ο τραγουδοποιός που ξεκίνησε από το YouTube μιλά για τη νέα του δουλειά «Η άνθρωπος», για την ανάγκη να σπάσουν τα γλωσσικά στερεότυπα και για τον σεξισμό που επικρατεί στη μουσική βιομηχανία. 
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η «καταραμένη γενιά» των Βρετανίδων ποπ σταρ

Μουσική / Η «καταραμένη γενιά» των Βρετανίδων ποπ σταρ

Η μουσική βιομηχανία συχνά ρομαντικοποιεί τον πόνο, αλλά οι γυναίκες πληρώνουν το τίμημα. Από την Amy Winehouse μέχρι τη Duffy, πολλές επιτυχημένες τραγουδίστριες έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με ανελέητη πίεση, κακοποίηση και προβλήματα ψυχικής υγείας.
THE LIFO TEAM
79’ με τον Παντελή Δημητριάδη

Μουσική / «Νιώθω ότι δεν μπορώ να συμπλεύσω με τον κόσμο γύρω μου»

Ο Παντελής Δημητριάδης, βασικός δημιουργός των Παιδιών της Παλαιότητας –αρχικά Κόρε. Ύδρο.– μιλά για όλα όσα τον κάνουν να νιώθει ως ένα ον σε μια παράλληλη πραγματικότητα, σε μια ειλικρινή συνέντευξη-απολογισμό με αφορμή τις εμφανίσεις τους στην Αθήνα.
M. HULOT
Laibach: «Μπορούμε να είμαστε όλα όσα φοβάστε και όλα όσα επιθυμείτε»

Μουσική / Laibach: «Μπορούμε να είμαστε όλα όσα φοβάστε και όλα όσα επιθυμείτε»

Λίγο πριν από την αποψινή της περφόρμανς στην Αθήνα (Gazarte), η ρηξικέλευθη σλοβένικη μουσική κολεκτίβα εκθέτει το καλλιτεχνικό και φιλοσοφικό της μανιφέστο στη LiFO «προειδοποιώντας» ότι δεν είναι εδώ για να προσφέρει την άνεση του ψέματος, αλλά τη δυσφορία της αλήθειας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Δημήτρης Παπαδημητρίου - Βερόνικα Δαβάκη: «Στο ρεμπέτικο έχουν ειπωθεί πράγματα πιο καίρια και πιο λακωνικά απ’ ό,τι στην υψηλή ποίηση»

Μουσική / «Στο ρεμπέτικο έχουν ειπωθεί πράγματα πιο καίρια απ’ ό,τι στην υψηλή ποίηση»

Με αφορμή τη νέα τους μουσική παράσταση με εντελώς άγνωστα τραγούδια των Παπαϊωάννου και Τούντα, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου και η Βερόνικα Δαβάκη μιλάνε για όσα οραματίζονται για το «Ελληνικό Σχέδιο» που βρίσκεται στην υπηρεσία της ελληνικής μουσικής και των δημιουργών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η ξανθιά φιλοδοξία της Sabrina Carpenter

Μουσική / Η Sabrina Carpenter ξέρει ακριβώς τι κάνει στην ποπ

Η πρώτη καλλιτέχνιδα που είχε ταυτόχρονα ένα νο1 άλμπουμ και τρία τραγούδια στην πεντάδα των UK Charts και τρια κομμάτια στην πεντάδα του Billboard Hot 100 –κάτι που είχε να συμβεί από την εποχή των Beatles– δεν είναι τόσο αθώα όσο φαίνεται. Στην πορεία, έχει σπάσει αρκετά στερεότυπα.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
«Ελάχιστοι άνθρωποι που ασχολήθηκαν με την τέχνη άφησαν παρακαταθήκη»

Οι Αθηναίοι / «Αυτό που λέμε ευτυχισμένη ζωή δεν υπάρχει»

Ο Θέμης Ανδρεάδης γνώρισε τεράστια επιτυχία με το σατιρικό τραγούδι αλλά το ρίσκο να ασχοληθεί με το αγαπημένο του είδος, την μπαλάντα, τον άφησε εκτός μουσικής για σχεδόν είκοσι χρόνια. Η επιστροφή του με ένα δίσκο βινυλίου με συμμετοχές μουσικών από τις νεότερες γενιές ανοίγει ένα νέο, πιο φωτεινό κεφάλαιο στη ζωή του.
M. HULOT
Σοστακόβιτς: Ο συνθέτης που έγραψε το σάουντρακ της ρωσικής ιστορίας

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Σοστακόβιτς: Ο συνθέτης που έγραψε το σάουντρακ της ρωσικής ιστορίας

Μισός αιώνας συμπληρώνεται φέτος από τον θάνατο του Ντμίτρι Σοστακόβιτς και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών ερμηνεύει το Κοντσέρτο του για βιολί και ορχήστρα με σολίστα τον Βαντίμ Ρέπιν. Με αυτήν την αφορμή, η Ματούλα Κουστένη ξετυλίγει μια ιστορία ζωής και μουσικής που καθορίστηκε τόσο από την πολιτικές εξελίξεις και το πλαίσιο του σοβιετικού καθεστώτος, όσο και από τις προσωπικές επιλογές του μεγάλου Ρώσου συνθέτη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Το αριστουργηματικό σετ των Pan Pot στην Αθήνα

Μουσική / Pan Pot: Πόσο καταπληκτική μουσική παίζει αυτό το δίδυμο;

Δεν είναι πλέον εικοσάρηδες, αλλά δεν καταφεύγουν μονάχα σε νοσταλγικούς ήχους. Συνεχίζουν να καθορίζουν ηχητικά το μέλλον της techno, κάτι που απέδειξαν και στο extended σετ τους στην Αθήνα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΟΥΡΛΑΚΟΣ
«Στην αρχή με ενοχλούσαν τα σχόλια για το Ozempic, όχι όμως πια»

Lifo Videos / «Στην αρχή με ενοχλούσαν τα σχόλια για το Ozempic, όχι όμως πια»

Η Marseaux, μια από τις πιο αναγνωρίσιμες φωνές της σύγχρονης ελληνικής ποπ σκηνής μιλά για την τυχαία της συνάντηση με το τραγούδι αλλά και για τις προσωπικές δυσκολίες που έχει αντιμετωπίσει και την έφεραν μέχρι το σήμερα.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ