Jlin
Black Origami
Μέσα στους τέσσερις τοίχους του δωματίου της η Jlin κατάφερε να φτιάξει το πιο χορευτικό άλμπουμ της χρονιάς, ένα ατελείωτο πολυ-ρυθμικό σοκ. Το «Black Origami» δεν πάει απλώς ένα βήμα πιο μπροστά ένα παραγνωρισμένο χορευτικό είδος όπως το footwork αλλά τολμά να ξεπεράσει τα στενά μουσικά όριά του και να προσφέρει κάτι άλλο, μεγαλύτερο και πιο ουσιώδες.
Είναι ένα άλμπουμ από το οποίο απουσιάζει εντελώς η μελωδία, εμπνευσμένο από τις κινήσεις μιας Ινδής χορεύτριας, της Avril Stormy Unger, με στοιχεία ανατολίτικης μουσικής τόσο παραμορφωμένα, που δύσκολα τα εντοπίζεις, και που μπορεί να μην είναι πρωτότυπη αλλά δεν θυμίζει και τίποτε άλλο. Ένας δίσκος πραγματικά ξεχωριστός. - Μ.Π.
Arca
Arca
Στο πρώτο άλμπουμ που αποφάσισε να αξιοποιήσει τη φωνή του και να τραγουδήσει, o Arca αποκάλυψε όλο τον μελοδραματισμό και μια λυρικότητα που κάποιες στιγμές γίνεται αβάσταχτη, στοιχεία που η Björk τον βοήθησε να μοιραστεί με τον κόσμο, όπως λέει ο ίδιος.
Ο παραγωγός μέρους του προηγούμενου άλμπουμ της και ολόκληρου του φετινού Utopia έφτιαξε έναν βαθιά προσωπικό δίσκο για την αποξένωση, τη βία στο σεξ, την αγάπη ως βία, τον θάνατο κάθε είδους, την ανάγκη για βοήθεια, ακόμα και αν δεν τολμάς να την εκφράσεις. Αν έπρεπε να διαλέξω έναν δίσκο από το 2017, θα ήταν αυτός. - M.H.
Kendrick Lamar
Damn.
Ο Kendrick Lamar είναι ειδική περίπτωση ραπ καλλιτέχνη. Πιστός στο όραμά του και με έναν δίσκο σχεδόν πνευματικό (με μια εμμονική αναφορά στον Θεό), κατάφερε να γίνει ποπ σταρ, να γεμίσει στάδια και να πουλήσει όσο λίγοι μουσικοί φέτος, κάνοντας ταυτόχρονα απανωτά ραδιοφωνικά hits κι ένα άλμπουμ που με τίτλο μια βρισιά έγινε το προσωπικό του «Thriller» (με την έννοια ότι είχε καθολική αποδοχή ακόμα και από αυστηρούς κριτικούς).
Στις πλάτες του κουβαλάει πλέον το βάρος του «μεγάλου καλλιτέχνη» και του σωτήρα της ποπ με όλη την ευθύνη που αυτό συνεπάγεται κι ας αναρωτιέται ο ίδιος στο «Feel»: «I feel like the whole world want me to pray for 'em / But who the fuck prayin' for me?». - M.H.
Vince Staples
Big Fish Theory
Με το δεύτερο άλμπουμ του ο Vince Staples γίνεται πιο καίριος από ποτέ. Άλλοτε χορευτικό, άλλοτε χιπ χοπ, έχει μία από τις πιο ενδιαφέρουσες και εμπνευσμένες παραγωγές που ακούσαμε φέτος σε ραπ άλμπουμ και δείχνει το πολυσυλλεκτικό και εκλεκτικό γούστο του.
Με το βλέμμα του στραμμένο στο Detroit techno και στον βρετανικό ήχο του Burial ή την R&B του James Blake, το «Big Fish Theory» είναι μια φυσική εξέλιξη του «Summertime '06» και δείχνει ότι ο Staples μπορεί να αφομοιώσει στη μουσική του όσα συμβαίνουν γύρω του και να εξελιχθεί με μοναδικό τρόπο.
Στα χνάρια του Kendrick Lamar, γίνεται εξαιρετικά καυστικός όσον αφορά την «τοξικότητα» της ραπ κουλτούρας στα 34 περίπου λεπτά που διαρκεί το άλμπουμ. «How I'm supposed to have a good time/ when death and destruction 's all I see» αναρωτιέται στο εξαιρετικό «Party People» και προσπαθεί να ξορκίσει τον πολιτικό μηδενισμό του με τον χορό. - Μ.Π.
SZA
CTRL.
Μετά από περιπέτειες τριών χρόνων και πολλές δυσκολίες, η SZA κυκλοφόρησε το CTRL. και έγινε η νέα R&B σταρ. Το άλμπουμ της είναι από τις εκπλήξεις της χρονιάς, με κομμάτια που είναι στο πιο μεγάλο μέρος τους αυτοβιογραφικά, γεμάτα ερωτικές απογοητεύσεις, αποτυχημένες σχέσεις και το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα τον 21ο αιώνα.
Αποτελεί ήδη ένα άλμπουμ αναφοράς για μια γενιά που βιώνει την αγάπη μέσα από τα social media, χωρίς να χάνει στο ελάχιστο τη γοητεία του. - Μ.Π.
Shabazz Ρalaces
Quazarz: Born on a gangster star
Το «Quazarz: Born on a Gangster Star» είναι ένα δύσκολο άλμπουμ, δεν έγινε επιτυχία, δεν πούλησε, δεν ακούστηκε πολύ. Δεν ακούστηκε όσο του άξιζε δηλαδή, γιατί οι Shabazz Palaces είναι από τις κορυφαίες φωνές του αφροφουτουρισμού σήμερα (και ίσως οι καλύτεροι), με concept άλμπουμ που είναι δομημένα με τον τρόπο που ήταν τα μεγάλα άλμπουμ της δεκαετίας του '70.
«Εμποτισμένο με ενέργεια και ιδέες σαν τις δημιουργικές σπίθες της χόβολης που αιωρούνται στον αέρα όπως οι πυγολαμπίδες», οι Shabazz Palaces ηχογράφησαν αυτό το άλμπουμ μέσα σε δύο εβδομάδες και το κυκλοφόρησαν ταυτόχρονα με το «Quazarz Vs. The Jealous Machines». Μπορεί να μην είναι τόσο hip όσο οι νεαροί ράπερ, αλλά σε τριάντα χρόνια άλμπουμ σαν κι αυτό θα είναι σημεία αναφοράς για τη μαύρη κουλτούρα του 2017. - M.H.
Tyler, the Creator
Flower Boy
Στο τέταρτο άλμπουμ του ο Tyler, The Creator άφησε στην άκρη τις slapstick χοντροκοπιές του, το φτηνό χιούμορ και τις υπερβολικές, μάτσο περσόνες που υπονόμευαν το ταλέντο του (όλα αυτά που δεν σε άφηναν να τον πάρεις στα σοβαρά) κι έφτιαξε ένα μικρό ποπ διαμάντι που αποκαλύπτει μια πιο μελωδική neosoul πλευρά του.
Ίσως να τον επηρέασε η συνεργασία με τον Frank Ocean. Από τα πιο όμορφα και τρυφερά άλμπουμ της χρονιάς (ναι, είναι απίστευτα τρυφερό). - M.Π.
LCD Soundsystem
American Dream
Έξι χρόνια μετά τη διάλυση των LCD Soundsystem, ο James Murphy αποφάσισε να επανασυνδέσει την μπάντα/προσωπικό του πρότζεκτ, γράφοντας τον τέταρτο δίσκο τους. Όλα έχουν αλλάξει όμως: ο Murphy μεγάλωσε περισσότερο απ' όσο θα περίμενε κανείς αυτά τα έξι χρόνια.
Άρχισε να αμφισβητεί την ιδέα της νεότητας, έχασε χρήματα, φίλους, έρωτες, είδωλα, και σταμάτησε να βλέπει την ύπαρξή του ως ενός παρατηρητή και κριτή της hipster κουλτούρας. Παράλληλα, αποφάσισε να αγκαλιάσει τον ρόλο του μυθικού rock star, του ανθρώπου που δεν θέλει να τραγουδάει πια μόνο για τους μουσικούς του ήρωες αλλά να γίνει ο μουσικός ήρωας κάποιων άλλων, μια διαχρονική επιρροή.
Μπορεί το «American Dream» να μη φτάνει στο επίπεδο των τριών προηγούμενων άλμπουμ των Νεοϋορκέζων, αλλά είναι ένα άλμπουμ δηλωτικό της ανάγκης για υστεροφημία που έχει ως προσωπικότητα ο James Murphy. Είτε το πέτυχε είτε όχι, το βουητό του «αγώνα» αυτού στιγμάτισε το μουσικό γίγνεσθαι του 2017. - Α.Κ
Richard Dawson
Peasant
Τι δουλειά έχει στα καλύτερα της χρονιάς το concept-folk άλμπουμ ενός αυτοδίδακτου κιθαρίστα από το Νιούκαστλ, το οποίο αφηγείται τις ιστορίες ενός στρατιώτη, μιας πόρνης, ενός επιστήμονα, ενός ζητιάνου και άλλων «χωριατών», όπως λέει ο τίτλος, που συμβαίνουν στο πρωτομεσαιωνικό βασίλειο Bryneich της βορειανατολικής Βρετανίας; Καμία, θα σκεφτεί κανείς, εκτός αν είσαι λαογράφος.
Ωστόσο, ο Dawson καταφέρνει, με την γκροτέσκα αισθητική του και τις συγκινητικές του συνθέσεις, μόνος, μαζί με μερικούς φίλους και μια χορωδία να υφάνει τόσο ένα ηχητικό κομψοτέχνημα όσο και μια εκπληκτική αλληγορία για τους απάνθρωπους καιρούς που ζούμε.
Μέσα από τα συμβολικά παραμύθια του καυτηριάζει τα κακώς κείμενα και την παθογένεια που κουβαλάει το ανθρώπινο είδος στα βάθη των αιώνων. Στο τέλος, τα χειροποίητα, ανατριχιαστικά έπη του αναδεικνύονται σε μανιφέστα διαμαρτυρίας ενάντια σε όλους μας που ξεχάσαμε να είμαστε συν-άνθρωποι και γίναμε απ-άνθρωποι. Ίσως, τελικά, η περίπτωση του Richard Dawson θα έπρεπε να ενδιαφέρει τους πάντες, ειδικά το 2017. - Α.Κ
King Krule
The Ooz
Η λέξη «Ooz» είναι μια αλληγορία που αναφέρεται στα υγρά που χάνουμε και μαζί τους πετάμε υποσυνείδητα και μέρη του εαυτού μας. Ο ταλαντούχος ginger Βρετανός μουσικός Archy Marshall, σε αυτήν τη δεύτερη δουλειά του ως King Krule, καταφέρνει να συλλάβει το τι σημαίνει να είσαι ένας μπερδεμένος νέος μέσα στην παραζάλη της σύγχρονης μεγαλούπολης.
Μέσα από ένα stream of consciousness μονοπάτι, τόσο σε ηχητικό όσο και σε στιχουργικό επίπεδο, σκαρφαλώνει σε άδειες ταράτσες, βουλιάζει σε υγρά υπόγεια, φιλοσοφεί μεθυσμένος λίγο πριν από το ξημέρωμα και στοχάζεται όντας σε πνευματική υπερδιέγερση: είμαι θύμα ή πρωταγωνιστής της ζωής που ζω; Είμαι ξεχωριστός γιατί έτσι νιώθω πραγματικά ή απλώς είμαι συνδεδεμένος στο Ίντερνετ;
Φτιάχνω μουσική που αποτυπώνει τη δική μου ψυχοσύνθεση ή είμαι έρμαιο της υπερσύνδεσης του 2017; Το απειλητικό σαξόφωνο, τα ζεστά πλήκτρα και η lo-fi αισθητική δημιουργούν μια υπνωτική ατμόσφαιρα και στήνουν ένα αστικό σκηνικό βουτηγμένο στην ομίχλη, μέσα στο οποίο ένας αθεράπευτα ρομαντικός Archy Marshall αναγκάζει τον ακροατή να αναρωτηθεί βαθιά τι του συμβαίνει. - Α.Κ
Οι συναυλίες που θα μας θυμίζουν το 2017
Nick Cave, Acid Mother Temples, Jlin, Sun Ra Arkestra, Princess Nokia, Blank Banshee, Slowdive, Foo Fighters, Kamasi Washington, Killers, Lady Leshur, Gaika.
Το 2017 ήταν μια πολύ καλή χρονιά για τις συναυλίες στην Αθήνα. Μπορεί όλοι εμείς που πωρωνόμαστε με τη μουσική να γκρινιάζουμε κάθε χρόνο πως πάλι δεν ήρθε το αγαπημένο μας όνομα, ότι οι διοργανωτές φέρνουν τα ίδια και τα ίδια και ότι πρέπει να ταξιδέψουμε στο εξωτερικό για να δούμε κάνα όνομα της προκοπής, αλλά φέτος απολαύσαμε κάθε λογής live.
Αρχικά, είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε εμφανίσεις από ονόματα που καθορίζουν την εποχή τους σε κάθε επίπεδο: το ξέφρενο, φεμινιστικό hip-hop show της Princess Nokia στο Gagarin, τη φουτουριστική retrowave του Blank Banshee στο six d.o.g.s, το δυστοπικό footwork της Jlin στο υποβλητικό σκηνικό της Αγγλικανικής Εκκλησίας του Αγίου Παύλου και τις ισοπεδωτικές εμφανίσεις των Gaika και Lady Leshur στο Winter Plisskën Festival.
Επιπλέον, η τζαζ εκπροσωπήθηκε από νέους, επίδοξους οραματιστές του ήχου, όπως ο Kamasi Washington στην Τεχνόπολη, αλλά και από τους ιερείς της cosmic jazz και του κινήματος του αφροφουτουρισμού Sun Ra Arkestra, με τη μεθυστική τους παράσταση στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, ενώ παρόμοιες παραισθησιογόνες δονήσεις εξέπεμψαν και οι Ιάπωνες Acid Mothers Temple με το τελετουργικό τους στο Fuzz.
Μέσα σε όλα αυτά, ένα χρόνιο απωθημένο, οι Killers, πρόσφεραν ένα απίστευτα διασκεδαστικό και συγκινητικό show την πρώτη ημέρα του Ejekt Festival, ενώ οι λάτρεις του '90s κιθαριστικού ήχου απόλαυσαν την εμφάνιση των εμβληματικών shoegazers Slowdive στο Fuzz αλλά και την πολυσυζητημένη επική εμφάνιση των Foo Fighters στο Ηρώδειο.
Βέβαια, κορυφαία στιγμή της χρονιάς ήταν η μεγαλεπήβολη και θριαμβευτική επιστροφή του Nick Cave στα μέρη μας, στο Tae Kwon Do, με τους φαν του να αναζητούν απεγνωσμένα εισιτήριο. - Α.Κ
Ελληνικές κυκλοφορίες
Ο ηχητικός πλουραλισμός και οι εξαιρετικές παραγωγές των ελληνικών κυκλοφοριών μέσα στο 2017 ήταν κάτι που δεν είχαμε ξαναζήσει (τουλάχιστον σε τέτοιο επίπεδο). Οι φράσεις που χαρακτηρίζουν τη φετινή χρονιά είναι «νέο αίμα» και «νέες οπτικές».
Το 2017 ξεπήδησαν ένας σωρός νέοι καλλιτέχνες που με τις κυκλοφορίες τους κάλυψαν ένα ευρύτερο φάσμα ειδών που φανερώνει ότι αφουγκράζονται όσα συμβαίνουν στο εξωτερικό. Οι πιο πολλές κυκλοφορίες μπορεί να μην αφορούν αρκετό κόσμο ή να μην είναι εμπορικές, αλλά δείχνουν τις τάσεις που κυριάρχησαν τη χρονιά που μας πέρασε και κυρίως είναι ενδεικτικές μιας εξωστρεφούς διάθεσης που παλιότερα έλειπε ή δεν ήταν τόσο φανερή.
Καλύτερο παράδειγμα είναι το πειραματικό πρότζεκτ του Δημήτρη Παπαδάτου «Jay Glass Dubs», που με αρκετό πείσμα και όραμα κατάφερε να αναμετρηθεί ισάξια με ανάλογες δουλειές του εξωτερικού και να βρει τον δικό του δρόμο εκτός συνόρων.
Το «Dubs», που κυκλοφόρησε φέτος στη βρετανική Ecstatic, είναι μια διπλή συλλογή που μαζεύει όλη τη σκληρή δουλειά των προηγούμενων χρόνων. Το πολυαναμενόμενο σόλο άλμπουμ του Kareem Kalokoh εδραιώνει την αξία του, που ήδη υποπτευόμασταν από τα ATHKids, και δικαίως θεωρείται ένας από τους πιο ανερχόμενους ράπερ της Ελλάδας.
Kareem Kalokoh - OTAM
Το μεγάλο ταλέντο του FlokosH ξεδιπλώνεται επιτέλους στο κορυφαίο ντεμπούτο του «Everlong 13Str», ένα άλμπουμ που κοιτάει μπροστά σε όλα τα επίπεδα της ηλεκτρονικής μουσικής. Η «Junea» της May Roosevelt ήταν απροσδόκητα φρέσκια και μία από τις μεγαλύτερες ηλεκτρονικές εκπλήξεις της χρονιάς.
Τα χορευτικά εύσημα, όμως, σίγουρα πάνε στο «Afrikanochetos» του Kondaktor με τα σκληρά beats που επηρεάζονται από το πολυπολιτισμικό ψηφιδωτό των δρόμων της Κυψέλης. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στην 4rth world αισθητική του «Music from the early robotic societies of the basin» του Χρήστου Χονδρόπουλου που αναμειγνύει ελληνική παραδοσιακή μουσική με αφρικανικές φόρμες. Στο ίδιο πνεύμα η παραδοσιακή μουσική μπλέκεται με τζαζ και ηλεκτρονικές πινελιές στο folk experimental των νεοσύστατων Kolida Babo.
Ωστόσο, ένα άλμπουμ που είναι εξαιρετικό στο είδος του είναι το «Ιχώρ» του Δημήτρη Ρουμελιώτη που συνδυάζει την ποίηση του Νικηφόρου Βρεττάκου με τις ινδικές ράγκες, με υπερβατικά αποτελέσματα. Από τις καλύτερες τζαζ δουλειές φέτος ήταν το στιβαρό «Northern Lights» του Γιάννη Κασέτα.
Yiannis Kassetas - Northern Lights
Στο ροκ και ποπ στρατόπεδο, η Σtella, στο δεύτερο άλμπουμ της «Works for you» φτιάχνει τις πιο όμορφες ποπ μελωδίες της, ενώ οι Baby Guru στο «IV», το τέταρτο άλμπουμ τους, παρουσίασαν το πιο μεστό και ώριμο πρόσωπό τους. Οι Acid Baby Jesus γίνονται ακόμη πιο Beatl-ικοί και μόνο καλό είναι αυτό. Ο ροκ δίσκος της χρονιάς είναι το «Alarm» των Deaf Radio με έξυπνες ιδέες και τον πιο φρέσκο stoner ήχο που κυκλοφορεί.
Υπάρχουν πολλές νέες και ποιοτικές δουλειές εκεί έξω (ειδικά από τον χώρο του χιπ χοπ ή του μέταλ) που αξίζει να αναζητηθούν και που δεν τις καλύπτει κανένα μεγάλο μέσο στην Ελλάδα. Εάν ένα πράγμα πρέπει να αλλάξει το 2018, είναι η αντιμετώπιση της εγχώριας μουσικής σκηνής, χωρίς προκαταλήψεις και παρωπίδες. - Μ.Π.
