Σε όλον αυτόν τον κυκεώνα που ονομάζεται ελληνικό ραπ και ανάμεσα στα ονόματα που είναι πλέον mainstream και έχουν τεράστιο κοινό, υπάρχουν και πιτσιρικάδες που δεν είναι ακριβώς περιθώριο, αλλά δημιουργούν μόνοι τους και μοναχικά ένα ραπ ιδιοσυγκρασιακό και αλλόκοτο. Είναι σχεδόν αθέατο, αν το συγκρίνεις με τα νούμερα που κάνουν τα τραπ και τα drill κομμάτια που κυριαρχούν, αλλά καθόλου ασήμαντο, γιατί το κοινό που το παρακολουθεί είναι πολύ ισχυρός πυρήνας.
Ο Just Knite είναι ένα δυνατό αθηναϊκό αντίβαρο στον ήχο της θεσσαλονικιώτικης Stelth Records, ένα παιδί 20 χρονών από τους Γόννους της Λάρισας, ένα χωριό στους πρόποδες του Ολύμπου, που εδώ και έναν χρόνο ζει στην Αθήνα και δημιουργεί την weird μουσική του.
Το πρόσφατο άλμπουμ του με τον τίτλο «7.70 MICROMIX.x» (Dj_kapnos_7.70 είναι το alter ego του ως παραγωγός, -γιατί κάνει ο ίδιος τις παραγωγές στα κομμάτια του) είναι ένα συναρπαστικό πάτσγουορκ από 8 σύντομα κομμάτια (η συνολική διάρκειά του είναι 16 λεπτά και 41 δευτερόλεπτα) με στίχους που μοιάζουν ακατανόητοι με την πρώτη ακρόαση, με πολλές αγγλικές εκφράσεις, οι οποίοι απευθύνονται κυρίως στα (νεαρά) άτομα που μπορούν να τους αποκρυπτογραφήσουν:
«Μακριά κατοικούσα / κάνει pan στον ουρανό που σημαίνει μ’ ακούσαν / Μπλε Dexter παντελόνι / πράσινο φούτερ / μες στην μπλε γραμμή κινούμαι σαν καρικατούρα / δεν το κάνεις pure έχει χαλκό μέσα / Είμαι όλη μέρα μες στο function ψάχνω να πετύχω / στρίβω άλλο ένα, δεν είμαι αθάνατος, θα το αποφύγω / απλώς λέω ιστορίες για να περάσει η ώρα / θέλω να σκοτώσω κάτι μέσα μου σαν τη Betty Cooper / θα έκανα πολλά για τα λεφτά μα δεν αλλάζω user…». (Moneytree)
«Με ενοχλεί όταν κάποιος έχει τα resources να μην προσπαθεί να κάνει κάτι καλό αισθητικά ή να κάνει κάτι το οποίο να είναι αντιγραφή από το εξωτερικό. Δεν θέλω να δω αντιγραφή, θέλω να δω τις ιδέες σου».
Η παραμορφωμένη φωνή του και το mumble κάνουν ακόμα πιο δύσκολη την αποκωδικοποίηση, τα φωνητικά του είναι εντελώς κόντρα στη φόρμα του κλασικού ραπ (που κάποτε ο κανόνας ήταν οι στίχοι να είναι κατανοητοί), αλλά αυτό δίνει το project ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Moneytree
Ο Γιάννης -αυτό είναι το πραγματικό του όνομα- μιλάει ακριβώς με τον τρόπο που ραπάρει, με τις μισές λέξεις που χρησιμοποιεί να είναι αγγλικές, και είναι ένα παιδί χαμηλών τόνων που ήρθε στο ραντεβού για τη συνέντευξη σχεδόν δειλά και με φανερό άγχος, αλλά είναι μια πολύ λαμπρή περίπτωση μέσα στην αμορφωσιά και την αγραμματοσύνη της πλειονότητας του ελληνικού ραπ. Τα κομμάτια για το «7.70 MICROMIX.x» τα έγραψε -και έκανε παραγωγή σε αυτά- σε δύο εβδομάδες.
«Ηχογραφώ στο σπίτι, δεν μπαίνω στο στούντιο για κανέναν λόγο, εκτός και αν είναι να δώσω συμβουλές ως excutive producer» λέει. «Οι στίχοι μου κατά 95% είναι freestyle, αλλά σίγουρα αν δω κάτι περίεργο, κάτι που μπορώ να βγάλω out of context και να προκαλεί την προσοχή μου, θα σταθώ και θα το σημειώσω. Οπότε συνήθως έχω γραμμένα δύο ή τρία concepts, ούτε καν στίχους, και με βάση αυτά τα ερεθίσματα που έχω εκείνη τη στιγμή λέω ό,τι μου βγει.
Μπορεί να έχω γράψει μόνο δυο μπάρες να βάλω στην αρχή, να έχω βρει έναν τρόπο για να ξεκινήσω. Παλιότερα έγραφα κανονικά, έχω γεμίσει τετράδια με στίχους, αλλά πλέον είναι freestyle τα κομμάτια μου».
Τα κομμάτια του Just Knite -όπως και των παιδιών της Stelth Records- έχουν κάτι που λείπει πολύ από το ελληνικό ραπ τα τελευταία χρόνια: χιούμορ, έξυπνο και υποδόριο, που να μην είναι καφρίλα, που σε αρπάζει ξαφνικά και σε κάνει να χαμογελάς. Όπως η φράση «για στείλε μου ένα μήνυμα να το δω αν με ενδιαφέρει» που ακούγεται στο «Neok» ή ο τίτλος του κομματιού που ανοίγει το άλμπουμ «Πίνω το γκούχου γκούχου».
«Προσπαθώ να χώνω γενικότερα τέτοιες φράσεις που σου τραβούν την προσοχή, γιατί όλο αυτό μου θυμίζει το σύνολο του Ίντερνετ, γιατί εκεί που κοιτάς κάτι, σου τραβάει κάτι άλλο την προσοχή, λες “πώωω τι γίνεται εδώ!” κι επιστρέφεις ξανά στο θέμα σου» λέει.
«Σίγουρα ό,τι και να πω θα είναι ψιλο-intentional, σίγουρα δεν θα πω κάτι μόνο για να το πω και δεν θέλω να έχω shock value χωρίς να είναι απαραίτητο. Χωρίς λόγο. Δεν θα είναι ένα κομμάτι μόνο καφρίλες for the sake of it, άμα πω κάτι θα είναι επειδή θα κάτσει στο μυαλό μου.
Μπορεί να μην το καταλάβει ο άλλος επειδή γράφω για εσωστρεφή πράγματα, τα οποία τα βιώνω καθαρά από τη δικιά μου οπτική. Είναι σαν να είσαι στο μυαλό μου και δεν με νοιάζει αν θα καταλάβεις το τι λέω, απλώς θέλω να το πω και νομίζω έχει τη δικιά του γοητεία αυτό.
Bjork
Στη μουσική μου, και γενικά, δεν έχω κάποιον ως πρότυπο, έχω διαμορφωθεί από ένα κράμα από διάφορες προσωπικότητες από τις οποίες κράτησα ένα συγκεκριμένο κομμάτι, αυτό που μου έκανε. Αυτό είναι και το υγιές, γιατί αν βασίζεις το 70% της προσωπικότητάς σου σε έναν καλλιτέχνη πχ. είναι λίγο περίεργο».
Όταν ο Just Knite ήταν στην Ε’ δημοτικού, η μητέρα του πήγε να σπουδάσει στην Σχολή Καλών Τεχνών της Φλώρινας και μετακόμισαν εκεί για πέντε χρόνια. «Εκεί θεωρώ ότι διαμορφώθηκε η προσωπικότητά μου, γιατί εκεί ξεκίνησα να διαβάζω» εξηγεί. «Λόγω της μάνας μου ήμουν στον χώρο της τέχνης και μέχρι την Γ' γυμνασίου που ήμουν στη Φλώρινα, είχα μάθει πώς να στήνω μία έκθεση. Με βοήθησε πολύ το ότι με συμπεριλάμβαναν σε αυτό το πράγμα, συμμετείχα ως βοηθητικός.
Πήγα σε μουσικό γυμνάσιο στο Αμύνταιο, και γενικότερα είχα το mindset ότι για να κάνεις μουσική πρέπει να είσαι ανώτερο ον, γιατί δεν ήξερα πώς μπορεί να συμβεί. Ήθελα να μάθω να παίζω τσέλο αλλά δεν είχα καθηγητή, έτσι ασχολήθηκα με την κιθάρα. Από μικρός έκανα και γκράφιτι, μέχρι την Β’ λυκείου ασχολούμουν πάρα πολύ με αυτό, από κει βγαίνει το Knite, ήταν το πρώτο μου tag. Δεν σημαίνει κάτι, αλλά ταίριαζε με τα γράμματα που έφτιαχνα και στην πορεία λειτούργησε.
Γενικότερα το YouTube με έχει μεγαλώσει, έχω κάνει όλα σχεδόν τα tutorial εκεί μέσα. Την εποχή που έκανα γκράφιτι έψαχνα να βρω tutorial με το πώς να κάνω διάφορα πράγματα και πώς προσαρμόζεται αυτό στην ελληνική πραγματικότητα. Οπότε έψαξα «γκράφιτι Ελλάδας» και πέτυχα ένα cult βίντεο (Greek Hip-Hop Graffiti Songs) που είχε ένα μιξ 47 λεπτών με ραπ κομμάτια για το γκράφιτι. Είχε 12o Πίθηκο, Άγραφο Νόμο, Javaspa, Spike69, Spitting Flames, Stixoima, Βόρεια Αστέρια, κι από κει άρχισα να ακούω αυτό το playlist κυρίως, γιατί έδιναν και πληροφορίες, επειδή υπήρχε storytelling.
Πέρασα ένα διάστημα που άκουγα και μέταλ, ενώ ψαχνόμουν με το ραπ, και σιγά σιγά άρχισα να ακούω πολύ UK rap, ονόματα της High Focus, και μετά ό,τι έβγαζε η Blah Records που έχει τον Milkavelli και τον Lee Scott. Άργησα πολύ να ακούσω αμερικάνικο ραπ, ξεκίνησα στα τέλη της Α' λυκείου επειδή είχα αρχίσει να απογοητεύομαι με το πώς βαδίζει η ελληνική σκηνή και όλο αυτό που γινόταν με το ραπ στην Ελλάδα. Είχα αποβάλλει το debate old school-new school από μέσα μου και τότε άρχισα να ανακαλύπτω μουσική γενικότερα. Οι επιρροές μου είναι όλες σε αυτό το playlist».
Ο Just Knite τελείωσε το ΕΠΑΛ (γι’ αυτό έχει γνώσεις γραφιστικής και επιμελείται τα εξώφυλλα και την αισθητική των κυκλοφοριών του), σπούδασε για έναν χρόνο design προϊόντων στην Κοζάνη και στην Αθήνα κατέβηκε για να σπουδάσει φωτογραφία στο ΠΑΔΑ. «Την φωτογραφία την παράτησα πρόσφατα κι ετοιμάζομαι να βρω δουλειά για να τρέξω όλο αυτό το πράγμα με τη μουσική μου» λέει, «έχω βάλει ένα προσωπικό στοίχημα να δω πόσο μπορώ να το εξελίξω. Η μουσική είναι κάτι challenging στο οποίο δεν βλέπω ταβάνι για μένα, από μικρός άμα έβλεπα ότι κάτι είναι challenging το έκανα μέχρι να δω ότι το κάνω καλά και μετά το παρατούσα. Οι γονείς μου σαπορτάρουν φουλ, μου λένε ότι δεν μπορώ να καταλάβουν τι κάνω, θεωρούν ότι είναι κάτι της ηλικίας, αλλά μου λένε “αν θες να το κυνηγήσεις, εσύ ξέρεις”.
Η Αθηνα είναι ένα χάος, ένας αχταρμάς, σκέψου ότι ήρθα από χωριό και δεν είχα επαφή με τις μεγάλες πόλεις, στη Θεσσαλονίκη είχα αρχίσει να πηγαίνω έναν χρόνο προτού έρθω στην Αθήνα, οπότε ήταν για μένα πολιτισμικό σοκ. Αλλά το βρισκω λίγο-λίγο, αν και προτιμάω να είμαι σε πιο ήσυχα μέρη. Μένω στην Αχαρνών, απέναντι από τον Άγιο Νικόλαο, έχω συνηθίσει πια την φασαρία, αλλά δεν μου αρέσει ο πολύς κόσμος.
Όταν κατέβηκα στην Αθήνα δούλεψα οικοδομή για ένα τρίμηνο, ήρθα στα τυφλά και η οικοδομή ήταν το μόνο πράγμα που ήξερα να κάνω και είμαι σίγουρος με αυτό, κι αυτό που συνειδητοποίησα με τη δουλειά ήταν το πόσο εύκολα μπορεί να σε καταπιεί η πόλη. Δηλαδή κάθε μέρα φοράς τα ίδια ρούχα, παίρνεις την ίδια διαδρομή, καταλήγεις να νιώθεις σαν καρικατούρα, ξανά τα ίδια πρόσωπα, βλέπεις πολύ τα ίδια πράγματα. Είναι μια συνεχής μάχη με τον εαυτό σου. Για μένα, επειδή έχω περάσει από πολλά άλλα και ακόμα κάνω διάφορα, οτιδήποτε creative είναι 80% self doubt και δουλειά, 19% σκρολ στο TikTok και 1% gratification.
Το TikTok δεν είναι του χαρακτήρα μου, δεν μου ταιριάζει, είναι κάθε καρυδιάς καρύδι εκεί μέσα. Ωστόσο, το πιο περίεργο και πιο ενδιαφέρον που έχω δει στα livestreams είναι τα live με κάποια παιδιά με ματσέτες που ξεκοιλιάζουν μπαταρίες αυτοκινήτων, αδειάζουν τα υγρά χωρίς κανένα μέτρο ασφαλείας και τις πετάνε στην άκρη.
Το πιο μεγάλο μου όφελος από τη μουσική είναι ότι αρχίζω να βγάζω κάποια φίλτρα που είχα βάλει ασυνείδητα λόγω καταστάσεων και μαθαίνω να εκφράζομαι πολύ καλύτερα.
Pinw to gouxou gouxou
Με ενοχλεί το κιτς, κι ας υπάρχει πολύ στο ελληνικό ραπ, είναι μέρος της ελληνικής κουλτούρας. Με ενοχλεί όταν κάποιος έχει τα resources να μην προσπαθεί να κάνει κάτι καλό αισθητικά ή να κάνει κάτι το οποίο να είναι αντιγραφή από το εξωτερικό. Δεν θέλω να δω αντιγραφή, θέλω να δω τις ιδέες σου. Επίσης μου την σπάνε τα κακά graphic design στο ελληνικό χιπ χοπ, και μερικές γραμματοσειρές οι οποίες φαίνεται ότι είναι επίκαιρες, αλλά μετά από τρία χρόνια θα τις κοιτάς και θα λες τι χάλια που ήταν. Mου αρέσει η soundcloud αισθητική και όλα τα design στα single και τα άλμπουμ μου είναι σχεδιασμένα από μένα.
Τώρα τελευταία αρχίζω να σχεδιάζω ρούχα, είναι κάτι που το έκανα από πάντα, ανά καιρούς αλλά φέτος θα τραβήξω την σκανδάλη και θα αρχίσω όντως να φτιάχνω πράγματα. Μου αρέσει να μαγειρεύω για την κοπέλα μου, να τσακώνομαι με τη μαγειρική, δοκιμάζω τα πάντα, οτιδήποτε.
Μου αρέσει να διαβάζω Ιστορία της Τέχνης, τείνω αυτή την περίοδο σε Paul Klee, μου αρέσει αυτή η παιδικότητα που βάζει αλλά που ως context είναι σοβαρό, το οποίο δεν είναι και τόσο pretentious στην τελική.
Συγγενείς μου στην ελληνική σκηνή σίγουρα θεωρώ τα παιδιά της Stelth, έχουν φέρει κάτι που ήθελα φουλ να δω και το έχουν προσαρμόσει στην δική τους πραγματικότητα. Είναι unapologetic και μου αρέσει αυτό. Μου αρέσουν επίσης οι Tsft clique και ο Nephew Dizz. Από μεγάλα ονόματα μου αρέσει ο Εθισμός τώρα τελευταία, κι ο Dirty Harry μου αρέσει πολύ, μου αρέσει η μελωδία του.
Χαίρομαι που πλέον έχω άτομα γύρω μου που πιστεύουν σε αυτό που κάνω, γιατί δεν συνέβαινε πάντα αυτό, και με σπρώχνουν και μου δίνουν κίνητρο να προσπαθήσω δέκα φορές πιο πολύ. Βλέπω ότι αρχίζουν να αλλάζουν λίγο τα props και σιγά-σιγά να αλλάζει λίγο η δυναμική, μπαίνει δυναμικά η νέα γενιά…».
