Αυτός ο μαγικός χώρος βρίσκεται στο σπίτι του καθηγητή συγκριτικής λογοτεχνίας Richard A. Macksey, ο οποίος διδάσκει στο πανεπιστήμιο John Hopkins στη Βαλτιμόρη. Κάποιοι τυχεροί φοιτητές έχουν δει ζωντανά αυτή την ονειρική σπηλιά βιβλίων σε διάφορα σεμινάρια που κάνει ο κύριος Macksey στο σπίτι του. Θα μπορούσε να πρωταγωνιστεί σε ταινία. Ή σε βιβλίο.
Βαλτιμόρη
Τα βιβλία που έχουν ως πρωταγωνιστές συγγραφείς μου αρέσουν ιδιαίτερα. Πρόκειται για μοναδική περίπτωση επαγγέλματος που δίνει τέτοια ευκαιρία-ο χειρουργός δε μπορεί να χειρουργήσει τον εαυτό του προκειμένου να γιατρέψει έναν παθόντα. Ο συγγραφέας, όμως, μπορεί.
Το βασικότερο αξεσουάρ ενός συγγραφέα, η βιβλιοθήκη, συχνά παίζει το ρόλο φόντου στην πλοκή (εκεί γίνονται κρυφές συζητήσεις, δολοφονίες) ή συμβολίζει αυτά που δε λέγονται εύκολα με λόγια (την τάση απομόνωσης του κατοίκου ή την επιδειξιμανία του). Σε μία περίπτωση μάλιστα είναι πρωταγωνίστρια, είναι σχεδόν ζωντανή:
Η βιβλιοθήκη του μοναστηριού στο βιβλίο «το όνομα του Ρόδου» συμβολίζει την ίδια τη ζωή, ή έναν τρόπο να τη βλέπει κανείς. «Η βιβλιοθήκη προστατεύει τον εαυτό της, είναι ατελείωτη όπως η αλήθεια που στεγάζει, απατηλή όπως και το ψεύδος που συντηρεί. Είναι ένας πνευματικός λαβύρινθος, είναι ένας επίγειος λαβύρινθος. Μπορείς να μπεις αλλά μπορεί να μην βγεις» λέει ο Άμπο στον Γουίλιαμ, προειδοποιώντας γι’ αυτό το μυστήριο μέρος, στο οποίο δεν επιτρέπεται η είσοδος. Ο πρωταγωνιστής όχι μόνο καταφέρνει να μπει, αλλά να σχεδιάσει και την κάτοψή της:
Στην πεζή (όχι και τόσο) πραγματικότητα, η βιβλιοθήκη είναι ένα κάστρο που βρίσκεται στην περιοχή Apulia της νότιας Ιταλίας. Χτίστηκε γύρω στο 1240 και η μορφή του ήταν η πηγή έμπνευσης για το όνομα του Ρόδου:
Αν δεν έχετε διαβάσει το βιβλίο, είμαι σίγουρη ότι έχετε δει την ταινία, οπότε δεν θα σας ταράξω αν σας πω ότι η περίφημη βιβλιοθήκη στο τέλος του βιβλίου καίγεται ολοσχερώς. Αυτό μου θυμίζει μία άλλη ιστορία (αληθινή). Πριν από πολλά πολλά χρόνια, δύο φίλοι που μάλωναν μονίμως σαν γηραλέο ζευγάρι (ακόμα το κάνουν) βρισκόταν για άλλη μία φορά στη μέση ενός έντονου καβγά. Κάποια στιγμή ο ένας είπε μία εξαιρετική χοντράδα στον άλλον, η οποία προκάλεσε μερικά δευτερόλεπτα σιωπής. Ο θιγμένος απάντησε: «ο δολοφόνος είναι ο τυφλός». Δε χρειάζεται να σας πω τι διάβαζε ο θρασύς της ιστορίας εκείνη την εποχή.
Η βίλα των παπύρων
Η μόνη υπαρκτή βιβλιοθήκη του αρχαίου κόσμου βρίσκεται μέσα στη βίλα του πεθερού του Καίσαρα, Lucius Calpurnius Piso Ceasoninus, η οποία λειτουργούσε ως εξοχική κατοικία. Στην ιστορία έμεινε όμως ως «η βίλα των παπύρων» από το μεγάλο αριθμό παπύρων που βρέθηκαν σε ένα ειδικό δωμάτιο, την βιβλιοθήκη, και τους διάσπαρτους παπύρους σε όλο το σπίτι. Η τεράστια βιβλιοθήκη προσέλκυε τους λόγιους απ’ όλη τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία και ήταν ένα κέντρο μάθησης. Οι σφιχτά τυλιγμένοι πάπυροι από καλάμι, σε σχήμα κυλίνδρου που βρέθηκαν είναι απανθρακωμένοι, αλλά οι σύγχρονες επιστημονικές μέθοδοι και τεχνικές, κάνουν δυνατό να διαβαστούν τα αρχαία αυτά βιβλία. Οι πάπυροι περιέχουν λογοτεχνικά και φιλοσοφικά κείμενα στα ελληνικά και στα λατινικά, ενώ τα περισσότερα ανήκουν σε φιλοσόφους που ασπάζονταν τις απόψεις του Επίκουρου.
Θα μπορούσα να σας περιγράψω πως ήταν η βίλα και πως ήταν η βιβλιοθήκη αλλά δε χρειάζεται: χάρη σ’ ένα υπερφίαλο πνεύμα με συγκλονιστικά πολλά λεφτά, η βίλα των Παπύρων ξαναχτίστηκε σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια και με υλικά από την Ιταλία. Ο μεγιστάνας Getty, ο οποίος πολλαπλασίασε την τεράστια περιουσία του πατέρα του μέσω μπίζνες πετρελαίου, έχτισε μία ρέπλικα της ρωμαϊκής βίλας στο Μαλιμπού της Καλιφόρνια, προκειμένου να στεγάσει την τεράστια συλλογή αρχαίων αντικειμένων ελληνικής και ρωμαϊκής εποχής που είχε στην κατοχή του ενώ ο ίδιος έμενε στη Αγγλία.
.
Δεν είδε ποτέ από κοντά το τελικό αποτέλεσμα.
Τώρα το μουσείο ανήκει στο ίδρυμα Getty (στη διαθήκη του ο Getty άφησε αρκετά λεφτά για να συντηρηθεί το μουσείο, να δημιουργηθεί ένα συμβούλιο και να συνεχίσει να επεκτείνεται- τώρα υπάρχει και δεύτερο μουσείο το οποίο στεγάζει σύγχρονη τέχνη) και είναι ανοιχτό σε επισκέπτες.
σχόλια