«Η Κληρονομιά των Κατασκόπων»: Το προτελευταίο βιβλίο του Τζον Λε Καρέ

«Η Κληρονομιά των Κατασκόπων»: Το προτελευταίο βιβλίο του Τζον Λε Καρέ Facebook Twitter
Σε αντίθεση με συγγραφείς αστυνομικών που ενδιαφέρονται μόνο για το αίμα και κατασκοπευτικών που εξαντλούνται στους αγώνες της ευφυούς αντιπαράθεσης, ο Λε Καρέ αναζητά ακόμα με αγωνία, σαν ένας αλλόκοτος Δον Κιχώτης στην ευρωπαϊκή terra incognita, τα κάστρα του παλιού ιδεαλιστικού κόσμου.
0

Ο τόσο παρεξηγημένος Τζον Λε Καρέ εξακολουθεί, στα 86 του, να γράφει βιβλία με ουσία, σώμα και ψυχή και να αποδεικνύει πως το σασπένς δεν έχει τίποτα να χωρίσει από την υψηλή λογοτεχνία: ενδεχομένως αυτή να είναι συμβολικά η μεγάλη κληρονομιά του για όλους όσοι ξέρουν να ανιχνεύουν, πίσω από τα καλοστημένα σκηνικά και τις ακονισμένες λέξεις, τα πραγματικά νοήματα.

Σε αντίθεση με συγγραφείς αστυνομικών που ενδιαφέρονται μόνο για το αίμα και κατασκοπευτικών που εξαντλούνται στους αγώνες της ευφυούς αντιπαράθεσης, ο Λε Καρέ αναζητά ακόμα με αγωνία, σαν ένας αλλόκοτος Δον Κιχώτης στην ευρωπαϊκή terra incognita, τα κάστρα του παλιού ιδεαλιστικού κόσμου στο τελευταίο, καθώς φαίνεται, εκδοτικό δημιούργημα της καριέρας του Η κληρονομιά των κατασκόπων (μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Bell σε ωραία μετάφραση της Βεατρίκης Κάντζολα-Σαμπατάκου).

Απόδειξη ο αποχαιρετιστήριος λόγος που εκφωνεί προς το τέλος του βιβλίου ο διάσημος πλέον πρωταγωνιστής του Τζορτζ Σμάιλι, σε μια κίνηση αποκατάστασης της αλήθειας που ξέρουν να επιτελούν μόνο οι τραγικοί ή ήρωες, για την ηθική, τη διαβρωμένη πολιτική, τα πράγματα που πήγαν όλα λάθος και αυτά που ο ίδιος ο Λε Καρε, ως πράκτορας, θεωρεί το μεγάλο κληροδότημα αυτής της γενιάς στους επόμενους.

«Δεν ήμασταν άσπλαχνοι Πίτερ. Ποτέ δεν ήμασταν άσπλαχνοι. Είχαμε μέσα μας τη μεγαλύτερη συμπόνια. Ενδεχομένως την προσφέραμε άστοχα. Και σίγουρα πήγε χαμένη. Το ξέρουμε τώρα πια. Αλλά τότε δεν το ξέραμε» φαίνεται να λέει ο Σμάιλι στον Γκουίλαμ.

Tο βασικό κίνητρο της συγγραφής του βιβλίου είναι η εναντίωση στον απομονωτισμό της Αγγλίας και στον φανατισμό. Σκόπιμα οι πρωταγωνιστές είναι όλοι σχεδόν μπάσταρδοι ή νόθοι, όμορφες αποδείξεις της περιπετειώδους ιστορίας της Ευρώπης που διαμορφώθηκε με βάση όλα αυτά τα γοητευτικά, ανακατωμένα περιβάλλοντα.


Ένας συμπονετικός τραγικός ήρωας σε έναν κύκλο απάθειας και βαθιάς πολιτικής διάβρωσης που σήμερα συνορεύει με τον μηδενισμό. Ποια είναι, λοιπόν, η κληρονομιά του βασικού πρωταγωνιστή του, ώστε ο Λε Καρέ να αναγκαστεί να τον επαναφέρει στην πολιτική κονίστρα;


Σίγουρα δεν είναι η ομολογουμένως οξυμένη ευφυΐα του, ούτε η ικανότητά του να αντιπαρέρχεται ακόμα και τους προδότες –όπως είχαμε μάθει από τον Κλήρο που έπεσε στον Σμάιλι– ή τις συγκρούσεις μεταξύ των μελών του επονομαζόμενου «Σέρκους» που μετατρέπουν τον Σμάιλι σε φωτεινό οδηγό σε έναν παρηκμασμένο 21ο αιώνα.

Σε ένα βιβλίο που εν πρώτοις φαντάζει ετεροχρονισμένο, καθώς αφορά την ξεχασμένη εποχή του Ψυχρού Πολέμου, ο Λε Καρέ επαναφέρει το αρχέγονο αίτημα της ηθικής και των πραγματικών σχέσεων στην καρδιά του πλέον σκοτεινού και επίπλαστου κόσμου της κατασκοπείας.

Επιμένει με αυξημένη, είναι αλήθεια, δόση νοσταλγίας ότι τότε οι σχέσεις ήταν ικανές να υπερβούν τους κανόνες, αλλά και να συγκλονίσουν πραγματικά: οι αλλοτινοί πράκτορες δεν κινητοποιούνταν επειδή τους είχε μαγέψει το χρήμα –καμία σχέση δεν έχουν αυτοί οι κατάσκοποι με τους ήρωες του Ίαν Φλέμινγκ–, ούτε επειδή τυφλώνονταν από τη ματαιοδοξία, αλλά επειδή διέπονταν από ένα αδιευκρίνιστο απωθημένο που συνδέεται άμεσα με την πατρίδα και έμμεσα με την οικογένεια.

Προδότες και λιπόψυχοι υπήρχαν πάντα, αλλά οι βασικοί πρωταγωνιστές δεν ήταν μαθημένοι στις δόξες, ούτε καν στην ασφάλεια της υπηρεσίας που στεγαζόταν στους επονομαζόμενους «Στάβλους» και όχι σε επιβλητικά γραφεία (είναι εμφανής η απέχθεια του συγγραφέα για τον εκσυγχρονισμό της υπηρεσίας και των ανέσεών της).

Ακόμα και το σεξ δεν είναι αυτό που φαίνεται: «Τελικά την πήδηξες;» ρωτάει έντονα το alter ego του ο σημερινός νομικός σύμβουλος της υπηρεσίας τον Πάτρικ αναφορικά με τη μοιραία Ανατολικογερμανίδα «Τουλίπα», για να πάρει την κατηγορηματικά αρνητική απάντηση του ήρωα.

Κι αυτό γιατί οι εσωτερικές σκέψεις του Πάτρικ, εν προκειμένω, δεν αναφέρονταν στο σεξ αλλά σε μια παθιασμένη ερωτική νύχτα που πόρρω απείχε από τη διεκπεραιωτική σεξουαλική συνεύρεση. Ακόμα και η λέξη «γυναικάς», που του απέδιδαν όλοι με τόση ευκολία, δεν μπορούσε να είναι συνώνυμη με την απαγορευτική για το σύμπαν του Λε Καρέ «απληστία» που διαπερνά σήμερα τα πάντα.


Και είναι η απληστία που απουσιάζει εντελώς από το σύμπαν των παλιών κατασκόπων, οι οποίοι υπερέβαλλαν μεν εαυτόν ως προς τις δυνατότητες και την αποτελεσματικότητα των κινήσεών τους, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ήταν άπληστοι. Το μέτρο καθόριζε την ισχύ των πραγμάτων, ακόμα και τις εμμονές ή τις φαντασιώσεις.

«Και ο Τζορτζ; Μοιάζει τόσο αποτραβηγμένος, τόσο απρόσιτος κι έχει μια έκφραση ενδοσκόπησης τόσο απαγορευτική, που θα χρειαζόταν μεγάλο θάρρος για να διακόψει κανείς τους ρεμβασμούς του» τονίζει με τον δέοντα σεβασμό για τον Σμάιλι ο Γκουίλαμ, γνωρίζοντας ακόμα και τώρα τον άγραφο κανόνα που του έδειχνε πότε ο καλός φίλος του αποσύρεται στις σκέψεις και στα βιβλία του, αδιαφορώντας για τις σύγχρονες παγκόσμιες αναταράξεις σε μια εποχή όχι πολιτικής αντιπαράθεσης, όπως ήταν ο Ψυχρός Πόλεμος, αλλά αδιανόητης βίας.

Το ίδιο κάνει και ο Πίτερ Γκουίλαμ, ο οποίος αποτραβιέται σε ένα χωριό της Βρετάνης, ασχολούμενος με τις κατσίκες και την οπωροκηπευτική, μακριά από τον κόσμο της επικαιρότητας.

Μέχρι που ένα γράμμα, άλλη μια αναφορά στον παλιό κόσμο, τον αναγκάζει να επιστρέψει στο Λονδίνο προκειμένου να ερωτηθεί για μια παλιά υπόθεση με επικεφαλής τον Σμάιλι και τον ίδιο, στα αρχεία της οποίας είχε τύχει να καταγραφούν ως νεκροί αρκετοί αθώοι – συγκεκριμένα για την υπόθεση «Λαχείο».

Φτάνοντας στα υπερσύγχρονα γραφεία της MI6, ο Πίτερ Γκουίλαμ κατ' ουσίαν ανακρίνεται από δύο υπάλληλους της υπηρεσίας, από μία δικηγόρο, η οποία προσπαθεί μάλιστα να τον αποπλανήσει σε μια ελληνική ταβέρνα, και έναν νεαρό νομικό σύμβουλο που τον βασανίζει με άσκοπες ερωτήσεις.

Παράλληλα του επισημαίνουν και οι δυο ότι ο γιος του Άλεκ Λίμας και η κόρη μιας πρώην κομμουνίστριας πρακτόρισσας, της λεγόμενης «Τουλίπας», θέλουν να πάρουν εκδίκηση για τον άδικο θάνατο των γονιών τους και απειλούν να σύρουν στα δικαστήρια όλους τους υποτιθέμενα υπεύθυνους.

Για την ακρίβεια, απειλούν τον Γκουίλαμ πως αν δεν αποκαλύψει τον σκοτεινό ρόλο του Σμάιλι θα τον πάνε στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, ακόμα και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αλλά τα κίνητρά τους δεν είναι τόσο ευγενή, αφού αυτό που τους ενδιαφέρει, ειδικά τον γιο του Λίμας, είναι το χρήμα.

Αυτός ο αλλοτριωμένος απόγονος φτάνει, μάλιστα, να ζητήσει ένα εκατομμύριο ευρώ για να αποσύρει την αγωγή, απειλώντας άμεσα τον συνταξιούχο, πλέον, Γαλλοβρετανό πράκτορα.

«Η Κληρονομιά των Κατασκόπων»: Το προτελευταίο βιβλίο του Τζον Λε Καρέ Facebook Twitter
Ο Ρίτσαρντ Μπάρτον ήταν «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο» στο κινηματογραφικό αριστούργημα του Μάρτιν Ριτ από το ομότιτλο βιβλίο του Τζον Λε Καρέ.

 
Όλοι όσοι είναι εξοικειωμένοι με το πολύπλευρο σύμπαν του Λε Καρέ θα θυμούνται πως ο αποθανών Άλεκ Λίμας ήταν ο εμβληματικός ήρωας από το Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο, το κλασικό βιβλίο του που έγινε και ταινία, όπου και επιστρέφει απόλυτα με την Κληρονομιά των Κατασκόπων.

Ουσιαστικά η αφήγηση κάνει συμβολικά τον κύκλο της, θυμίζοντας το άδικο τέλος του Λίμας και της γοητευτικής Λιζ Γκολντ. Το βασικό σκηνικό της αφήγησης, παρ' ότι επεκτείνεται και σε άλλες πόλεις, είναι το Βερολίνο, η πόλη όπου κηδεύτηκαν όλες οι ιδεολογίες και θάφτηκαν τα ιδανικά.

Εκεί ξετυλίχθηκαν οι οικείες στον Λε Καρέ αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους Δυτικούς και στους Ανατολικογερμανούς, σε υγρά και παγωμένα περιβάλλοντα με παλιές φωτογραφικές Zenit, αυτοκίνητα Τράμπαντ, μαλτ ουίσκι για τους Δυτικούς, βότκα για τους Ανατολικούς και αμέτρητα απωθημένα.

Αλλά όσα λάθη κι αν έκαναν οι ήρωες, παρακινημένοι από υπερβολικό ζήλο ή πάθος, αυτό που υπήρχε στο πίσω μέρος του μυαλού τους ήταν η πατρίδα, αυτή των πραγματικά ζηλωτών και όχι των σημερινών φορέων του απομονωτισμού ή του καταναλωτισμού.

«Όλα αυτά ήταν για την Αγγλία. Υπήρχε μια εποχή που ήταν. Αλλά για την Αγγλία τίνος; Ποια Αγγλία; Μια Αγγλία μόνη και ξεκομμένη, έναν πολίτη του πουθενά; Εγώ είμαι Ευρωπαίος, Πίτερ.

Αν είχα μια αποστολή, αν συναισθάνθηκα ποτέ ότι είχα κάποιο χρέος πέρα από τη δουλειά μας με τον εχθρό, ήταν στην Ευρώπη. Αν είχα κάποιο ανέφικτο ιδανικό, ήταν να οδηγήσω την Ευρώπη έξω από το σκοτάδι της, προς μια νέα εποχή. Και το έχω ακόμα» λέει ο Σμάιλι στο τέλος του βιβλίου και όλοι καταλαβαίνουμε ότι πίσω από τα λόγια του κρύβεται ο Λε Καρέ και το βασικό κίνητρο της συγγραφής του βιβλίου είναι η εναντίωση στον απομονωτισμό της Αγγλίας και στον φανατισμό.

Σκόπιμα οι πρωταγωνιστές είναι όλοι σχεδόν μπάσταρδοι ή νόθοι, όμορφες αποδείξεις της περιπετειώδους ιστορίας της Ευρώπης που διαμορφώθηκε με βάση όλα αυτά τα γοητευτικά, ανακατωμένα περιβάλλοντα. Χωρίς διάθεση εξωραϊσμού αλλά νοσταγίας και βρετανικής λογοδοσίας, ο Λε Καρέ ξαναστήνει το παζλ της Ευρώπης την εποχή του Brexit.

«Ήθελα να φτιάξω ένα θέατρο για τον απέραντο κόσμο που κληρονομήσαμε» έλεγε σε μία από τις συνεντεύξεις του, και σίγουρα στο μυαλό του δεν είχε μόνο τον Σαίξπηρ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Μαγιακόφσκι της επανάστασης και του έρωτα αποκαλύπτεται σε μια νέα βιογραφία

Βιβλίο / Ο Μαγιακόφσκι της επανάστασης και του έρωτα αποκαλύπτεται σε μια νέα βιογραφία

Στη βιβλίο «Φλέγομαι», ο Σουηδός Τούρμπγιερν Σέβε περιγράφει το προφίλ του αιώνιου αγκιτάτορα που αρνήθηκε το Κόμμα, αλλά εμπνεύστηκε από την επανάσταση και ήταν πάντα αθεράπευτα ερωτευμένος
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μια Βρετανίδα ιστορικός ρίχνει νέο φως στην ιστορία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Βιβλίο / Μια Βρετανίδα ιστορικός ρίχνει νέο φως στην ιστορία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Με αφορμή την ελληνική έκδοση του πιο πρόσφατου βιβλίου της, η δημοφιλής ιστορικός Mary Beard μιλάει στο LiFO.gr για τους μύθους, την ιστορία και το πολίτευμα της πόλης που όρισε τον σύγχρονο κόσμο
ΕΥΗ ΜΑΛΛΙΑΡΟΥ
Πρώτα διαβάζουμε κλασικούς και μετά τα υπόλοιπα

Βιβλίο / Πρώτα διαβάζουμε κλασικούς και μετά τα υπόλοιπα

Στο τελευταίο τεύχος του «New Yorker» υπάρχει ένα εκτενές αφιέρωμα στους κλασικούς, στους οποίους επιστρέφουμε διαρκώς, απόδειξη οι νέες μεταφράσεις σπουδαίων έργων στα ελληνικά που μας θυμίζουν γιατί το κλασικό είναι τελικά αδιανόητα μοντέρνο
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός.

Βιβλίο / Οβίδιος: Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός

Ο κορυφαίος μελετητής του ρωμαϊκού κόσμου Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά των 12.000 στίχων του έργου του Οβίδιου, εκφράζοντας ταυτόχρονα τον άκρως μοντέρνο χαρακτήρα του ποιητή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Βιβλίο / «Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Με θέμα την καθημερινότητα έξι αστροναυτών σε έναν διεθνή διαστημικό σταθμό, το μυθιστόρημα που κέρδισε το Booker 2024 μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, είναι ένα ποίημα για τον πλανήτη Γη και μας καλεί να τον εκτιμήσουμε ξανά.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
2000 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, ένα βιβλίο για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γίνεται μπεστ-σέλερ

Βιβλίο / Ο Σουητώνιος του 69 μ.Χ. γίνεται ξανά μπεστ-σέλερ

Οι «Βίοι των Καισάρων», το εξόχως κουτσομπολίστικο βιβλίο που είχε γράψει ο Σουητώνιος για τον βίο και την πολιτεία της πρώτης σειράς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και μπήκε στη λίστα με τα ευπώλητα των Sunday Times.
THE LIFO TEAM
«Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Βιβλίο / «Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Ο «ροκ σταρ ιστορικός των ημερών», ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και βραβευμένος συγγραφέας Peter Frankopan, μιλά στη LIFO για τους κινδύνους που απειλούν την Ευρώπη, τη Γάζα και την άνοδο της ακροδεξιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Daily / Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Μια εικοσαετία μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, κυκλοφορεί ξανά σε αναθεωρημένη μορφή, η ενθουσιώδης, στοχαστική, λυρική μελέτη του έργου του σπουδαίου όσο και «πολωτικού» Έλληνα τραγουδοποιού από τον Δημήτρη Καράμπελα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ο Γιάννης και η φασολιά

Guest Editors / Ο Γιάννης και η φασολιά

Τέλη ’70, Αθήνα. Ένας νεαρός βουτάει στην ποίηση στη βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Οι στίχοι του Γιάννη Κοντού τον αγγίζουν. Χρόνια μετά, ως συγγραφέας πια, δημιουργεί μια λογοτεχνική σχέση που κρατά δεκαετίες, ανάμεσα σε εκδοτικούς οίκους, ταβέρνες και πρωινά τηλεφωνήματα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές, ακόμα κι αν αυτό ακούγεται σαν τετραγωνισμός του κύκλου!

Βιβλίο / Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές στην αριστερά»

Μια πολιτική κουβέντα «εφ’ όλης της ύλης» με τον βουλευτή της Νέας Αριστεράς, πανεπιστημιακό και πρώην υπουργό Οικονομικών στο στούντιο της LiFO με αφορμή το «Μανιφέστο για μια βιώσιμη κοινωνία», το τρίτο του συγγραφικό πόνημα τα τελευταία χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ