1. Μοντάζ Ονείρων. Δεν είναι μόνο η Τέχνη αυτό, είναι και η ίδια η Ζωή: μοντάζ ονείρων. Όπου το όνειρο γίνεται ένυλο, παίρνει υπόσταση, γίνεται ο υποβολέας της πραγματικότητας. Και η Πράξη, όπως διατεινόταν υπέροχα ο Βάλτερ Μπένγιαμιν, γίνεται η Αδελφή του Ονείρου. Δεν υπάρχει μουσική που να διακόνησε με απόλυτο πάθος αυτήν τη διαλεκτική Ονείρου/Πράξης όσο η αυτοσχεδιαστική τζαζ, η κλασική μουσική του 21ου αιώνα., το αενάως ανανεωνόμενο άνοιγμα στο αίνιγμα της υπάρξεως και της καθημερινής ζωής. Δεν υπάρχει πρωτοποριακός ποιητής ή συγγραφέας ή ζωγράφος που να μην έπεσε στη δημιουργική αντίληψη κάποιου μετρ της τζαζ και θα είναι δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο, να βρούμε μουσικό που να έντυσε με ατίθασες νότες τα λόγια ενός τόσο εξαφανισμένου από τις βδελυρές εξουσίες ποιητή και συγγραφέα όπως ο Δανιήλ Χαρμς (τα βιβλία του, στις εκδόσεις Νεφέλη, αναζητήστε τα) ή ενός ακραιφνούς αναρχικού όπως ο Έριχ Φριντ ή ενός μεταντανταϊστή αβανγκαρντίστα όπως ο Robert Filliou, ψυχή του τελευταίου κινήματος που ένωσε όλες τις τέχνες, του Fluxus.
2. Σελίδες και βινύλια. Εδώ και δεκαετίες ο Σάκης Παπαδημητρίου, σημαντικότατος διεθνώς πιανίστας και δημιουργός, ερωτοτροπεί με τις λέξεις, σκαλίζει αρχεία, ανακαλύπτει ποιητές, ψάχνει τζαζ αναφορές σε αστυνομικά μυθιστορήματα, παίζει ζωντανά, γράφει σε περιοδικά, κάνει εκπομπές, δίνει διαλέξεις, οργανώνει και συμμετέχει σε συναυλίες. Και τώρα, συγκεντρώνει σε έναν ζηλευτά κομψό, λιτό τόμο των λίαν προσεκτικών κι εκλεκτικών εκδόσεων ΣΑΙΞΠΗΡΙΚόΝ σκέψεις και παρατηρήσεις με αφορμή δίσκους που εμπλέκουν την τζαζ με την ποίηση. Εδώ συναντιούνται αρμονικά ποιητές όπως η Ίνγκεμπορ Μπάχμαν και ο Λάνγσκτον Χιουζ με συγγραφείς όπως ο Ουίλιαμ Σ. Μπάροουζ και ο Σάμιουελ Μπέκετ, αλλά και με ζωγράφους όπως ο Ζορζ Μπρακ ή με φιλοσόφους όπως ο Ηράκλειτος και με επαναστάτες στρατηλάτες όπως ο Χο Τσι Μινχ, όλοι ντυμένοι μουσικά από μεγάλους της τζαζ όπως ο υπεράνω όλων Steve Lacy, ο υπέροχα λυρικός François Couturier, ο υπέρτατα ερευνητικός Stephan Micus. Θα συναντήσουμε εδώ και μια αδιανόητα μεγάλη μορφή της μουσικής του 20ού αιώνα, τον Harry Partch, που, όπως και ο Louis Thomas Hardin, ο μεγαλειώδης Moondog, άλλαξε καμιά δεκαριά φορές τον τρόπο μας να δεξιωνόμαστε τη μουσική και να φτιάχνουμε μουσική.
3. Μικρό ανθολόγιο και εξώφυλλο-υπόδειγμα. Η περιπλάνηση στις σελίδες του Σάκη Παπαδημητρίου είναι λίαν γόνιμη, γίνεται με χαρακάκι και μολύβι και δίπλα το σημειωματάριο για να καταγράψεις δίσκους, ονόματα, τίτλους, σκέψεις. «Τα λόγια άγονη συναλλαγή./ Γραφή στην επιφάνεια του ανέμου [...] Η σκόνη είναι σάρκα του χρόνου./ Απολύτως, η σάρκα και το αίμα του χρόνου» γράφει ο νομπελίστας ποιητής Joseph Brodsky που τον μελοποιεί ο Simon Nabatov. Μέσω του απαράμιλλου Steve Lacy, ο Παπαδημητρίου μας συστήνει τη στοχαστική και συνάμα κατανυκτική Βουλγάρα ποιήτρια Blaga Dimitrova: «Δεν πιστεύω / στη δυσπιστία μου// ότι η ζωή μου παρέμεινε άγρυπνη / μεταξύ δύο ονείρων / ότι θα επανέλθω στο κενό / στον αέρα που αναπνέω// ότι θα αδράξω / τη στιγμή του θανάτου / όταν όλη μου η ζωή / ήταν μια στιγμή». Παραθέτω τον Robert Filliou, που τον απογείωσαν οι ήχοι του σαξοφωνίστα Christoph Gallio και η φωνή της Sara Mauer: «Η τέχνη είναι αυτή που καθιστά τη ζωή / πιο ενδιαφέρουσα από την τέχνη». Στη σελίδα 76, ακούμε/διαβάζουμε το μανιφέστο ποιητικής του Robert Creeley: «Γράφω για να νιώσω τον κόσμο, όπως κανείς έρχεται να ζήσει μέσα σ' αυτόν, ώστε να δώσω έτσι μαρτυρία. Γράφω για να κινηθώ με τις λέξεις, μια ανθρώπινη τέρψη. Γράφω όταν καμία άλλη πράξη δεν είναι δυνατή», ενώ αμέσως μετά μας συνεπαίρνει με το στοχαστικό ολιγόλεκτο: «Όπου κι αν / πάει κανείς / ποτέ δεν / θα βρίσκεται / αρκετά μακριά / απ' όπου κι αν / βρισκόταν». Πολύτιμο το πόνημα του Σάκη Παπαδημητρίου και εύγε στον εκδότη και ποιητή Γιώργο Αλισάνογλου για το επιμελώς minimal στυλ του βιβλίου! Και μια λέξη για το εξώφυλλο-υπόδειγμα: κλείνει το μάτι στο θρυλικό Κονσέρτο στην Κολωνία του Keith Jarrett και στο διαβόητο αντιφίλμ Ουρλιαχτά για χάρη του Σαντ του Γκι Ντεμπόρ.
σχόλια