«Το παλιοκόριτσο»: Το εξαιρετικό μυθιστόρημα του Περουβιανού Νομπελίστα Μάριο Βάργκας Λιόσα

Μάριο Βάργκας Λιόσα Facebook Twitter
Ο Μάριο Βάργκας Λιόσα αποτυπώνει στο «Παλιοκόριτσο» την πρόσφατη ιστορία του Περού αντιδιαστέλλοντάς την με την έκρηξη ιδεών και την επανάσταση των ηθών στη Δύση.
0

ΤΙ ΤΑΞΙΔΙ ΚΙ ΑΥΤΟ που προσφέρει ο Μάριο Βάργκα Λιόσα στο «Παλιοκόριτσο»! Στο ομώνυμο μυθιστόρημά του (μετ. Μ. Μπονάτσου, Καστανιώτης, 2007) η δράση ξεκινά από τη Λίμα της δεκαετίας του ΄50 –για την ακρίβεια από τη σικάτη συνοικία Μιραφλόρες, όπου η ανέμελη νεολαία λικνίζεται στους ρυθμούς του μάμπο ανακαλύπτοντας τη σεξουαλική ηδονή– και στη συνέχεια ξεδιπλώνεται στο Παρίσι των υπαρξιστών, στο Λονδίνο των ψυχοτρόπων ουσιών, στο Τόκιο των ηδονοβλεπτών καθώς και στη Μαδρίτη του '90, για να καταλήξει και πάλι στο σύγχρονο Περού.

Ένας προσεχτικός αναγνώστης, πίσω από την παθητικότητα του Ρικάρντο, διακρίνει την αδυναμία της φιλελεύθερης αστικής τάξης του Περού να συμβάλει αποφασιστικά στη δημοκρατική ανοικοδόμηση της χώρας.

Κάθε στάση κι ένας ολόκληρος κόσμος. Κάθε άλμα στον χρόνο κι ένα παράθυρο στα κινήματα και τις νοοτροπίες που σημάδεψαν το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, δοσμένα με αξιοθαύμαστη διεισδυτικότητα και ακρίβεια. Και σε κάθε πόλη, η ίδια γυναίκα, το «παλιοκόριτσο», με διαφορετικό μεν προσωπείο αλλά πάντα ατίθαση, ξελογιάστρα και σκληρή, ν’ αναστατώνει τη ζωή του αφηγητή, του Ρικάρντο, αιχμαλωτίζοντάς τον σ’ έναν βασανιστικό έρωτα απ’ τον οποίο μόνον ο θάνατος μπορεί να τον γλιτώσει.

παλιοκοριτσο
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Μάριο Βάργκας Λιόσα, Το παλιοκόριτσο, εκδόσεις Καστανιώτη

Σ’ ένα πρώτο επίπεδο, ο Περουβιανός κοσμοπολίτης (Νόμπελ Λογοτεχνίας 2010) μας καλεί να παρακολουθήσουμε τη φλογερή, παθιασμένη και τρικυμιώδη ερωτική ιστορία ανάμεσα σε δύο εκπατρισμένους όπως ο ίδιος: έναν διερμηνέα της Ουνέσκο και μια κοπέλα ταπεινής καταγωγής, αποφασισμένη να ξεφύγει μια και καλή από τη μιζέρια.

Το «παλιοκόριτσο» μεταμορφώνεται διαρκώς: στην εφηβεία της, στη Λίμα, παρουσιαζόταν ως Χιλιανή, ώστε να καμουφλάρει τα ταξικά χαρακτηριστικά της. Στο Παρίσι εμφανίζεται με τη στολή της επαναστάτριας, έτοιμη ν’ αγωνιστεί στο πλευρό του Φιντέλ Κάστρο.

Σύντομα, όμως, επανακάμπτει στον ορίζοντα του αφηγητή ως καλοστεκούμενη αστή, παντρεμένη διαδοχικά με γηραιό Γάλλο διπλωμάτη, μ’ Εγγλέζο αριστοκράτη και με Γιαπωνέζο μπίζνεσμαν, ο οποίος με τα νοσηρά σεξουαλικά παιχνίδια του θα τη σακατέψει. Σε κάθε στραβοπάτημά της, όμως, η συμπαράσταση του «καλόπαιδου» Ρικάρντο είναι δεδομένη. Το πηγάδι του έρωτά του γι’ αυτή δεν στερεύει ποτέ.

Παράλληλα, ο Μάριο Βάργκας Λιόσα αποτυπώνει στο «Παλιοκόριτσο» την πρόσφατη ιστορία του Περού (από τη μια δικτατορία στην άλλη), αντιδιαστέλλοντάς την με την έκρηξη ιδεών και την επανάσταση των ηθών στη Δύση. Κι ένας προσεχτικός αναγνώστης, πίσω από την παθητικότητα του Ρικάρντο, διακρίνει την αδυναμία της φιλελεύθερης αστικής τάξης του Περού να συμβάλει αποφασιστικά στη δημοκρατική ανοικοδόμηση της χώρας.

Το μυθιστορηματικό alter ego του Λιόσα, καθώς επιστρέφει στη Λίμα με καθυστέρηση δεκαετιών, δεν παύει ν’ αναρωτιέται: πώς τόσοι άνθρωποι, βασικά καθωσπρέπει, που όλη τους τη ζωή ονειρεύονταν την πρόοδο, έφτασαν να διαπιστώνουν στα γηρατειά τους ακόμα μεγαλύτερες ανισότητες, ακόμα μεγαλύτερη βία και ανασφάλεια; Προβαίνοντας στον προσωπικό του απολογισμό, ο Ρικάρντο διαπιστώνει πώς έχει μετατραπεί «σ’ ένα πλάσμα χωρίς ρίζες, σ’ ένα φάντασμα».

Το μόνο πεδίο που μοιάζει στα μάτια του πρόσφορο για να ριψοκινδυνέψει επιτέλους και να επανασυνδεθεί με τον τόπο του είναι αυτό της λογοτεχνίας. Ένα πεδίο που, σε αντίθεση με τη δουλειά του διερμηνέα, θέτει πολλά ηθικά διλήμματα. Ένα πεδίο όπου ο Λιόσα, έχοντας εγκαταλείψει τις πολιτικές φιλοδοξίες του, εξακολουθεί να διαπρέπει.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ