Η AΦΗΓΗΣΗ ΤΗΣ Σοφίας Μπεκατώρου για το περιστατικό του βιασμού της έπεσε σαν μαχαιριά σε μια κοινωνία που έχει μάθει να κρύβει τον πόνο που προκαλούν τέτοια περιστατικά. Τον πόνο που προκαλεί αυτός που έχει δύναμη σε αυτόν που δεν έχει, αυτός που έχει εξουσία σε όποιον ή όποιαν εξαρτάται από αυτήν.
Η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, με ιδιαιτερότητες που ένας εξωτερικός παρατηρητής δυσκολεύεται να φανταστεί. Ωστόσο, λίγες είναι οι Ελληνίδες και οι Έλληνες που έχουν καταφέρει να σβήσουν από τη ζωή τους τις πληγές από μια τραυματική επαφή με κάποιον ισχυρότερο. Διότι, είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε είτε όχι, η ελληνική κοινωνία ανέχεται περισσότερες άρρωστες σχέσεις εξουσίας από αυτές που αρμόζουν σε μια πολιτισμένη κοινωνία. Και η απαίτηση του λαού μας για ισονομία και δημοκρατία προσκρούει ξανά και ξανά στον φόβο που εμπνέουν οι δομές της εξουσίας που αρνούμαστε να εκσυγχρονίσουμε.
Στόχος μας, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουμε τους δαίμονες της σεξουαλικής παρενόχλησης, δεν είναι να ενοχοποιήσουμε τις σεξουαλικές σχέσεις, αλλά να καταπολεμήσουμε τις σχέσεις εξουσίας στις οποίες ο εξουσιάζων νιώθει ότι έχει δικαιώματα πάνω σε κάποιον που τον έχει ανάγκη. Το έγκλημα είναι να θεωρεί κάποιος που έχει εξουσία ότι μια αρμοδιότητα που του εμπιστεύτηκε η κοινωνία τού δίνει δικαιώματα στη ζωή, στην αξία, στην τιμή ή στο σώμα ενός άλλου ανθρώπου που τον έχει ανάγκη.
Αν η άγνοια είναι ο μεγαλύτερος εχθρός στη μάχη κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης, μεγαλύτερος σύμμαχος της άγνοιας είναι η ατιμωρησία.
Γι’ αυτό και την προηγούμενη εβδομάδα στο Δημοτικό Συμβούλιο, ομόφωνα, ξεκινήσαμε τη διαδικασία να ξεριζώσουμε τις πιθανές εστίες φόβου από τις δομές εξουσίας του Δήμου Αθηναίων. Παρά τον περιορισμένο αριθμό καταγγελιών, γνωρίζουμε ότι ελάχιστα θύματα νιώθουν ασφάλεια να μιλήσουν και θα ήταν στατιστικά απίθανο ένας μεγάλος οργανισμός όπως ο Δήμος Αθηναίων να μην είναι εκτεθειμένος σε τέτοια φαινόμενα. Η δημιουργία ενός ανθρώπινου και εχέμυθου περιβάλλοντος, όπου το θύμα αλλά και ο καταγγελλόμενος θύτης προστατεύονται μέχρι να διαλευκανθεί μια υπόθεση, είναι το ελάχιστο που οφείλουμε σε έναν σύγχρονο χώρο εργασίας, σε μια εποχή που βασικά δικαιώματα εργαζομένων συρρικνώνονται βάναυσα.
Για κάθε οργανισμό σαν τον Δήμο και το δημόσιο γενικότερα, το εγχείρημα είναι επίπονο διότι οι δομές είναι πολύπλοκες και διέπονται από παραδοσιακές νοοτροπίες που ξεκινούν από τους αιρετούς και διαχέονται σε όλον τον Δήμο. Περνούν από τις εσωτερικές σχέσεις ιεραρχίας και φτάνουν στις σχέσεις όλων μας με τους πολίτες που θέλουν πρόσβαση στις υπηρεσίες, τα σχολεία, τις γυμναστήρια, τις Λέσχες Φιλίας.
Όμως, έγινε το πρώτο βήμα με μια Δημόσια Δέσμευση για Μηδενική Ανοχή και ένα πρόγραμμα που στόχο έχει την αφύπνιση του οργανισμού. Η ομάδα με την οποία δουλέψαμε είναι η πρώτη που κατέθεσε τέτοια πρόταση και θα την προωθήσουμε και σε άλλες παρόμοιες δομές του κράτους. Είναι όμως μια δουλειά ποιοτική, που η ιδιωτική πρωτοβουλία καλό θα ήταν να παρακολουθήσει.
Αν η άγνοια είναι ο μεγαλύτερος εχθρός στη μάχη κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης, μεγαλύτερος σύμμαχος της άγνοιας είναι η ατιμωρησία. Γι’ αυτό, εκτός από το πρόγραμμα που παρουσιάσαμε, η παράταξή μας, Αθήνα Είσαι Εσύ, έφερε πρόταση αλλαγής του νόμου ώστε η δουλειά που θα γίνει ενάντια στο έλλειμμα γνώσης και ευαισθητοποίησης να συνδυαστεί με ένα νομικό πλαίσιο που τιμωρεί τον παραβάτη. Την πρόταση αυτή θα μεταφέρουμε στην ΚΕΔΕ και μετά στο υπουργείο για να πάει στη Βουλή.
Την ώρα που το κεντρικό πολιτικό σύστημα προσπαθεί να εκμεταλλευτεί πολιτικά ζοφερές υποθέσεις βιασμών και παιδεραστίας, η ομόφωνη υιοθέτηση της πρωτοβουλίας στον Δήμο Αθηναίων δείχνει έναν άλλο δρόμο, όπου ο εκσυγχρονισμός της διοίκησης δεν έχει πολιτικό χρώμα. Αυτό είναι σημαντικό, όχι μόνο διότι σε μια εποχή πόλωσης δείχνει ότι μπορούμε να βρούμε κοινά πλαίσια πλεύσης και διαφοροποιεί την τοπική αυτοδιοίκηση από το κεντρικό πολιτικό σύστημα, αλλά και διότι ανοίγει τον δρόμο για την ελεύθερη και ανεμπόδιστη λογοδοσία της εξουσίας που τόσο έχει ανάγκη αυτός ο τόπος.
Η δύναμη της δημοκρατίας βασίζεται στη δυνατότητα του λαού να ελέγχει την εξουσία. Να της ζητάει λογαριασμό και να την κρίνει, όχι μόνο κάθε τέσσερα χρόνια αλλά σε κάθε στάδιο της πολιτικής εξέλιξης. Απαραίτητο συστατικό αυτής της ελεύθερης και ανεμπόδιστης λογοδοσίας είναι το δικαίωμά μας να αντιμετωπίζουμε την εξουσία χωρίς φόβο.
Γι’ αυτό θεωρώ ότι οι τελευταίες εξελίξεις, εκτός από κοινωνικό, έχουν βαθύ και ουσιαστικό πολιτικό περιεχόμενο. Διότι άνοιξε μια χαραμάδα ελπίδας σε ένα μονολιθικό και αρτηριοσκληρωτικό σύστημα εξουσίας που προσβάλλει καθημερινά την αξία μας και άρα την έννοια της δημοκρατίας. Αν δουλέψουμε όλοι μαζί θα κρατήσουμε τη χαραμάδα ανοιχτή, θα τη διευρύνουμε και θα νικήσουμε τον φόβο που μας κρατάει πίσω. Αν τα καταφέρουμε, η ηρωική πράξη της Σοφίας Μπεκατώρου μπορεί να αποφέρει σε αυτή την κοινωνία πολλά περισσότερα από αυτά που και η ίδια μπορούσε να φανταστεί.
