ΣΤΗΝ ΤΡΙΗΜΕΡΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ για την πολύνεκρη τραγωδία στα Τέμπη, αντιπολιτευόμενη και κυβερνώσα Ακροδεξιά κινήθηκαν σε όλες τις δυνατές κορυφές του «τετραγώνου»: συνωμοσιολογία, κριτική στην εξ αριστερών αντιπολίτευση για την πρόταση δυσπιστίας (!), αβλαβής ηθικολογία, πλήρης ταύτιση με την κυβέρνηση. Στο σημερινό έκτο σημείωμα του Παρατηρητηρίου, το Σημείο επιστρέφει στη συζήτηση της περασμένης εβδομάδας, αναδεικνύοντας όλες τις αποχρώσεις του ακροδεξιού επιχειρήματος για τα Τέμπη, που δεν δυσκόλεψε ιδιαίτερα την κυβέρνηση.
Παρά την αναμενόμενη απόρριψή της, με ψήφους 159 έναντι 141, η πρόταση δυσπιστίας της περασμένης εβδομάδας επανέφερε το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών στην κορυφή της επικαιρότητας, δημιουργώντας τριγμούς στην κυβέρνηση, στο φόντο και του σχετικού πορίσματος της Ευρωπαίας Εισαγγελέως Λάουρα Κοβέσι.
Τα τρία κόμματα της Ακροδεξιάς υπερψήφισαν την πρόταση δυσπιστίας. Όμως, αντίθετα με ό,τι συνέβη στη συζήτηση για τον γάμο των ομοφύλων, συμπολιτευόμενοι και αντιπολιτευόμενοι του δεξιού άκρου απέτυχαν να δώσουν τον τόνο στη σχετική συζήτηση, κινούμενοι μεταξύ «μομφής» στην πρόταση δυσπιστίας, αχαλίνωτης συνωμοσιολογίας (Βελόπουλος και Στίγκας), και φτάνοντας ως την πλήρη ταύτιση με την κυβέρνηση (από τον μέχρι πρότινος «αντάρτη» του υπουργικού συμβουλίου, Μάκη Βορίδη, ως τον ανεξάρτητο πρώην «Σπαρτιάτη» Χ. Κατσιβαρδά).
Συνωμοσιολογία και μομφή στην πρόταση δυσπιστίας
Ας γυρίσουμε έναν χρόνο πριν: Από τις πρώτες κιόλας ώρες μετά το εφιαλτικό δυστύχημα, κυβέρνηση και προοδευτική αντιπολίτευση συγκρούστηκαν για τα αίτια – με την κυβέρνηση να μιλά αποκλειστικά για «ανθρώπινο λάθος» του σταθμάρχη και την αντιπολίτευση να επιμένει, αντίθετα, στα δομικά προβλήματα που οδήγησαν στον θάνατο 57 ανθρώπους: στην απουσία συστήματος τηλεδιοίκησης και, κατά ένα μέρος της, στην ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων.
Όπως θύμισε ο Κυριάκος Βελόπουλος την περασμένη Πέμπτη στη Βουλή, από τις πρώτες εκείνες στιγμές η Ακροδεξιά είχε προτείνει έναν «τρίτο δρόμο»: «Από την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου 2023 είχα ρωτήσει την κυβέρνηση τι μετέφερε το εμπορικό τρένο. Κανένας εδώ μέσα δεν έδωσε σημασία. Κανένας. Ήμασταν εμείς που ρωτήσαμε αν ήταν δηλωμένο το εμπόρευμά του. Κανένας εδώ μέσα δεν έδωσε σημασία. Ήμασταν εμείς που μιλήσαμε για τις εκρήξεις και το μανιτάρι που δημιουργήθηκε […] Λαθρεμπόριο από Θεσσαλονίκη–Αθήνα οι εμπορικές αμαξοστοιχίες. Και το έχω καταγγείλει άπειρες φορές» (28.3.2024).
Την αγωνία του Βελόπουλου να μην ταυτιστεί με τους εξ αριστερών αντιπολιτευόμενους τη ΝΔ συμμερίστηκε ο Βασίλης Στίγκας: «Τι θα κάνουμε σήμερα εμείς οι Σπαρτιάτες στην ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας που κατατέθηκε και συζητάμε τώρα δύο ημέρες; Απαντάμε. Πρώτον, δυσπιστούμε απέναντι στους δυσπιστούντες. Δεύτερον, αποδοκιμάζουμε και καταδικάζουμε την αντιλαϊκή και αντιελληνική [sic] πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη»
Εκείνες τις πρώτες μέρες, η ναυαρχίδα της ακροδεξιάς συνωμοσιολογίας συνέπλεε με τον Κυριάκο Βελόπουλο, μη χάνοντας την ευκαιρία να αναδείξει τις πληροφορίες για το κρυφό εμπόρευμα σε βασικό ερμηνευτικό σχήμα για τα αίτια του πολύνεκρου δυστυχήματος: «Κάτι βρωμάει στη “δημοκρατία” των Αθηνών: Στα Τέμπη “πνίγουν” την αλήθεια για το τι μετέφερε και για λογαριασμό ποιων η “εκρηκτική” εμπορική αμαξοστοιχία» (Ελεύθερη Ώρα, 17.3.2023). Έναν χρόνο μετά, στην πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή, ζήτημα λαθρεμπορίου μέσω της αμαξοστοιχίας έθετε με τη σειρά του και ο επικεφαλής της Νίκης, Δ. Νατσιός (28.3.2024), αν και σε πολύ χαμηλότερους τόνους, αφήνοντας το σχετικό πεδίο εκμετάλλευσης στον Βελόπουλο.
Η απόδοση του πολύνεκρου δυστυχήματος σε κρυφές δυνάμεις, για τις οποίες γνώση, «πληροφορίες» ή υπόνοιες έχουν μόνο οι καταγγέλλοντες από τον χώρο της Ακροδεξιάς μετατόπιζε τη συζήτηση μακριά από ευθύνες της κυβέρνησης μέχρι το 2023. Στη συζήτηση επί της πρότασης δυσπιστίας, μια τέτοια μετατόπιση ήταν δυσκολότερη: Στην κατάθεση του ειδικού εμπειρογνώμονα Βασίλη Κοκοτσάκη, μόλις προ ημερών, ήταν σαφές ότι η έκρηξη στο βαγόνι με το φορτίο ξυλολίου που μετέφερε η αμαξοστοιχία προκλήθηκε μετά τη σύγκρουση, πράγμα που καθιστούσε το φορτίο και την έκρηξη δευτερεύοντα. Επιπλέον, η Ευρωπαία Εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι τόνιζε, λίγες μόλις μέρες πριν, πως «αν είχε εγκαίρως και στα αρχικά συμβατικά πλαίσια ολοκληρωθεί [σ.σ.: το σύστημα τηλεδιοίκησης βάσει της Σύμβασης 717], θα αποφευγόταν μετά βεβαιότητας η επέλευση του δυστυχήματος».
Απτόητος, στην ομιλία του στη Βουλή (28.3.2024), ο Κυριάκος Βελόπουλος θα επέμενε στη δική του, «εναλλακτική» λογική των «αποκαλύψεων»: «Λαθρεμπόριο παράνομων υλικών, μη νόμιμων. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και αντί να ψάχνουμε γιατί κάηκαν τα παιδιά, γιατί κάηκαν οι άνθρωποι […] ασχολείστε με τη σύμβαση 717, 749, 759, 789. Είναι σημαντικό θέμα. Κάηκαν, όμως, από την έκρηξη. Ξέρω ότι ο πρωθυπουργός σε λίγη ώρα θα μιλήσει για “ΨΕΚ”. […] Είναι αυτός ο πρωθυπουργός ο οποίος μιλούσε με τον Υμηττό, με κάτι εξωγήινους» (28.3.2024).
Αυτή δεν ήταν και η μόνη φορά που ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης σκηνοθετούσε μια μετωπική σύγκρουση με την κυβέρνηση, λίγο πριν …στρίψει διά του αρραβώνος. Απειλώντας θεατρικά τους κυβερνώντες με πάρτι αποκαλύψεων, που όπως είδαμε ήταν άνθρακες, ο Βελόπουλος θα έφτανε τελικά να καταφέρεται κατά της πρότασης δυσπιστίας της εξ αριστερών αντιπολίτευσης, προκειμένου να μην δυσαρεστήσει τους αμφιταλαντευόμενους μεταξύ Ελληνικής Λύσης και ΝΔ: «Σας καταγγέλλουμε, λοιπόν, και εσάς στο ΠΑΣΟΚ και στον ΣΥΡΙΖΑ ότι κάνατε ένα οικτρό μεγάλο πολιτικό λάθος. Μια κυβέρνηση που καταρρέει δημοσκοπικά, δεν της κάνετε πρόταση μομφής για ένα θέμα που θα συσπειρωθεί και θα τσιμεντωθεί» (28.3.2024). Στο τέλος της μέρας, βεβαίως, θα υπερψήφιζε αυτήν ακριβώς την πρόταση που κατήγγελλε…
Επίθεση στην προοδευτική αντιπολίτευση
Την αγωνία του Βελόπουλου να μην ταυτιστεί με τους εξ αριστερών αντιπολιτευόμενους τη ΝΔ συμμερίστηκε ο Βασίλης Στίγκας: «Τι θα κάνουμε σήμερα εμείς οι Σπαρτιάτες στην ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας που κατατέθηκε και συζητάμε τώρα δύο ημέρες; Απαντάμε. Πρώτον, δυσπιστούμε απέναντι στους δυσπιστούντες. Δεύτερον, αποδοκιμάζουμε και καταδικάζουμε την αντιλαϊκή και αντιελληνική [sic] πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη» (28.3.2024).
Ό,τι βάραινε, ωστόσο, στην τοποθέτηση αυτή του Στίγκα, αφορούσε λιγότερο τα Τέμπη και περισσότερο την κρατική χρηματοδότηση που ο ίδιος διεκδικεί, δεδομένης της σχέσης των Σπαρτιατών με τον έγκλειστο Κασιδιάρη: «Θεωρούμε απαράδεκτη και ύβρη προς τους Έλληνες ψηφοφόρους τη θεωρία του κ. Ανδρουλάκη και όσων τον ακολουθούν περί ύπαρξης δημοκρατικού τόξου», εξηγούσε, αναφερόμενος στη μη συμπερίληψή του στους καταθέτοντες την πρόταση δυσπιστίας: «Πώς πρέπει να συνεννοηθούμε και να συνταχθούμε με ένα κόμμα (σ.σ.: το ΠΑΣΟΚ) όπου το θράσος περισσεύει, που τόλμησαν τον περασμένο Σεπτέμβριο και κατέθεσαν και υπόμνημα οι δημοκράτες κατά των Σπαρτιατών για να μην πάρουν, λέει, οι Σπαρτιάτες την κρατική χρηματοδότηση;».
Ηθικολογία και αβλαβή ευχολόγια
Παίρνοντας διακριτικά αποστάσεις από Σπαρτιάτες και Ελληνική Λύση, ο επικεφαλής της Νίκης, Δ. Νατσιός, απευθυνόταν στους κυβερνώντες σαν να μιλά εκ μέρους όλης της αντιπολίτευσης: «Τι θέλετε να σας κάνουμε ως πολιτικός κόσμος; Πρόταση ευπιστίας; Πρόταση δυσπιστίας θα σας κάνουμε».
Όπως συνέβη, ωστόσο, και με άλλες σημαντικές συζητήσεις της Ολομέλειας (βλ. λ.χ. αυτή για τον προϋπολογισμό, τον περασμένο χειμώνα), ο κ. Νατσιός θα μιλήσει σχεδόν για τα πάντα –από τον γάμο ομοφύλων ως τις υποκλοπές–, καταλήγοντας, όσον αφορά το επίδικο στην πρόταση δυσπιστίας: «Σε μια Ελλάδα που οι τελευταίες κυβερνήσεις την κατάντησαν τόσο διεφθαρμένη ώστε να σκοτώνει τα παιδιά της, ένα μόνο θέλω να πω ως δάσκαλος, ως γονέας. Μια ευχή και μια προσευχή. Η Παναγία μας να έχει αυτά τα παιδιά και τις οικογένειές τους στην αγκαλιά της» (28.3.2024).
Πλήρης ταύτιση με την κυβέρνηση
Στην πλευρά της συμπολίτευσης, η πρόταση δυσπιστίας έδωσε την ευκαιρία στη δεξιά πτέρυγα της ΝΔ να φύγει από το κάδρο των «αμφισβητιών», μετά την οργανωμένη παρέκκλιση στην ψηφοφορία για το γάμο ομοφύλων. Για τον Μάκη Βορίδη, το δημοσίευμα του Βήματος για την παραποίηση του ηχητικού υλικού της 28ης Φεβρουαρίου «επαναλαμβάνει ζητήματα λελυμένα εδώ και έναν χρόνο» (26.3.2024). «Ξεπερασμένο», για τον ίδιο, ήταν και το πόρισμα της Ευρωπαίας Εισαγγελέως: «επ’ αυτού του πορίσματος η Βουλή πήρε θέση σε προηγούμενη συζήτηση και έκρινε ότι δεν υπάρχουν ποινικά αδικήματα που να αποδίδονται στον κ. Καραμανλή» (27.3.2024). Για τον κ. Βορίδη, η πρόταση δυσπιστίας δεν ήταν παρά κίνηση προσεταιρισμού του ιδιοκτήτη του Βήματος από την Κεντροαριστερά: «Δεν μπορώ να πιστέψω, κύριε Ανδρουλάκη, ότι σας κινητοποίησε τόσο πολύ ένα ήδη απαντηθέν δημοσίευμα. Όχι, επιλέξατε συμμάχους εκδοτικούς και οικονομικούς. Αυτό είναι σήμερα η πρόταση δυσπιστίας» (27.3.2024).
Με την κυβερνητική πλειοψηφία συντάχθηκε, όμως, και ο ανεξαρτητοποιηθείς, το περασμένο φθινόπωρο, Χαράλαμπος Κατσιβαρδάς, πρώην εκπρόσωπος Τύπου των Σπαρτιατών, κατά τον οποίο «η πατρίδα χρειάζεται μια ισχυρή κυβέρνηση» (27.3.2024). Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Κατσιβαρδάς ψήφισε ως οιονεί 159ος κυβερνητικός βουλευτής: το ίδιο είχε συμβεί στις αρχές του μήνα, στο νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά κολέγια, με τον άλλοτε «Σπαρτιάτη» βουλευτή να εκφωνεί έναν πύρινο λόγο κατά των «ιδεοληψιών της Αριστεράς».
Διαβάστε τα προηγούμενα σημειώματα του Παρατηρητηρίου εδώ
Περισσότερα για το Σημείο για τη μελέτη και την αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς εδώ
