ΣΤΟ 3ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ο Αλέξης Τσίπρας αμφισβητήθηκε για πρώτη φορά τόσο έντονα από στελέχη που αποτελούν την καρδιά του κόμματος, αυτούς δηλαδή που τα προερχόμενα από το ΠΑΣΟΚ στελέχη αποκαλούν σκωπτικά «το 3%».
Η πρόταση του Τσίπρα για εκλογή προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής από όλα τα μέλη του κόμματος, αντί της εκλογής τους από το συνέδριο, που όριζε το καταστατικό, πέρασε αλλά όχι υπερβαίνοντας το 80% όπως προέβλεπαν οι «προεδρικοί» τις προηγούμενες μέρες.
Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας που έγινε με κάλπες και κατέγραψε για πρώτη φορά, μετά από έξι χρόνια, την έκταση της κυριαρχίας του Τσίπρα και την ισχύ της εσωκομματικής του αντιπολίτευσης, έδωσε 73,4% σε αυτόν και 25,8% στους διαφωνούντες.
Σημαντική ήταν και η αποχή, καθώς περίπου 1.000 σύνεδροι απείχαν από τη διαδικασία του συνεδρίου και δεν ψήφισαν. Οι «προεδρικοί» υποστήριζαν ότι οι σύνεδροι αυτοί δεν ήρθαν επειδή «δεν είχαν χρήματα, λόγω της ακρίβειας, για να ταξιδέψουν» και ότι αν είχαν έρθει, θα είχαν ψηφίσει υπέρ της πρότασης Τσίπρας. Οι μη προεδρικοί όμως την ερμήνευαν διαφορετικά, καθώς έλεγαν ότι η αποχή είναι κυρίως έκφραση διαμαρτυρίας ή δυσαρέσκειας και άρα η αμφισβήτηση στην πράξη είναι μεγαλύτερη από το 25,8% που καταγράφηκε – το οποίο είναι ήδη ένα πολύ σημαντικό ποσοστό.
Είναι γεγονός όμως ότι για πρώτη φορά δόθηκε η δυνατότητα να δουν οι πολίτες τον ΣΥΡΙΖΑ όπως πραγματικά είναι στις κομματικές διαδικασίες (και όπως έχει εξελιχθεί), καθώς τα προηγούμενα χρόνια όχι μόνο live μετάδοση δεν γινόταν στα συνέδρια, αλλά η πληροφόρηση ήταν πάντα φιλτραρισμένη και στη «γραμμή του κόμματος». Η ζωντανή μετάδοση του συνεδρίου ήταν ένα θετικό γεγονός, όπως καθετί που συμβάλλει στη διαφάνεια, αλλά μάλλον δεν θα επαναληφθεί, αφού η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ εκ των υστέρων τη θεωρεί λάθος.
Η ηγεσία του κόμματος, παρότι αναδεικνύει επικοινωνιακά την επικράτησή της, δεν έχει μείνει ικανοποιημένη από το συνέδριο και θεωρεί λάθος τη live μετάδοση, η οποία εχθές το απόγευμα διακόπηκε απότομα στο τέλος, όταν η ένταση κορυφώθηκε και ο Αλέξης Τσίπρας έβλεπε τη Νέα Δημοκρατία να αξιοποιεί στο διαδίκτυο τόσο την εσωκομματική κριτική όσο και τις παραφωνίες και τους διαπληκτισμούς.
Η ζωντανή μετάδοση, ωστόσο, λειτούργησε εκ των πραγμάτων υπέρ της διαφάνειας κι έδωσε σε κάθε μέλος, ψηφοφόρο και γενικά σε κάθε ενδιαφερόμενο τη δυνατότητα να παρακολουθεί διαδικτυακά όλες τις εργασίες και τις ομιλίες του συνεδρίου. Η μη αναμενόμενη κριτική από πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που μέχρι τώρα τη «στρογγύλευαν» αρκετά στον δημόσιο λόγο τους, σε συνδυασμό με κάποιες ακρότητες που ακούστηκαν (από προτάσεις να ενωθούν με τους στρατιωτικούς για να ρίξουν τον Ιμπραήμ-Μητσοτάκη μέχρι κατηγορίες για «τους φασίστες του ΠΑΣΟΚ» και άλλα γλαφυρά), ανέδειξαν μία πλευρά που η ηγεσία δεν ήθελε να εμφανιστεί δημόσια.
Είναι γεγονός όμως ότι για πρώτη φορά δόθηκε η δυνατότητα να δουν οι πολίτες τον ΣΥΡΙΖΑ όπως πραγματικά είναι στις κομματικές διαδικασίες (και όπως έχει εξελιχθεί), καθώς τα προηγούμενα χρόνια όχι μόνο live μετάδοση δεν γινόταν στα συνέδρια, αλλά η πληροφόρηση ήταν πάντα φιλτραρισμένη και στη «γραμμή του κόμματος». Η ζωντανή μετάδοση του συνεδρίου ήταν ένα θετικό γεγονός, όπως καθετί που συμβάλλει στη διαφάνεια, αλλά μάλλον δεν θα επαναληφθεί, αφού η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ εκ των υστέρων τη θεωρεί λάθος.
Ο Αλέξης Τσίπρας, καθώς δεν υπάρχει αντίπαλος και η εσωκομματική του αντιπολίτευση παραμένει ακέφαλη, ανέμενε πολύ μεγαλύτερη επικράτηση, μετά και τις χιλιάδες εγγραφές νέων μελών που έγιναν τελευταία, κυρίως από «προεδρικούς», και θα άλλαζαν περαιτέρω τους συσχετισμούς υπέρ του. Όμως η αναμενόμενη επικράτησή του κατέγραψε τη χαμηλότερη πρόβλεψη (που κινούνταν από 75% έως 85%) και λίγο πιο κάτω.
Το θέμα που κυριάρχησε στο 3ο συνέδριο ήταν η σύγκρουση του Τσίπρα, ο οποίος θέλει να ολοκληρώσει τη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα άλλο κόμμα, με τα στελέχη που διαφωνούν σε αυτό. Ίσως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ήδη εδώ και καιρό ένα άλλο κόμμα. Αυτό θα διαπίστωνε κανείς, άλλωστε, παρατηρώντας τους συνέδρους που ανέβηκαν στο βήμα. Από τον Θοδωρή Δρίτσα και τον Πάνο Λάμπρου μέχρι παλιούς συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ, τσοχατζοπουλικούς, αυριανιστές, πρώην ορκισμένους αντιΣΥΡΙΖΑ και δεξιούς ΑΝΕΛίτες. Στο συνέδριο παραβρέθηκαν για πρώτη φορά και στελέχη του στρατού και της αστυνομίας.
Ο επόμενος στόχος του Αλέξη Τσίπρα τώρα είναι να μειώσει τη δύναμη που κατέγραψαν οι διαφωνούντες, διευρύνοντας το κόμμα με εγγραφές κι άλλων νέων μελών. Ο κύριος σκοπός του όμως είναι να εκλεγεί πρόεδρος με έναν μεγάλο αριθμό ψήφων ώστε να ενισχύσει τη θέση του στο ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης συνεργασίας στην οποία θα διεκδικούσε να ξαναγίνει πρωθυπουργός.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει δηλώσει δημοσίως και όσο πιο κατηγορηματικά γίνεται ότι ακόμα και αν συναινούσε σε μία κυβέρνηση συνεργασίας, δεν θα δεχόταν ποτέ να είναι πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας (ούτε ο Κυριάκος Μητσοτάκης). Παρότι τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής θεωρούν προφανές ότι ο Ανδρουλάκης το εννοεί αυτό που είπε και η δήλωση του τον δεσμεύει (διαφορετικά θα έπληττε την αξιοπιστία του), ο Τσίπρας εξακολουθεί να επιμένει ότι πρέπει εκείνος να είναι πρωθυπουργός και θεωρεί ότι αυτό είναι κάτι που μπορεί να επιβάλει ως «μεγαλύτερο κόμμα», όσον αφορά στα ποσοστά, όπως αυτά καταγράφονται τώρα. Θέλει όμως να αποκτήσει υπεροχή και σε άλλα σημεία έναντι του Νίκου Ανδρουλάκη – ο οποίος έχει εκλεγεί πρόεδρος του κόμματός του με δεκάδες χιλιάδες ψήφους ενώ και το ίδιο το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής έχει περισσότερα μέλη από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Έτσι, παρότι δεν υπάρχει κανένας άλλος που να διεκδικεί την προεδρία του κόμματός του, ο Τσίπρας θέλει να εκλεγεί από τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό μελών και να ξεπεράσει τον Νίκο Ανδρουλάκη. Γι' αυτό και τις επόμενες μέρες, μέχρι τις 15 Μαΐου, θα γίνει «σαφάρι» νέων μελών. Η Θεοδώρα Τζάκρη δήλωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει πάνω από 100 χιλιάδες μέλη τις επόμενες μέρες.
Η υπόθεση της εκλογής προέδρου κρατάει σχεδόν τρία χρόνια στον ΣΥΡΙΖΑ. Όταν ο Τσίπρας έριξε στο τραπέζι την ιδέα να εκλεγεί κι αυτός σαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Νίκο Ανδρουλάκη, υπήρχαν αντιδράσεις και έκανε πίσω. Έκτοτε το ξανάφερνε και το ξαναέπαιρνε πίσω μέχρι που κάποια στιγμή δέχθηκε να μην αλλάξει τελικά ο τρόπος εκλογής. Φαίνεται όμως ότι η υποχώρησή του ήταν μόνο για να μην υπάρχουν αντιδράσεις, γι' αυτό και το έφερε κανονικά πάλι λίγες μέρες πριν από το συνέδριο, αιφνιδιάζοντάς τους. Ο αιφνιδιασμός μάλιστα ήταν διπλός, αφού πρότεινε –και στην ουσία επέβαλε– να εκλέγεται και η Κεντρική Επιτροπή από όλα τα μέλη και όχι από το συνέδριο.
Αυτό ξεσήκωσε ακόμα περισσότερες αντιδράσεις στο κόμμα. «Μα πώς είναι δυνατόν όλα αυτά τα νέα μέλη, που κάποια γραφεία πρώην υπουργών εγγράφουν μαζικά αυτές τις μέρες και τα οποία δεν έχουν εμφανιστεί πουθενά, να ξέρουν ποιους θα ψηφίσουν για την Κεντρική Επιτροπή; Με χαρτάκια και λίστες θα ψηφίσουν» αναφέρουν στελέχη της εσωκομματικής αντιπολίτευσης.
Ο Νίκος Παππάς τούς απάντησε μέσω της ομιλίας του στο συνέδριο, λέγοντας ότι εκείνος δεν είναι πιο ΣΥΡΙΖΑ από ένα μέλος που γράφτηκε χθες. Στο ίδιο πνεύμα, άλλοι προεδρικοί κατηγόρησαν τα στελέχη της «Ομπρέλας» ότι θέλουν να είναι «ιδιοκτήτες του κόμματος», αφήνοντας αιχμές ότι υπονομεύουν τη «διεύρυνση». Μαζί με τους προεδρικούς, από δίπλα και οι πασοκογενείς –τους οποίους κυρίως αφορά η «διεύρυνση»–, που επαναλάμβαναν διαρκώς τη φράση «με τον πρόεδρό μας, τον Αλέξη Τσίπρα». Οι τελευταίοι έλεγαν στις ομιλίες τους συχνά «δεν είμαστε μουσαφίρηδες», όπως της «Ομπρέλας» αντίστοιχα έλεγαν «δεν είμαστε βαρίδι».
Το ιστορικό στέλεχος της Ανανεωτικής Αριστεράς, Μιχάλης Σαμπατακάκης, στην ομιλία του υποστήριξε ότι το συνέδριο θα έπρεπε να συζητάει για την ακρίβεια, τον πόλεμο, την πανδημία, πώς θα κερδίσουν τις εκλογές και όχι για τον τρόπο εκλογής του προέδρου. «Πάντα από το συνέδριο ή από την κεντρική επιτροπή εκλεγόταν. Προς τι λοιπόν η νέα πρόταση;» αναρωτήθηκε, ενώ λίγες μέρες πριν από την έναρξη του συνεδρίου είχε σχολιάσει στην προσωπική του σελίδα ότι «η αντίληψη ηγέτης-λαός έρχεται από τα σκοτεινά χρόνια της ιστορίας».
Κριτική και καταγγελίες για μέλη μιας χρήσης
Από τις πρώτες κιόλας ομιλίες στο συνέδριο ακούστηκαν καταγγελίες για μέλη μιας χρήσης που τα έγραψαν ηλεκτρονικά στον ΣΥΡΙΖΑ συγκεκριμένα πολιτικά γραφεία πρώην υπουργών. «Πρόεδρος που εκλέγεται από μέλη μιας χρήσης δεν λογοδοτεί σε κανέναν» έλεγαν στελέχη της «Ομπρέλας».
Ο πρώην υπουργός Θοδωρής Δρίτσας ανέβηκε στο βήμα λέγοντας: «Θέλουμε ένα κόμμα ενεργών μελών και όχι κόμμα των εικονικών μελών. Η πρόταση του προέδρου είναι λάθος» είπε. «Μας δίχασε προσυνεδριακά, μας διχάζει και εδώ μέσα».
«Να ψηφίσουμε τώρα Κεντρική Επιτροπή, να τελειώνουμε. Γίνεται πόλεμος, υπάρχει κρίση κι εμείς θα τρέχουμε να μαζεύουμε σταυρούς;» αναρωτήθηκε ο Δημήτρης Βίτσας. Ο Πάνος Λάμπρου αναρωτήθηκε και αυτός: «Και πολυσυλλεκτικό και πολύ πλατύ και συγκεντρωτισμός και αρχηγισμός και μία άποψη; Πώς μπορεί να γίνει;».
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, όλο και πιο απελευθερωμένος τελευταία, είπε ότι ο λαός δεν τρώει κουτόχορτο και ξέρει ποιοι του λένε πράγματα για να βγουν στην εξουσία και ποιοι βγαίνουν στην εξουσία για να κάνουν πράγματα, ενώ άφησε σαφή αιχμή τόσο για τον Αλέξη Τσίπρα όσο και για τον Παύλο Πολάκη, λέγοντας ότι σε αυτόν ο πρωθυπουργός δεν έδωσε εντολή να φτιάξει μία σελίδα στο Facebook για να κατηγορεί άλλους συντρόφους.
Υποστήριξε ότι δεν θέλει τα μέλη μόνο για να ψηφίζουν, ότι το κόμμα πρέπει να έχει διαβούλευση και ενεργά μέλη, αλλά και στελέχη που λογοδοτούν σε «πραγματικά όργανα» και έχουν ρόλο. Ο Τσακαλώτος είπε επίσης ότι υπάρχουν στιγμές στην πολιτική που χρειάζεται να κάνεις εντυπωσιακές κινήσεις και «αυτό το έχει ο Αλέξης», αλλά χρειάζεται να κάνεις και δουλειά μυρμηγκιού. Αυτή τη δουλειά, όπως είπε, δεν την έκαναν και ρώτησε πού είναι το σχέδιο για να πλησιάσουν το νέο προλεταριάτο. Σε αυτό του απάντησε ο Τσίπρας στην ομιλία του στο κλείσιμο του συνεδρίου, χωρίς να τον κατονομάζει, λέγοντας όμως ότι δεν μπορεί να μιλάμε για το νέο προλεταριάτο και να μην τους δίνουμε την δυνατότητα να ενσωματωθούν στο κόμμα.
Ο Νίκος Φίλης μίλησε για αρχηγισμό, για ρευστοποίηση της κομματικής τους συγκρότησης και για έναν ανερμάτιστο πολυσυλλεκτισμό, που υποκλίνεται βαθιά στον κυβερνητισμό και στην εξουσία ως αυτοσκοπό. Ο Φίλης υποστήριξε επίσης ότι πρέπει να πούνε τα πράγματα με το όνομά τους και να κατονομάσουν επιτέλους τους επιχειρηματίες που βγάζουν υπερκέρδη από την ενέργεια (ανέφερε ονομαστικά τους Βαρδινογιάννη, Λάτση, Μυτιληναίο, Περιστέρη). Αυτή ήταν άλλη μια αιχμή για τον Αλέξη Τσίπρα που αναφέρεται συνεχώς στους «κερδοσκόπους», αλλά ανώνυμα.
Ο Μιχάλης Σαμπατακάκης άσκησε κριτική κατά της ποσόστωσης να απαρτίζουν κατά 20% οι πασοκογενείς τη νέα Κεντρική Επιτροπή και δήλωσε ότι είναι «η πρώτη ποσόστωση παγκοσμίως, όχι υπέρ του ανίσχυρου, αλλά υπέρ του ισχυρού. Είναι ποσόστωση υπέρ του 70% που κέρδισε την ψηφοφορία» είπε. Πρόκειται για «φωτογραφικό διορισμό 60 μελών της Κεντρικής Επιτροπής».
Το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς αναρωτήθηκε για ποιον λόγο ο Αλέξης Τσίπρας διάλεξε να εκλεγεί από τα μέλη και όχι από το συνέδριο αφού θα είναι ο μόνος υποψήφιος και άρα θα είναι αχρείαστη η διαδικασία, υποστηρίζοντας –όπως και άλλοι– ότι η πρόταση αυτή προκάλεσε διχασμό και δεν χρειαζόταν.
Ο Δημήτρης Στούμπος κατηγόρησε έμμεσα τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ ότι κάθε μήνα άλλαζε την πρόταση για την εκλογή προέδρου και υποστήριξε ότι το κόμμα δεν λειτουργεί, όταν επί ενάμιση χρόνο δεν έχει συγκληθεί η Κεντρική Επιτροπή. Ο Δημήτρης Παπαδημούλης άφησε αιχμές ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρόγραμμα τετραετίας και ότι δεν έχει γίνει αυτοκριτική και διόρθωση λαθών.
Ο Λεωνίδας Καρίγιαννης, ο οποίος στο παρελθόν ήταν στο ΠΑΣΟΚ, είπε στην ομιλία του ότι η ίδια συζήτηση για άνοιγμα του κόμματος είχε γίνει και εκεί τη δεκαετία του ‘90 και πήγαιναν οι βουλευτές με σακούλες γεμάτες αιτήσεις. «Οι βουλευτές έφερναν σακούλες με αιτήσεις, πλήρωναν τις συνδρομές τους, τους έφερναν να ψηφίσουν κι έφευγαν. Υπήρχαν τομεακά γραφεία με 7.000 μέλη, 4.000 ψηφίσαντες και 100 άτομα στην ολομέλεια. Αυτό το κόμμα θέλουμε να φτιάξουμε; Αυτή την καρικατούρα;». Ο ίδιος υποστήριξε ότι τα μέλη πρέπει να έχουν και καθήκοντα. «Δίνουμε δικαιώματα σε αυτούς που ήρθαν όταν το ΠΑΣΟΚ έπεσε στο 6% και αγκάλιασαν το νέο κόμμα εξουσίας». «Το ΠΑΣΟΚ το εγκατέλειψαν αυτοί που το οδήγησαν στο 6% και ήρθαν στον ΣΥΡΙΖΑ για να ξαναπάρουν οφίτσια». Είπε ακόμα ότι όσοι μιλούσαν τότε γι' αυτό στο ΠΑΣΟΚ χτυπήθηκαν και λοιδορήθηκαν, όπως συμβαίνει και τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ.
Τα επιχειρήματα των προεδρικών
«Ο πρόεδρος πρέπει να εκλέγεται από τον λαό για να μην είναι όμηρος μηχανισμών» έλεγαν οι προεδρικοί στο συνέδριο. Ο Νίκος Μπίστης είπε ότι εκτός από τον αριστερό λαϊκισμό θα πρέπει να προστατευθούν και από τον αριστερό ελιτισμό. Ο Γιάννης Δραγασάκης επιχειρηματολόγησε υπέρ της εγγραφής νέων μελών δηλώνοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει αναντίστοιχος με τον εκλογικό και κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Γιώργος Τσίπρας, ξάδελφος του προέδρου του κόμματος, άφησε αιχμές κατά των στελεχών της «Ομπρέλας», λέγοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει επειδή υπάρχουν προσωπικές στρατηγικές και όχι μία και δύο, αλλά πολλές, ενώ άφησε άλλες αιχμές και κατά του Ευκλείδη Τσακαλώτου, υποστηρίζοντας ότι αν υπήρχε βούληση θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα 37 δισεκατομμύρια του περίφημου «μαξιλαριού».
Ο Χρήστος Σπίρτζης είπε σε όσους διαφωνούν με την ποσόστωση των πασοκογενών κατά 20% ότι αυτό είχε αποφασιστεί εδώ και καιρό και ότι «δεν είναι αριστερό κάθε 6 μήνες να αλλάζουν τα συμφωνηθέντα» και κατηγόρησε όσους διαφωνούν με την εκλογή από τα μέλη για αριστοκρατική αντίληψη, το να αποφασίζουν κάποιοι για λογαριασμό αυτών που εκπροσωπούν. Ο Πάνος Ρήγας υποστήριξε ότι η εκλογή από τα μέλη οδηγεί σε κόμμα μελών και ανοίγει ο δρόμος ώστε το κόμμα να μετεξελιχθεί σε συλλογικό διανοούμενο.
Οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του προέδρου Τσίπρα στο συνέδριο, σχεδόν πιο προεδρικοί και από τους προεδρικούς, ήταν οι λεγόμενοι «πασοκογενείς», κάποιοι από τους οποίους κουνούσαν και το δάχτυλο στον «ΣΥΡΙΖΑ του 3%», ενώ ορισμένοι υπονόησαν σαφώς ότι αυτοί ξέρουν να κάνουν ένα κόμμα μαζικό και να το φέρνουν στην κυβέρνηση.
«Να είμαστε χαρούμενοι και απολύτως ικανοποιημένοι όσοι δεν ξεπουληθήκαμε στη δεξιά και την οικογένεια Μητσοτάκη, αλλά συμπαραταχθήκαμε μαζί σας» είπε στην ομιλία του ο Γιάννης Ραγκούσης χωρίς να αποσπάσει μεγάλο χειροκρότημα.
Ακόμα πιο υποτονική υποδοχή από τους συνέδρους του ΣΥΡΙΖΑ είχε ο Θάνος Μωραΐτης, ο οποίος αφού αναφέρθηκε στην «εμπνευσμένη ομιλία» του «συντρόφου προέδρου» για την «αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου». Τους είπε ότι «θα στείλουμε για άλλη μια φορά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας την ανάλγητη δεξιά και το καθεστώς Μητσοτάκη» και τους κάλεσε να υπερψηφίσουν την πρόταση του «προέδρου μας, Αλέξη Τσίπρα» γιατί «ριζοσπαστικό κόμμα είναι το μεγάλο κόμμα».
Το αποτέλεσμα των εκλογών του Μαΐου, στις οποίες ο επί 14 χρόνια πρόεδρος του κόμματος θα διεκδικήσει για άλλη μια φορά την προεδρία (από τον εαυτό του, αφού δεν υπάρχει αντίπαλος) είναι γνωστό. Εξίσου γνωστή είναι και η πρόθεση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος θέλει να αποδυναμώσει τα στελέχη του παλιού ΣΥΡΙΖΑ που δεν έχουν αναφορά σε αυτόν, ώστε να μην αισθάνονται «συνιδιοκτήτες» και κυρίως για να μην μπορούν να τον αμφισβητήσουν την επομένη μιας ενδεχόμενης νέας ήττας.
