Σταντάλ - «Το μοναστήρι της Πάρμας»

Σταντάλ «Το μοναστήρι της Πάρμας» Facebook Twitter
Ο Σταντάλ (1783-1842) άπλωσε με μια πνοή στο «Μοναστήρι της Πάρμας» ό,τι σκέφτηκε, ό,τι ονειρεύτηκε κι ό,τι αγάπησε στην πολυτάραχη ζωή του: την περιπέτεια, την ναπολεόντεια αίγλη, την Ιταλία και, πάνω απ’ όλα, τον έρωτα.
0



ΣΤΙΣ 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΤΟΥ 1838,
ο Γάλλος συγγραφέας Ανρί Μπέιλ, αυτός που θα γνώριζε την αθανασία ως Σταντάλ, κλείστηκε στο δωμάτιό του στο Παρίσι, έδωσε στον θυρωρό του οδηγίες ν’ απομακρύνει όλους τους επισκέπτες κι άρχισε να γράφει, σε κατάσταση παροξυσμού σχεδόν, ένα μυθιστόρημα που θα συναντούσε την αδιαφορία των συγχρόνων του αλλά αργότερα θ’ αναγνωριζόταν ως ένα από τα κορυφαία λογοτεχνικά επιτεύγματα του 19ου αιώνα: το «Μοναστήρι της Πάρμας».

Στρατιωτικός, διπλωμάτης, κριτικός και μυθιστοριογράφος, ο Σταντάλ (1783-1842) άπλωσε με μια πνοή στο «Μοναστήρι της Πάρμας» ό,τι σκέφτηκε, ό,τι ονειρεύτηκε κι ό,τι αγάπησε στην πολυτάραχη ζωή του: την περιπέτεια, την ναπολεόντεια αίγλη, την Ιταλία και, πάνω απ’ όλα, τον έρωτα.

Γραμμένο μετά το «Κόκκινο και το Μαύρο» και ποτισμένο από μια μελαγχολική νοσταλγία, το «Μοναστήρι της Πάρμας» παρακολουθεί τα έργα και τις ημέρες ενός ενθουσιώδη κι ενίοτε αφελούς ήρωα, του Φαμπρίτσιο ντελ Ντόγκο, από την ημέρα της σύλληψής του ως την ημέρα του θανάτου του. Ενός πλάσματος, που όπως κάθε ήρωας του Σταντάλ, εισάγεται στο σχολείο της κοινωνίας, αναζητά τρόπους για να πετύχει και η πορεία προς την επίτευξη των στόχων του συνδέεται, άλλοτε για το καλύτερο κι άλλοτε για το χειρότερο, με τα ερωτικά συναπαντήματά του.

Ο Σταντάλ, αφού περιγράψει ρεαλιστικά την πανωλεθρία του Βοναπάρτη μέσα από την οπτική γωνία ενός «κομπάρσου», μεταφέρει τη δράση του μυθιστορήματος στην Πάρμα ζωντανεύοντας αριστοτεχνικά τις πολιτικές ραδιουργίες που υφαίνονται σ’ αυτήν την μικρή ηγεμονική Αυλή, την ώρα που η Ιταλία έχει κολλήσει για τα καλά το μικρόβιο της εξέγερσης και αποζητά τον αέρα της ελευθερίας.

Το μυθιστόρημα ανοίγει με την κατάληψη του Μιλάνου από τις στρατιές του Ναπολέοντα το 1796. Τότε δηλαδή που η αναχώρηση και του τελευταίου αυστριακού συντάγματος σημείωνε την πτώση των παλαιών ιδεών, γινόταν της μόδας το να ριψοκινδυνεύεις και οι Ιταλοί αντιλαμβάνονταν πως «για να ΄σαι ευτυχισμένος ύστερα από τόσους αιώνες πλαδαρών και γλυκανάλατων συναισθημάτων, έπρεπε ν’ αγαπάς την πατρίδα με πραγματική αγάπη και να επιδιώκεις τις ηρωϊκές πράξεις».

μοναστήρι πάρμας
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Σταντάλ, Το μοναστήρι της Πάρμας, Μτφρ.: Γιάννης Μπεράτης, εκδόσεις Γκοβόστη

Τότε γεννιέται κι ο Φαμπρίτσιο, παράνομος καρπός ενός Γάλλου αξιωματικού και μιας Ιταλίδας μαρκησίας, παντρεμένης με τον ηλικιωμένο και αντιδραστικό μαρκήσιο ντελ Ντόγκο, φανατικό οπαδό των Αυστριακών. Λίγα χρόνια αργότερα, ο Φαμπρίτσιο το σκάει από την «πατρική» εστία για να πολεμήσει στο πλευρό του Ναπολέοντα, αλλά γίνεται μάρτυρας της μάχης του Βατερλό χωρίς καλά καλά να πάρει μέρος σ’ αυτήν…

Ο Σταντάλ, αφού περιγράψει ρεαλιστικά την πανωλεθρία του Βοναπάρτη μέσα από την οπτική γωνία ενός «κομπάρσου», μεταφέρει τη δράση του μυθιστορήματος στην Πάρμα - όπου καταφεύγει κι ο ήρωάς του, στο πλευρό της αγαπημένης του θείας, της δούκισσας Σανσεβερίνα- ζωντανεύοντας αριστοτεχνικά τις πολιτικές ραδιουργίες που υφαίνονται σ’ αυτήν την μικρή ηγεμονική Αυλή, την ώρα που η Ιταλία έχει κολλήσει για τα καλά το μικρόβιο της εξέγερσης και αποζητά τον αέρα της ελευθερίας. Ο Φαμπρίτσιο ετοιμάζεται τώρα ν’ ακολουθήσει εκκλησιαστική καριέρα, μπλέκοντας παράλληλα σε μια σειρά από επιπόλαιες ερωτικές περιπέτειες. Μία από αυτές τον οδηγεί σε έγκλημα εν αμύνη, μ’ αποτέλεσμα να καταλήξει στη φυλακή. Κι εκεί, υπό την απειλή της θανατικής καταδίκης, θα ερωτευτεί παράφορα την κόρη του δεσμοφύλακά του, Κλέλια, ανύποπτος για πόσα ακόμα του επιφυλάσσει η μοίρα μέχρι ν’ αποσυρθεί στο Μοναστήρι της Πάρμας, έχοντας εγκαταλείψει κάθε όνειρο για πλούτη και τιμές.

Ελισσόμενος με δεξιοτεχνία ανάμεσα στις εκρήξεις της Ιστορίας και τα ατομικά πεπρωμένα των ηρώων του, κι αντιπαραβάλλοντας την άδολη ματιά του Φαμπρίτσιο με τις δικές του ηθικο-φιλοσοφικές θέσεις, ο Σταντάλ, λίγο πριν πεθάνει, άφησε την φαντασία του ελεύθερη και προίκισε την παγκόσμια λογοτεχνία μ’ ένα έργο όπου ο πόνος εναλλάσσεται με τη χαρά κι όπου δοξάζονται τα πιο έντονα συναισθήματα. Ένα έργο πλημυρισμένο από οξυδερκείς ψυχολογικές παρατηρήσεις που, περισσότερο κι από μυθιστόρημα, αποτελεί μια ποιητική εξομολόγηση του δημιουργού του.

* Το «Μοναστήρι της Πάρμας» επανεκδόθηκε το 2020 από τον Γκοβόστη στην κλασική μετάφραση του Γιάννη Μπεράτη, ενώ το 2017 κυκλοφόρησε από το Μεταίχμιο σε μετάφραση Δημήτρη Στεφανάκη.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΛΑ - dev

Βιβλίο / Λέσχη Ανάγνωσης: 27 βιβλία για την Ευρώπη

Εμβληματικά βιβλία που αποκαλύπτουν νέες πτυχές για την ιστορία της Ευρώπης, λογοτεχνία και ποίηση που εμπνεύστηκαν από τις περιπέτειες των ανθρώπων της, δοκίμια και ιδέες που γεννήθηκαν στη Γηραιά Ήπειρο. Ένα ταξίδι ανάγνωσης από τον Έρικ Χομπσμπάουμ και τον Μαρκ Μαζάουερ μέχρι τα συγκλονιστικά βιβλία του Πρίμο Λέβι και του Τσέλαν.
THE LIFO TEAM
Zαν Ζενέ: «Οι άγγελοι κι εγώ είμαστε εξίσου φτωχοί»

Βιβλίο / Zαν Ζενέ: «Οι άγγελοι κι εγώ είμαστε εξίσου φτωχοί»

Δύο συνεντεύξεις του σπουδαίου Γάλλου συγγραφέα, στο Playboy και την Die Zeit, συντίθενται εδώ, δημιουργώντας μια εξαντλητική και αμείλικτη αυτοπροσωπογραφία που δεν αφήνει σχεδόν καμμία πλευρά του σκοτεινή. Ένα σπάνιο μεγαλο ανάγνωσμα, που ψηφιοποιείται πρώτη φορά και σας συστήνουμε θερμά να το διαβάσετε.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Διαβάζοντας για την Αμερική του Τραμπ

Βιβλίο / Διαβάζοντας για την Αμερική του Τραμπ

Μόλις μία εβδομάδα μετά τις αμερικανικές εκλογές, βιβλία δυστοπικού περιεχομένου και πολιτικής θεωρίας εκτοξεύτηκαν στις πρώτες θέσεις των παγκόσμιων πωλήσεων, αποδεικνύοντας ότι η ανάγνωση παραμένει το ένα και μοναδικό όπλο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η βίβλος του cult ελληνικού σινεμά

Οθόνες / Η βίβλος του cult ελληνικού σινεμά μόλις κυκλοφόρησε

Τα κείμενα του Φώντα Τρούσα για τις «βαθιά υποτιμημένες ταινίες που απελευθέρωσαν τη ματιά του θεατή από την οικογενειακή τηλεοπτική εικόνα, απενοχοποιώντας περαιτέρω το γυμνό» και για τον underground και τον πειραματικό ελληνικό κινηματογράφο κυκλοφορούν σε ένα μοναδικό, κυριολεκτικά, βιβλίο, από τα LiFO Books.
M. HULOT
Κανείς δεν ήξερε ότι ήταν μαύρη: Η εξωπραγματική ιστορία της επιμελήτριας του JP Morgan

Βιβλίο / Κανείς δεν ήξερε ότι ήταν μαύρη: Η εξωπραγματική ιστορία της επιμελήτριας του JP Morgan

Υπεύθυνη για τα πιο πολύτιμα αποκτήματα της ιδιωτικής συλλογής του διάσημου τραπεζίτη, η απέριττα κομψή βιβλιοθηκάριος Μπελ ντα Κόστα Γκριν ήταν μαύρη αλλά εμφανιζόταν ως λευκή στον αφρό της υψηλής κοινωνίας μέχρι και τον θάνατό της το 1950.
THE LIFO TEAM
Leslie Absher: «Κόρη κατασκόπου, queer κορίτσι» 

Βιβλίο / Κόρη κατασκόπου, queer κορίτσι, συγγραφέας

Η Αμερικανίδα δημοσιογράφος Leslie Absher μάς ξεναγεί στο «Σπίτι με τα μυστικά», εκθέτοντας ταυτόχρονα την προσωπική της πορεία προς την απελευθέρωση, την «ελληνική» της εμπειρία και τις εντυπώσεις της από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Πολυτεχνείο - Ένα παραμύθι που δεν λέει παραμύθια»

Βιβλίο / Το Πολυτεχνείο έγινε κόμικ: Μια νέα έκδοση για μια μονίμως επίκαιρη εξέγερση

Παραμονές της φετινής επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, οι εκδόσεις Red ‘n’ Noir κυκλοφόρησαν ένα έξοχο κόμικ αφιερωμένο σε αυτή, που το υπογράφουν ο συγγραφέας Γιώργος Κτενάς και ο σκιτσογράφος John Antono.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Μάλκολμ Λόουρι και το «Κάτω από το ηφαίστειο»

Βιβλίο / Το μεγαλόπνοο «Κάτω από το ηφαίστειο» του Μάλκολμ Λόουρι, μια προφητεία για την αποσύνθεση του κόσμου

Οι αναλογίες μεταξύ του μυθιστορηματικού βίου του Βρετανού συγγραφέα και του κορυφαίου έργου του είναι παραπάνω από δραματικές, όπως και αυτές μεταξύ της υπαρξιακής πτώσης του και του σημερινού, αδιέξοδου κόσμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Βιβλίο / Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Στο νέο του βιβλίο, «Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, ο Νικόλας Σμυρνάκης καταρρίπτει 23 μύθους που μας καταπιέζουν, βοηθώντας μας να ζήσουμε ουσιαστικότερα.
ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Βασίλης Σωτηρόπουλος: «Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στη νομοθεσία για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, υπάρχουν όμως ακόμα σημαντικά κενά»

Βιβλίο / Βασίλης Σωτηρόπουλος: «Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στη νομοθεσία για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, υπάρχουν όμως ακόμα σημαντικά κενά»

Μια διαφωτιστική συζήτηση με τον γνωστό δικηγόρο παρ’ Αρείω Πάγω και συγγραφέα με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του ΛΟΑΤΚΙ + Δικαιώματα & Ελευθερίες (εκδ. Σάκκουλα), ένα μνημειώδες όσο και πολύτιμο βοήθημα για κάθε ενδιαφερόμενο άτομο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βασιλική Πέτσα: «Αυτό που μας πάει μπροστά δεν είναι η πρόοδος αλλά η αγάπη»

Βιβλίο / Η Βασιλική Πέτσα έγραψε ένα μεστό μυθιστόρημα με αφορμή μια ποδοσφαιρική τραγωδία

Η ακαδημαϊκός άφησε για λίγο το βλέμμα του κριτή και υιοθέτησε αυτό του συγγραφέα, καταλήγοντας να γράψει μια ιστορία για το συλλογικό τραύμα που έρχεται να προστεθεί στις ατομικές τραγωδίες και για τη σημασία της φιλικής αγάπης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μιχάλης Γκανάς: Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

Απώλειες / Μιχάλης Γκανάς (1944-2024): Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

«Ό,τι με βασανίζει κατά βάθος είναι η οριστική απώλεια ανθρώπων, τόπων και τρόπων και το ανέφικτο της επιστροφής». Ο σημαντικός Έλληνας ποιητής έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Βιβλίο / «Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Μια αναδρομή στην έξοχη, προκλητική όσο και «προφητική» νουβέλα του Ουίλιαμ Μπάροουζ στην οποία βασίστηκε η πολυαναμενόμενη ταινία του Λούκα Γκουαντανίνο που βγαίνει σύντομα στις κινηματογραφικές αίθουσες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ