«Το R&B είναι σε κρίση», «το R&B είναι νεκρό», «το R&B έχει χάσει την ταυτότητά του», «το R&B που βγαίνει σήμερα δεν είναι αυθεντικό», «το R&B έχει παλιώσει»: αν διαβάσεις κριτικές για νέες κυκλοφορίες του είδους, είσαι σίγουρος ότι αυτό που ονομάζουμε R&B σήμερα είναι κάτι τελειωμένο, που δεν αξίζει να ασχοληθείς μαζί του. Τόσο τελειωμένο για τα περισσότερα μέσα, που δεν μπαίνουν καν στον κόπο να κάνουν κριτικές για τα νέα άλμπουμ, εκτός ίσως από αυτά που μπορούν να χαρακτηριστούν ως εναλλακτικά – «εναλλακτικό R&B», μια κατηγορία που είναι τόσο γενική και αόριστη αλλά και τόσο βολική για τους μουσικά αμόρφωτους, που τους επιτρέπει να χαρακτηρίσουν με ασφάλεια ένα είδος που αγνοούν.
Το R&B δεν ήταν ποτέ στ' αλήθεια δημοφιλές στην Ελλάδα και σήμερα που το ραπ έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον του κόσμου σε σχέση με τη μαύρη μουσική, ό,τι δεν έχει ραπ δεν ενδιαφέρει κανέναν έξω από την Αμερική – κι εκεί, ονόματα που έχουν κερδίσει Grammy θεωρούνται ασήμαντα για να ασχοληθούν τα μέσα μαζί τους, ακόμα και τα μουσικά. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι βγαίνει πολύ καλό R&B, R&B με την παλιά έννοια του όρου αλλά και την καινούργια, R&B παλιομοδίτικο, που πατάει στη soul και το funk, αλλά και R&B που πατάει στο τραπ και στο νέο ραπ, με ήχο δύσκολο αλλά και πολύ εμπορικό, συναισθηματικό, άγριο, πειραματικό και χορευτικό, για όλα τα γούστα.
Το R&B δεν ήταν ποτέ στ' αλήθεια δημοφιλές στην Ελλάδα, και σήμερα που το ραπ έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον του κόσμου σε σχέση με τη μαύρη μουσική, ό,τι δεν έχει ραπ δεν ενδιαφέρει κανέναν έξω από την Αμερική – κι εκεί ονόματα που έχουν κερδίσει Grammy θεωρούνται ασήμαντα για να ασχοληθούν τα μέσα μαζί τους.
Aυτές είναι δέκα κυκλοφορίες που αξίζει να ψάξεις απ' όσα άλμπουμ βγήκαν από τις αρχές τις χρονιάς, όλες με δικό τους ήχο και χαρακτήρα.
Vince Staples - Ramona Park broke my heart
Το πέμπτο άλμπουμ του Vince Staples είναι μια ωδή στη γειτόνισσά του, τη Ραμόνα Παρκ, που ζούσε δίπλα του στο Long Beach, όταν ήταν παιδί, και του ράγισε την καρδιά. Η Ραμόνα, που φιγουράρει στο εξώφυλλο, μέσα από μια σκισμένη φωτογραφία, έδωσε στον Vince την έμπνευση να φτιάξει το καλύτερο ίσως άλμπουμ του, με πολλές αναφορές στον ήχο που τον μεγάλωσε και συγκινητικούς στίχους για τη χαμένη του νιότη. Ο Vince Staples είναι πιο ειλικρινής από ποτέ, οι αδυναμίες του, που αποκαλύπτονται μέσα από τα δεκαέξι κομμάτια, και η «ανικανότητά» του να αγαπήσει κάνουν τον δίσκο τόσο σημαντική μαρτυρία όσο και το «Mr. Morale & The Big Stepper» του Kendrick Lamar. Μουσικά, το «Ramona Parks broke my heart» είναι ακόμα πιο συμπαγές και ομοιόμορφο, χωρίς χιτ, αλλά με κομμάτια που αντέχουν σε συνεχείς ακροάσεις – και κάθε φορά ακούγονται όλο και καλύτερα.
«Ramona Parks broke my heart»
Vory - Lost Souls
Το «Lost Souls» του βραβευμένου με Grammy Tavoris ράπερ και τραγουδιστή Javon Hollins Jr., που πλέον υπογράφει ως Vory, είναι ένα σύγχρονο R&B άλμπουμ με φοβερές παραγωγές και μερικά κομμάτια απίστευτου λυρισμού, αλλά αρκετά «δύσκολο», ακόμα και για το κοινό που είναι εξοικειωμένο με τον συγκεκριμένο ήχο. Ο Vory συμμετείχε σε μερικές από τις καλύτερες στιγμές του «Donda» του Kanye West (ο οποίος του το ανταποδίδει στο «Lost Souls»), το άλμπουμ του όμως είναι περισσότερο για μοναχικές ακροάσεις και λιγότερο για διασκέδαση, αρκετά εσωστρεφές, απρόσμενα ήσυχο και συναισθηματικό, με δεκαεπτά κομμάτια – τρομακτικός αριθμός για ένα κοινό που έχει μάθει να ακούει μόνο singles, κι ας διαρκεί συνολικά σαράντα οκτώ λεπτά. Τα μεγάλα μέσα δεν ασχολήθηκαν μαζί του, ούτε καν τα μουσικά, κάτι που δείχνει πόσο ασήμαντα έχουν γίνει πλέον τα βραβεία ακόμα και για τους ανθρώπους που ασχολούνται επαγγελματικά με τη μουσική.
«Lost Souls»
Chase Shakur - It ’ll be fine
Αργόσυρτα neo-soul κομμάτια με «βελούδινα» φωνητικά, όμορφες, λιγωτικές μελωδίες και χαλαρό ρυθμό από έναν νεαρό εκπρόσωπο του εναλλακτικού R&B από την Ατλάντα που ξεκίνησε να ραπάρει, αλλά γρήγορα βρήκε τον δρόμο του στο τραγούδι. Παρότι χαρακτηρίζεται ως «ο ήχος της επόμενης γενιάς», ο Chase Shakur πατάει στον ήχο της soul των προηγούμενων δεκαετιών και φτιάχνει λιτά νυχτερινά, καλοκαιρινά κομμάτια, βασισμένα στη μελωδία, που είναι περισσότερο νοσταλγικά παρά φουτουριστικά.
«Too far close»
Tobi Lou-Non Perishable
Ο Oluwatobiloba Adeyemi είναι ράπερ και τραγουδιστής που ήθελε να γίνει επαγγελματίας μπασκετμπολίστας και παραλίγο να γίνει παίκτης του μπέιζμπολ, αλλά τραυματίστηκε σοβαρά, έτσι τον κέρδισε το τραγούδι. Γεννημένος στη Νιγηρία και μεγαλωμένος στο Σικάγο, ξεκίνησε να φτιάχνει κομμάτια εμπνευσμένος «από το φαγητό, τον καιρό και τους ανθρώπους της πόλης». To «Non-Perishable» είναι το πρώτο από τα τρία άλμπουμ της τριλογίας «Perishable» και, παρόλες τις βλακείες που λέει στις συνεντεύξεις του και την υπερβολική αυτοαναφορικότητα, το αποτέλεσμα είναι πολύ καλό, τόσο καλό που ίσως και να δικαιολογείς κάπως την υπεροψία του.
«Hopeless Romantic»
Fana Hues-Flora + Fana
Η φωνή της είχε ξεχωρίσει στο εξαιρετικό «Call me if you get lost» του Tyler the Creator και παρότι είναι βαθιά μελαγχολική, το δεύτερο άλμπουμ της είναι γεμάτο τρυφερές στιγμές αισιοδοξίας και χειραφέτησης, με τραγούδια που μιλάνε για το πώς μπορείς να βγεις από το σκοτάδι βασισμένος μόνο στον εαυτό σου. Το ιδιοσυγκρασιακό R&B της είναι απρόσμενα feelgood και εθιστικό, αλλά δυστυχώς δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να έχει την αναγνώριση που αξίζει και στη δημιουργό του και στο είδος. Το σοφιστικέ R&B χωρίς έντονο ρυθμό έχει εδώ και χρόνια εξαφανιστεί από τις προτιμήσεις του ευρωπαϊκού κοινού – στο ελληνικό δεν άρεσε ποτέ.
«BAD bad»
Syd-Broken Hearts Club
H Syd ήταν κάποτε η μηχανικός ήχου των Odd Future. Στο σπίτι των γονιών της, στη γειτονιά Mid-City του Λος Άντζελες, ηχογράφησε τα πιο πολλά από τα πρώτα κομμάτια τους και στη συνέχεια έφτιαξαν με τον πολυοργανίστα Matt Martians τους Internet. Η Syd έγινε η βασική φωνή τους και κατάφερε να κερδίσει δημοτικότητα και αναγνώριση. Το «Broken Hearts Club» είναι το δεύτερο άλμπουμ της και η καλύτερη δουλειά της, όπου αποκαλύπτει την πρώτη της ερωτική απογοήτευση από το κορίτσι που είχε ερωτευτεί. Τραγουδάει ψιθυριστά και με φαλτσέτο για τις χαρές και τις λύπες της ζωής, τους έρωτές της, και παρουσιάζει μια διαφορετική Syd, πιο θαρραλέα αλλά και πιο τρυφερή από ποτέ.
«Cybah»
Lucky Daye-Candytrip
Άλλος ένας βραβευμένος το 2022 με Grammy μουσικός (για το περσινό του EP «Table for Two» και υποψήφιος για άλλα πέντε Grammy), με φωνάρα και μεγάλη αγάπη για τον Prince, τον Marvin Gaye και τον λουσάτο ήχο, που ξεκίνησε να τραγουδάει στις εκκλησίες της Νέας Ορλεάνης. Κάποτε έβγαιναν τέτοια (καλά) άλμπουμ με το κιλό και μέχρι και πριν από είκοσι χρόνια αυτός ο ήχος ήταν και εμπορικός – σήμερα δεν τον ακούει σχεδόν κανείς εκτός Αμερικής. Το «Candy Trip» είναι ένα πολύ καλό ποπ R&B άλμπουμ, γραμμένο για το τέλος μιας σχέσης. Ο Lucky Daye (το κανονικό του όνομα είναι David Brown) λέει ότι, παρότι η σχέση με την κοπέλα του είναι τοξική και θα λήξει σύντομα, αυτός την αγαπάει και αρνείται να την αφήσει να φύγει, κι ας του κάνει κακό. Δεν θέλει ούτε να σκεφτεί την προοπτική να είναι με άλλη σύντροφο, θα προσπαθήσει να κάνει ό,τι μπορεί για να είναι με τη συγκεκριμένη γυναίκα. Είναι καλύτερο απ' ό,τι ακούγεται.
NWA
Ravyn Lenae-Hypnos
Το ντεμπούτο της 23χρονης απ’ το Σικάγο με την ξεχωριστή φωνή που έχει ενθουσιάσει τους κριτικούς είναι γεμάτο από ιδιόρρυθμη soul, «εναλλακτικό» R&B και afrobeats, ένας απίθανος συνδυασμός που ακούγεται λίγο αλλόκοτος μέσα στην παντοδυναμία του ραπ, αλλά το «Hypnos» είναι όντως από τους καλύτερους δίσκους που βγήκαν φέτος. Θυμίζει τα concept άλμπουμ άλλων εποχών που δεν είχαν ανάγκη το χιτ, η Ravyn όμως δεν θα αργήσει να γίνει σούπερ σταρ. Ήδη το άλμπουμ είναι σε όλες τις λίστες με τα καλύτερα άλμπουμ του 2022 μέχρι τώρα.
M.I.A.
Leilikei47-Shape Up
Η Leilikei47 είναι μια σπάνια περίπτωση ράπερ. Δεν είναι μόνο υπερβολικά χαμηλών τόνων και «ταπεινή» για ένα είδος που σχεδόν όλοι/-ες έχουν την περσόνα τους σε πρώτο πλάνο και καυχιούνται ότι είναι οι καλύτεροι/-ες (και ομορφότεροι/ες) απ’ όλους. Είναι μυστικοπαθής και έχει αποφασίσει να μη δείχνει το πρόσωπό της ούτε να αναφέρει το πραγματικό της όνομα, «επειδή, όταν είσαι μαύρος/-η, έχεις μάθει να φοράς τη μάσκα από πολύ νωρίς», όπως λέει. Σε μια συνέντευξη στο «Vibe» είχε πει ότι αισθάνεται σαν τον Σκοτεινό Ιππότη, σαν κάποιον από τους υπερήρωες, σαν τον Σούπερμαν… «Η μάσκα συμβολίζει την ελευθερία. Αισθάνομαι ελεύθερη μ’ αυτή», εξηγεί. Στο τρίτο της άλμπουμ ανατρέχει με τον δικό της τρόπο στην ιστορία της μαύρης μουσικής και στους σημερινούς ήχους από όλο το εύρος του R&B και των χορευτικών ρυθμών, φτιάχνοντας έναν απολαυστικό δίσκο, δυναμικό και αισιόδοξο, χωρίς κραυγές και κλάψα. Το «Shape Up» είναι εξαιρετικά δομημένο, με έναν τρόπο που όλα τα τραγούδια ακούγονται οικεία, σαν ραδιοφωνική εκπομπή με highlights από το R&B των τελευταίων πενήντα χρόνων.
«Chitty Bang»
Omar Apollo-Ivory
Το πρώτο άλμπουμ του μεξικάνικης καταγωγής τραγουδοποιού και τραγουδιστή (σε αγγλικά και ισπανικά) έχει πολύ μεγαλύτερη ποικιλία από τα lo-fi R&B τραγούδια που έφτιαχνε στο δωμάτιό του, με εκλεκτές συμμετοχές της Kali Uchis και του Daniel Caesar – με τον τελευταίο σε ένα πολύ ωραίο τραγούδι, το «Invincible», που ξεκινάει ως indie anthem και εξελίσσεται σε ένα δυναμικό funky χιτ, με την ψευδοφωνή του Daniel να το απογειώνει. Στο «Ivory» υπάρχουν δάνεια από διάφορα είδη –με σεβασμό στην R&B και την παραδοσιακή μεξικάνικη μουσική–, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι ότι το αποτέλεσμα είναι γοητευτικό και πολύ δικό του.
Invincible feat. Daniel Caesar
