«Τριάντα χρόνια πριν έβγαλα ένα βιβλίο με τον τίτλο "Sex". Εκτός από δικές μου γυμνές φωτογραφίες, υπήρχαν φωτογραφίες ανδρών που φιλούσαν άνδρες, γυναικών που φιλούσαν γυναίκες και δικές μου, που φιλούσα τους πάντες. Έγραφα εκεί επίσης για τις σεξουαλικές μου φαντασιώσεις και μοιραζόμουν τις απόψεις μου για τη σεξουαλικότητα με τρόπο ειρωνικό», γράφει η Μαντόνα στο Instagram με αφορμή τα τριάντα χρόνια από την έκδοση του βιβλίου.
«Πέρασα τα επόμενα λίγα χρόνια δίνοντας συνεντεύξεις σε στενόμυαλους ανθρώπους που προσπάθησαν να με ντροπιάσουν επειδή ενδυνάμωνα τον εαυτό μου ως γυναίκα. Με αποκάλεσαν πόρνη, μάγισσα, αιρετική και διάβολο. Σήμερα η Cardi B μπορεί να τραγουδά το WAP της. Η Κιμ Καρντάσιαν μπορεί να φιγουράρει σε εξώφυλλο περιοδικού με γυμνά τα οπίσθιά της και η Μάιλι Σάιρους να κάθεται στη wrecking ball της. Παρακαλώ, bitches...», έγραψε η Μαντόνα σε ένα στόρι της στο Instagram κάπου στα τέλη Οκτώβρη και είχε απόλυτο δίκιο, παρά την ενόχληση της Cardi Β, που θεώρησε το ποστ προσβλητικό. Στην πορεία οι δυο σταρ συμφιλιώθηκαν.
Πέρα από αυτό, όμως, η δήλωση της Μαντόνα έγινε με αφορμή την επέτειο των 30 χρόνων από την κυκλοφορία του βιβλίου και την είδηση πως ο οίκος Yves Saint Laurent θα το κυκλοφορούσε εκ νέου, σε μια ειδική έκδοση που στοιχίζει 2.200 δολάρια, και ταυτόχρονα θα διοργάνωνε μια έκθεση στο Art Basel στο Μαϊάμι για να γιορτάσει τη συγκεκριμένη κυκλοφορία.
Το «Sex» ήταν ένα από τα πιο τολμηρά και σκανδαλώδη βιβλία της εποχής του. Ένα βιβλίο τύπου coffee table, δηλαδή ένα φωτογραφικό λεύκωμα που απευθυνόταν σε όλους και δημιουργήθηκε με σκοπό να προκαλέσει συζητήσεις.
Το «Sex» ήταν ένα από τα πιο τολμηρά και σκανδαλώδη βιβλία της εποχής του. Ένα βιβλίο τύπου coffee table, δηλαδή ένα φωτογραφικό λεύκωμα που απευθυνόταν σε όλους και δημιουργήθηκε με σκοπό να προκαλέσει συζητήσεις.
Βέβαια, κανείς δεν περίμενε το μέγεθος τον αντιδράσεων. Δεν είναι υπερβολή να πούμε σήμερα ότι η κατακραυγή ήταν τέτοια εκείνη την περίοδο που θα μπορούσε να στοιχίσει την καριέρα σε οποιονδήποτε άλλο καλλιτέχνη, αλλά μιλάμε για τη Μαντόνα. Αν μην τι άλλο, το ότι «επιβίωσε» δείχνει τη σπάνια ικανότητά της να επανεφευρίσκει τον εαυτό της παρά τα εμπόδια αλλά και την ανθεκτικότητά της ως καλλιτέχνη μέσα στον χρόνο.
Τριάντα χρόνια πριν ήταν εντελώς επαναστατική κίνηση να κυκλοφορήσει στα τριάντα τέσσερά της ένα τέτοιου είδους βιβλίο με πορνογραφικό περιεχόμενο. Ήταν το εκδοτικό γεγονός της δεκαετίας του ’90.
Ήδη από το «Like a virgin» και το «True Blue» προκαλούσε, αλλά παρέμενε η απόλυτη sweetheart της ποπ μουσικής παγκοσμίως. Και μπορεί να ενηλικιώθηκε με το «Like a prayer», αγγίζοντας θέματα όπως ο ρατσισμός, με το «Sex» όμως η εικόνα της άλλαξε δραματικά. Ακόμη κι αν επρόκειτο για softcore πορνογραφία, η προσομοίωση σεξουαλικών πράξεων με σαδομαζοχιστικό χαρακτήρα ήταν αρκετές για να σοκάρουν. Εξάλλου, ήταν η μεγαλύτερη ποπ σταρ της Αμερικής.
Η Μαντόνα στο βιβλίο υποδυόταν έναν χαρακτήρα από το άλμπουμ της «Erotica», μια ντομινατρίξ με το όνομα «Mistress Dita» που είχε εμπνευστεί από την ηθοποιό της δεκαετίας του ’30, Dita Parlo.
Στις φωτογραφίες ακολούθησε την αισθητική των Guy Bourdin, Helmut Newton και Robert Mapplethorpe. Η φωτογράφιση έγινε μεταξύ Νέας Υόρκης και Μαϊάμι, σε ξενοδοχεία, θέατρα μπουρλέσκ, σε δημόσιους δρόμους και παραλίες. Εκτός από τη Μαντόνα, κι άλλα διάσημα πρόσωπα συμμετείχαν στο πρότζεκτ, από την Isabella Rossellini και τον Udo Kier μέχρι τους ράπερ Big Daddy Kane και Vanilla Ice, τη Naomi Campbell και τον γκέι πορν σταρ, Joey Stefano.
Πίσω από την κάμερα ήταν ο γνωστός Αμερικανός φωτογράφος μόδας και κολλητός της Μαντόνα, Steven Meisel, ενώ μερικές σκηνές στήθηκαν από τον Fabien Baron. Το βιβλίο επιμελήθηκε ο Glenn O'Brien και κυκλοφόρησε σε σπιράλ με εξώφυλλο από αλουμίνιο, τυλιγμένο σε χαρτί Mylar.
Στην αρχή, στον εκδοτικό οίκο της Warner ήταν αρκετά προβληματισμένοι σχετικά με τις πωλήσεις του. Σύντομα, όμως, οι φόβοι τους καθησυχάστηκαν. Το βιβλίο κυκλοφόρησε στις 21 Οκτωβρίου του 1992, την ίδια ημέρα με το «Erotica», το πέμπτο άλμπουμ της, και σε μερικές μόνο ημέρες πούλησε πάνω από 1,5 εκατομμύριο αντίτυπα παγκοσμίως, καθιστώντας το το πιο εμπορικό coffee table βιβλίο όλων των εποχών.
Επιπλέον, παραμένει ένα από τα πιο περιζήτητα όλων των εποχών από την πρώτη του έκδοση. Αν το αναζητήσεις στο διαδίκτυο, στο e-bay και στην Amazon, οι τιμές που παίζουν είναι από 100 μέχρι 5.000 ευρώ, ανάλογα με την κατάστασή του ή με το αν είναι υπογεγραμμένο από την ίδια τη Μαντόνα.
Όταν τελικά βγήκε, ήταν τέτοια η κατακραυγή, που ήταν λες η Μαντόνα είχε διαπράξει το μεγαλύτερο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Αν σήμερα μιλάμε με ευκολία για σεξισμό και μισογυνισμό, εκείνη την εποχή τα πράγματα ήταν ακόμη χειρότερα, ειδικά αν επρόκειτο για μια πετυχημένη γυναίκα που δεν φοβόταν να εκφράσει τόσο ωμά τη σεξουαλικότητά της, να εκτεθεί σε μεγάλο βαθμό, έχοντας ταυτόχρονα τον απόλυτο έλεγχο της εικόνας της.
Οι περισσότεροι κριτικοί το κατακευραύνωσαν, ενώ αρκετοί φαν της πίστευαν ότι το είχε παρατραβήξει. Υπάρχει ακόμη online η περίφημη κριτική της Caryn James στους «New York Times»: «Είναι κρίμα που (η Μαντόνα) παρουσιάζεται περισσότερο ως CEO παρά ως θεά του σεξ. Τo βιβλίο της σχετίζεται λιγότερο με την απεικόνιση των ερωτικών φαντασιώσεών της, είναι περισσότερο ένας κλισέ κατάλογος που περιέχει ό,τι η μεσαία τάξη –δηλαδή το κοινό της– θεωρεί σοκαριστικό», έγραφε. Τη θάβει με το γάντι, αλλά έχει νόημα να διαβαστεί σήμερα.
Το στίγμα ακολουθούσε τη Μαντόνα πολλά χρόνια. Δεν μπορούσε να αποκοπεί από την υπερσεξουαλική εικόνα που είχε δημιουργήσει και είναι κάπως άδικο, αν το καλοσκεφτείς και αν το συνδέσεις με όσα συνεχίζονται να γράφονται σήμερα για τα ποστ που ανεβάζει στα social media.
Για να γυρίσουμε στο παρελθόν όμως, το 1994, πιο σοκαριστική και από το βιβλίο έμελλε να είναι η θρυλική εμφάνισή της στο «Late Show» του Ντέιβιντ Λέτερμαν, όπου τόλμησε να βρίσει, ενοχλημένη από τα αρχικά σχόλια του διάσημου παρουσιαστή, ενώ του έδωσε ένα εσώρουχό της για να το μυρίσει. Αρκετοί θεώρησαν ότι η καριέρα της είχε πιάσει πάτο τότε.
Βέβαια, αν πετύχεις τη συνέντευξη σήμερα, φαντάζει εντελώς αμήχανη και από τις δυο μεριές, αν και ανά στιγμές o Λέτερμαν την αντιμετωπίζει εντελώς απαράδεκτα, σαν να είναι ούφο – γιατί να μη λέμε τα πράγματα με το όνομά τους; Άσε που παίρνει έξτρα πόντους για το χιούμορ και την ψυχραιμία της. Μετά αποκαλύφθηκε ότι της είχε ζητήσει να είναι όσο πιο εξωφρενική και ξεδιάντροπη γίνεται, για να τον βοηθήσει στα ratings της τηλεθέασης. Η υποκρισία στο μεγαλείο της.
Τέλος πάντων, η καριέρα της φυσικά και δεν πήρε την κάτω βόλτα. Όχι μόνο κατάφερε να βγει αλώβητη από όλον αυτόν τον διασυρμό, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει μετανιώσει για το βιβλίο. Και γιατί να μετανιώσει εξάλλου;
Σήμερα το «Sex» θεωρείται ένα δυνατό μετα-φεμινιστικό έργο και ένα από τα σημαντικότερα για την LGBTQI+ κοινότητα που έχει κυκλοφορήσει, κυρίως για τον τρόπο που απεικονιζόταν σε ένα mainstream και εμπορικό βιβλίο, ειδικά όσον αφορά τις λεσβιακές σκηνές του που άφηναν υπονοούμενα και για τον δικό της σεξουαλικό προσανατολισμό.
Πάντως, για να κλείσουμε, η Μαντόνα απάντησε στους επικριτές της με τον καλύτερο τρόπο δύο χρόνια μετά, στο «Bedtime Stories» (1994) με το κομμάτι «Human Nature». «Είπα ποτέ κάτι λάθος;» τραγουδάει στους στίχους, «ουπς, δεν ήξερα ότι δεν μπορούσαμε να μιλήσουμε για το σεξ» και συνεχίζει στο ρεφρέν: «Δεν λυπάμαι. Είναι η ανθρώπινη φύση».
Αργότερα δήλωσε: «Δεν θα έλεγα ότι το μετάνιωσα. Έχω κάνει λάθη και έχω μάθει από αυτά. Ο περισσότερος κόσμος θέλει να με ακούσει να λέω ότι μετάνιωσα που έβγαλα το βιβλίο. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Το πρόβλημα ήταν ότι ταυτόχρονα κυκλοφόρησε και το άλμπουμ μου "Erotica". Είναι από τα αγαπημένα μου και, δυστυχώς, επισκιάστηκε απ' όλη αυτή την κατάσταση».
Mαντόνα - Human Nature
