Στον δικό μου κύκλο δεν υπάρχουν πολλοί που νηστεύουν τις μέρες εκείνες που ορίζει η Ορθοδοξία. Υπάρχουν πολλοί που σταματούν την κρεατοφαγία σαν αποτοξίνωση για κάποιες μέρες, και άλλοι που εκμεταλλεύονται αυτή την περίοδο για να κάνουν πιο λιτή διατροφή ώστε να χάσουν τα κιλά που τους άφησε ο χειμώνας.
Παρόλο, όμως, που δεν ξέρω κανέναν που να «κρατάει» τη Σαρακοστή, όλοι γνωρίζουν πολύ καλά πως την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου τρώμε μπακαλιάρο με σκορδαλιά.
Ο μπακαλιάρος επικράτησε γιατί ήταν εύκολο να τον βρουν ακόμα και εκείνοι που ζούσαν στα πιο δύσβατα, ηπειρωτικά σημεία της χώρας. Επίσης, για τον μπακαλιάρο δεν χρειαζόταν να βάλεις βαθιά το χέρι στην τσέπη. Ανέκαθεν ήταν ένα παστωμένο, με τρυφερή σάρκα ψάρι που ερχόταν από τις κρύες θάλασσες του Ατλαντικού ή της Σκανδιναβίας και δυο κομμάτια του αρκούσαν για να χορτάσουν μια οικογένεια.
Η σκορδαλιά ήταν το ίδιο ταπεινή και εξαιρετικά αγαπημένη σε όλη την επικράτεια. Την αγαπούν εξίσου σε διάφορες παραλλαγές της, σε όλη τη Μεσόγειο. Εξάλλου, το σκόρδο έχει μια σπιρτάδα που δίνει ένταση και χαρακτήρα σε οποιοδήποτε πιάτο.
Θα σας πρότεινα να σκεφτείτε και την 26η Μαρτίου ως plan b. Φέτος, μάλιστα, η επόμενη μέρα είναι Κυριακή, μια εξίσου υπέροχη ευκαιρία για μπακαλιάρο με μπόλικη, μυρωδάτη και λαχταριστή σκορδαλιά.
Για τον συνδυασμό τους πολλοί θεωρούν ότι οι λόγοι ήταν περισσότερο πρακτικοί παρά γευστικοί. Το παστό ψάρι, όσο κι αν ξαλμυριστεί, ανεβάζει την αρτηριακή πίεση, ενώ το σκόρδο έχει την ιδιότητα να την κατεβάζει, και μάλιστα απότομα. Δεν είναι τυχαίο που οι περισσότεροι από εμάς, μετά το συγκεκριμένο γεύμα, νιώθουμε μια γλυκιά ραστώνη και δεν βλέπουμε την ώρα να ξαπλώσουμε.
Παρόλο, λοιπόν, που η μέρα αυτή σημαίνει για το ελληνικό έθνος «επανάσταση και αγώνας για την ελευθερία», εμείς γλυκογέρνουμε απαλά σε έναν καναπέ ή ένα κρεβάτι και αφήνουμε τη χώνεψη να μας ξαναβάλει στους ρυθμούς μας.
Πού μπορούμε, όμως, να βρούμε καλό μπακαλιάρο σκορδαλιά; Μερακλίδικο το πιάτο και μαθημένοι εμείς στη γεύση του, είναι λογικό να έχουμε πολλές απαιτήσεις από τα μαγαζιά που το φτιάχνουν.
Βέβαια, ανήμερα της γιορτής γίνεται παντού χαμός και είναι πολύ πιθανό να μη βρίσκετε εύκολα τραπέζι ή να χρειάζεται μεγάλη υπομονή και αναμονή για να το απολαύσει κανείς. Θα σας πρότεινα, μάλιστα, να σκεφτείτε και την 26η Μαρτίου ως plan b. Φέτος, μάλιστα, η επόμενη μέρα είναι Κυριακή, μια εξίσου υπέροχη ευκαιρία για μπακαλιάρο με μπόλικη, μυρωδάτη και λαχταριστή σκορδαλιά.
Στον Βασίλαινα πίσω από το Χίλτον
Είναι το εστιατόριο που δεν χρειάζεται συστάσεις γιατί η πορεία των εκατό και πλέον χρόνων του το έχει καθιερώσει στις συνειδήσεις μας ως ένα από τα πιο φιλόξενα και γευστικά μαγαζιά. Στο Βασίλαινας δεν γίνεται να μην ξεκινήσεις το γεύμα σου με την επική ταραμοσαλάτα, για την οποία δικαίως έχουν γραφτεί ύμνοι. Και, φυσικά, θα συνεχίσεις με τον υπέροχο, ξαλμυρισμένο στο γάλα μπακαλιάρο που έχει βυθιστεί σε ειδικά μελετημένο κουρκούτι για να διατηρεί όσο περισσότερο γίνεται την τραγανότητά του.
Η αλιάδα, απαλή και φίνα, με πατάτα σκόρδο, κρόκο Κοζάνης και κίμτσι δικής τους ζύμωσης, ολοκληρώνει τέλεια το παραδοσιακό πιάτο. Εννοείται ότι στο τραπέζι αυτής της μέρας έχει νόημα να βρεθούν όστρακα, το καλαμάρι σχάρας με φάβα, πίκλα στραμναγκάθι, σουτζούκι Δράμας και μελάνι σουπιάς, καθώς και το γιουβετσάκι γαρίδας με την καπνιστή ντομάτα και τον βασιλικό.
Βρασίδα 13, Αθήνα, 210 7210501
Στο Ταξιδεύοντας, στο Κερατσίνι
Είναι ένα από τα αγαπημένα μου μαγαζιά για θαλασσινά και βρίσκεται σε μία από εκείνες της γειτονιές που τις νιώθεις πιο ζεστές και ανθρώπινες. Στο Ταξιδεύοντας, αυτήν τη μέρα και μόνο, τηγανίζουν τον μπακαλιάρο σε κουρκούτι και τον προσφέρουν μαζί με το υπόλοιπο μενού τους.
Αν και η σκορδαλιά με πατάτα είναι η ιδανική συντροφιά για το συγκεκριμένο ψάρι, η ταραμοσαλάτα του μαγαζιού είναι εξαιρετική και θα σας πρότεινα να την δοκιμάσετε. Μην ξεχάσετε να βάλετε στο κέντρο του τραπεζιού τη γιουβετσάδα θαλασσινών, το κουσκουσάκι με σουπιές στο μελάνι τους αλλά και το σεβίτσε γαρίδας, αν υπάρχει. Στο Ταξιδεύοντας θα ξεκινήσετε το γεύμα σας με έναν παστουρμά θαλάσσης και μια καραβιδόψιχα. Μετά, θα σας κατευθύνει τέλεια η γεύση.
Πλάτωνος 72, Κερατσίνι,210 4324368
Στον Θαλασσινό στην Καλλιθέα
Οι Τζιτζιφιές ήταν ανέκαθεν αγαπημένος τόπος εκείνων που αγαπούν τα ψάρια και τα θαλασσινά και ο Θαλασσινός, με την όμορφη αυλή του και την αδιαπραγμάτευτη ποιότητα των πιάτων του, αποτελεί μια σίγουρη επιλογή γι’ αυτή την ημέρα. Στο μενού του υπάρχει πάντα μπακαλιάρος που τηγανίζεται με αλεύρι.
Γι’ αυτήν τη μέρα, ο μπακαλιάρος βυθίζεται σε χρυσαφένιο κουρκούτι και επιτρέπεται να γίνεται λίγο πιο «αμαρτωλός». Δίπλα στον μπακαλιάρο θα βρείτε υπέροχη καρυδοσκορδαλιά που από μόνη της αποτελεί καλό λόγο για να επισκεφτείτε το μαγαζί. Βέβαια, λόγω καταγωγής, θα σας έλεγα να δοκιμάσετε και τον καλαματιανό μπακαλιάρο. Μαγειρεύεται με φρέσκια σάλτσα ντομάτας, μπόλικο σκορδάκι, σταφίδες και δεντρολίβανο, προσφέροντας μια ιδιαίτερη μεσογειακή γεύση που θα σας μείνει αξέχαστη.
Λυσικράτους 32, Καλλιθέα, 210 9404518
Στην Κακαβιά του Νίκου, στην Καλλιθέα
Τον έχουμε αγαπήσει για την ψαρόσουπά του και γιατί ξέρουμε ότι δεν μπαίνει τίποτα στο μαγαζί του αν δεν είναι ολόφρεσκο και αλιευμένο από τις θάλασσές μας. Στην Κακαβιά, λοιπόν, δεν θα βρεις παστό μπακαλιάρο αλλά φρέσκα μπακαλιαράκια τηγανισμένα με μαεστρία, τραγανά απέξω και ζουμερά από μέσα, όπως πρέπει και όπως θέλεις. Η σκορδαλιά είναι με πατάτα και σίγουρα πρέπει να πάρεις και μια ταραμοσαλάτα για να έχεις διπλή ευχαρίστηση.
Πριν ξεκινήσεις το μεγάλο φαγοπότι, πάρε έναν γαύρο μαρινάτο και θα με θυμηθείς. Εξαιρετικά τα βραστά λαχανικά του, οι ψητές γαρίδες και η καραβιδόψιχα, που δεν γίνεται να μην μπει στο κέντρο του τραπεζιού. Ρώτησε ακόμη τι όστρακα υπάρχουν και θα έχεις το τέλειο γεύμα.
Σωκράτους 231 & Ταγματάρχου Πλέσσα, 210 9411002
Στη Μεταξού, στο Μεταξουργείο
Στη Μεταξού κάθε Σαββατοκύριακο μοιάζει με γιορτή. Η ταβέρνα με την όμορφη αυλή και τη ζωντανή μουσική συγκεντρώνει στα τραπέζια της θαμώνες κάθε ηλικίας που έχουν κοινό παρονομαστή τη διάθεσή τους για τραγούδι και χορό. Αυτήν τη μέρα ο χρυσαφένιος μπακαλιάρος με τη σκορδαλιά από ψωμί έχει την τιμητική του. Βέβαια, το ίδιο πιάτο υπάρχει όλον τον χρόνο και στο βασικό μενού του μαγαζιού.
Ζητήστε ακόμη να σας φέρουν γαρίδες, καλαμάρια, φάβα και χόρτα τσιγαριστά, αν είστε για θαλασσινά, ή όποιον από τους άλλους μεζέδες υπάρχει στον κατάλογο και έχουν δημιουργηθεί για να συνοδεύουν τέλεια το κρασί ή το τσιπουράκι σας. Εννοείται ότι αν πάτε στη Μεταξού μεσημέρι, θα σας βρει το βράδυ. Δεν σηκώνεσαι από αυτά τα τραπέζια εύκολα.
Πυθοδώρου & Πιερίας 10, Αθήνα, 210 5229290
Στο Ουζερί του Λάκη, στην πλατεία Βικτωρίας
Όταν η μέρα απαιτεί θαλασσινά, δεν γίνεται να μη σκεφτούμε τον Λάκη πίσω από την πλατεία Βικτωρίας. Εκεί ο Γιώργος φροντίζει να υπάρχουν πάντα τα πιο φρέσκα ψάρια και η Άννα επιδίδεται σε μερακλίδικες μαγειρικές, προσφέροντας πιάτα όλο γεύση και ουσία. Στον Λάκη θα βρεις τον μπακαλιάρο που θέλεις να απολαύσεις αυτήν τη μέρα μαζί με μια ψωμένια σκορδαλιά που τιμά το όνομά της.
Φυσικά, δεν θα μείνεις στον μπακαλιάρο όταν μπορείς να βάλεις στο τραπέζι μια ρεγγοσαλάτα, ή ένα σαλάχι καπνιστό, ή μια πατατοσαλάτα με μαριναρισμένο γαύρο. Από τα πρόσφατα πιάτα που δοκιμάσαμε και μας άρεσαν πολύ ήταν οι κοκκινιστές σουπιές με ρύζι, η παστιτσάδα με καλαμάρι, ο γαύρος σοφρίτος και η αθηναϊκή με ρέγγα. Το μενού αλλάζει ανάλογα με τη ψαριά και την έμπνευση της μαγείρισσας, δηλαδή όπως πρέπει.
Ελπίδος 16, Αθήνα, 210 8213776
Στο Σεμπρεβίβα στα Πετράλωνα
Περίμενα πώς και πώς να δω τι θα μαγειρέψουν για την 25η Μαρτίου η Κατερίνα και ο Γιάννης στο Σεμπρεβίβα, γιατί ήξερα ότι όλο και κάτι ιδιαίτερο θα έχουν σκεφτεί, και τελικά επιβεβαιώθηκα. Έτσι, γι' αυτήν τη μέρα θα υπάρχουν λουκουμαδάκια ξαλμυρισμένου μπακαλιάρου στο κουρκούτι του αλλά και μια ιδιαίτερη σκορδάλια με παντζάρι.
Επίσης, στο μενού θα υπάρχει και ένας μπακαλιάρος αλλιώς, σαν πλακί, με κονιάκ, γλυκό κρασί και πατατούλες. Μην ξεχάσετε να δοκιμάσετε τη μους ταραμά, την ποικιλία οσπρίων με γαύρο μαρινάτο αλλά και τις σοτέ γαρίδες κοιλάδας με λεμόνι και μάραθο. Αν δεν είστε απόλυτα πιστοί στη νηστεία, υπάρχει πάντα και το κριθαράκι με γαρίδες και καβουρμά που θα σας ενθουσιάσει.
Καλλιρρόης 166, Αθήνα, 213 0381904
Στο Κρασομαγειρείο του Λελούδα στον Βοτανικό
Ο Λελούδας είναι το καπηλειό που θα επισκεφτείς όταν έχεις τη διάθεση να αφήσεις πίσω σου την πόλη και να βρεθείς σε ένα μαγαζί που μοιάζει με σπίτι. Φτιαγμένο όπως-όπως, σε μια δύσκολη περιοχή, πίσω από την Πέτρου Ράλλη, μοιάζει να έχει ξεχαστεί από τον χρόνο και λειτουργεί σε μια παράλληλη διάσταση.
Τελευταία φορά που πήγα είχε ακόμη κρύο. Στη σάλα είχε φτάσει καινούργια και όμορφη μια ξυλόσομπα. Κάθισα μπροστά της την ώρα που έδυε ο ήλιος και όλα έμοιαζαν μαγικά. Εννοείται ότι στον Λελούδα υπάρχει ένας από τους καλύτερους μπακαλιάρους με σκορδαλιά στην πόλη και εννοείται ότι δίπλα του θα βάλεις τη φάβα του με το κρεμμυδάκι, τις τηγανητές πατάτες της Νάξου, τη φρεσκοκομμένη σαλάτα ή ένα από τα λαδερά του. Στον Λελούδα δεν απολαμβάνεις μόνο το φαγητό αλλά ηρεμείς, γειώνεσαι, έρχεσαι στα ίσα σου.
Σαλαμινίας 8-10, Αθήνα, 210 3464167
Στο Μικρασιατικό Μεζεδοπωλείο στη Νέα Φιλαδέλφεια
Είναι γνωστό για τις ανατολίτικες γεύσεις του, αλλά έχει πάντα στο μενού του θαλασσινά και ένα από τα πιάτα του είναι ο μπακαλιάρος με σκορδαλιά. Εδώ δεν θα βρούμε κουρκούτι, καθώς ο μπακαλιάρος μόνο αλευρώνεται. Την τέλεια γεύση του την οφείλει στο αέρινο τηγάνισμα, που δεν αφήνει το λάδι να κάτσει στη σάρκα του. Η σκορδαλιά, μαστιχωτή και πλούσια, από πατάτα, στέκεται υπέροχα δίπλα του.
Στο τραπέζι αξίζει να βάλετε, ακόμα, πολίτικη μελιτζανοσαλάτα, ντολμαδάκια γιαλαντζί, γαρίδες σαγανάκι με φέτα ή χωρίς, σουπιές, ψητό καλαμάρι και ταραμοσαλάτα. Μην ξεχάσετε να κλείσετε το γεύμα σας με ένα μικρασιάτικο γλυκό, όπως ένα κιουνεφέ ή ένα καζάν ντιμπί.
Προύσης 12, Νέα Φιλαδέλφεια, 210 2510007
