Η γεννημένη στην Πορτογαλία 51χρονη Joana Vasconcelos βρίσκει πάντα έναν τρόπο να συνδεθεί με την κοινωνία, να τη σχολιάσει και να κλείσει με χιούμορ το μάτι στους επισκέπτες των μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεών της.
Αυτήν τη φορά έστησε το νέο της έργο, «Wedding Cake», στους κήπους του Waddesdon, ενός μοναδικού κάστρου στο Chilterns.
Το Waddesdon Manor, το σπίτι που χτίστηκε από τον Ferdinand de Rothschild, ο οποίος αγόρασε αυτό το κτήμα κοντά στο Aylesbury το 1874, είναι ένας πύργος γαλλικού στυλ στην κορυφή ενός ψηλού λόφου, ανάμεσα σε όμορφα διαμορφωμένα δάση, ενώ προσεγγίζεται και από απότομα μονοπάτια μέσα από βράχους. Αυτό το παραμυθένιο μέρος χτίστηκε για να στεγάσει τη συλλογή έργων τέχνης του de Rothschild και να φιλοξενεί πάρτι και γιορτές. Ο τότε μελλοντικός Εδουάρδος Ζ' και οι ερωμένες του ήταν συχνοί καλεσμένοι στα πάρτι που έδινε ο ιδιοκτήτης. Μάλιστα, το σπίτι επισκέφθηκε και η βασίλισσα Βικτώρια, η οποία εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από το πρωτοποριακό σύστημα ηλεκτρισμού του σπιτιού, που ζητούσε συνέχεια να ανάβουν και να σβήνουν τα φώτα. Οι εσωτερικοί χώροι είναι ένας τόπος φαντασίας που αποθεώνει το γαλλικό στυλ, με επένδυση και ταπετσαρίες του 18ου αιώνα, σπάνιες πορσελάνες και πίνακες των Watteau και Gainsborough.
Μια γαμήλια τούρτα γεμάτη τρέλα και πληθωρική δόση αγάπης
Το «Wedding Cake at Waddesdon», ένα κεραμικό γλυπτό περίπτερο ύψους 12 μέτρων με τη μορφή τριώροφης γαμήλιας τούρτας, δίνει στους επισκέπτες την ευκαιρία να μπουν μέσα σε αυτό το εκπληκτικό έργο τέχνης και να απολαύσουν μια μοναδική, πλούσια αισθητηριακή εμπειρία.
Εν μέρει γλυπτική, εν μέρει αρχιτεκτονική τρέλα στον κήπο, η εξαιρετική δομή γιορτάζει την αγάπη και τη ζωή. Είναι εμπνευσμένη από τα πληθωρικά μπαρόκ κτίρια και την παράδοση της διακοσμητικής κεραμικής της Λισαβόνας, όπου ζει και εργάζεται η Vasconcelos. Χιλιάδες κεραμικά πλακάκια που μοιάζουν με γλάσο διακοσμούν την τούρτα, όλα φτιαγμένα σε ένα παραδοσιακό πορτογαλικό εργοστάσιο και βερνικωμένα σε απαλά ροζ, πράσινα και μπλε χρώματα, ενώ ο στολισμός της τούρτας με περίπλοκα στολίδια αποτελεί μέρος της γλυπτικής διακόσμησης.
Ο επισκέπτης μπορεί να μπει μέσα, περνώντας ανάμεσα από τα ηλεκτρικά κεριά και τις κεραμικές γοργόνες, για να βρει ένα κυκλικό γαμήλιο παρεκκλήσι με τρούλο γεμάτο φωτεινά χρώματα, στριφτές κολόνες και ακόμη πιο χαρμόσυνες φιγούρες. Ανεβαίνοντας τις σκάλες προς τις υψηλότερες βαθμίδες της τούρτας, βρίσκεται κανείς ξαφνικά πάνω από τα δέντρα, σε ένα απίστευτα φωτεινό και μεθυστικό μέρος.
Το Waddesdon είναι σήμερα ένας περιζήτητος χώρος διασκέδασης. Η καλλιτέχνις λέει: «Θέλω οι άνθρωποι να έχουν τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις στο έργο: να κοιτάζουν από έξω, να απολαμβάνουν το περιβάλλον από τα διαφορετικά επίπεδα ή τα μπαλκόνια, και να ανεβαίνουν στην κορυφή, για να ολοκληρώσουν τελικά το έργο τέχνης με την παρουσία τους. Πάνω από όλα, πάντα το σκεφτόμουν ως ναό αγάπης».
Η Joana Vasconcelos γεννήθηκε το 1971 στο Παρίσι. Η οικογένειά της ήταν εκεί εξόριστη και επέστρεψε στην Πορτογαλία μετά την Επανάσταση των Γαρυφάλλων το 1974. Σπούδασε στο Centro de Arte & Comunicação Visual στη Λισαβόνα και το 2005 εξέθεσε στην Μπιενάλε της Βενετίας το έργο «A Noiva» («Η Νύφη»), έναν πολυέλαιο ύψους επτά μέτρων φτιαγμένο από 25.000 ταμπόν.
Το 2012 παρουσίασε το έργο της στη μεγάλη ετήσια έκθεση σύγχρονης τέχνης στο Παλάτι των Βερσαλλιών. Ήταν η πρώτη γυναίκα και η νεότερη σύγχρονη καλλιτέχνιδα που εξέθεσε στις Βερσαλλίες, ενώ το 2013 εκπροσώπησε την Πορτογαλία με ατομική έκθεση στο περίπτερο της χώρας της στην Μπιενάλε της Βενετίας. Το έργο «Trafaria Praia» εγκαταστάθηκε σε ένα αγκυροβολημένο σκάφος και ταυτόχρονα σε μια πλωτή γκαλερί τέχνης.
Το 2018 η δουλειά της παρουσιάστηκε στην αναδρομική έκθεση «I'm Your Mirror» στο Μουσείο Guggenheim στο Μπιλμπάο της Ισπανίας, έχοντας γίνει η μοναδική καλλιτέχνιδα από την Πορτογαλία που τιμήθηκε, εκθέτοντας 30 έργα που αντιπροσώπευαν 25 χρόνια της καλλιτεχνικής της πορείας.
Το 2020, η Vasconcelos δημιούργησε ένα ογκώδες site-specific έργο, το «Valkyrie Mumbet» στο Massachusetts College of Art and Design Museum (MAAM) στη Βοστώνη. Αυτή ήταν η πρώτη της ατομική έκθεση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το έργο αποτελεί μέρος μιας σειράς site-specific, μεγάλης κλίμακας έργων που δημιουργεί η καλλιτέχνιδα ως φόρο τιμής σε εμπνευσμένες γυναίκες που συνδέονται με τη συγκεκριμένη τοποθεσία. Το «Valkyrie Mumbet» τιμά την Elizabeth Mumbet Freeman, μια σκλάβα από τη Μασαχουσέτη που έδωσε δικαστικούς αγώνες για να κερδίσει την ελευθερία της.
«Οι Έρωτες ισορροπούν παιχνιδιάρικα στα βάθρα, το νερό αναβλύζει από τα στόματα των δελφινιών και τα μικρά αγάλματα του Αγίου Αντωνίου ευλογούν τους νεόνυμφους γύρω από την πλακόστρωτη περιφέρεια του ύψους 12 μέτρων γλυπτού. Κιτς και όμορφο, παράλογο και σαγηνευτικό, αυτό μπορεί να είναι το πρώτο ολόψυχα χαρούμενο καλλιτεχνικό αριστούργημα του 21ου αιώνα» γράφει ο «Guardian» για το έργο στο Waddesdon.
Το «Wedding Cake» αποτίνει φόρο τιμής στα βικτοριανά πάρτι φιλοξενώντας σύγχρονα, ενώ μπορεί να επιλέξει κανείς να παντρευτεί μπροστά σε αυτή την τεράστια γαμήλια τούρτα, μακριά από συμβάσεις ή παραδόσεις. Είναι ένας ναός της ανθρώπινης χαράς, ένας πύργος αγάπης.
Το έργο ανοίγει για το κοινό στις 18 Ιουνίου και θα μείνει ανοιχτό μέχρι τις 26 Οκτωβρίου.
Με πληροφορίες από Guardian, Waddesdon Manor