Τριπλή ζημιά στην πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά φαίνεται να επιχειρείται με μία απόφαση που δρομολογείται από τον δήμο Αθηναίων, η οποία θα αλλοιώσει την ιστορική τοπογραφία στο Μετς, θα υπονομεύσει την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Αγροτέρας Αρτέμιδος και θα δώσει το πράσινο φως για την κατεδάφιση μιας ιστορικής κατοικίας της περιοχής, που χρονολογείται πριν από το 1864 και σήμερα βρίσκεται ακόμη σε χρήση, δηλαδή κατοικείται.
Στο Μετς, σε απόσταση αναπνοής από τον αρχαιολογικό χώρο της Αγροτέρας Αρτέμιδος, στη συμβολή των οδών Κούτουλα και Σορβόλου, σώζεται μία από τις παλαιότερες κατοικίες της Αθήνας, η οποία προϋπήρχε της συνοικίας Αρδηττού.
Ο δήμος Αθηναίων όμως σχεδιάζει τη ρυμοτομική απαλλοτρίωση αυτού του ακινήτου και τη διάνοιξη των δύο δρόμων στους οποίους βρίσκεται. Υποστηρίζει ότι μ' αυτόν τον τρόπο θα απελευθερωθεί ένας ευρύς κοινόχρηστος χώρος, ο οποίος θα αναδείξει τον αρχαιολογικό χώρο της Αγροτέρας Αρτέμιδος.
Για τον ακαδημαϊκό Μ. Κορρέ αυτή η ρυμοτόμηση, που θα δώσει τη δυνατότητα να γίνουν δύο νέες οικοδομές, «θα υποβαθμίσει αισθητικά τον αρχαιολογικό χώρο», για την ανάδειξη του οποίου το μόνο εμπόδιο μέχρι τώρα είναι το μεγάλο ποσό που απαιτείται για τις απαλλοτριώσεις.
Αναφέρει ακόμη ότι η διάνοιξη της οδού Κούτουλα θα συμβάλει στη διασύνδεση της Λ. Αρδηττού με το άλσος Λογγίνου, τη στιγμή που το συγκεκριμένο τμήμα της οδού είναι γκρεμός σήμερα και ίσως μόνο με αναρρίχηση θα μπορούσε να περάσει κανείς από εκεί!
Ο Μανόλης Κορρές, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, διαφωνεί με τη λύση που δρομολογεί ο δήμος. Στον σχεδιασμό αυτό αντιτίθενται επίσης και άλλοι φορείς αλλά και αρχιτέκτονες που εδώ και χρόνια δραστηριοποιούνται για τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Όλοι όσοι διαφωνούν ισχυρίζονται, μάλιστα, ότι θα συμβούν ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που αναφέρει ο δήμος ότι θα γίνουν στην περιοχή. Υποστηρίζουν ότι με τη διάνοιξη της οδού Κούτουλα και τη διεύρυνση της οδού Σορβόλου, κατ' εφαρμογή του ρυμοτομικού σχεδίου, θα αποκτήσουν όρους δόμησης τα ακίνητα που συνορεύουν με τον αρχαιολογικό χώρο.
Πιστεύουν ότι το γεγονός αυτό δημιουργεί μια αλυσιδωτή αντίδραση αρνητικών επιπτώσεων, που οδηγούν στην υπονόμευση της συνολικής ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου, αλλά και στην απώλεια μιας ιστορικής κατοικίας, από τις πιο παλιές στην Αθήνα, η κατεδάφιση της οποίας θα πληγώσει ακόμη περισσότερο την ιστορική τοπογραφία της περιοχής.
Πρώτο θέμα μετά το τριήμερο...
Το πρώτο θέμα που έβαλε για συζήτηση η Δημοτική Επιτροπή του δήμου Αθηναίων, πρωί πρωί, την Τρίτη 19 Μαρτίου, μετά το τριήμερο της Αποκριάς, ήταν το ζήτημα της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης της παλιάς κατοικίας στο Μετς, προτάσσοντας και παραπάνω επιχειρήματα.
Κανείς μάλλον δεν περίμενε ότι εκείνο το πρωινό θα βρισκόταν εκεί ο Μανόλης Κορρές, τον οποίο η LiFO ρώτησε γιατί παρενέβη σ' αυτήν τη συνεδρίαση: «Στις συζητήσεις και τις προτάσεις σε πολεοδομικά θέματα, τα οποία όμως εφάπτονται ενός τόσο σημαντικού αρχαιολογικού χώρου, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κυρίως αυτό που είναι καλύτερο για την αρχαία κληρονομιά, όπως επίσης για την πιο πρόσφατη. Γιατί στην παρούσα περίπτωση, τα παλαιότερα κτίσματα, τα οποία ακόμη υπάρχουν στο πίσω μέρος αυτής της έκτασης, σχηματίζουν ένα περιβάλλον το οποίο είναι καταλληλότερο για τα αρχαία, έναντι ενός περιβάλλοντος με νέες οικοδομές», λέει.
Ο Μ. Κορρές υποστηρίζει ότι «αυτές οι παλιές οικοδομές παραδοσιακού τύπου, χτισμένες πριν από 150 χρόνια, εναρμονίζονται καλύτερα προς έναν αρχαιολογικό χώρο, έναντι άλλων οικοδομών που υπάρχουν ήδη, ή που μπορούν να χτιστούν πίσω, με νεότερες μορφές και με μεγαλύτερο μέγεθος».
Υπό αυτό το πρίσμα, έχει μεγάλη σημασία, κατά τον Μ. Κορρέ, να διαφυλαχθεί το υπάρχον περιβάλλον. Και όχι μόνο: «Κάποτε στο μέλλον θα έπρεπε η χώρα να απαλλάξει τον αρχαιολογικό χώρο από τις τεράστιες οικοδομές που χτίστηκαν κατά μήκος της οδού Αρδηττού. Ιδίως από την οικοδομή που βρίσκεται δεξιά του αρχαιολογικού χώρου, η οποία χτίστηκε επί χούντας».
Για αυτό το χουντικό κατασκεύασμα, όπως λέει, επινοήθηκαν ένα από αυτά που συνήθως ονομάζομαι «παράθυρα του νόμου». Πέρασαν μια αναθεώρηση του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ) και έτσι έχτισαν περισσότερο από ό,τι επέτρεπε ο κανονισμός. Στη συνέχεια, για να μην ακολουθήσουν και άλλοι και επισκιάσουν την οικοδομή, ο Παπαδόπουλος πέρασε έναν άλλο νόμο, ο οποίος επανέφερε τον ΓΟΚ εκεί που ήταν.
«Δικαιώνεται η πολεοδομική εικόνα της χουντικής πολυκατοικίας»
Ο Μ. Κορρές υποστηρίζει ότι θα έπρεπε να ελέγχεται η δόμηση στην περιοχή, καθώς τα παλιά κτίσματα πρέπει να θεωρηθούν ως κτίρια συνοδείας στο διατηρητέο αγαθό. Ισχυρίζεται ότι αυτοί που επιδιώκουν να ρυμοτομήσουν «θα κατεδαφίσουν μία οικοδομή η οποία βρίσκεται στην πίσω δεξιά γωνία αυτής της περιοχής για να μπορέσουν να διανοίξουν έναν δρόμο ο οποίος στην πραγματικότητα αποτελεί την αριστερή πλευρά της χουντικής πολυκατοικίας».
Με λίγα λόγια, όπως λέει, «αν αυτός ο δρόμος διανοιχθεί, θα δικαιώνει σε πολεοδομική εικόνα ακόμη καλύτερα αυτή την πολυκατοικία, γιατί θα μοιάζει ακόμη πιο αιτιολογημένη η ύπαρξη μιας τέτοιας πολυκατοικίας μέσα σε έναν ιστό που έχει κανονικούς δρόμους γύρω γύρω».
Ο ίδιος μας εξηγεί ότι όταν χτίστηκε αυτή η πολυκατοικία παραβιάστηκε «το φυσικό τοπίο του ιστορικού τόπου σε βάθος σχεδόν 10 μέτρων, τρώγοντας το πέτρωμα».
Στο πίσω μέρος «σχηματίστηκε ένας γκρεμός, ο οποίος αποκλείει οποιαδήποτε πιθανότητα αυτή η οδός να γίνει πράγματι βατή και να αποτελέσει μία συνεχή προσπέλαση, μία συνεχή σύνθεση από την οδό Αρδηττού προς το πίσω μέρος της γειτονιάς, λόγω αυτής της υψομετρικής διαφοράς».
Υποστηρίζει ακόμη ότι αν ρυμοτομοθεί η οδός Κούτουλα, αυτό «απλώς θα εξυπηρετήσει την αξιοποίηση δύο άλλων οικοπέδων που έχουν παλιά σπίτια μέσα, στην κατεύθυνση μιας μεγαλύτερης και επικερδέστερης ανοικοδόμησης. Γιατί βασικά είναι ένα αδιέξοδο. Ούτε καν αυτοκίνητο δεν μπορεί να τη διαβεί».
Αν και για το τελευταίο έχει κάποιες αμφιβολίες, όπως λέει, παρόλο που στη συνεδρίαση αναφέρθηκε ότι θα γίνουν σκαλιά: «Η τεχνολογία σήμερα δίνει τη δυνατότητα και σε απότομα εδάφη, με κατάλληλη επίστρωση της επιφάνειας, δεδομένης και της σημερινής δύναμης των αυτοκινήτων, να μπορεί ένα αυτοκίνητο να εισέλθει στο αδιέξοδο για καμιά δεκαριά μέτρα ώστε να είναι πλήρης η εξυπηρέτηση των νέων οικοδομών», οι οποίες θα μπορούν να γίνουν μετά την κατεδάφιση της ιστορικής κατοικίας.
Το χαριτωμένο αυτό σπίτι, λέει, «κτίστηκε σε διαγώνιο θέση ως προς το σχέδιο πόλεως, επειδή αυτό υπαγόρευε η φυσική μορφή του εδάφους. Τότε οι άνθρωποι έκτιζαν ακολουθώντας τις οδηγίες του εδάφους. Δεν πήγαιναν κόντρα. Δεν είχαν τα δικά μας μέσα, με τα οποία μεταμορφώνουμε το έδαφος περιφρονώντας τα φυσικά σχήματα, βάζοντας στη θέση τους τις δικές μας απλουστεύσεις, που έχουν μόνο ένα κριτήριο: την εκμεταλλευσιμότητα και την εμπορευματοποίηση της γης».
«MONUMENTA: Ο αρχιτεκτονικός πλούτος δεν είναι ανεξάντλητος»
Για το ζήτημα της κατεδάφισης της ιστορικής κατοικίας που διακυβεύεται μέσω της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης έχει ήδη κάνει παρέμβαση και η MONUMENTA, ζητώντας τη διάσωσή της.
Με μια επιστολή που έστειλε στη δημοτική επιτροπή, υποστηρίζει «τη διατήρηση του αξιόλογου αυτού κτιρίου» που χρονολογείται στα μέσα του 19ου και «είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής με νεοκλασικά χαρακτηριστικά».
Η MONUMENTA είναι μια οργάνωση που ασχολείται με την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Έχει καταγράψει όλα τα κτίρια της Αθήνας που χτίστηκαν την περίοδο 1830/1940 και διατηρούνται, μεταξύ των οποίων και την ιστορική κατοικία του Μετς που τώρα κινδυνεύει με κατεδάφιση.
Η Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος και συντονίστρια της οργάνωσης, σε μια δραματική έκκληση προς τον δήμο Αθηναίων, μέσω αυτής της επιστολής, αναφέρει ότι «δεν υπάρχουν πια περιθώρια κατεδαφίσεων κτιρίων» και πως «ο αρχιτεκτονικός πλούτος δεν είναι ανεξάντλητος».
Η αρχαιολόγος υποστηρίζει ότι «οι ατελείωτες κατεδαφίσεις που συνεχίζονται έως σήμερα με ρυθμούς τρομακτικούς εγγυώνται ότι η αρχιτεκτονική κληρονομιά της Αθήνας θα εκλείψει και τίποτα δεν θα θυμίζει το αρχιτεκτονικό της παρελθόν».
«Ο δήμος αγνοεί σημαντικά στοιχεία της μορφολογίας της περιοχής»
Η Ειρήνη Γρατσία ευελπιστούσε ότι αυτή η επιστολή θα λαμβανόταν υπόψη από τη Δημοτική Επιτροπή, η οποία όμως αποφάσισε να προχωρήσει στη ρυμοτομική απαλλοτρίωση. Αυτή η απόφαση, που στη συνέχεια θα περάσει από το δημοτικό συμβούλιο προς τελική έγκριση, ουσιαστικά δρομολογεί την κατεδάφιση της ιστορικής λαϊκής κατοικίας.
Ο Ιωσήφ Ευφραιμίδης, αρχιτέκτων/πολεοδόμος, κάτοικος του Μετς και ένα από τα πρόσωπα που συνέβαλαν αποφασιστικά στη διάσωση του αρχαιολογικού χώρου της Αγροτέρας Αρτέμιδος, στην πρόσφατη συνεδρίαση της Δημοτικής Επιτροπής υπερασπίστηκε τη διάσωση της κατοικίας, εξηγώντας, όπως μας λέει, τα αυτονόητα: «Πίστευα ότι η νέα δημοτική αρχή, που πρεσβεύει την ανθεκτικότητα, θα είχε μια πιο ολιστική προσέγγιση στα θέματα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και ιστορικής αστικής τοπογραφίας. Αντ' αυτού, διαπιστώνω ότι εμμένει σε μια πρόταση που δείχνει να αγνοεί, εκτός των άλλων, σημαντικά στοιχεία της μορφολογίας της περιοχής, όπως αυτή εξελίχθηκε μέσα από τις επεμβάσεις που έγιναν από το 1951 μέχρι σήμερα, παρόλο που αυτές οι επεμβάσεις είναι γνωστές και έχουν επισημανθεί».
Τι είναι πολεοδομικά αναγκαίο για την περιοχή;
Ο δήμος κρίνει ως πολεοδομικά αναγκαία τη διάνοιξη της οδού Κούτουλα και τη διεύρυνση της οδού Σορβόλου, προς εφαρμογή του ρυμοτομικού σχεδίου του 1951, το οποίο τελεί εν ισχύ για την περιοχή.
Διάνοιξη της Κούτουλα, όμως, σημαίνει αυτόματα και κατεδάφιση του ιστορικού κτιρίου. Μάλιστα, στην έκθεση της Τεχνικής Υπηρεσίας υποστηρίζεται ότι, εφόσον ολοκληρωθεί η απαλλοτρίωση και η διαδικασία της διάνοιξης, θα απελευθερωθεί ένας ευρύς κοινόχρηστος χώρος, ο οποίος οριοθετείται μεταξύ των οδών Κούτουλα, Σορβόλου, Μελετίου Πηγά και Γλαύκου.
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ/ SLIDESHOW
Η έκθεση αναφέρει ακόμη ότι μετά την κατεδάφιση ο χώρος αυτός θα έχει οπτική επαφή με τα αρχαιολογικά ευρήματα του ναού της Αγροτέρας Αρτέμιδος, ενώ λέει ότι θα λειτουργήσει ως «ένα αντιστάθμισμα στον πυκνοδομημένο ιστό της περιοχής».
Για τον Ιωσήφ Εφραιμίδη, «η κατεδάφιση της ιστορικής κατοικίας όχι μόνο δεν θα συνεισφέρει στην οπτική επαφή με τον αρχαιολογικό χώρο, αλλά θα αποκαλύψει ακόμη περισσότερο την τεράστια πολυκατοικία που χτίστηκε στα τελευταία χρόνια της δικτατορίας, κάτι που μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει με μια απλή βόλτα στην περιοχή».
Όσο για το αντιστάθμισμα στον πυκνοδομημένο ιστό της περιοχής που επικαλείται ο δήμος, ο αρχιτέκτονας υποστηρίζει ότι πιθανότατα θα υπάρξει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: «Η ρυμοτόμηση θα δώσει όρους δόμησης στα γειτονικά κτίρια, κλείνοντας έτσι ακόμη περισσότερο το άνοιγμα καθ' ύψος, το οποίο θέλει να πετύχει ο δήμος με την κατεδάφιση της ιστορικής κατοικίας».
Για το πλάτωμα που θα δημιουργηθεί από τη διάνοιξη της οδού, αναφέρει ότι «πλάτωμα υπάρχει και σήμερα, μπροστά από το κτίριο που πρόκειται να κατεδαφιστεί. Έχει λειτουργήσει και λειτουργεί ως σημείο συνάντησης των γειτόνων». Το συγκεκριμένο σπίτι, μάλιστα, όπως υποστηρίζει, κάνει τον χώρο ελκυστικό διότι είναι χαμηλό και είναι πολύ κοντά στην ανθρώπινη κλίμακα.
Στην εισήγηση της Τεχνικής Υπηρεσίας του δήμου, που εγκρίθηκε από τη Δημοτική Επιτροπή, υποστηρίζεται ακόμη ότι με την εφαρμογή του ρυμοτομικού σχεδίου που συνεπάγεται την κατεδάφιση του κτιρίου θα διευκολυνθούν οι ροές των πεζών και ότι η οδός Κούτουλα με τις κατάλληλες διαμορφώσεις θα αποτελέσει άξονα διασύνδεσης της Λ. Αρδηττού με το άλσος Λογγίνου. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
«Το τμήμα της οδού Κούτουλα από την οδό Κεφάλου προς την Αρδηττού είναι γκρεμός με τεράστια υψομετρική διαφορά, άρα ίσως μόνο με αναρρίχηση θα μπορούσε κανείς να ανέβει αυτό το τμήμα. Και είναι προφανές ότι δεν μπορεί να αποτελέσει άξονα διασύνδεσης της Αρδηττού με το άλσος Λογγίνου», υποστηρίζει ο Ι. Ευφραιμίδης.
Και προσθέτει: «Αυτή η διασύνδεση ήδη υπάρχει από την οδό Σορβόλου, η οποία είναι πεζόδρομος με σκαλοπάτια, και οδηγεί στο πλάτωμα, το οποίο συνδέεται με τη Μελετίου Πηγά και τη Γλαύκου».
Λανθασμένες εντυπώσεις
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στα τοπογραφικά διαγράμματα που εμπεριέχονται στην πρόταση της Τεχνικής Υπηρεσίας για το ζήτημα δεν αποτυπώνονται τα σκαλοπάτια των οδών αυτών, τα οποία αποτελούν κυρίαρχο χαρακτηριστικό της περιοχής, αλλά ούτε και ο γκρεμός της οδού Κούτουλα.
«Θέλουν να εφαρμόσουν το ρυμοτομικό του 1951, ένα σχέδιο που δεν δείχνει υψόμετρα, ούτε τις κλίμακες των οδών, δημιουργώντας μια λανθασμένη εντύπωση σε όποιον δεν έχει επισκεφθεί την περιοχή. Οι υψομετρικές διαφορές αυξήθηκαν με τη διαμόρφωση της νέας οδού Αρδηττού στις αρχές της δεκαετίας του '60, κάτι που είναι ορατό στο τμήμα που σώζεται στο πλάτωμα του αρχαιολογικού χώρου και στην οδό Λάμπρου Φωτιάδου.
Δήμος Αθηναίων: «Με την απαλλοτρίωση διασώζεται το ακίνητο από την οικοδόμηση»
Η Lifo ζήτησε την άποψη της Μάρως Ευαγγελίδου, αρμόδιο αντιδήμαρχο Αστικής Αναζωογόνησης, για το ζήτημα. Η αντιδήμαρχος, υποστηρίζει ότι η επιβολή της απαλλοτρίωσης από το δήμο, θα εμποδίσει την οικοδόμηση της ιστορικής κατοικίας. Ισχυρίζεται ακόμη, ότι δεν πρόκειται να υπάρξει διάνοιξη της οδού και πως για το όλο ζήτημα υπάρχει παραπληροφόρηση και έχουν ακουστεί όπως λέει ανακρίβειες:
«Δεν συζητάμε αυτή τη στιγμή για διάνοιξη της οδού. Αυτό που συζητάμε, είναι το θεσμικό ζήτημα αν θα γίνει άρση της απαλλοτρίωσης ή όχι. Η διάνοιξη της οδού θα γίνει πολύ αργότερα. Και φυσικά θα γίνει όταν θα κριθεί αν θα είναι διατηρητέο ή όχι το κτίριο». Επιπλέον, εξηγεί, ότι «ζητήσαμε από τους ενδιαφερόμενους να καταθέσουν φάκελο για την εξέταση του ως διατηρητέου στις αρμόδιες υπηρεσίες. Εάν κριθεί διατηρητέο και εν τω μεταξύ έχει απαλλοτριωθεί από τον δήμο, θα αποδοθεί σε χρήσεις που συνάδουν στον κοινόχρηστο χώρο στον οποίο θα ανήκει».
Μας λέει ότι γίνεται ένα τεράστιο λάθος και πως όσοι παρεμβαίνουν για το κτίριο, δεν έχουν καταλάβει ποιό είναι το διακύβευμα αυτής της απόφασης. «Εάν ο ιδιοκτήτης κερδίσει της άρση της απαλλοτρίωσης, κερδίζει το δικαίωμα να χτίσει». «Αυτό είναι το διακύβευμα», αναφέρει. «Να χτίσει πάνω στο οικόπεδο ή να μη χτίσει. Δεν είναι το διακύβευμα αν θα κριθεί διατηρητέο ή όχι το κτίριο. Και είναι σαφέστατη η παρέμβαση της δικηγόρου της ιδιοκτήτριας στη δημοτική επιτροπή και θα είναι σαφέστερη στο διοικητικό συμβούλιο ότι αυτό τους ενδιαφέρει. Τους ενδιαφέρει να μην ξαναεπιβληθεί η απαλλοτρίωση, ούτως ώστε να μπορούν να χτίσουν. Είναι παρά πολύ απλό. Και δεν καταλαβαίνω γιατί δεν είναι κατανοητό και υπάρχει αυτή η παρανόηση» λέει. Υποστηρίζει ακόμη, ότι«μπορεί το ακίνητο να είναι ρυμοτομούμενο και διατηρητέο. Είναι μία χαρά συνύπαρξη. Έτσι έχουν σωθεί όλα τα ακίνητα στα ιστορικά κέντρα, μ΄αυτόν τον τρόπο. Εάν αντίθετα τους δοθεί το δικαίωμα δόμησης, τότε, πάει τελείωσε», αναφέρει.
Εάν ο δήμος επιθυμεί να συμβάλει στην προστασία και ανάδειξη της Αγροτέρας, θα πρέπει να μη βιαστεί αλλά να περιμένει τη μελέτη ανάδειξης και σύνδεσης του αρχαιολογικού χώρου, όπου αποκαλύφθηκαν τα θεμέλια δύο σπουδαίων ναών, χωρίς εσπευσμένες κινήσεις όπως η συγκεκριμένη ρυμοτόμηση, η οποία θα δημιουργήσει τετελεσμένα.
Υπάρχει λόγος για τόση βιασύνη;
Όσοι γνωρίζουν καλά τα τεκταινόμενα στην περιοχή σχολιάζουν ότι ο δήμος Αθηναίων έχει βιαστεί να πάρει πρωτοβουλία για το συγκεκριμένο ζήτημα, σε μια χρονική συγκυρία που δεν είναι για βιασύνες.
Φέτος ενδέχεται να υπάρξουν εξαιρετικά σημαντικές εξελίξεις για τον αρχαιολογικό χώρο της Αγροτέρας. Το 2019 το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε ομόφωνα για πολλοστή φορά υπέρ της απαλλοτρίωσης και για πρώτη φορά υπέρ της ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου και της σύνδεσής του με το Ολυμπιείο. Υπό αυτό το πρίσμα, εάν ο δήμος επιθυμεί να συμβάλει στην προστασία και ανάδειξη της Αγροτέρας, θα πρέπει να μη βιαστεί αλλά να περιμένει τη μελέτη ανάδειξης και σύνδεσης του αρχαιολογικού χώρου, όπου αποκαλύφθηκαν τα θεμέλια δύο σπουδαίων ναών, χωρίς εσπευσμένες κινήσεις, όπως η συγκεκριμένη ρυμοτόμηση που θα δημιουργήσει τετελεσμένα.
Άλλωστε ο αρχαιολογικός χώρος της Αγροτέρας περιμένει 60 χρόνια την ανάδειξή του. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι φωνές που δεν προκρίνουν τη λύση που δρομολογείται.
Μια απαλλοτρίωση που δεν αφορά το δημόσιο συμφέρον
Για τον ακαδημαϊκό Μ. Κορρέ αυτή η ρυμοτόμηση, που θα δώσει τη δυνατότητα να γίνουν δύο νέες οικοδομές, «θα υποβαθμίσει αισθητικά τον αρχαιολογικό χώρο», για την ανάδειξη του οποίου το μόνο εμπόδιο μέχρι τώρα είναι το μεγάλο ποσό που απαιτείται για τις απαλλοτριώσεις: «Μου κάνει εντύπωση», αναφέρει, «ότι ενώ με δυσκολία το υπουργείο Πολιτισμού αναζητά τα χρήματα για να γίνει δυνατή επιτέλους η απόδοση των σπουδαίων αυτών ναών στο Δημόσιο, στην κοινωνία, ο δήμος μπορεί να ξοδέψει περισσότερα από 200 χιλιάδες ευρώ για μια απαλλοτρίωση που δεν δημιουργεί δημόσιο όφελος, αλλά εξυπηρετεί τις προοπτικές δύο οικοδομών ακριβώς εκεί δίπλα».
Και προσθέτει: «Πολλές φορές μιλάμε για τον δήμο Αθηναίων. Οι Αθηναίοι είναι διάφορα άτομα, αλλά ο δήμος είναι μια έννοια. Έπρεπε η έννοια αυτή να βρίσκεται ψηλότερα από τα άτομα. Και οι αποφάσεις του να μη λαμβάνονται με κριτήρια που εξυπηρετούν τα άτομα αλλά αυτή την έννοια του δήμου, της κοινότητας, του κοινού αγαθού. Όλα αυτά είναι ο δήμος, ξεπερνάει την ατομική ύπαρξη του καθενός μας».
