Πήρε τρεις δεκαετίες, αλλά το πάγιο αίτημα των φοιτητών για μετάθεση του μεγάλου κινηματογραφικού φεστιβάλ της Αθήνας σε περίοδο εκτός εξεταστικής περιόδου επιτέλους εκπληρώθηκε. Οι Νύχτες Πρεμιέρας μεταθέτουν την έναρξη της 30ής έκδοσής τους μια εβδομάδα αργότερα και από τις 2 ως τις 14 Οκτωβρίου θα φέρουν στις οθόνες του ευρύτερου κέντρου μεγάλες πρεμιέρες, διαμαντάκια που περιμένουν να ανακαλυφθούν, εκλεκτές ειδικές προβολές, αλλά και δυο μεγάλα αφιερώματα, ένα στον τεράστιο Ακίρα Κουροσάβα –ή Κουροσάουα, όπως προφέρεται ορθά– και άλλο ένα στη μεγάλη αντεπίθεση του βρετανικού σινεμά κατά τη δεκαετία των ‘80s.
Άλλες χρονιές ήταν εύκολο να καταρτίσουμε μια λίστα σαν την παρακάτω, φέτος δυσκολευτήκαμε πολύ, καθώς αφήσαμε έξω ταινίες που λαχταράμε να (ξανα)δούμε στη μεγάλη οθόνη. Ωστόσο, οι 20 παρακάτω επιλογές αναδεικνύουν την ποικιλία του προγράμματος και εκτιμούμε ότι φτάνουν και περισσεύουν για ένα αξέχαστο φεστιβάλ.
Anora
Τακτικός θαμώνας των Νυχτών Πρεμιέρας, ο Σον Μπέικερ φέτος ανοίγει το φεστιβάλ, με την αγαπητική στάση του προς το περιθώριο, με την απενοχοποιημένη, αλλά όχι απαραίτητα απολιτική προσέγγιση της σεξεργασίας και με μια ταινία που για πολλούς κριτικούς είναι η καλύτερή του και φιλοδοξεί να γίνει το απόλυτο crowdpleaser της χρονιάς.
The Room Next Door
Το φεστιβάλ ανοίγει με τον Χρυσό Φοίνικα και κλείνει με τον Χρυσό Λέοντα, που τυχαίνει να είναι η ταινία ενός επίσημου αγαπημένου του ελληνικού κοινού. Αφού γύρισε μια φανταστική ταινία ηλικιακής κρίσης με το Pain and Glory, ο Πέδρο Αλμοδόβαρ αγκαλιάζει τη θνητότητά του με το αγγλόφωνο Διπλανό Δωμάτιο, βρίσκοντας συμπαράσταση στις Τζούλιαν Μουρ και Τίλντα Σουίντον.
I’m Still Here
Μετά την ήδη ξεχασμένη κινηματογραφική μεταφορά ενός σημαδιακού βιβλίου (On the Road), o Bάλτερ Σάλες επέλεξε την αποχή. Μάζεψε δυνάμεις, άφησε την επόμενη δημιουργία του να μεστώσει και επέστρεψε στη Βραζιλία για να πετύχει συναισθηματικό νοκ άουτ, αφηγούμενος τις προσπάθειες μιας μητέρας πέντε παιδιών να κρατήσει την οικογένεια της ενωμένη, όταν ο πρώην βουλευτής σύζυγός της συλλαμβάνεται και «εξαφανίζεται».
Megalopolis
Ακόμα κι αν αποδειχτεί μια υπερφορτωμένη παραδοξότητα, το Megalopolis μοιάζει αδύνατο να περάσει απαρατήρητo κι έρχεται για να επιβεβαιώσει ότι από τους πέντε γενειοφόρους που άλλαξαν το Χόλιγουντ στα ‘70s, αξιοποιώντας όσα έμαθαν από τους παλιότερους, o Φράνσις Φορντ Κόπολα ήταν, είναι και θα είναι ο πιο ριψοκίνδυνος – και γι’ αυτό ο σπουδαιότερος.
Miyazaki - Spirit of Nature
Δημιουργός με δέλτα κεφαλαίο, ισορρόπησε σε εκείνη την αόρατη γραμμή μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας και έκανε ένα ευρύτερο κοινό να δει το παρεξηγημένο format του animation ως τέχνη, απευθυνόμενη (και) σε ενήλικες. Μέσα από αρχειακό υλικό και από συνεντεύξεις φίλων, συνεργατών και θαυμαστών, το ντοκιμαντέρ αποδεικνύει ότι το «πνεύμα της φύσης» δεν διέπει απλώς τις ταινίες του Χαγιάο Μιγιαζάκι, αλλά ότι αποτελεί κι ο ίδιος ένα τέτοιο.
Small Things Like These
Η φετινή εναλλακτική κινηματογραφική πρόταση των Χριστουγέννων βασίζεται σε βιβλίο που διαβάστηκε πολύ μέσα στη χρονιά εντός ελληνικών συνόρων, κινείται σε εδάφη παρεμφερή με το σκληρό Magdalene Sisters του Πίτερ Μάλεν και έχει για πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι, στην πρώτη του εμφάνιση μετά τον οσκαρικό Οppenheimer.
The Brutalist
Μπορεί οι φιλοδοξίες των προηγούμενων ταινιών του να ήταν αντιστρόφως ανάλογες του αποτελέσματος, ωστόσο αυτήν τη φορά ο Μπρέιντι Κόρμπετ φαίνεται να κατάφερε δημιουργία μεγάλη και όχι μεγαλόστομη. Κάποιοι θέτουν τον πήχη στη στρατόσφαιρα, συγκρίνοντας το Brutalist με τα Once Upon a Time in America και There Will be Blood, όμως ακόμα και οι αρνητές υποστηρίζουν ότι πρέπει να το δεις σε μεγάλη οθόνη.
Flow
Μια γάτα, ένα καπιμπάρα και μερικά ζωάκια ακόμα παλεύουν να σωθούν από τον κατακλυσμό σε ένα animation που επαναφέρει τη χαμένη τέχνη της εξερεύνησης, προσφέρεται για μικρούς και μεγάλους κι αναμένεται να έχει διπλή οσκαρική παρουσία, τόσο στην κατηγορία του Animation όσο και σε εκείνη της Διεθνούς Ταινίας. Κλειδωμένη η θέση του στους κορυφαίους τίτλους του 2024, περισσότερα για την ταινία εδώ.
Μy Sunshine
Οι κριτικές κάνουν λόγο για εκλεκτικές συγγένειες με το σινεμά του Xιροκάζου Κορεέντα και αυτό είναι το μόνο που χρειάζεται να ξέρετε για τη συγκεκριμένη ταινία, που υποψιαζόμαστε ότι αποτελεί ισχυρό διεκδικητή για το Βραβείο Κοινού ανάμεσα στις ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος, μαζί με το Flow που αναφέραμε παραπάνω.
Νο Other Land
Το βραβείο στην περασμένη Μπερλινάλε δεν σχετίζεται μόνο με την τρέχουσα πολιτική συγκυρία. Το πυρωμένο αυτό ντοκιμαντέρ, που γυρίστηκε με την από κοινού συμμετοχή Ισραηλινών και Παλαιστίνιων ακτιβιστών, καταγράφει μία από τις πολλές μικρότερες, πλην τραγικές ιστορίες μιας φρικωδίας δίχως τέλος, που ελπίζεις κάποτε να λάβει τέτοιο.
Architecton
Οι κριτικές κάνουν λόγο για οπτικοακουστικό θρίαμβο και παραλληλίζουν το έργο του Ρώσου ντοκιμαντερίστα Βίκτορ Κοζακόφσκι με το θρυλικό Koyaanisqatsi των Γκόντφρι Ρέτζιο και Φίλιπ Γκλας – ήταν συνδημιουργός της ταινίας ο Γκλας, δεν μπορείς να την εννοήσεις δίχως τη μουσική του. Σύμφωνα με τον κατάλογο του φεστιβάλ, το φιλμ «προσπαθεί να ενώσει παρόν και παρελθόν μέσα από μνημειώδη κατασκευαστικά θαύματα».
Oddity
Ταλέντο μεγάλο ο Ιρλανδός Nτέμιαν Μακάρθι, εδώ σκαρώνει άκρως αποτελεσματικές βινιέτες τρόμου, σε μια ταινία πλασμένη για να προβληθεί στο πλαίσιο του «After Hours», ενός αγαπημένου τμήματος του φεστιβάλ που μόνο όταν μας έλειψε, καταλάβαμε πόσο σημαντικό ήταν. Περισσότερα για την ταινία εδώ, προειδοποιούμε ότι η προβολή θα έχει τσιρίδες και ουρλιαχτά.
Ιt Doesn’t Get Any Better Than This
Υπάρχει λόγος σοβαρός για να παρακολουθήσετε την ταινία στο πλαίσιο του φεστιβάλ και αυτός δεν είναι μόνο επειδή αρκετοί κάνουν λόγο για μια πραγματικά αξιόλογη κατάθεση στο είδος του found footage τρόμου. Οι δημιουργοί της έχουν αποφασίσει ότι θα προβάλλεται αποκλειστικά σε κινηματογραφικές αίθουσες και μοιάζουν αποφασισμένοι να το κρατήσουν έτσι, άρα υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο αυτή να είναι η μοναδική σας ευκαιρία.
Withnail and I
Μέσα από τις ιλαροτραγικές περιπέτειες δύο πεινασμένων, αλκοολικών ηθοποιών που πηγαίνουν «κατά λάθος» διακοπές στη βρετανική εξοχή, ο Μπρους Ρόμπινσον μάς χαρίζει τον Ρίτσαρντ Ε. Γκραντ, πλάθει έναν επιφανή εκπρόσωπο βρετανικού χιούμορ, καταγράφει ένα τέλος εποχής, μας στέλνει σπίτι με ένα από τα μελαγχολικότερα φινάλε των ‘80s αλλά και με τη βεβαιότητα ότι το Withnail and I θα είναι εκεί για εμάς, όποτε το (ξανα)χρειαστούμε.
Mona Lisa
Κάποια δείγματα είχε δώσει ήδη, με τη Mona Lisa ο Νιλ Τζόρνταν εισήλθε στο κλαμπ των μεγάλων, επικρίνοντας στοργικά τη (straight) αρσενική ανάγκη μυθολόγησης της γυναικείας ομορφιάς – ή αλλιώς την ενδόμυχη πεποίθηση ότι η Μόνα Λίζα χαμογελάει για σένα. Στον ρόλο του αφελούς παρανόμου που λαχταράει να γίνει ιππότης και να «σώσει» μια δεσποσύνη σε κίνδυνο βρίσκουμε έναν σπαρακτικό Μπομπ Χόσκινς.
The Bad Sleep Well
Mε αφετηρία μια ιστορία εκδίκησης, ο Κουροσάβα χρησιδανείζεται την αισθητική του δυτικού νουάρ, ξετυλίγει μια δαιδαλώδη πλοκή και εξαπολύει τα πυρά του απέναντι στο δυτικό εταιρικό μοντέλο που εξαπλωνόταν στην Ιαπωνία της εποχής, φέρνοντας μαζί του τον ατομικισμό και την πλεονεξία. Από τις λιγότερο προβεβλημένες ταινίες μιας φιλμογραφίας που μπορεί να συγκριθεί με ελάχιστες εκεί έξω.
High and Low
Οι φίλοι των procedurals, των θρίλερ αστυνομικής (και μη) προδικασίας δηλαδή, θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν στη μεγάλη οθόνη μία από τις μεγαλύτερες δόξες του είδους. Ηθικά διλήμματα, έντονος ταξικός χαρακτήρας κι ένα αξέχαστο φινάλε που πολλοί μιμήθηκαν στο μέλλον. Αν πρέπει να δείτε μία ταινία από το αφιέρωμα στον σκηνοθέτη, ας είναι αυτή, έστω κι αν στα χαρτιά δεν έχει την επική στόφα των Επτά Σαμουράι ή τη χρωματική πανδαισία του Ραν και των Ονείρων.
Ikiru
Δεν γίνεται να προτείνουμε όλο τον Κουροσάβα για τις ανάγκες του παρόντος, ωστόσο δεν μπορούμε να αφήσουμε εκτός μία από τις κορυφαίες ουμανιστικές δημιουργίες όλων των εποχών. Πρόσφατα συγκινηθήκαμε παρακολουθώντας τον Μπιλ Νάι στον ρόλο αρτηριοσκληρωτικού γραφειοκράτη που επαναπροσδιορίζει τη ζωή του. E, το Living, στο οποίο αναφερόμαστε, βασίστηκε στο Ikiru, το οποίο, ειλικρινά, το βλέπεις και βγαίνεις από την αίθουσα άλλος άνθρωπος.
Μade in England - The Films of Powel and Pressburger
Ο Σκορσέζε μιλά για το σινεμά πάντα από το ύψος του βλέμματος, με στόχο να μεταδώσει την αγάπη και τη γνώση του και όχι για να επικυρώσει την αυθεντία του. Ακούγοντάς τον να αναλύει τις καλλιγραφίες των Πάουελ και Πρεσμπέργκερ, δεν καταλαβαίνεις μόνο περισσότερα για το σινεμά τους, καταλαβαίνεις περισσότερα για το σινεμά το ίδιο. Το ντοκιμαντέρ κάνει ανεκτίμητο double-bill με το I Know Where I’m Going του θρυλικού σκηνοθετικού διδύμου που ακολουθεί.
Ι Know Where I’m Going
Στο αρχιπέλαγος των Εβρίδων στα βόρεια της Σκωτίας, ανάμεσα σε ξαφνικές καταιγίδες και θύελλες, γεννιέται ένας αναπάντεχος έρωτας και το ίδιο το είδος της ρομαντικής κωμωδίας, φεύγοντας από την screwball εκδοχή που κυριαρχούσε ως τότε. Οι ήρωες παραδίδονται στη μοίρα, στις παραδόσεις και το φολκλόρ της περιοχής και το σινεμά γιορτάζει ως σήμερα ένα από τα καινοτόμα ρομάντζα του.
Οι 30ές Νύχτες Πρεμιέρας θα πραγματοποιηθούν μεταξύ 2 και 14 Οκτωβρίου στις κινηματογραφικές αίθουσες ΔΑΝΑΟΣ 1 & 2, CINOBO OPERA 1 & 2, ΑΣΤΟΡ, ΑΣΤΥ, ΓΑΛΛΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ, ΠΑΛΛΑΣ.
Η προπώληση των εισιτηρίων ξεκινά από την Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου για τους κατόχους καρτών διαρκείας και από την Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου για το γενικό κοινό.
Περισσότερες πληροφορίες και το πλήρες πρόγραμμα των προβολών στο aiff.gr.
