Ήταν πίσω, το μακρινό 2003, όταν κατέβηκα, περίπου για τελευταία φορά, τη φαρδιά επιβλητική μαρμάρινη σκάλα του κτηρίου, τη σοφίτα του οποίου νοίκιαζα, στην place des Quinconces, στο άντρο του ευρωπαϊκού διαφωτισμού και την πηγή της καλοζωίας, στο Μπορντώ. Κοντοστάθηκα -για πρώτη φορά με τέτοια συνειδητότητα- δίπλα στον κάδο των σκουπιδιών, που μύριζε σαπούνι φράουλα και άστραφτε από καθαριότητα και πολιτισμό.
Στο μυαλό μου στριφογύριζε η πρόταση που μου είχε κάνει, λίγες μέρες νωρίτερα, ο Πιερ:
-Ελενί (με τον τόνο στη λήγουσα είχα κάνει καριέρα στα πρώτα επίσημα εργασιακά μου χρόνια στο Centre Μultimedia Renaudel του Πανεπιστημίου Michel de Montaigne, διαχειριζόμενη -καίτοι νεοσσός- ευρωπαϊκά προγράμματα για εκπαίδευση και πολιτισμό),
-Ελενί, σε δυο χρόνια θα πάρω σύνταξη, θέλεις να αναλάβεις τη διεύθυνση του Κέντρου;
Δομικά πιο ασφαλείς και ιστορικά πιο αυτοεκτιμημένοι οι Γάλλοι δεν κώλωναν -ούτε και την τόσο πολιτισμικά μακρινή δεκαετία του 2000- να προτείνουν σε μια ξένη, που δεν είχε καν συμπληρώσει το τριακοστό έτος της ηλικίας της, να αναλάβει να διευθύνει ένα κέντρο που στον τίτλο του έφερε το βαρύ όνομα του τελευταίου ουμανιστή της Αναγέννησης, του Μισέλ ντε Μονταίν.
Το δίλημμα ήταν αποσταθεροποιητικά μεγάλο και δελεαστικό. Το μόνο σίγουρο ήταν ότι βρισκόμουν μπροστά σε μια τυπικά δυσανάλογα μεγάλη ευκαιρία, αν λάμβανε κανείς υπόψη του ότι ήμουν μια απλή απόφοιτος του ενός και μοναδικού επαρχιακού Λυκείου Τήνου, καθώς και μια κάτοχος δύο μεν, σχετικά ταπεινών δε, μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών, ομού μετά ενός bachelor γαλλικής φιλολογίας, που δεν είχε -παρά τις προθέσεις του τίτλου του- καταφέρει να με αναβαθμίσει σε κορίτσι από “σπίτι”, με γαλλικά και πιάνο…
Η πρόταση του Πιέρ αντηχούσε στα αυτιά μου μυρωδάτη και λαχταριστή, όσο τα φρεσκοξεφουρνισμένα κρουασάν του Ντανιέλ, που διατηρούσε τον λιπαρά φονικό φούρνο στη γωνία του κτηρίου. Ψάχνοντας, απεγνωσμένα, για ένα σημάδι, ένα δεκανίκι για την απόφασή μου, σήκωσα το βλέμμα στον ουρανό.
Για καλή μου τύχη, ΚΑΙ εκείνη την ημέρα ο καιρός ήταν μουντός και το φως άφαντο.
-Ελένη, αναρωτήθηκα, βάζοντας τον τόνο, αλλά και τα πράγματα (όπως, τελικά, μάλλον αποδείχθηκε) στη θέση τους,
- Ελένη, μπορείς να ζήσεις τόσο μακριά από το Φως;
Δυο μήνες αργότερα οι γονείς μου ήρθαν -για πρώτη και τελευταία φορά- στο Μπορντώ για να με βοηθήσουν να κλείσω -σε μερικές χαρτόκουτες- το σπιτικό που είχα στήσει τα προηγούμενα τρία χρόνια, αφήνοντας πίσω -χωρίς καμία δεύτερη σκέψη- μια «Πόλη Τέχνης και Ιστορίας», τη μοναδική πόλη της Γαλλίας, που φιλοξενεί 362 ιστορικά μνημεία, ελάχιστα λιγότερα από το ίδιο το Παρίσι.. και όλα αυτά για τα μάτια του …φυσικού φωτός.
Περασμένα 20 χρόνια μετά από το εν λόγω περιστατικό, άρχισα -ενσυνειδήτως πια- να προβληματίζομαι και να αποδίδω τα εύσημα που αναλογούν στο φυσικό στοιχείο που αποτέλεσε κυριολεκτική πυξίδα στη δική μου ζωή. Ψάχνοντας το δικό μου αστέρι του βορρά, για να βρω τον βηματισμό και τον προσανατολισμό μου, κατέληξα πως η ζωή και η καριέρα μου καθορίστηκαν από αυτή την τόσο απλή, απλοϊκή σχεδόν, αναζήτηση.
Τι ήταν αυτό, τελικά, που με έκανε να κουνήσω -ελαφρά τη καρδία- το μαντήλι σε μια καθόλα υποσχόμενη καριέρα, με τις ευρωπαϊκές της εκπροσωπήσεις και τα πανεπιστήμιά της και τα όλα της, αλλά και τη γλυκιά ζωή σε μια από τις πιο ξακουστές αστικές περιοχές της Ευρώπης, με επίκεντρο την απόλαυση και την καλοζωία, με κάδους που ευωδίαζαν σαπούνι και κατοίκους που ξεχείλιζαν από ευγένεια και παντελονάτη συνεννόηση;
-Το Φως.
-Αλήθεια τώρα;
Πρόσφατα διάβασα, σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Psychological Science, ότι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν μελέτησαν τις επιδράσεις της μεταβολής του καιρού, στη διάθεση και τις γνωστικές ικανότητες του ατόμου. Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι αξιολογήσεις, σχετικά με την διάθεση των συμμετεχόντων και την απόδοση της μνήμης τους, βελτιώθηκαν κατά 30% όταν ο καιρός ήταν καλύτερος, ειδικά τις ημέρες με περισσότερο φως του ήλιου.
Μία ακόμη επιστημονική μελέτη που έγινε από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα, ο Σία Κεντ και η ομάδα του, ανακάλυψαν ότι η επίδραση της ηλιοφάνειας στη νοητική λειτουργία είναι τεράστια. Οι ειδικοί ανέλυσαν τα στοιχεία της εθνικής τηλεφωνικής σφυγμομέτρησης για τα αίτια των γεωγραφικών και φυλετικών διαφορών σε ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό, η οποία διεξάγεται από τα εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ (ΝΙΗ), όπως επίσης και επίσημες δορυφορικές μετρήσεις της ΝΑSΑ ως προς την ένταση του ηλιακού φωτός σε διάφορες περιοχές της χώρας. Προς μεγάλη τους έκπληξη διαπίστωσαν ότι η νοητική διαύγεια ενός ατόμου κατά τις ηλιόλουστες ημέρες είναι σαφώς μεγαλύτερη συγκριτικά με τις μουντές ή συννεφιασμένες ημέρες, ανεξαρτήτως εποχής.
Το φως, έμαθα πολύ αργότερα, είναι το πιο ελαφρύ, ευμετάβλητο και ευπροσάρμοστο περιβαλλοντικό υλικό και γι’ αυτό και το πιο αποτελεσματικό στην αλλαγή της αντίληψής µας για τους χώρους και τις εμπειρίες που ζούμε. Προκαλεί συναισθήματα, με διάφορους τρόπους, και έχει μια βαθιά επίδραση στον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαμβανόμαστε και βιώνουμε το περιβάλλον μας.
Με τούτα και με ‘κείνα, με καθυστέρηση εικοσαετίας, αποφάσισα να αποδώσω -εκτός από τα εύσημα- και τιμές αρχηγού κράτους, στα σίγουρα του δικού μου προσωπικού κράτους, στο στοιχείο αυτό της Φύσης, που οδήγησε τα βήματά μου ως τα σήμερα.
Και κάπως έτσι, Phaos- φάος, τό, γεν. φάεος (φάους), δοτ. φάει· Επικ. ονομ. και αιτ. πληθ. φάεα (ᾱ χάριν μέτρου)· Αττ. συνηρ. φῶς, φωτὸς κ.λπ., σε Ομήρ. Οδ. II. φως, μεταφ. λέγεται για ευτυχία, χαρά, νίκη, σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης σε προσφωνήσεις ανθρώπων, γλυκερὸν φάος, αγαπητό φώς της ζωής μου, σε Ομήρ. Οδ.· ὦφίλτατον φῶς, σε Σοφ.-
phaos seekers, βάφτισα τους επίλεκτους socialdooers, τα μέλη της ομάδας της εταιρείας μας, αλλά και όλους τους “ιθαγενείς” των συγγενών τριγυρινών ανθρωποβιοτόπων μας, που έχουμε -άπαντες- ως άγραφη αποστολή να ψάχνουμε και να βρίσκουμε το φως στις λεπτομέρειες της εργασιακής -και όχι μόνο- καθημερινότητας, σαν γνήσιοι στρατιώτες του κινήματος της Λιακάδας.
Έτσι, λοιπόν, μπορεί στην Αθήνα τα σκουπίδια να μυρίζουν σκουπίδια και όχι σαπούνι φράουλα. Η καθημερινότητα μπορεί συχνά να είναι ασπρόμαυρη και όχι Μπορντώ. Όμως κάθε φορά που βρίσκομαι στο δικό μου ασφαλές μέρος, στη SOCIALDOO, καθόλου δεν αναρωτιέμαι «τι θα γινόταν αν…» είχα δεχτεί την πρόταση του Πιερ. Ακόμη και στις πιο μουντές ημέρες, ψάχνουμε το φως και το βρίσκουμε. Το μεταλαμπαδεύουμε ο ένας στον άλλο, κάποιος από όλους κάνει πάντα την αρχή. Έχουμε ένα δικό μας, μοναδικό οικοσύστημα, ευάερο και ευήλιο. Ο αττικός ήλιος βοηθάει, η φωτοσύνθεση κάνει θαύματα και η Ελλάδα, μέσα σε όλες τις άλλες γοητευτικές αντιφάσεις της, έχει και κάτι ακόμη, που το πέτυχα τις προάλλες περπατώντας σε μια στροφή του δρόμου: ήλιο με βροχή! Λες και το φως τρολάρει το σκοτάδι, με ταμπεραμέντο α λα γκρεκ!
Και αυτή η διατριβή στον ήλιο, είναι πιο πολύτιμη από όλα τα πτυχία και πιο απολαυστική από όλα κρουασάν του κόσμου!
