"Διεγερτικό.. μας υπενθυμίζει την πλούσια γλώσσα ενός θιάσου...που βρίσκεται ακόμη στην κορυφή του παιχνιδιού", έγραψε o Guardian για το The Notebook των Forced Entertainment. Οι Forced Entertainment είναι η πιο διάσημη εταιρεία βρετανικού avant-garde θεάτρου και δημιουργεί περφόρμανς που διευρύνουν τα όρια του θεάτρου από το 1983. Το The Notebook είναι η πρώτη τους παράσταση που βασίζεται σε νουβέλα, μία νουβέλα της Ágota Kristóf.
«Επιλέξαμε το βιβλίο για δύο λόγους», λέει ο Tim Etchells με τον οποίο μιλήσαμε μέσω Skype. Βρισκόταν στην Αγγλία μάλλον στο σαλόνι του σπιτιού του. Μου μίλησε με νωχελική διάθεση για το The Notebook που κάνει παγκόσμια περιοδεία και αυτές τις μέρες έρχεται στο Bios για τρεις μόνο παραστάσεις. «Αρχικά είναι μία αξιοσημείωτη ιστορία», λέει. «Το γράψιμο είναι πολύ ιδιαίτερο. Aπλό και ταυτόχρονα πολύ ζωντανό. Έτσι χρησιμοποιούμε και εμείς την γλώσσα στις παραστάσεις μας τα τελευταία χρόνια».
Ζούμε σε μία κοινωνία που επικρατεί η κουλτούρα της βίας. Όλα τα καλά πράγματα που γίνονται στις κοινωνίες, γίνονται κάτω από το πρίσμα της εκμετάλλευσης και του κέρδους. Η παράσταση είναι μία κριτική για την κοινωνία και τους ανθρώπους της.
Το The Notebook περιγράφει την ιστορία δύο δίδυμων αδελφών που κατά την διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου καταφεύγουν στην ουγγρική εξοχή και μένουν στην εξαθλιωμένη φάρμα της γιαγιάς τους για να γλιτώσουν από τον πόλεμο. «Η ιστορία δεν αναφέρεται στον ίδιο τον πόλεμο αλλά σε ιστορίες ανθρώπων που ζούνε εκείνη την εποχή και επηρεάζονται από αυτή. Οι καταστάσεις εκείνες δίνουν πρόσφορο έδαφος για να γεννηθεί βία. Και όχι μόνο σωματική αλλά και ψυχική», συνεχίζει ο Tim. «Έχει μεγάλη σχέση με την επικαιρότητα των ημερών. Οι Σύροι πρόσφυγες που μετακινούνται από έναν τόπο σε κάποιον άλλο, ξένο και όλο αυτό γίνεται με βίαιο τρόπο και αιτία είναι ένας πόλεμος. Ζούμε σε μία κοινωνία που επικρατεί η κουλτούρα της βίας. Όλα τα καλά πράγματα που γίνονται στις κοινωνίες, γίνονται κάτω από το πρίσμα της εκμετάλλευσης και του κέρδους. Η παράσταση είναι μία κριτική για την κοινωνία και τους ανθρώπους της. Όταν διαβάζεις το βιβλίο σου βγάζει μία πολύ παράξενη αίσθηση και αυτό το «παράξενο» θέλαμε να φέρουμε στη σκηνή.
–Οι Forced Entertainment κάνουν παραστάσεις τα τελευταία 30 χρόνια και παραμένουν σύγχρονοι και πρωτοπόροι. Πώς τα καταφέρνετε;
Είναι πολύ δύσκολο αλλά υπήρξαμε τυχεροί γιατί βρήκαμε γρήγορα το κοινό μας, υποστηρικτές και θέατρα για να παρουσιάσουμε την δουλειά μας. Ξεκινήσαμε στα μέσα μιας οικονομικής κρίσης το 1980 και σήμερα διανύουμε μία ακόμη. Δεν πέρασε και πολύς καιρός. Πολιτικά δεν είναι εύκολες εποχές για τις τέχνες και για τους καλλιτέχνες. Κάνουμε έναν αγώνα όλοι. Το πιο δύσκολο κομμάτι για εμάς ήταν να κρατήσουμε την ισορροπία μεταξύ των έξι ανθρώπων που αποτελούν την ομάδα και να το κάνουμε όλο αυτό ενδιαφέρον για το κοινό και για μας. Αυτό απαιτεί πάντα πολύ δουλειά. Αυτή η επιτυχία ποτέ δεν με έκανε να νιώσω πλήρης. Ήμουν πάντα πεινασμένος να δοκιμάσω νέες οπτικές και τρόπους για να δω τι παραπάνω μπορεί να γίνει. Υπάρχουν πράγματα για τα οποία είμαι περήφανος και χαρούμενος αλλά όπως πάντα έτσι και τώρα είμαι απασχολημένος με το τι θα κάνουμε μετά. Η επιθυμία μας να συνεχίζουμε να πειραματιζόμαστε να ρωτάμε και να μην βολευόμαστε να θέτουμε νέα ερωτήματα είναι πολύ σημαντικό για εμάς.
– Ο Guardian όπως και πολλά άλλα μέσα έχουν γράψει πολύ καλές κριτικές για την παράσταση, γενικά διαβάζετε κριτικές;
Κάποιες φόρες. Είναι λίγο παράξενο γιατί καμιά φορά μπορεί να τρυπώσει στο μυαλό σου και να σε απασχολήσει πολύ. Και δεν το θέλω αυτό για να είμαι ειλικρινής. Έχω τις δικές μου προσωπικές αμφιβολίες και δεν χρειάζομαι τις αμφιβολίες των άλλων.
–Το ίντερνετ πώς το βλέπετε;
Δεν ξέρω αν κάνει καλό ή κακό; Το αντιμετωπίζω ως κάτι δεδομένο. Όλοι μπορούν να πουν την άποψη τους και να την διασπείρουν και κατά κάποιο τρόπο αυτό είναι ενδιαφέρον. Πλέον δεν είναι μόνο οι εφημερίδες και τα κανάλια. Αυτό κάνει τον διάλογο τέχνης και μέσων πιο ζωντανό και πιο ενημερωμένο δίνει περισσότερες προοπτικές στην τέχνη και τους καλλιτέχνες. Σίγουρα διαβάζεις και πολύ χαζά πράγματα και κακά κομμάτια γνώμης και απλά πρέπει να το αποδεχθείς και αυτό. Δεν έχεις άλλη επιλογή.
–Τι ξεχωρίζετε αυτόν το καιρό στο avant-garde θέατρο;
Παρότι δεν παρακολουθώ πολλά γιατί είμαι πολύ απασχολημένος θα αναφέρω μια νέα καλλιτέχνη με βάση την Αγγλία η οποία έχει κάνει κάποιες ενδιαφέρουσες παραστάσεις. Τελευταία είδα το «Future Show» που είναι πολύ καλό. Υπάρχει και μια ομάδα στο Βερολίνο, οι «Private in Public» είναι Γάλλοι και παρουσιάζουν πολύ ενδιαφέρουσα και συναρπαστική δουλειά.
–Ποια είναι η τάση τώρα στο πρωτοποριακό θέατρο;
Περάσαμε από την φάση που τους καλλιτέχνες απασχόλησε πολύ η ιδέα του αληθινού ανθρώπου στη σκηνή. Πολιτικοί αναλυτές, καθημερινοί άνθρωποι, επιστήμονες είχαμε πολλά τέτοια για αρκετό καιρό. Τώρα είμαστε σε μια φάση που ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για την ιδέα της συμμετοχής του κοινού στην παράσταση. Ένα κοινό που θα πρέπει να κάνει πράγματα για να ενεργοποιήσει μια παράσταση και να συμμετέχει με διάφορους τρόπους σε αυτή. Το trend είναι η αποδομημένη παράσταση στην οποία οι θεατές έρχονται για να συμμετέχουν και όχι απλά για να παρακολουθήσουν.
–Γιατί θεωρείτε το avant-gard θέατρο σημαντικό;
Είναι ένας χώρος που ανοίγει άπειρες δυνατότητες για το τι είναι το θέατρο και περφόρμανς. Ερωτήματα για το πώς μπορεί να μας πει κάτι καινούριο και πως να μας συμπεριλάβει. Και αυτά είναι πάντα ανοιχτά. Είναι ένας χώρος στον οποίο μπορούν να συμβούν πραγματικά πάρα πολλά πράγματα και αυτό για εμένα είναι το συναρπαστικό και το πιο ενδιαφέρον. Ότι ανοίγει νέες δυνατότητες επικοινωνίας. Το σύγχρονο θέατρο δεν παίρνει τίποτα ως δεδομένο και αυτό δίνει στους καλλιτέχνες την δυνατότητα να δοκιμάζουν καινούργια πράγματα και να τα επικοινωνούν με έναν σύγχρονο και ζωντανό τρόπο.
–Γιατί επιλέξατε να παίξετε σε αυτήν την παράσταση; Το κάνετε σπάνια.
Γιατί απλά ο Robin ο οποίος συνήθως παίζει αυτό το ρόλο είχε κάποιες υποχρεώσεις για αυτό το κύκλο της περιοδείας και αποφάσισα να το κάνω εγώ. Είναι παράξενο να παίζω ξέρω το κομμάτι πολύ καλά γιατί το σκηνοθέτησα και ήμουν εκεί σε όλες τις πρόβες. Είναι μια πρόκληση, γιατί κάθε φορά που παίζω καταλαβαίνω ότι δεν την ξέρω τόσο καλά όσο νόμιζα. Αυτό είναι απολαυστικό μου αρέσει.
Forced Entertainment, The Notebook, BIOS.TESLA Main Πέμπτη 28 - Σάββατο 30 Ιανουαρίου, 20:30.
σχόλια