Ας μη μας λείψει η ποίηση: 3 ποιητικές συλλογές που αξίζουν

Ας μη μας λείψει η ποίηση: 3 ποιητικές συλλογές που αξίζουν Facebook Twitter
0

Με λυμένα σανδάλια ο ουρανός. Αν μη τι άλλο, ακόμα και σε αλλόκοτους και ζοφερούς καιρούς, η ποίηση επελαύνει. Οι ποιητές μάς προσφέρουν λυτρωτικές ανάσες, μας υπενθυμίζουν ότι υπάρχει πάντα μια άλλη, πλούσια και γόνιμη περιοχή της γλώσσας που μετατρέπει τις αναμνήσεις σε γεγονότα, και τα γεγονότα σε αναμνήσεις, που επιμηκύνει τα δευτερόλεπτα, που νοηματοδοτεί την ύπαρξη. Λαμπροί και ακάματοι, οι ποιητές μας ξέρουν ότι ποντάρουν στην πύκνωση του λόγου, στη «διάσταση της υπερβολής που λαμπρύνει την ύπαρξη», όπως επέμενε ο Νίκος Καρούζος στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Δύο ποιήτριες και ένας ποιητής, με πρόσφατα βιβλία τους, μας καλούν να στοχαστούμε ποικίλες όψεις της πραγματικότητας που ενίοτε τις αφήνουμε να περνάνε απαρατήρητες και, μαζί, να περιπλανηθούμε σε μύχια τοπία και να διασχίσουμε το αόρατο, όπως με ακαριαία δύναμη προτείνει, και προτάσσει, η Ζέφη Δαράκη (Αθήνα, 1939), να ανοίξουμε το πορτάκι του στήθους και να ανακαλύψουμε κρυμμένα γράμματα αγάπης, όπως θέλει η Έλσα Κορνέτη (Μόναχο, 1969), και να κάνουμε μακροβούτια στο μέλλον, όπως ο νησιώτης Ντίνος Σιώτης (Τήνος, 1944). Ναι, η ποίηση, στοχαζόμενη το παρελθόν, εξομολογείται το αναπόδεικτο και επιχειρεί εφορμήσεις στο μέλλον. Γράφει η Ζέφη Δαράκη στη συλλογή της Ο ύπνος είναι ρόδο (εκδ. Νεφέλη):

Ισορροπώ
στο άυπνο της οδύνης
Στα πόδια μου σέρνεται
με λυμένα σανδάλια ο ουρανός
διασχίζω το αόρατο
το παιδί που είναι
δαίμονας απόκρημνος
Αλλά τα κύματα του μεταθανάτιου χρόνου
με ξεσηκώνουν
να εξομολογηθώ το αναπόδεικτο

Πώς αφανίστηκα έτσι, στις ψηλαφήσεις
μιας κατακρημνισμένης φαντασίας
Βήματα φόβιζαν τις σκάλες
Σκάλες μου κλείνανε τα φώτα. Αιώνια απουσία
Γίγαντες σκιές στον τοίχο
σαν το βουβό παιχνίδι δύο χεριών

Πάντα κάτι μένει αναπόδεικτο...
Αφού αυτός ο περαστικός δεν ξέρει
τι θέλει να πει
ή ξ ε ρ ε μόνο τι ήθελε να πει.

2.

Γυάλινος παράφορος ιππότης. Η Έλσα Κορνέτη, ισορροπώντας δεξιοτεχνικά ανάμεσα στο πυκνό φιλοσοφικό δοκίμιο και στην έγερση της ποιητικής φαντασίας, συνθέτει πεζοτράγουδα που μας θυμίζουν την ύπαρξη του ζωγράφου Ρενέ Μαγκρίτ και του ποιητή Τζον Kιτς, της ποιήτριας Μαρίνας Τσβετάγιεβα που «αναρριχάται στον ουρανό με μια μπούκλα αγγέλου βρόχο στον λαιμό της», της φοβερής και τρομερής εικαστικού Μαρίνας Αμπράμοβιτς, του leader του υπερρεαλισμού Ανδρέα Μπρετόν, της Louise Bourgeois που τόσο τίμησε την τέχνη και τον άνθρωπο, και του λατρεμένου ήρωα όσων επιμένουν να συγκατοικούν με το όνειρο, του Δον Κιχώτη. Γράφει η Έλσα Κορνέτη στη νέα της ποιητική σύνθεση Αγγελόπτερα (εκδ. Μελάνι):

Το αποφάσισε
Σήμερα θα γίνει ελαφρύς
Θα βγάλει το σιδερένιο κοστούμι και τη χαλύβδινη γραβάτα
Θα πετάξει το γραφείο στο κενό από το παράθυρο του ορόφου
Θα φορέσει μόνο καθαρό και φίνο κρύσταλλο Βοημίας

Το αποφάσισε
Από σήμερα θα γίνει
Ένας γυάλινος παράφορος ιππότης
Από σήμερα θα γίνει ένας αλλοπαρμένος φούρναρης ιππότης
Κάθε χάραμα θα ζυμώνει τον κόσμο που επιθυμεί με άνθη λωτού κι Έπειτα θα γεμίζει τον ουρανό με αφράτα πολύχρωμα μπαλόνια Καρβέλια για να ταΐζει πλάνητες αγαθούς και ονειροπόλους.

3.

Η λεπίδα του χρόνου. Ο Ντίνος Σιώτης, ένας «οργανικός ποιητής της δράσης», όπως ο ίδιος θέλει εύστοχα να προσδιορίζεται, επιμένει ότι «μέσω της ποίησης ερμηνεύονται τα πάντα στη ζωή». Αντλώντας πολύχρωμη και πολυδιάστατη έμπνευση τόσο από την pop art όσο και από τους λαχανιασμένους θούριους των ποιητών της beat generation, ισορροπεί ανάμεσα σε μια στραφταλιστή ευφυΐα και σε μια διαρκή διερώτηση για το νόημα της ύπαρξης. Την ποιητική του συλλογή Μάρθα, Μάρθα (εκδ. Γαβριηλίδης) κοσμούν εξπρεσιονιστικά σχέδια του δασκάλου μας σε πολλές αναζητήσεις και εκλεκτού ζωγράφου Γιάννη Ψυχοπαίδη. Η πολλαπλή Μάρθα του Σιώτη είναι ένα πολυπρισματικό ανάγλυφο, μια διαθλαστική εγκατάσταση που δείχνει τις πολλές όψεις της σημερινής γυναίκας. Γράφει ο Ντίνος Σιώτης:

Ακόμα και τώρα μετά από τόσους
χωρισμούς η Μάρθα συμπεριφέρεται
εντελώς φυσιολογικά σκέφτεται να

εγκαταλείψει τη συζυγική εστία και
να φωλιάσει στο δικό μου σπίτι να το
κάνουμε κοινόβιο να το
επιπλώσουμε απ' το ΙΚΕΑ να γίνουμε
το αντίθετο των σνομπ να γίνουμε λίγο
βετζιτέριαν όπως λέμε στην Καλιφόρνια

να επαναπροωθήσουμε την αγάπη μας
και να την αναστήσουμε σε τόπους όπου
αντέχουν τα πουλιά του έρωτα σε έναν

Αμαζόνιο αλληλοκατανόησης όχι με
παλιομοδίτικο ρυθμό αλλά με μεταφορά
συντελεστού ισορροπίας και αρμονίας.
Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μέριλιν Γιάλομ: «H ιστορία της συζύγου»

Το Πίσω Ράφι / H ιστορία της συζύγου από την αρχαιότητα έως τον 20ό αιώνα

Η φεμινίστρια συγγραφέας και ιστορικός Μέριλιν Γιάλομ εξερευνά τη διαδρομή της συζυγικής ταυτότητας, αποκαλύπτοντας πώς η έννοια του γάμου μεταλλάχθηκε από θρησκευτικό καθήκον σε πεδίο συναισθηματικής ελευθερίας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο γενναιόδωρα οργισμένος Τζορτζ Όργουελ

Βιβλίο / Ο γενναιόδωρα οργισμένος Τζορτζ Όργουελ

Η έκδοση με τα κριτικά κείμενα του Τζορτζ Όργουελ για τη λογοτεχνία και την πολιτική με τον τίτλο «Ό,τι μου κάνει κέφι» μας φέρνει ενώπιον ενός τρομερά οξυδερκούς και ενίοτε γενναιόδωρα οργισμένου στοχαστή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το βιβλιοπωλείο Κάουφμαν και η ανεκτίμητη προσφορά του στην πνευματική ζωή της Αθήνας

Βιβλίο / Το βιβλιοπωλείο Κάουφμαν και η ανεκτίμητη προσφορά του στην πνευματική ζωή της Αθήνας

Μέσα από αφηγήσεις, φωτογραφίες και ντοκουμέντα μιας νέας έκδοσης ζωντανεύει το βιβλιοπωλείο που συνδέθηκε με τις μνήμες χιλιάδων Αθηναίων και έπαιξε ρόλο στην πολιτιστική διαμόρφωση και καλλιέργεια πολλών γενεών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Κάποια στιγμή έμαθα να βάζω στον λόγο μου ένα "ίσως", ένα "ενδεχομένως"»

Οι Αθηναίοι / «Κάποια στιγμή έμαθα να βάζω στον λόγο μου ένα "ίσως", ένα "ενδεχομένως"»

Στην Α’ Δημοτικού τη μάγεψε η φράση «Η Ντόρα έφερε μπαμπακιές». Διαμορφώθηκε με Προυστ, Βιρτζίνια Γουλφ, Γιώργο Ιωάννου και Κοσμά Πολίτη. Ως συγγραφέα την κινεί η περιέργεια για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η Αγγέλα Καστρινάκη είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπρους Τσάτουιν: Ένας αεικίνητος ταξιδιώτης

Πέθανε Σαν Σήμερα / Μπρους Τσάτουιν: Ένας αεικίνητος ταξιδιώτης

Ο αιώνιος ταξιδευτής, μυθιστοριογράφος και ταξιδιωτικός συγγραφέας περιπλανήθηκε στα πιο άβατα σημεία του κόσμου αναζητώντας το DNA των νομάδων και έζησε μια μυθιστορηματική ζωή που υπερβαίνει αυτήν που κατέγραψε στα βιβλία του.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
10 σημαντικά βιβλία που θα κυκλοφορήσουν το πρώτο τρίμηνο του 2025

Βιβλίο / Δέκα σημαντικά βιβλία που θα κυκλοφορήσουν το πρώτο τρίμηνο του 2025

Το πιο πρόσφατο Booker, επανεκδόσεις μυθιστορημάτων με θέμα τον Εμφύλιο, το τελευταίο βιβλίο του Μάριο Βάργκας Λιόσα, η νέα Αμάντα Μιχαλοπούλου και μια συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Αργύρη Χιόνη είναι μερικές μόνο από τις πολυαναμενόμενες προσεχέις εκδόσεις.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Ο Διονύσης Σαββόπουλος: σύζυγος, πατέρας, τραγουδοποιός

Βιβλίο / Ο Διονύσης Σαββόπουλος: σύζυγος, πατέρας, τραγουδοποιός

Στην πιο de profundis στιγμή της ζωής του ο συνθέτης γράφει το αυτοβιογραφικό «Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα», αποκαλύπτοντας σαν σε προσευχή τις πιο προσωπικές, τρωτές στιγμές του, ζητώντας συγγνώμη από τους οικείους του και ομολογώντας ότι η έμπνευση συμπορεύεται με τη θνητότητα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαριάννα Κορομηλά «Η Μαρία των Μογγόλων»

Το Πίσω Ράφι / Για όλες τις Μαρίες που «δωρίστηκαν» σε βαρβάρους και άξεστους

Ψάχνοντας και γράφοντας για τη Μαρία των Μογγόλων, η Μαριάννα Κορομηλά ήρθε αντιμέτωπη με όλες εκείνες τις παραγνωρισμένες γυναικείες μορφές της Ιστορίας. Το αποτέλεσμα ήταν ένα ανένταχτο και φεμινιστικό βιβλίο που συζητήθηκε έντονα μόλις κυκλοφόρησε.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«O Γιάννης Χρήστου δεν είναι ο "αναρχικός" που νόμιζαν κάποιοι κάποτε»

Βιβλίο / «O Γιάννης Χρήστου δεν είναι ο "αναρχικός" που νόμιζαν κάποιοι κάποτε»

Ο ιδιοφυής μουσικός έφυγε αναπάντεχα στα 44 του, αφήνοντας πίσω του ανεκπλήρωτα σχέδια. Ο Αλέξανδρος Αδαμόπουλος, ο οποίος ουσιαστικά δεν τον γνώρισε ποτέ, αλλά η ζωή τα έφερε έτσι ώστε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διάσωση του έργου του, υπογράφει σήμερα το πιο ενημερωμένο βιβλίο για εκείνον.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γράφει έργα του φανταστικού για τους ακραία ρεαλιστικούς καιρούς μας

Portraits 2025 / Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γράφει έργα του φανταστικού για τους ακραία ρεαλιστικούς καιρούς μας

Η ολοκλήρωση της περίφημης «Τριλογίας του Δράκου της Πρέσπας» αποδεικνύει ότι πρόκειται για μια από τις πιο απρόβλεπτες, ουσιαστικές και συνεπείς συγγραφείς μας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
CHECK GIA 3/1 εκδόσεις δωμα

Portraits 2025 / Εκδόσεις Δώμα: «Θέλαμε να δούμε αν το κοινό μας θα ανταποκριθεί σε πιο βαριά πράγματα ή αν θα μας γυρίσει την πλάτη»

Μετά από εφτά χρόνια λειτουργίας και εξήντα προσεκτικά επιλεγμένους τίτλους, η Μαριλένα Καραμολέγκου και ο Θάνος Σαμαρτζής εξακολουθούν να πειραματίζονται, σαν να προτείνουν βιβλία σε φίλους.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Claude Pujade-Renaud

Το Πίσω Ράφι / «Οι γυναίκες του λαθροθήρα»: Μια εντελώς διαφορετική οπτική σε ένα θρυλικό ερωτικό τρίγωνο

Η Claude Pujade-Renaud ανατέμνει την ιστορία της σχέσης του Τεντ Χιουζ με τη Σίλβια Πλαθ και την Άσια Ουέβιλ δημιουργώντας ένα ερεθιστικό ψηφιδωτό από δεκάδες διαφορετικές αφηγήσεις.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Τζον Ρ. Ρ. Τόλκιν: Ο άρχοντας του δευτερεύοντος κόσμου

Βιβλίο / Τζον Ρ. Ρ. Τόλκιν: Ο άρχοντας του δευτερεύοντος κόσμου

Κι αν η Μέση Γη εξυψώθηκε στη φαντασμαγορία που όλοι γνωρίζουμε μέσα απ’ τις ταινίες του Πίτερ Τζάκσον, δεν ξεχνάμε ποτέ εκείνη τη στιγμή της πρώτης βραδινής ανάγνωσης, των απρόσμενων αράδων που σχημάτισαν αμέσως ένα σύμπαν αυτονόητο.
ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ