To «It comes at night», που στα ελληνικά κυκλοφορεί με τον τίτλο «Έρχεται τη νύχτα», είναι μια μικρή, ανεξάρτητη ταινία που έγραψε και σκηνοθέτησε ο 28χρονος Trey Edward Shults. Η υπόθεση αφορά μια αδιευκρίνιστη ασθένεια που μαστίζει την ανθρωπότητα. Στο επίκεντρό της βρίσκεται μια οικογένεια που, για να γλιτώσει από τον λοιμό, κλείνεται μέσα σε ένα σπίτι στο δάσος, ώσπου μια άλλη οικογένεια διαταράσσει την απομόνωσή της, ζητώντας της καταφύγιο.
Είναι η δεύτερη ταινία του Shults μετά το «Krisha», το εντυπωσιακό ντεμπούτο του πριν από δύο χρόνια. Και οι δύο αφορούν οικογένειες των οποίων η ισορροπία απειλείται: στο «Krisha» από την επιστροφή μιας αλκοολικής μητέρας που προσπαθεί να συμφιλιωθεί με τον αποξενωμένο γιο της, τον οποίο μεγαλώνει η αδερφή της, και στη «Νύχτα» από μια ασθένεια που μετατρέπει τους ανθρώπους σε τέρατα. Και αν η πρώτη ταινία είναι ξεκάθαρα ένα κοινωνικό δράμα, η δεύτερη, εκ πρώτης όψεως, μοιάζει με μια κλασική ταινία τρόμου − έλα όμως που τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.
Με το «Έρχεται τη νύχτα» ο νεαρός Τεξανός δημιουργός, άθελά του, κατέληξε να κάνει μία από τις πιο αμφιλεγόμενες ταινίες του καλοκαιριού, που δίχασε κοινό και κριτικούς. Οι κριτικοί την αγάπησαν, οι Αμερικανοί θεατές όμως είχαν αντίθετη άποψη και την «έθαψαν».
«Έχω συμπεριλάβει πολλούς από τους φόβους μου σε αυτή την ταινία και αν ο φόβος έχει να κάνει με τον τρόμο, τότε είναι μια ταινία τρόμου, αλλά όχι με τη συνηθισμένη έννοια. Ξέρω ότι το τίτλος παραπέμπει σε ταινία με τέρατα, αλλά αφορά τη θεματική της περισσότερο και δεν είναι κυριολεκτικός.»
Όμως το ίδιο συνέβη πρόσφατα και με μια άλλη πολυσυζητημένη ταινία, το «Witch». Παρά τη μετέπειτα γενική αποδοχή, στις πρώτες προβολές του το φιλμ αντιμετωπίστηκε με επιφυλακτικότητα από το κοινό. Η ιστορία μιας οικογένειας του 17ου αιώνα στα δάση της Νεας Αγγλίας, που τρομοκρατείται από την παρουσία μιας μάγισσας κι ενός μαύρου τράγου, αν και τίγκα στο σατανιστικό υπονοούμενο, δεν σε τρομάζει τόσο πολύ, περισσότερο σε ενοχλεί.
Στην περίπτωση του Shults, η ταινία μπέρδεψε. Αν και δεν πλασαρίστηκε με λάθος τρόπο, ο τίτλος της και το τρέιλερ σε προετοίμαζαν για μια ακόμα ταινία με ζόμπι. Όσοι περίμεναν όμως περίμεναν κάτι τέτοιο απογοητεύτηκαν. Αυτή η σύγχυση του κοινού, ωστόσο, έφερε στην επιφάνεια ένα φαινόμενο που παρατηρείται πολύ έντονα στον κινηματογράφο του φανταστικού τελευταία, δηλαδή μια σειρά από fusion ταινίες που πειραματίζονται με τη συγκεκριμένη φόρμα και μολονότι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν τρόμου, βρίσκονται κάπου ανάμεσα. Εμφανίζονται περισσότερο ως φιλμ του δημιουργού (auteur) που άνετα τα βάζεις στην κατηγορία του τρόμου επειδή πραγματεύονται θεματικές του συγκεκριμένου είδους, όπως το «Personal Shopper», όπου μια κοπέλα πιστεύει ότι στοιχειώνεται από το φάντασμα του δίδυμου αδερφού της, ή το «Neon Demon», που έχει να κάνει με μοντέλα-βρικόλακες ή σατανιστές στο Λος Άντζελες, το «Bad Batch», μια ιστορία αγάπης με κανίβαλους, ή το «A ghost story», όπου βλέπουμε τον κόσμο από την πλευρά του φαντάσματος που υποδύεται ο Κέισι Άφλεκ, φορώντας στην κυριολεξία ένα σεντόνι. Τα παραδείγματα ολοένα αυξάνονται.
Δεν έχουν ανακαλύψει τον τροχό, βέβαια, όλοι αυτοί οι δημιουργοί. Παρόμοιες ταινίες που επαναπροσδιόριζαν το σινεμά του τρόμου γινόντουσαν πάντοτε, αν θυμηθεί κανείς την τριλογία του Πολάνσκι («Αποστροφή», «Ο Ένοικος», «Το μωρό της Ρόζμαρι») ή το «Don't look now»του Nίκολας Ρεγκ. Τις αναφέρει και ως βασικές του επιρροές ο Shults. Σε αυτές τις ταινίες ο τρόμος είναι τελείως υπαρξιακός –ξεχάστε το gore−, είναι πιο προσωπικές δουλειές, με ιδιαίτερη σκηνοθετική ματιά και, το κυριότερο, ανεξάρτητες παραγωγές στην πλειονότητά τους. Δεν έχουν να κάνουν καθόλου με τα μεγάλα slasher φιλμ που φιγουράρουν στα multiplex. Βάσει αυτής της παρατήρησης ο αρθρογράφος της «Guardian» Steve Rose τις βάφτισε «post-horror».
«Οι ταινίες τρόμου είναι το πιο εμπορικό είδος στη βιομηχανία του κινηματογράφου και τελευταία γνωρίζει τεράστια άνθηση. Φέτος, ήταν η καλύτερη χρονιά για τέτοιου είδους φιλμ, όπως το "Get Out" (που έβγαλε 252 εκατομμύρια δολάρια διεθνώς, ενώ η δημιουργία του στοίχισε μόνο 4,5) και το "Split" του M. Nάιτ Σιάμαλαν (έκανε 277 εκατομμύρια δολάρια και έγινε μόνο με 9)», γράφει. «Έτσι δημιουργήθηκε μια αγορά για ταινίες τέτοιου είδους, με χαμηλό προϋπολογισμό και μαζική απήχηση. Πρόκειται για παραλλαγές ήδη εδραιωμένων θεματικών, όπως τα στοιχειωμένα σπίτια, οι δαιμονισμένοι, τα ζόμπι και οι ψυχοπαθείς δολοφόνοι. Όμως αυτή είναι η αγορά κόντρα στην οποία πηγαίνει το post-horror».
Τι το ήθελε όμως κι αυτός να μιλήσει για νέο ρεύμα; Έπεσαν να τον φάνε που χρησιμοποίησε αυτό τον όρο και τον κατηγόρησαν ότι, γενικά, λέει βλακείες. Πρώτοι και καλύτεροι οι παραγωγοί της ταινίας και το στούντιο που χρηματοδότησε το «A ghost story». To στούντιο Α24, μετά το άρθρο στην «Guardian», έβγαλε στο Τwitter την εξής ανακοίνωση: «Το "Ghost Story" δεν είναι μια ταινία τρόμου ούτε post-horror. Είναι μια ιστορία αγάπης που μιλάει για τον χρόνο και για το μέγεθος της ύπαρξής μας».
Το A24 κρύβεται πίσω και από το «Έρχεται τη νύχτα», αλλά ο Shults δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται για τους χαρακτηρισμούς που αποδίδουν στην ταινία του: «Δεν ήθελα να κάνω μια ταινία τρόμου ακριβώς. Ξεκίνησα να κάνω κάτι προσωπικό κι έτσι μου βγήκε. Έχω συμπεριλάβει πολλούς από τους φόβους μου σε αυτή την ταινία και αν ο φόβος έχει να κάνει με τον τρόμο, τότε είναι μια ταινία τρόμου, αλλά όχι με τη συνηθισμένη έννοια. Ξέρω ότι το τίτλος παραπέμπει σε ταινία με τέρατα, αλλά αφορά τη θεματική της περισσότερο και δεν είναι κυριολεκτικός» λέει.
Ο Shults, με το «Έρχεται τη νύχτα», μιλάει για τα προσωπικά του άγχη αλλά και για την ταραχώδη σχέση που είχε με τον πατέρα του, που ήταν χρόνια εθισμένος σε ουσίες και πέθανε λίγο πριν ο 28χρονος γράψει το σενάριο της ταινίας του. Ενώ πέθαινε, ζήτησε από τον γιο του να τον συγχωρέσει. «Ο θάνατος είναι το άγνωστο. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει και αυτό πάντοτε είναι το πιο τρομακτικό συναίσθημα απ' όλα. Το ίδιο συμβαίνει και με τις τύψεις όμως, με τον τρόπο που ζεις, τις αποφάσεις που παίρνεις. Είναι κάτι που με τρομάζει συνεχώς». Παράτησε τις σπουδές του στον τομέα των επιχειρήσεων όταν ο Τέρενς Μάλικ τον προσέλαβε να δουλέψει στην ταινία του «Tree of Life». Αυτή του η απόφαση τον έφερε σε ρήξη με τους γονείς του. «Δεν ξέρω αν το γνωρίζει, αλλά μου άλλαξε τη ζωή. Με επηρέασε ως προς το πόσο ανορθόδοξος μπορείς να γίνεις, σκεπτόμενος διαφορετικά και ανακαλύπτοντας τον σωστό για σένα τρόπο να κάνεις μια ταινία».
Το «Έρχεται τη νύχτα» βγαίνει αυτή την εβδομάδα στους κινηματογράφους.
σχόλια