[Από την Αργυρώ Μποζώνη]
“Οι άνθρωποι μπορεί να μη θυμούνται τι έκανες ή τι τους είπες, αλλά πάντα θα θυμούνται πώς τους έκανες να αισθανθούν”.
Ίσως αυτή είναι η πιο γνωστή φράση της Μάργκεριτ Αν Τζόνσον, της αφροαμερικανής ποιήτριας και πεζογράφου Μάγια Ανγκέλου, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 86 ετών. Η Ανγκέλου υιοθέτησε το επώνυμό της το 1951 μετά τον γάμο της με τον με τον 'Ελληνα Anastasios (Tosh) Angelos, πρώην ναυτικό με καλλιτεχνικές ανησυχίες. Έκαναν μαζί εμφανίσεις ως το χορευτικό ντουέτο "Al and Rita". Χώρισαν το 1954 και η Ανγκέλου συνέχισε τις εμφανίσεις της στα κλαμπ τραγουδώντας και χορεύοντας μουσική Calypso.
Αυτή ήταν μια παρένθεση της πλούσιας δραστηριότητας που ανέπτυξε εν ζωή. Η Μάγια Ανγκέλου είναι μια από τις σημαντικότερες μεγαλύτερες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το πιο γνωστό έργο της είναι η επτάτομη αυτοβιογραφία της και ειδικά το πρώτο μέρος του «Ξέρω γιατί Κελαηδάει το Πουλί στο Κλουβί».
"On the Pulse of Morning". Το ποίημα που απαγγέλει η Μάγια Ανγκέλου στην τελετή ορκωμοσίας του Προέδρου Κλίντον, το 1993.
Η Ανγκέλου γεννήθηκε στις 4 Απριλίου του 1928 στο Σεντ Λούις του Μιζούρι και μεγάλωσε στη γενέτειρά της και το Στάμπς του Άρκανσο σε μια εποχή μεγάλων φυλετικών διακρίσεων.
Σε ηλικία μόλις επτά ετών βιάστηκε από τον σύντροφο της μητέρας της και αυτή ήταν η αρχή μιας παιδικής ηλικίας που σημαδεύτηκε από τραυματικές εμπειρίες. Η υπόθεση του βιασμού της έφτασε στα δικαστήρια και ο βιαστής της ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από το οργισμένο πλήθος. Η Μάγια Ανγκέλου έχασε για έξι χρόνια τη φωνή της και έπαψε να μιλά.
Η δυνατή λογοτεχνική φωνή της στη συνέχεια την κατατάσσουν στην πρώτη σειρά των γυναικών συγγραφέων που αγωνίστηκαν κατά των φυλετικών διακρίσεων. Πρόκειται για μια από τις πιο σπουδαίες πολιτικές ακτιβίστριες, φίλη και συνοδοιπόρος στους αγώνες των μαύρων με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Συνολικά έχει γράψει περισσότερα από 30 βιβλία – μεταξύ αυτών δοκίμια, ποιήματα, αλλά και μια σειρά από θεατρικά έργα, σενάρια και τηλεοπτικές σειρές σε διάστημα περισσότερων από 50 ετών. Το 2000 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών του αμερικανικού National Endowment for the Arts και τo 2011 ο πρόεδρος Ομπάμα της απένειμε το Presidential Medal of Freedom. Γνωστότερα βιβλία της, αυτοβιογραφικού χαρακτήρα, είναι: "I Know Why the Caged Bird Sings", 1969 , "Gather Together in My Name", 1974, "Singin' and Swingin' and Gettin' Merry Like Christmas", 1976, "The Heart of a Woman", 1981, "All God's Children Need Traveling Shoes", 1986 και "A Song Flung Up to Heaven", 2002. Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει τα «Τα δυνατά πουλιά της επαγγελίας και Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί από τις Εκδόσεις Πατάκη.
Παρόλο που είχε ένα γιό αφιερώνει αυτό το βιβλίο στην κόρη που δεν έχει.
Μερικά από τα πιο δημοφιλή της αποφθέγματα είναι:
H προκατάληψη είναι ένα βαρύ φορτίο που θολώνει το παρελθόν, απειλεί το μέλλον και κάνει το παρόν απρόσιτο.
Η ζωή είναι πόρνη. Πρέπει να βγεις έξω και να τους αλλάξεις τα φώτα.
Αν δεν σου αρέσει κάτι, άλλαξέ το. Αν δεν μπορείς να το αλλάξεις, άλλαξε τον τρόπο που το αντιμετωπίζεις. Μην παραπονιέσαι.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αγωνία από το να έχεις μέσα σου μια ιστορία ανείπωτη.
H Μάγια Ανγκέλου στην Όπρα
εξόριστοι της απόλαυσης
ζούμε μαζεμένοι σε καβούκια μοναξιάς
μέχρι ν’αφήσει η αγάπη τον ιερό ναό της
και να εμφανιστεί μπροστά μας
να μας λυτρώσει, να μας βγάλει στη ζωή.
Η αγάπη φτάνει
και πίσω της ακολουθεί η έκσταση
παλιές αναμνήσεις ευχαρίστησης
αρχαίες ιστορίες πόνου.
Όμως, αν είμαστε τολμηροί,
η αγάπη σπάει τα δεσμά του φόβου
απ’τις ψυχές μας.
Αποκοβόμαστε απ’την αιδώ μας
Κάτω απ’τη λάμψη του φωτός της αγάπης
τολμούμε να φανούμε γενναίοι
Και ξαφνικά βλέπουμε
ότι η αγάπη κοστίζει όσο όλο μας το είναι
και όλο μας το μέλλον.
Όμως μονάχα η αγάπη
μας απελευθερώνει.
σχόλια