Τips: Η Οξυά είναι νησίδα του Ιόνιου Πελάγους δυτικά του νομού Αιτωλοακαρνανίας και ανατολικά της Ιθάκης. Ανήκει στο σύμπλεγμα των Εχινάδων νήσων και αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Εχινάδων μετά τον Πεταλά. Έχει έκταση 4,223 τ. χλμ. και είναι ακατοίκητη. Διοικητικά ανήκει στον δήμο Ιθάκης.Το νησί είναι ιδιόκτητο και έχει εκμισθωθεί στη βασιλική οικογένεια του Κατάρ.
Πριν από σχεδόν ένα χρόνο η ανακοίνωση της είδησης πως το μικρό αυτό νησάκι πουλήθηκε είχε όλα τα προσόντα για να γίνει είδηση πρώτου μεγέθους. Η Οξυά πέρασε στα χέρια του εμίρη του Κατάρ έναντι 5,6 εκατ. ευρώ, φιλοδοξεί να γίνει ο επόμενος παγκόσμιος τουριστικός προορισμός, ένα σημείο αναφοράς στον διεθνή πολιτιστικό χάρτη και μια από τις μεγαλύτερες επενδύσεις που έχουν ποτέ γίνει στην Ελλάδα.
Το επενδυτικό σχέδιο του εμίρη του Κατάρ το οποίο εκπονήθηκε από το διεθνούς φήμης αρχιτεκτονικό γραφείο aa Associates/Στέλιος Αγιοστρατίτης & Συνεργάτες Αρχιτέκτονες Μηχανικοί Ε.Π.Ε. είναι μια από τις πλέον συζητημένες επιχειρηματικές κινήσεις που γίνονται στη χώρα μας.
Συναντήσαμε τον κ. Ανδρέα Αγιοστρατίτη, γιο του ιδρυτή του γραφείου Στέλιου Αγιοστρατίτη ο οποίος μας ξενάγησε στο μέλλον του Οxia Art Island και μας παρουσίασε το το πλάνο ανάπτυξης και αξιοποίησης της Οξυάς, την τελική μακέτα που σε λίγο θα παρουσιαστεί στον Εμίρη και το όραμα της εταιρείας για το μεγαλόπνοο σχέδιο.
H σύλληψη του concept της Oξυάς.
Γενικά, στην Ελλάδα, επειδή ο τουρισμός μας θεωρείται και η βαριά μας βιομηχανία υπάρχουν πολλά και καλά θέρετρα. Συνεπώς θέλαμε κάτι το οποίο θα δούλευε σε δυο οδούς: Το πρώτο στοιχείο που συγκρατήσαμε είναι ότι θα ήταν κάτι που θα αγαπούσε το κοινό και θα ήταν πραγματικά αξιόλογο για την Ελλάδα. Το δεύτερο έπρεπε να είναι κάτι που θα είναι πολύ πιο δελεαστικό για τον επισκέπτη. Γνωρίζαμε ότι υπάρχει ένα art island στον κόσμο το οποίο βρίσκεται στην Naoshima της Ιαπωνίας και που όμως μπορεί κανείς να προσεγγίσει σαν επισκέπτης χωρίς να έχει δυνατότητα διαμονής. Υπάρχει παγκοσμίως ένα φανατικό κοινό που έλκεται από τα κόνσεπτ στις διακοπές του. Ένα παράδειγμα είναι οι "Αman junkies"-που κυνηγάνε το καινούριο Αman resort. Είναι τουρισμός ο οποίος απευθύνεται κυρίως σε ζευγάρια που θέλουν να ξοδέψουν το χρόνο τους σε απόλυτη χαλάρωση, να διαβάσουν βιβλία, να ακολουθήσουν μια πιο υγιεινή διατροφή και να είναι σε απόλυτη ηρεμία. Υπάρχουν, αντίστοιχα και οι Αrt junkies, οι οποίοι κυνηγάνε το event και θέλουν καλλιτεχνικές δράσεις στις διακοπές τους. Σκεφτήκαμε, λοιπόν, το κόνσεπτ του Αrt island για να είμαστε ένα διαφοροποιημένο resort που θα εξακολουθεί να έχει υψηλές υπηρεσίες. Η χώρα μας είναι ιδανική για κάτι τέτοιο και παγκοσμίως θεωρείται το λίκνο του πολιτισμού, συνεπώς το να γινόταν μια μονάδα η οποία θα περιελάμβανε φιλοξενία, τέχνη και πολιτισμό ταιριάζει στην Ελλάδα περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Έτσι, υιοθετήσαμε την ιδέα του Αrt island, κάτι που βρήκε θετική ανταπόκριση και από τις υπηρεσίες, αλλά και τους ντόπιους. Η ιδέα αυτή επίσης ενθουσίασε πολύ τον Εμίρη ο οποίος αμέσως συμφώνησε. Αφιερώσαμε πάρα πολύ χρόνο στο να πλαισιώσουμε το κόνσεπτ της τέχνης με επιμέρους δραστηριότητες. Μιλήσαμε πάρα πολύ με την τοπική κοινωνία. Η διάθεση του Εμίρη είναι να ωφεληθεί η τοπική κοινωνία. Συνεπώς όλο το νησί θα πλαισιωθεί με ένα δίκτυο δραστηριοτήτων, όπως εκδρομές που θα το συνδέει με την τοπική κοινωνία της περιοχής.
To Art Island, πώς λειτουργεί και ποια η σημασία που μπορεί να έχει για την Ελλάδα
Πιο συγκεκριμένα το concept μας στηρίζεται σε τρία σκέλη:φιλοξενία, τέχνη, πολιτισμός. Το πρόγραμμα που έχει για να υποστηρίξει αυτό το concept είναι το εξής: Aπό την αρχή της επίσκεψης όταν ο επισκέπτης θα προσεγγίζει τη μαρίνα η οποία θα φιλοξενεί γλυπτά και που παράλληλα θα τον προετοιμάζει πως υπάρχει σεβασμός στην Ιώνια αρχιτεκτονική με τις ώχρες, παστέλ χρώματα και τα κεραμίδια να κυριαρχούν. Η πρόβλεψη για κλειστούς χώρους μουσείου τόσο στο κυρίως ξενοδοχείο όσο και στο welcome center θα είναι ουσιαστικά η δεύτερη επαφή του επισκέπτη με το ξεχωριστό κόνσεπτ. Στη ρεσεψιόν, εκεί που πας και κάνεις register θα υπάρχει υπάρχει ειδικός χώρος περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης σχετικά με το καθεστώς natura στο οποίο υπόκειται το νησί και μια κλειστή γκαλερί. Ένα αρχαιοελληνικής αρχιτεκτονικής αμφιθέατρο που θα φιλοξενεί πολιτισμικές παραστάσεις όπως θεατρικά έργα ή κονσέρτα θα είναι επίσης σε κεντρικό σημείο του νησιού. Ένα άλλο πολύ ιδιαίτερο τμήμα του νησιού θα είναι οι κατοικίες καλλιτεχνών. Πρόκειται για ένα συγκρότημα κατοικιών που θα ονομαστεί Αrt Village και το οποίο προορίζεται για να φιλοξενεί εικαστικούς διεθνούς βεληνεκούς οι οποίοι θα φιλοξενούνται ακόμη και μαζί με τις οικογένειές τους για όσο διάστημα θέλουν. Στην περίοδο της παραμονής τους θα τους διατίθεται και ένα πλήρως εξοπλισμένο στο οποίο θα μπορούν απομονωμένοι να εργαστούν, να διοργανώσουν ένα καλλιτεχνικό workshop ή ακόμη και εκθέσεις. Η μόνη επικοινωνία η οποία υπάρχει μεταξύ resort και καλλιτέχνη είναι πως ό, τι δημιουργήσουν θα είναι πάντα δικό τους δεν μπορεί να μεταπωληθεί από κανέναν, αλλά παραμένει και εκτίθεται σε αυτό το νησί. Είναι κάτι το οποίο προσφέρει αναγνωρισιμότητα στον καλλιτέχνη ο οποίος δεν είναι απαραίτητο να είναι από τα πρώτα ονόματα και που θα είναι κάτι σαν ανταλλαγή που θα ωφελεί και τους δύο. Σημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει και η κόρη του εμίρη, η Μαγιάσα Μπιντ Χαμάντ αλ Τάνι η οποία είναι head curator όλων των μουσείων του Κατάρ με πιο πρόσφατο το εκπληκτικό Islamic Art Museum, στη Ντόχα. Για να καταλάβετε το μέγεθος το MoMa, έχει ετήσιο προϋπολογισμό για αγορά Τέχνης περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ ενώ αυτοί ξοδεύουν ένα δις. Συνεπώς το να δανείζει έργα και να διοργανώνει εκθέσεις θα είναι κάτι που θα προωθήσει πολύ το καλλιτεχνικό σκέλος του νησιού. Μια ακόμη δραστηριότητα που θέλουμε να συμπεριλάβουμε στο ημερολόγιο του νησιού είναι τα καλλιτεχνικά συμπόσια με φοιτητές Καλών Τεχνών και νέους καλλιτέχνες. Με όλα αυτά θέλω να σας δείξω πως η προσπάθεια που κάνουμε επιδιώκει να συμπεριλάβει από τον μικρότερο μέχρι τον πιο επιτυχημένο και από τον νεαρότερο στον μεγαλύτερο σε ηλικία. Θεωρήσαμε πως αν αυτό το πράγμα εξελισσόταν σωστά σε μια δεκαετία θα μπορούσε να γίνει πρωταγωνιστής στον τουρισμό. Σκεφτείτε το όπως για παράδειγμα όταν θα επισκεφτείς τη Νέα Υόρκη και που σίγουρα εκτός από εστιατόρια και καταστήματα η ατζέντα θα περιλαμβάνει και επισκέψεις σε μουσεία.
Χαρτογραφώντας την Οξυά
Η Οξυά είναι ένα πάρα πολύ όμορφο νησί που αν και δεν έχει καθόλου παραλίες έχει εκπληκτικά νερά. Το βόρειο τμήμα του δεν το ακουμπάμε γιατί εκεί υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι στάση των χρυσαετών που αποδημούν. Είναι τόσο γκρεμώδες και απόκρημνο που δεν μπορείς να κάνεις καμία ανάπτυξη, ούτως ή άλλως. Με το ξενοδοχείο να είναι στην κορυφογραμμή εξασφαλίζεται υπέροχη θέα προς Κεφαλονιά και ηπειρωτική Ελλάδα. Ως προς το Νatura είμαστε σε συνεχή παρακολούθηση η οποία γίνεται 4 φορές τον χρόνο με καταρτισμένη τεχνική έκθεση με παρατηρήσεις. Η Natura αφορά και χλωρίδα και πανίδα και την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή. Η μορφολογία του νησιού από τον ''λαιμό'' και πάνω το κάνει πευκόφυτο και βραχώδες, και εμείς κινούμαστε στο νότιο κομμάτι. Έχουμε έρθει σε συνεννόηση με υπηρεσίες πριν ακόμη επικοινωνήσουμε με τους επενδυτές για να τους αποδείξουμε ότι σεβόματε το νησί και τις περιβαλλοντικές του ιδιαιτερότητες, αφήνοντας πάνω από το 50% του νησιού ανέγγικτο. Προσπαθούμε να το κάνουμε όσο πιο οικολογικό γίνεται. Και οι Καταριανοί είναι πολύ ευαίσθητοι στο lead design, το οποίο έχει να κάνει με μια περιβαλλοντική προσέγγιση της σχεδίασης. Χρησιμοποιούμε πέτρα στα κτίρια, θα υπάρχει παντού φυτεμένο πράσινο, θα μεταφέρουμε τα μπάζα της οικοδομικής δραστηριότητας σε εξουσιοδοτημένους χώρους, θα κάνουμε σωστή διαχείριση αποβλήτων, νερού και ηλεκτρικού ρεύματος. Υπάρχουν δεξαμενές νερού που συλλέγουμε νερό τον χειμώνα και, επίσης, αφαλατώνουμε για να ικανοποιήσουμε όλες τις ανάγκες του resort. Δε θέλαμε να πάμε σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας όπως ανεμογεννήτριες ή φωτοβολταϊκά γιατί το τοπίο δε θα μπορούσε να το ''σηκώσει'', δε θα ήταν κάτι που θα μπορούσε να ενσωματωθεί όμορφα. Ο επενδυτής έδειξε ενδιαφέρον να αγοράσει και άλλες εκτάσεις, όπως τον Αστακό, ώστε να δημιουργήσει ένα φωτοβολταϊκό πάρκο και παράλληλα να υπάρξει μια επιφάνεια γης όπου θα καλλιεργούνταν βιολογικά προιόντα για το νησί. Κάτι τέτοιο θα έδινε δουλειά σε κατοίκους στη γύρω περιοχή και θα εξασφάλιζε μια αυτοδυναμία στις ανάγκες του νησιού που θα τόνωνε και την τοπική αγορά. Δεν προβλέπεται επίσης η χρήση αυτοκινήτου εκτός των υβριδικών και ηλεκτρικών που θα υπάρχουν. Οι επισκέπτες δεν θα μπορούν να φέρουν το αυτοκίνητό τους μιας προωθούμε το concept ποδήλατο και περπάτημα. Επίσης, το κάθε δωμάτιο θα έχει τη δυνατότητα να καλεί τον οδηγό του και να μεταφέρεται με τα μέσα του resort. Η προσέγγιση της φιλοσοφίας που ψάχνουμε είναι η ηρεμία και η ευεξία σε ένα φιλικό περιβάλλον για ανθρώπους και φύση. Θα δημιουργήσουμε παρατηρητήρια στην περιοχή που δε θα υπάρξει ανάπτυξη όπου ο επισκέπτης θα πηγαίνει πεζοπορώντας με οδηγό για να παρακολουθεί με κιάλια τη φύση ή τους χρυσαετούς, αν αποδειχτεί η ύπαρξή τους. Αυτό το πράγμα θα καταγράφεται και ηλεκτρονικά, οπότε ο οποιοσδήποτε φυσιολάτρης ανά τον κόσμο θα μπορεί ανά πάσα ώρα και στιγμή να παρακολουθεί τι γίνεται στην Οξυά. Σαν πρόγραμμα στο νησί, θέλουμε να έχουμε accomondation, γιατί δεν παύουμε να είμαστε ένα resort, 5 αστέρων αλλά με με δωμάτια που θα είναι και προσιτά ενώ θα υπάρχουν και τα υπερπολυτελή. Τα πιο μικρά μας δωμάτια είναι 65-70 τ.μ., που σε άλλα ξενοδοχεία θεωρούνται και χρεώνονται σα σουίτες. Στο boutique hotel θα υπάρχουν διώροφες σουίτες και θα υπάρχουν και 5 τύποι βίλας από 160τ.μ, μέχρι 475 που είναι οι μεγαλύτερες. Οι Αμερικάνοι και οι Άραβες λειτουργούν πολύ με τη νοοτροπία του νοικιάζουμε δυο-τρεις βίλες παρεϊστικα ή οικογενειακά και περνάμε τις διακοπές μας όλοι μαζεμένοι. Η αγορά στο λιμάνι, θα περιλαμβάνει mini market, travel agency, τράπεζα, φαρμακείο, ένα μαγαζί με είδη εποχής και ό,τι μπορεί να χρειαστεί κανείς. Στο ξενοδοχείο θα υπάρχει μια μικρή ιατρική μονάδα για τυχών μικροεπεμβάσεις ενώ επιθυμία του Εμίρη είναι να έχουμε ένα πλωτό νοσοκομειακό speedboat, που θα εξυπηρετούσε όχι μόνο τους επισκέπτες αλλά και τους ντόπιους. Με σκεπτικό τον οικογενειακό και μοντέρνο προσανατολισμό θα έχουμε πολλά gourmet και πιο οικονομικά street food αλλά και εστιατόρια με μεσογειακές προσεγμένες γεύσεις, μπαράκια και καφέ που θα εκτείνονται στον υπερυψωμένο χώρο με θέα στη μαρίνα. Στο κέντρο υποδοχής center θα υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό που θα ασχολείται προσωπικά με τον επισκέπτη. Θέλουμε να γίνεται ένα μίνι tour στους νεοφερμένους ώστε να δουν εν συντομία τι θα ακολουθήσει στις διακοπές τους στο resort, έχουμε περιβαλλοντικό χώρο, ο οποίος σου λέει ποια είναι τα προστατευόμενα είδη στην περιοχή, ποια είναι η natura, τι παράγει το μέρος, άρα προσπαθούμε κατευθείαν το πρώτο μισάωρο που κάνει register ο επισκέπτης να έχει μια αντίληψη του τι είναι η Οξυά και γιατί πρέπει να σεβαστεί τους κανόνες της.
Η ελληνική υποδοχή του Oξυά Αrt Island και οι δυσκολίες
Οι ντόπιοι το υποδέχτηκαν με θέρμη από την πρώτη στιγμή και νομίζω πως ο Εμίρης είναι ιδιαίτερα συμπαθής. Μιλάμε βέβαια για μια επένδυση 300.000.000 ευρώ σε ένα νησί το οποίο ήταν ακατοίκητο και που θέλει να βάλει την περιοχή στον παγκόσμιο χάρτη του τουρισμού με ένα πρότζεκτ που θα είναι μοναδικό στον κόσμο. Είναι επίσης γραμμή του επενδυτή να υπάρξει προτίμηση σε πρώτες ύλες και κυρίως εργατικό δυναμικό από την περιοχή οπότε όλοι μπορούν να αντιληφθούν τα οφέλη από μια τέτοια ανάπτυξη. Το θέμα της Natura είναι σχετικά ευαίσθητο και μπορεί να επηρεάσει αρνητικά, αν και μέχρι στιγμής δεν έχουμε κάποια ένδειξη ότι κάτι είναι σκόπελος για το όλο εγχείρημα, η εντολή των επενδυτών είναι να περιμένουμε το τελικό feedback ώστε να ξεκινήσει ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός. Αυτό που επίσης αξίζει να αναφέρω είναι πως οι κρατικές υπηρεσίες έδειξαν ίσως πρωτοφανή αντανακλαστικά ώστε να ξεπεραστεί η χρονοβόρα γραφειοκρατεία και να κινηθούν οι διαδικασίες με τις ταχύτητες που επιβάλει ένα τέτοιο ξένο επενδυτικό πρόγραμμα. Υπάρχει επίσης μια ιδιοσυγκρασιακή συμπεριφορά στις επενδύσεις των Αράβων που έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί. Όσο ένθερμοι, ενθουσιώδης και γρήγοροι στις αποφάσεις είναι όταν θέλουν να προχωρήσουν σε μια αγορά, άλλο τόσο γρήγορα χάνουν το ενδιαφέρον τους μετά και ψάχνουν για το επόμενο πρότζεκτ που θα τους κεντρίσει το ενδιαφέρον. Πρέπει να αφουγκραστείς τις ιδιαιτερότητες, τις ευαισθησίες και τα ερεθίσματα του πελάτη, αυτού που θα κάνει χρήση του χώρου και να τον καθοδηγήσεις με τον σωστό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό σε πρόταση που θα είναι της αρεσκείας του. Αυτή ήταν η αρχή του γραφείου μας το οποίο παραδοσιακά έχει αναπτύξει δεσμούς με έργα στη Σαουδική Αραβία που αποτελούν το ορόσημο για την εξέλιξή του.
Το αρχιτεκτονικό μέλλον της Ελλάδας, τα νέα έργα, το Ελληνικό και η Αθήνα
Έχουμε ταλαντούχους αρχιτέκτονες στην Ελλάδα, σ' αυτό είμαι κάθετος. Έχουμε πάρα πολύ καλούς συναδέλφους εδώ. Εγώ σπούδασα στην Αγγλία και στο ατελιέ του πανεπιστημίου, το 15% ήταν Έλληνες, όλοι πολλοί ταλαντούχοι και εργατικοί. Υπάρχουν πολλοί οι οποίοι έχουν σπουδάσει αρχιτεκτονική και θεωρώ πως σε βάθος χρόνου αυτό θα βοηθήσει την μεταπολεμική Αθήνα των πολιτικών μηχανικών με τις ατέλειωτες πολυκατοικίες να διορθωθεί. Θεωρώ πως εν μέρει όμως υπάρχει και ο αρχιτεκτονικός τουρισμός ο οποίος θα πρέπει να αρχίσει να αντιμετωπίζεται σοβαρά. Μιλώντας για την Αθήνα, που είναι η πόλη που μένω και ξέρω καλά, δεν έχουμε να αναδείξουμε πολλά. Δεν εννοώ την Ακρόπολη διότι αυτό είναι κλασικός τουρισμός. Αν, λοιπόν ρωτήσω εσένα ή τον οποιονδήποτε αν του αρέσει η Αθήνα θα μου πεις ότι δε σου αρέσει και αν πας σε κάποια άλλη πόλη του εξωτερικού θα σου αρέσει περισσότερο. Εμένα όσοι φίλοι από το εξωτερικό έχουν έρθει εδώ μου έχουν πει ότι η Αθήνα τους άρεσε. Προσωπικά θεωρώ πως είναι ωραία κατά τόπους, έχει ωραία σημεία. Είναι άνθρωποι που έχουν έρθει πολλές φορές, έχουν δει τα πάντα και όμως επιστρέφουν. Τους αρέσει η Αθήνα, τους αρέσει ο παλμός της πόλης, το mentalite μας, τους αρέσει αυτή η ανομοιομορφία. Δεν μπορώ να σου προσδιορίσω το ωραίο και το άσχημο, αλλά πιστεύω πως σε κάποιον που δεν τη ζει καθημερινά αυτή η αναρχία της Αθήνας, τη βρίσκει κάπως γοητευτική.
Θεωρώ πως πράγματα που γίνονται, όπως το Μουσείο της Ακρόπολης, το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, τα έργα στο Δέλτα του Φαλήρου από το Ίδρυμα Νιάρχου, δείχνουν μια τάση μας να γίνουμε ''πιο ωραίοι''. Εγώ ας πούμε σαν γραφείο δεν εμπλέκομαι στην κατασκευή του Ελληνικού, το οποίο έχει αναλάβει άλλο γραφείο αλλά δεν μπορώ παρά να μην χαιρετήσω ένα τέτοιο έργο. Μακροπρόθεσμα θα έχω οφέλη και σαν πολίτης και σαν γραφείο. Και εκτός αυτού, σαν Έλληνας θέλω να γίνει το Ελληνικό και ας μην έχω καμία συμμετοχή. Κάτι άκουσα ότι θα γινόταν μια πίστα Formula 1 στο Κερατσίνι που θα συμπεριελάμβανε ξενοδοχεία και μαρίνες, δεν είχα κανένα όφελος από αυτό, δεν ήξερα κάποιον, ήθελα να γίνει το πρότζεκτ, όμως. Έλεγα πως η παραλιακή μας ξαφνικά ξεκινώντας από τον Πειραιά, το Κερατσίνι και μέχρι το Σούνιο μπορεί να έχει έναν ορίζοντα και να γίνει πολύ ωραία αν φτιαχτεί. Θα φτιαχτεί το Δέλτα του Φαλήρου, το Ελληνικό, η Βουλιαγμένη είναι κούκλα, η Βάρκιζα προσεγμένη, το Σούνιο είναι ωραίο, η "Ριβιέρα" της Αθήνας θα μπορούσε να είναι πολύ πιο ωραία απ' ότι είναι αυτή την στιγμή. Θεωρώ ότι το Ελληνικό έχει να δώσει πολλά πράγματα, τα πρότζεκτ των 8 δις ευρώ πρέπει να είναι το πολύ 8 παγκοσμίως. Οι Άραβες, στους οποίους αρέσουν πολύ τα Νότια Προάστια, έρχονται, αφήνουν τα σκάφη τους στη Μαρίνα έξω από το Ελληνικό, επισκέπτονται το καζίνο, διασκεδάζουν, κάνουν αγορές, επενδύουν. Αν αυτό μεγαλώσει επωφελούνται πιο πολλοί και μελλοντικά αυτό μπορεί σαν ντόμινο να καλυτερέψει γενικά την τωρινή, τραγική κατάσταση. Πιστεύω πάρα πολύ τη Βουλιαγμένη και γνωρίζω πως τους αρέσει πάρα πολύ. Θεωρώ ότι έχει τις περγαμηνές να γίνει από τα ωραιότερα προάστια στην Ευρώπη. Έχει το πράσινο, έχει τη θάλασσα, έχει καλά ξενοδοχεία, έχει ποιοτικό τουρισμό, έχει ωραία σπίτια, έχει ανθρώπους που την προσέχουν, δεν υπάρχει υπερδόμηση, έχει τον μικρότερο συντελεστή που υπάρχει στην Αθήνα. Με το Ιόνιο συμβαίνει κάτι άλλο...Τους ιντριγκάρει πολύ από άποψη των καταγάλανων νερών, που για μένα δεν υπάρχουν αλλού, όπως και από την άποψη των καταπράσινων νησιών. Στην Ελλάδα έχουμε το καλύτερο ''οικόπεδο''. Έχω κάνει πολλά ταξίδια. Ο ήλιος, η θάλασσα, ο μέσος άνθρωπος ο γελαστός ταβερνιάρης που θα σου μιλήσει τα κολυβοαγγλικά του και στο τέλος κάπως θα συνεννοηθείς, το κλίμα, το φαγητό, τα νησιά μας, θεωρώ ότι είναι μοναδικός συνδυασμός.
σχόλια