Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
© Nikolas Muray Photo Archives. Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”
0

Η εμβληματική φιγούρα της Φρίντα Κάλο έχει επηρεάσει όσο λίγες την ποπ κουλτούρα. Πώς όμως περιποιούνταν τα διάσημα φρύδια της της; Τι μάρκα κραγιόν χρησιμοποιούσε; Από πού προμηθευόταν τα ρούχα και τα κοσμήματά της; 

Τόσο το μοναδικό στυλ της όσο και η επιδραστική τέχνη της καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό το σύγχρονο Μεξικό. Η Κάλο ήταν όμως πρώτα απ' όλα μούσα του εαυτού της. Φιλοτέχνησε 55 αυτοπορτρέτα της και τώρα, η νέα έκθεση Frida Kahlo: Making Her Self Up που μόλις άνοιξε στο Victoria and Albert Museum του Λονδίνου εξερευνά τα αντικείμενα εκείνα που καθόρισαν το αμίμητο στυλ της. 

Από τα πολύχρωμα παραδοσιακά μεξικανικά φορέματα μέχρι το διακοσμημένο από την ίδια προσθετικό της πόδι, πάνω από 200 προσωπικά της αντικείμενα μαζί με μερικούς από τους αγαπημένους της πίνακες εκτίθενται για πρώτη φορά εκτός Μεξικού, έχοντας ταξιδέψει στο Λονδίνο από την Casa Azul, την κατοικία όπου η Κάλο γεννήθηκε, έζησε, πέθανε, και η οποία πλέον λειτουργεί ως μουσείο αφιερωμένο στη ζωή και το έργο της.

Τα αντικείμενα αυτά αφηγούνται εκ νέου την πασίγνωστη ιστορία της ζωής της, με νέες όμως άγνωστες πτυχές, ενώ λειτουργούν και ως σύμβολα της χαρακτηριστικής της δύναμης και εφευρετικότητας. Το ντύσιμο της Κάλο δεν ήταν ενδεικτικό μόνο της καλλιτεχνίας της αλλά και ένας ασυναγώνιστος τρόπος έκφρασής της ως γυναίκας, ως Μεξικανής και ως ΑμεΑ.

H έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 14 Νοεμβρίου. Η συνεπιμελήτρια Claire Wilcox περιγράφει τις ιστορίες μερικών από αυτά τα αντικείμενα:

Τα αντικείμενα αυτά αφηγούνται εκ νέου την πασίγνωστη ιστορία της ζωής της, με νέες όμως άγνωστες πτυχές, ενώ λειτουργούν και ως σύμβολα της χαρακτηριστικής της δύναμης και εφευρετικότητας. Το ντύσιμο της Κάλο δεν ήταν ενδεικτικό μόνο της καλλιτεχνίας της αλλά και ένας ασυναγώνιστος τρόπος έκφρασής της ως γυναίκας, ως Μεξικανής και ως ΑμεΑ.

Resplandor

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Frida Kahlo, Self-Portrait, 1948. © 2017 Banco de México, Fiduciary of the Trust of the Diego Rivera and Frida Kahlo Museums. Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”

Αυτό το δαντελωτό φόρεμα που καλύπτει το κεφάλι φοριόταν από τις γυναίκες στο νότιο Μεξικό, τον 18ο και τον 19ο αιώνα, σε γάμους, θρησκευτικές εορτές και άλλες κοινωνικές περιστάσεις. Στην πόλη Juchitán de Zaragoza ήταν γνωστό ως resplandor. Η βερσιόν της Κάλο ήταν φτιαγμένη από τρία διαφορετικά είδη λευκής δαντέλας με ροζ κορδέλα και μπορούσε να φορεθεί με δύο τρόπους, περιστοιχίζοντας το κεφάλι ή σαν κάπα.

«Η Φρίντα φορούσε συχνά την παραδοσιακή φορεσιά του Tehuantepec αλλά οι φορές που επέλεξε το resplandor, που επίσης προέρχεται από την ίδια περιοχή, είναι σπάνιες και προφανώς η περίσταση πρέπει να ήταν πολύ σημαντική» αναφέρει η Wilcox, σημειώνοντας πως η ζωγράφος είχε φιλοτεχνήσει δύο αυτοπορτρέτα της με αυτό το είδος ρούχου.

Γύψινος κορσές

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Unknown, Frida Kahlo, 1926, Victoria and Albert Museum (V&A)
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”

Τα προβλήματα υγείας της Κάλο χρονολογούνται από την παιδική της ηλικία. Εξαιτίας της πολιομυελίτιδας, το δεξί της πόδι ήταν πιο κοντό από το αριστερό. Στην ηλικία των 18, όμως, κόντεψε να πεθάνει σε μια διαδρομή με λεωφορείο από το σχολείο στο σπίτι της. Το όχημα συγκρούστηκε με ένα αυτοκίνητο και η Κάλο τραυματίστηκε σοβαρά στη σπονδυλική στήλη, τον αυχένα και τα πλευρά. Ακολούθησαν πολλές σοβαρές εγχειρήσεις, αλλά τα τραύματα την καθήλωσαν για μεγάλο μέρος της ζωής της, ενώ τα ιατρικά αρχεία αναφέρουν πως το ατύχημα την άφησε στείρα.

Μετά το χειρουργείο, η Κάλο έπρεπε να φορά ορθοπεδικούς κορσέδες, κατασκευασμένους από γύψο ή δέρμα. «Η Κάλο μεταμόρφωσε αυτά τα ιατρικά αντικείμενα σε έργα τέχνης, όταν τα ζωγράφισε» σημειώνει η Wilcox. Στον συγκεκριμένο κορσέ, η καλλιτέχνις ζωγράφισε το σφυροδρέπανο, σύμβολο του Κομμουνισμού, και χάραξε μια τρύπα που θεωρείται ότι παραπέμπει στην αδυναμία της να αποκτήσει παιδιά. Επτά κορσέδες της Φρίντα εκτίθενται στο V&A και είναι από τα πιο σπάνια εκθέματα. 

Προσθετικό πόδι με δερμάτινη μπότα

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Frida Kahlo, The Love Embrace of the Universe, the Earth (Mexico), Me, Diego, and Señor Xolotl, 1949. © 2017 Banco de México, Fiduciary of the Trust of the Diego Rivera and Frida Kahlo Museums. Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Victoria and Albert Museum (V&A)

Το δεξί πόδι της Κάλο ακρωτηριάστηκε το 1953, αλλά τρεις μήνες αργότερα εκείνη έμαθε ξανά να περπατά. Αυτό το διακοσμημένο προσθετικό πόδι με τα μοτίβα δράκων είναι άλλο ένα παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η Κάλο εμψύχωνε τον εαυτό της, παρά τα ζητήματα υγείας, καθώς αντί να την εμποδίζει, έγινε σημαντικό κομμάτι της ταυτότητας και της γοητείας της. 

«Οι μπότες από κόκκινο δέρμα διακοσμήθηκαν με ζώνες, δαντέλα, φιόγκους και κινέζικο μετάξι» αναφέρει η Wilcox και προσθέτει ότι, 45 χρόνια μετά, ο Alexander McQueen επιστράτευσε την Παραολυμπιονίκη Aimee Mullins, η οποία περπάτησε στην πασαρέλα του με αντίστοιχα διακοσμημένα προσθετικά πόδια.

Huipil

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Victoria and Albert Museum (V&A)
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Nickolas Muray, Frida on the bench, 1939, Victoria and Albert Museum (V&A)

Το στυλ της Κάλο συνεχίζει να επηρεάζει τη σύγχρονη εικόνα των γυναικών του Μεξικού. Με μια αβανγκάρντ προσέγγιση στην ιστορία και την κουλτούρα του τόπου της, η Φρίντα ενσωμάτωνε στο ντύσιμό της στοιχεία από διαφορετικές περιοχές σε όλο το Μεξικό. 

Το huipil είναι κλασικό κομμάτι στο ντύσιμο των γυναικών της Tehuana, ενώ το μεγάλο δαντελένιο τελείωμα στη φούστα που λέγεται holan προέρχεται από το Tehuantepec. Κάποια από αυτά τα φλοράλ και πουά ρούχα μάλλον είχαν εισαχθεί από το Μάντσεστερ, πράγμα που προσδίδει άλλο ένα επίπεδο πολιτιστικής πολυφωνίας. Η Κάλο φορούσε αυτά τα huipils καθημερινά, ακόμα και όταν ζωγράφιζε, επειδή ήταν πολύ άνετα και κάλυπταν τους ορθοπεδικούς κορσέδες της με έναν τρόπο που αγκάλιαζε τόσο την κουλτούρα της όσο και τη θηλυκότητά της.

  

Προκολομβιανές χάντρες νεφρίτη

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Frida Kahlo, Self-portrait with necklace, 1933, Art Gallery of New South Wales
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”

Η Wilcox σχολιάζει πως η Κάλο «είχε το δικό της ξεχωριστό στυλ, ένα μείγμα παραδοσιακής μεξικανικής και ευρωπαϊκής μόδας». Άλλος ένας λόγος για τον οποίο ήταν μπροστά από την εποχή της. 

Παρόλο που δεν υπάρχει καταγραφή σχετικά με το πώς απέκτησε αυτές τις χάντρες νεφρίτη, αυτές αποδεικνύουν το ενδιαφέρον της για την προκολομβιανή τέχνη. Ο σύζυγός της Ντιέγο Ριβέρα που ήταν επίσης συλλέκτης τέτοιων αντικειμένων, μπορεί να της τις προμήθευσε. Αυτό το πολύ βαρύ κολιέ εμφανίζεται σε πολλές φωτογραφίες της.

  

Σκιά, ρουζ, κραγιόν και μολύβι φρυδιών από την εταιρεία Revlon

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
© Diego Riviera and Frida Kahlo Archives. Photo by Javier Hinojosa. Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Nickolas Muray, Frida Kahlo in Blue Blouse, 1939, Bentley Gallery

Βασικό στοιχείο στο εμβληματικό λουκ της Κάλο, που απέδιδε η ίδια στα αυτοπορτρέτα της, ήταν το μακιγιάζ της. Τα έντονα φρύδια της, τα τονισμένα ζυγωματικά, τα χείλη και τα νύχια της ήταν σημαντικά για εκείνη, ως σύμβολα ζωντάνιας. Η Revlon ήταν η αγαπημένη της μάρκα, καθώς η εταιρεία καλλυντικών είχε ανοίξει εργοστάσιο στο Μεξικό το 1948.

«Ο Ντιέγο Ριβέρα θυμόταν την πρώτη του συνάντηση με την Κάλο: Σκούρα, έντονα φρύδια που έσμιγαν πάνω από τη μύτη της, σαν φτερά από μαυροπούλι, πλαισίωναν δύο υπέροχα καστανά μάτια. Σήμα κατατεθέν της από τότε» περιγράφει η Wilcox.

Ex-votos

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up,” 16 June – 14 November 2018. Sponsored by Grosvenor Britain & Ireland.

Ένα από τα πιο σημαντικά εκθέματα της συλλογής είναι οι λατρευτικές ζωγραφιές που είναι γνωστές ως ex-votos. Ένας τοίχος του V&A αναβιώνει το εσωτερικό της Casa Azul όπου βρισκόταν η συλλογή της Κάλο και του Ριβέρα, εκθέτοντας αυτές τις δημιουργίες με τον ίδιο τρόπο που θα βρίσκονταν σε μια παραδοσιακή εκκλησία.

«Αυτά τα αντικείμενα συχνά χρησιμοποιούνταν για να αποδώσουν φόρο τιμής στην Παναγία ή τους αγίους, έπειτα από ένα ατύχημα ή μια αρρώστια. Η Κάλο μιμήθηκε το στυλ τους σε κάποια από τα δικά της έργα, αλλά ποτέ σε αυτά για το δικό της ατύχημα» εξηγεί η Wilcox. Κρατούσε στη συλλογή της όμως ζωγραφιές από τροχαία, μεταξύ των οποίων και μία με έναν άνδρα του οποίου τα πόδια είναι παγιδευμένα κάτω από ένα αυτοκίνητο, στοιχείο που παραπέμπει στη δική της τραυματική εμπειρία.

Με στοιχεία από BBC και artsy

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT