Βασιλιάς της Κωμωδίας

Βασιλιάς της Κωμωδίας Facebook Twitter
The Nutty Professor
0

Σχετικάστο ντούκου πέρασε το τιμητικό-«ανθρωπιστικό»αγαλματάκι που χάρισε η Ακαδημία στονΤζέρι Λιούις λίγο πριν τα 83α γενέθλιά του στη φετινή σεμνή και ταπεινήκαι χαζοχαρούμενη τελετή των Όσκαρ.Ξεκαθάρισμα λογαριασμών ή παρηγοριάστον άρρωστο μέχρι να βγει η ψυχή του,αυτά τα βραβεία τιμούν κάθε χρόνοκάποιους ζωντανούς (καμιά φορά καιπεθαμένους) θεσμούς του αμερικανικούσινεμά που δεν θα έβλεπαν κανονικό Όσκαρούτε σε δέκα ζωές, αφού δεν κολλάνε μετίποτε στην εικόνα του χλιαρού ευπρεπισμούπου κατά κανόνα προβάλλουν οι επιλογέςτων μελών της Ακαδημίας προς το παγκόσμιοκοινό, το οποίο πια έτσι κι αλλιώς κάθεταισπίτι και «κατεβάζει» ταινίες σαν ναμην υπάρχει αύριο. 

Ο ΤζέριΛιούις -θεσμός όπως μόνο οι δημοφιλείςκωμικοί μπορούν να είναι, άσχετα αν έχεινα κάνει «προσωπική» ταινία της προκοπήςπάνω από σαράντα χρόνια, είτε ως σκηνοθέτηςείτε ως πρωταγωνιστής- πήρε το βραβείοκαι είπε κι ευχαριστώ παρά τους φόβουςορισμένων για κάποιο απρόβλεπτοπαραλήρημα που θα μπορούσε να κρατήσειόμηρο την ίδια την τελετή. Γνωστός γιατη μεγαλομανία και το μανιοκαταθλιπτικόταπεραμέντο του, δεν είναι και λίγες οισουρεάλ συχνά χοντράδες που έχειξεστομίσει σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις,με αποδέκτες κυρίως τις γυναίκες καιτους γκέι.  

Πάμε, έχει«Τζέρι Λιούις», λέγαμε πιτσιρικάδεςκαι τρέχαμε στα θερινά ή μπροστά στηντηλεόραση Σάββατο απόγευμα. «ΤζέριΛιούις» όπως «Μπρους Λι» ή όπως «Βέγγος»:ένα σύμπαν καθησυχαστικά φασαριόζικοκαι χαοτικό. Θα πρέπει να είχα δει τονΣταχτομπούτο ειδικά περισσότερες φορέςαπό οποιαδήποτε άλλη ταινία όταν ήμουνμικρός: είναι χαραγμένα στη μνήμη όλατα σκέρτσα, τα «επιληπτικά επεισόδια»αλλά και οι «σεντιμεντάλ» εξάρσεις τουΛιούις, με αποκορύφωμα την εντυπωσιακήσκηνή όπου φαίνεται σαν κουκίδα νακατεβαίνει με χορευτικές κινήσεις μιααπίθανα τεράστια σκάλα που οδηγεί στησάλα του Μεγάλου Χορού υπό τους ήχουςτης ορχήστρας του Count Basie. Τις καλύτερεςταινίες του πάντως τις γύρισε μόνος τουκαι οι έξι πρώτες ταινίες που υπέγραψεως σκηνοθέτης (από το Bellboy του 1960 ως τοThe Family Jewels του '65) αποτελούν έξοχαδείγματα αμερικανικής κωμωδίας, ενώ τοΔάσκαλος για Κλάματα (The Nutty Professor) είναιαπλά αριστούργημα. Αν και κωμωδία τυπικά(και τι κωμωδία) είναι ίσως η πιο έντονηεκδοχή του Δρ.Τζέκυλ και Κύριος Χάιντ,που έχει γίνει με τον αρχισπασίκλαβαριάς μορφής καθηγητή να μεταμορφώνεταιμέσω ελιξιρίου, που ο ίδιος έχειπαρασκευάσει, σε ερωτύλο «μπίτνικ»lounge lizard με το όνομα Buddy Love. Πολλοί θεώρησανότι αυτός ο χαρακτήρας ήταν μια όχιδιακριτική αναφορά στον Ντιν Μάρτιν,με τον οποίο ο Λιούις είχε κάνει ένα απότα πιο δημοφιλή ντουέτα όλων των εποχών,πριν η συνεργασία διαλυθεί άδοξα καιμε πολλές πικρίες, άλλοι όμως έχουνισχυριστεί κατά καιρούς ότι κάπως έτσι-αλαζών, νάρκισσος και παρακμιακά μποέμ-ήταν στην πραγματικότητα ο ίδιος ο ΤζέριΛιούις. Τρέχα γύρευε: ματαιοπονεί όποιοςαναζητά το «πραγματικό» πρόσωπο μεγάλωνκωμικών, αυτό είναι το μόνο βέβαιο.  

Μετά τονΤσάπλιν, τον Κίτον και τον «Λιγνό» ΣτανΛόρελ, ο Τζέρι Λιούις ήταν αυτός πουσυντήρησε το κόλλημα της Αμερικανικήςκωμωδίας με τον «ανθρωπάκο», ο οποίοςμονίμως απειλείται από έναν ακατανόητο,άκαρδο και ανερμάτιστο κόσμο, ο οποίοςμπορεί να πάρει οποιαδήποτε μορφή, όπωςγια παράδειγμα τα τεράστια (μητρικά;)στήθη της Ανίτα Έκμπεργκ που του ρίχνουν«βυζοσκάμπιλο», σπάζοντας τα γυαλιάτου στο «Hollywood or Bust». Αντίθετα από τουςπροηγούμενους ήρωες-μάρτυρες τηςκωμωδίας που κατέφευγαν στην εκδίκηση,στη στωικότητα ή στη βουβή απελπισία,η απάντηση του Λιούις στο καταπιεστικόσύστημα ήταν η τρέλα: οι βαθιά μελετημένοισπαστικοί αυτοματισμοί κι ένα ανεξάντλητορεπερτόριο απρόβλεπτων εξάρσεων. Δενπαρατηρεί, δεν κάνει υπολογισμούς, τακάνει απλά όλα μπάχαλο γιατί αλλιώς δενυπάρχει. Κάτι σαν τον Κύριο Ιλό με κρίσειςεπιληψίας και μανία καταδιώξεως. ΟιΓάλλοι μπορεί να έχουν τα κουσούριατους, αλλά ήταν αυτοί που αναγνώρισανόλα τα υπερβατικά στοιχεία στη σωματικήκαι καθηλωμένη σε μια μεταλλαγμένηπαιδικότητα κωμωδία του Λιούις -αναγνώριση που μοιάζει ακόμα και σήμεραγραφική και ακατανόητη για τουςΑμερικανούς, άλλη μια απόδειξη ότι όντωςτελικά η «κόλαση είναι οι Γάλλοι».  

Ήδη από το1956 είχε γραφτεί στο «Cahiers du Cinema» γι'αυτό τον επονομαζόμενο «le roi du crazy» ότιαποδεικνύει πως «είναι πολύ πιο εύκολοκαι πολύ πιο αστείο να οδηγήσεις τουςανθρώπους στην τρέλα παρά να τους αφήσειςνα σε οδηγήσουν αυτοί στην καταστροφή».Εδώ και πολλά πολλά χρόνια πάντως, οΤζέρι Λιούις δεν ασχολείται ουσιαστικάμε το σινεμά. Η απόλυτη εμμονή του -ηίδια του η ζωή- είναι ο ετήσιοςτηλεμαραθώνιος 24 ωρών που οργανώνεικαι παρουσιάζει ο ίδιος για τη συλλογήχρημάτων υπέρ των παιδιών που πάσχουναπό μυϊκή δυστροφία. Το σώου είναι έναοργιαστικό κιτς υπερθέαμα, ένα τέραςόπου συνυπάρχουν το χρήμα, το μελό, τοιδιοφυές timing και η χοντρή πλάκα. O ΤζέριΛιούις δεν είναι απλά θεσμός, είναιαξιοθέατο, μαυσωλείο αμερικανικής popκουλτούρας σαν την πόλη του Λας Βέγκας,όπου γυρίζεται κάθε χρόνο το συγκεκριμένοπρόγραμμα.

Shortcut
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αναζητώντας το μυστικό του Γιάννη Πετρίδη

Δ. Πολιτάκης / Αναζητώντας το μυστικό του Γιάννη Πετρίδη

Στις 29 Μαρτίου συμπληρώθηκαν σαράντα έξι χρόνια από την πρώτη εκπομπή του ανθρώπου που μας έμαθε να ακούμε μουσική, όμως, παρά την οικειότητα, το κύρος και τη γνώση που εκπέμπει ακόμα η φωνή του από τα ερτζιανά, ο ίδιος παραμένει σε μεγάλο βαθμό ένα μυστήριο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
200 χρόνια «κρυφό σχολειό»

Δ. Πολιτάκης / 200 χρόνια «κρυφό σχολειό»

Πέρα από τις εθιμοτυπικές τελετουργίες της αρμόδιας επιτροπής, ο εορτασμός των 200 χρόνων από το ’21 θα μπορούσε να γίνει αφορμή για μια βαθύτερη αντίληψη των συναρπαστικών γεγονότων εκείνης της εποχής από αυτή που μας χάρισε το σχολείο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Αποχαιρετισμός στην κυρία Μιράντα

Δημήτρης Πολιτάκης / Αποχαιρετισμός στην κυρία Μιράντα

Πηγαίνοντας μετά από καιρό σε σπίτι φίλων, είδα στην εξώπορτα το αγγελτήριο θανάτου της ηθοποιού Μιράντας Κουνελάκη που έμενε στην ίδια πολυκατοικία και για χρόνια «επέβλεπε» στοργικά και διακριτικά τις νεανικές μας τρέλες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Δημήτρης Πολιτάκης / H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Ούτε το έργο ενός δημιουργού μπορεί εύκολα να διαγραφεί ούτε όμως και η σύνδεσή του με τις όποιες αποτρόπαιες πράξεις. Μένει εκεί, σαν ανεξίτηλη κηλίδα που διαβρώνει και συρρικνώνει το σέβας, το δέος, την εκτίμηση, την απόλαυση. Αυτό είναι το τίμημα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Βρίσκοντας καταφύγιο στη μοιρολατρία και στα εποχικά μαγαζιά

Δημήτρης Πολιτάκης / Βρίσκοντας καταφύγιο στη μοιρολατρία και στα εποχικά μαγαζιά

Έχει ανάγκη ο κόσμος να περιβληθεί στην απομόνωσή του από ένα γιορτινό σκηνικό, από μια λαμπερή ψευδαίσθηση, ξορκίζοντας μια χρονιά που έγινε η προσωποποίηση όλων των δεινών που έχουν πέσει στο κεφάλι μας, όχι μόνο της πανδημίας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

Δημήτρης Πολιτάκης / Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

Ας είμαστε προετοιμασμένοι για σεμνές, ταπεινές, υπερβατικές γιορτές, όπως θα έπρεπε δηλαδή πάντα να είναι, αν πιστέψουμε όλες αυτές τις χριστουγεννιάτικες ταινίες που βλέπουμε μια ζωή.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Απόδραση από την Αθήνα

Δημήτρης Πολιτάκης / Απόδραση από την Αθήνα

Παίζει ξανά δυνατά ως σενάριο ή ως όραμα μέσα στην πανδημία η οριστική φυγή από τη μητρόπολη και η μετεγκατάσταση σε κάποια ιδανική γωνιά της επαρχίας με άμεση πρόσβαση σε φύση, βουνά, ακρογιαλιές, δειλινά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ