- Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1969. Ως οικογένεια δεν είχαμε ποτέ αρκετά χρήματα και έτσι οι παιδικές μου μνήμες δεν έχουν κάτι πολύ έντονο, πέρα από τα συνηθισμένα ενός παιδιού που μεγαλώνει στου Ζωγράφου. Το σχολείο ήταν για μένα ένας «περίπατος». Διάβαζα ελάχιστες ώρες κάθε μέρα και περνούσα τον υπόλοιπο χρόνο μου γράφοντας, ακούγοντας μουσική ή διαβάζοντας βιβλία απ' τη Δημοτική βιβλιοθήκη. Ως τα δεκαεφτά μου είχα διαβάσει όλα όσα σήμερα θα χαρακτήριζα κλασικά (Τολστόι, Ντοστογιέφσκι, Ντίκενς, Τσβάιχ κ.λπ). Επειδή έχω καλή μνήμη, θυμάμαι ακόμη τις αναγνώσεις της τότε εποχής, με λεπτομέρειες. Παρ' όλα αυτά, όταν ύστερα από χρόνια ξαναδιάβασα τα ίδια βιβλία, μου έκαναν εντελώς διαφορετική εντύπωση. Αλλάζουμε εμείς, αλλάζουν και τα βιβλία.
- Ήθελα να γίνω αστρονόμος από πολύ μικρός, από τότε που ήμουν στο δημοτικό. Καθώς μπήκα στο γυμνάσιο και κατάλαβα τι ήταν η Φυσική, αποφάσισα να γίνω αστροφυσικός. Από το γυμνάσιο το κόλλημά μου ήταν τέτοιο, που αγόραζα απ' τον παλιό Παπασωτηρίου πανεπιστημιακά βιβλία Αστροφυσικής, Κβαντομηχανικής και Μαθηματικών. Τα κουτσοδιάβαζα με πολλή προσπάθεια, αλλά φυσικά καταλάβαινα το 20% αυτών που περιείχαν. Ήταν λίγο σαν πρόκληση το να μπορέσω να τα αποκρυπτογραφήσω. Νομίζω ότι είμαι πολύ τυχερός που κατάφερα να κάνω το παιδικό μου όνειρο πραγματικότητα. Λίγοι το καταφέρνουν τελικά.
- Ίσως το πιο έντονο χαρακτηριστικό μου είναι πως δεν μπορώ να καθίσω ήσυχος. Δεν μπορώ να ασχολούμαι με τα ίδια πράγματα. Με ενοχλεί η επανάληψη που καταλήγει σε πνευματική σκουριά. Στο πανεπιστήμιο ‒και στην Ελλάδα και στο Imperial‒ είχαμε καθηγητές που έκαναν μαθήματα επιλογής τα οποία ήταν βασικά επέκταση του διδακτορικού τους. Είκοσι χρόνια αργότερα, δηλαδή, ασχολούνταν με το ίδιο θέμα. Δεν θα το άντεχα αυτό. Όταν στα 24 μου πήρα το διδακτορικό μου στο Imperial, το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να ψάξω για postdoc σε άλλον τομέα. Άφησα την Αστροφυσική και για ενάμιση χρόνο δούλεψα στο τμήμα Αεροναυπηγικής του Imperial, πρακτικά εφαρμόζοντας τεχνικές που είχα μάθει απ' την Αστροφυσική στην πτήση υπερηχητικών αεροπλάνων. Όταν το πρότζεκτ άλλαξε και επικεντρώθηκε στην πτητική βλημάτων, παραιτήθηκα και ξαναγύρισα στην Αστροφυσική. Πριν γυρίσω στην Ελλάδα, δούλεψα για έναν χρόνο εκτός πανεπιστημίου, με σκοπό να πάρω μια διαφορετικού είδους εργασιακή εμπειρία, η οποία τελικά με κέρδισε.
Η τύχη είναι παράγοντας της καθημερινότητάς μας και παίζει τεράστιο ρόλο στο πώς εξελίσσονται οι ζωές μας. Δυστυχώς είναι τυφλή, αλλά μπορούμε κάποιες φορές να την καθοδηγήσουμε.
- Αναζητώ την πρόκληση στην εργασία μου, όπου είναι δυνατόν. Πρότζεκτ και δουλειές που στηρίζονται στην επανάληψη δεν μπορώ να πω ότι με ευχαριστούν και προσπαθώ να τα αποφεύγω. Εδώ και τρία χρόνια δουλεύω ως Chief Operating Officer σε μια startup που δραστηριοποιείται στο Λονδίνο και τη Σιγκαπούρη. Το καλό με μια startup είναι πως δεν υπάρχει τίποτε βαρετό στη διαδικασία ανάπτυξής της. Αν μη τι άλλο, πρόκειται για μια δουλειά που εξασκεί, πάνω απ' όλα, τη δημιουργικότητα.
- Επειδή από μικρός είχα μάθει να είμαι εντελώς αυτόνομος στον τρόπο που διάβαζα ή εργαζόμουν, δεν υπήρξε κάποιο πρόσωπο που να άλλαξε ριζικά τον τρόπο που σκέφτομαι ή ζω. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν είχα ανθρώπους που με επηρέασαν. Είχα την ευτυχία να συνεργαστώ με πολύ σημαντικές προσωπικότητες. Απ' τους καθηγητές μου στο πανεπιστήμιο ξεχωρίζω τον Κώστα Γαβρόγλου, τον σημερινό υπουργό Παιδείας, που για πρώτη φορά το 1990 έκανε μάθημα Ιστορίας της Επιστήμης στο Φυσικό Αθηνών. Για αρκετά χρόνια μετά το Φυσικό, είχαμε πολύ καλή σχέση και συνεργαζόμασταν όταν βρισκόμουν στην Αγγλία. Στο Imperial είχα καθηγητή τον «τεράστιο» Tom Kibble, που αν και δεν είναι πολύ γνωστός, είχε εργαστεί και με τον Higgs στον μηχανισμό απόκτησης μάζας των μποζονίων (που οδηγεί στην πρόβλεψη για το σωματίδιο Higgs). Στο Imperial ονομάζαμε τον συγκεκριμένο μηχανισμό Higgs-Kibble και όχι μόνο Higgs ‒ και δικαίως. Η σεμνότητα του Kibble ήταν πραγματικά μάθημα ζωής για όλους μας. Στο άλλο άκρο είναι ο Ronald DeKoven, με τον οποίο συνεργάζομαι στενά τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για έναν πανέξυπνο Αμερικανό δικηγόρο και νομοθέτη που έχει εργαστεί για τις μεγαλύτερες παγκόσμιες εταιρείες, τράπεζες και κυβερνήσεις, για τον οποίο θα έλεγα πως η σεμνότητα είναι το τελευταίο πράγμα που τον ενδιαφέρει. Είναι μάλλον μάθημα ζωής να ξέρεις πότε πρέπει να είσαι σεμνός και μετριόφρων και πότε όχι.
- Γράφω από έφηβος. Ίσως κι αυτό να είναι τμήμα της αναζήτησής μου σε σχέση με τον κόσμο ή τον εαυτό μου. Είχα πάντα τη λογική ότι αυτά που έγραφα ήταν «γυμνάσματα» που προετοίμαζαν κάτι που θα έγραφα αργότερα, έτσι δεν προσπάθησα ποτέ να τα εκδώσω. Νομίζω ότι είναι σημάδι ωριμότητας να ξέρεις πότε έχεις γράψει κάτι που θ' άξιζε να εκδοθεί. Οι μεταφράσεις και το ένα βιβλίο Πληροφορικής που έχω γράψει έγιναν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας, για να μην κάθομαι άπραγος.
- Το ZONE είναι περιοδικό που ασχολείται κυρίως με το έργο του Thomas Pynchon και κατά προέκταση της μεταμοντέρνας λογοτεχνίας. Προέκυψε ως μια συνέχεια των συζητήσεων που είχαμε με φίλους που αγαπούν το έργο του. Κάποια στιγμή αποφάσισα να μαζέψω όλες αυτές τις κατ' ιδίαν κουβέντες και να ζητήσω απ' τους συμμετέχοντες να τις κάνουμε λίγο πιο formal. Έτσι εμφανίστηκε το ZONE, για το οποίο είμαι πραγματικά περήφανος, μια που πρόκειται καθαρά γι' αυτό που ονομάζεται labour of love. Συνολικά, βγήκαν πέντε τεύχη. Σήμερα το περιοδικό βρίσκεται σε μια παύση, μια που δεν έχω πολύ χρόνο για να οργανώσω τις διαδικασίες έκδοσης ενός νέου τεύχους. Ελπίζω σύντομα να καταφέρουμε να μαζέψουμε υλικό για κάτι νέο.
- Στο «Ficciones» γράφω απ' το 2003. Είναι απλώς «χώρος σημειώσεων» για κάποια από τα βιβλία που διαβάζω. Οι περισσότεροι που ξεκίνησαν να γράφουν σε μπλογκ εκείνη την εποχή τελικά εγκατέλειψαν, για να γράψουν σε πιο mainstream έντυπα. Εγώ συνεχίζω στο «Ficciones», γιατί για μένα είναι απλώς ένα «πρόχειρο», στο οποίο μπορώ να γράφω ελεύθερα και χωρίς δεσμεύσεις.
- Αν είναι πιο εύκολη η λογοτεχνία ή η Αστροφυσική; Τι ερώτημα! Αν και ακούγεται περίεργο σε πολύ κόσμο όταν το λέω, προσωπικά δεν βρήκα ποτέ κάποια δυσκολία στη Φυσική και στην Αστροφυσική. Μπορεί κάποιες φορές να παρανοούσα πράγματα τα οποία μπήκαν στη θέση τους αργότερα, αλλά όλα όσα έκανα στο πρώτο μου πτυχίο και στο διδακτορικό μου, αλλά και μετά ως ερευνητής μού φαίνονταν σχετικά απλά. Τίποτε δεν μου φαίνεται απλό στη λογοτεχνία. Οι ελεύθερες παράμετροι είναι τόσο πολλές και η επικοινωνία μέσα απ' το κείμενο (χωρίς τη χρήση Μαθηματικών, όπως στη Φυσική) κάνει τα πράγματα πολυεπίπεδα και δύσκολα. Ταυτόχρονα, όμως, τόσο ενδιαφέροντα! Σίγουρα και η Αστροφυσική και η λογοτεχνία χρειάζονται τεράστιο υπόβαθρο και σκληρή δουλειά.
- Έχω αρκετά πράγματα στο παρελθόν μου για τα οποία είμαι περήφανος. Τέλειωσα π.χ. το πτυχίο μου στο Φυσικό της Αθήνας μέσα σε 3½ χρόνια, ενώ ολοκλήρωσα το διδακτορικό μου σε 2½ χρόνια, σε ηλικία 24 χρονών. Στα 28 μου ήμουν μέλος της πρώτης επιτροπής που συμβούλευε τη βρετανική κυβέρνηση και τον αγγλικό δικηγορικό σύλλογο για θέματα Ίντερνετ και υψηλής τεχνολογίας. Σήμερα είμαι περήφανος και για το καινούργιο μου βιβλίο και για την εταιρεία στην οποία συμμετέχω.
- Για χρόνια έλεγα πως μετάνιωσα που επέστρεψα στην Ελλάδα το 1999. Παρά την κρίση, όμως, και παρά τα όσα βλέπουμε γύρω μας, τελικά όλα όσα έκανα επιστρέφοντας στην Ελλάδα (που συμπεριλαμβάνουν το ότι γνώρισα την γυναίκα μου) είναι πράγματα που πλέον δεν θα άλλαζα. Δεν μετανιώνω, λοιπόν, σχεδόν για τίποτε.
- Η τύχη είναι παράγοντας της καθημερινότητάς μας και παίζει τεράστιο ρόλο στο πώς εξελίσσονται οι ζωές μας. Δυστυχώς είναι τυφλή, αλλά μπορούμε κάποιες φορές να την καθοδηγήσουμε.
- Σε ένα ταξίδι μου ως φοιτητής στο Παρίσι, ένα βράδυ που ήμουν με κάποιους φίλους και αφού είχαμε καταναλώσει αμέτρητα μπουκάλια φθηνού γαλλικού κρασιού, σκαρφάλωσα στον τοίχο του Λούβρου για να φωτογραφηθώ καβάλα σε ένα απ' τα λιοντάρια, ενώ στο απέναντι πεζοδρόμιο ήταν τρεις αστυνομικοί. Παραδόξως, δεν κατέληξα σε γαλλική φυλακή, ενώ η φωτογραφία δεν εμφανίστηκε ποτέ (άρα, όπως λένε σήμερα, το γεγονός δεν συνέβη ποτέ!).
Πηγαινοέρχομαι από το 1990 στο Λονδίνο κι έχει αλλάξει πολύ πλέον. Είναι οι άνθρωποι διαφορετικοί. Δηλαδή, ακόμα και όταν πας σε περιοχές οι οποίες θεωρητικά είναι πλούσιες, βλέπεις μια μιζέρια την οποία δεν έβλεπες πιο παλιά. Βλέπεις τη φθορά, π.χ. δεν βλέπεις το αστράπτον που υπήρχε παλιά στα ρούχα του Εγγλέζου, που πήγαινε στη δουλειά του το πρωί και ήταν ντυμένος με κοστούμι και γραβάτα. Αυτό το look έχει χαθεί. Έχουν αποκτήσει το look του Τσίπρα, χωρίς τη γραβάτα, πιο χύμα, και δεν αγοράζουν καινούργιο κοστούμι κάθε χρόνο, φοράνε το ίδιο ίσως και πέντε χρόνια. Είναι παγκόσμιο φαινόμενο η κρίση και το Brexit ήταν αναμενόμενο, όπως έγιναν τα πράγματα στο Λονδίνο. Είναι μια πανάκριβη πόλη όπου δεν μπορείς να ζήσεις. Το πιο φτηνό σπίτι –και μιλάμε για μια τρύπα, ένα δωμάτιο κι ένα χολ– κάνει 350.000 λίρες. Ένας βουλευτής που ζει στο Λονδίνο και παίρνει έναν αρκετά καλό μισθό δεν μπορεί να πάρει δάνειο από την τράπεζα για να αγοράσει σπίτι γιατί δεν φτάνει το εισόδημά του. Λεφτά για ωραία σπίτια και ακριβά αυτοκίνητα έχουν μόνο οι Άραβες, οι Ρώσοι και οι Κινέζοι. Στο Waterstones, στο Πικαντίλι, στο κεντρικό βιβλιοπωλείο, ο πάνω όροφος έχει μεγάλο τμήμα με ρωσικά βιβλία. Από κει καταλαβαίνεις πόσο έχει αλλάξει και το κοινό που ψωνίζει στο κεντρικό Λονδίνο.
- Η Αθήνα είναι η πόλη όπου γεννήθηκα και η πόλη στην οποία ζω τα τελευταία 18 χρόνια. Αυτό που λατρεύω στην πόλη είναι πως μπορεί να έχει τόσο μεγάλη σύνδεση με το αρχαίο της παρελθόν και ταυτόχρονα να αλλάζει συνεχώς. Η Αθήνα του 1970 που θυμάμαι ως παιδί δεν έχει καμιά σχέση με την Αθήνα του 1980, του '90 ή του 2000. Κάθε δεκαετία που περνά τη μορφοποιεί με έναν ενδιαφέροντα τρόπο. Το Λονδίνο, το Παρίσι, το Σαν Φρανσίσκο, π.χ., έχουν παραμείνει σχεδόν ίδια τα τελευταία 40 χρόνια. Η αλλαγή αυτή στην πόλη, δυστυχώς, δεν είναι πάντα προς το καλύτερο. Ταυτόχρονα, η αλλαγή κάνει πολύ δύσκολο το να γραφτεί ένα αντιπροσωπευτικό μυθιστόρημα σε αθηναϊκό πλαίσιο. Το υπόβαθρο ενός μυθιστορήματος είναι συνήθως σταθερό, ενώ η Αθήνα δεν είναι μια σταθερή πόλη.
- Με ενοχλεί η αγένεια. Με ενοχλεί η έλλειψη παιδείας. Με ενοχλεί η δηθενιά. Με ενοχλεί η τεμπελιά. Με ενοχλεί η γκρίνια. Με προσβάλλει η ιλουστρασιόν ψεύτικη γκλαμουριά που προβάλλεται ως πρότυπο για όλα όσα θα πρέπει να κάνουμε στη ζωή μας. Και αυτή η ψεύτικη γκλαμουριά έχει μπει ακόμα και στα βιβλία που προτιμάμε να διαβάζουμε. Δεν εκνευρίζομαι ακριβώς, απλώς στενοχωριέμαι όταν βλέπω πως οι πολιτικοί μας προτιμούν να τονίσουν τις διαφορές και να πολώσουν το κλίμα και όχι να προσπαθήσουν να κινηθούν με ρεαλιστικό και δίκαιο τρόπο στο πλαίσιο της κρίσης.
- Απολαμβάνω την πρώτη γουλιά απ' τον καφέ μου κάθε πρωί, απολαμβάνω το τρέξιμο που κάνω στην παραλία κάθε δυο μέρες, απολαμβάνω την πρώτη σελίδα από κάθε βιβλίο που ξεκινάω να διαβάσω και την τελευταία σελίδα από κάθε κείμενο που γράφω. Απολαμβάνω να βλέπω παλιές ταινίες με τον γιο μου.
- Αν και τα τελευταία χρόνια ήταν πολύ δύσκολα για όλους μας, η αλήθεια είναι πως ευτυχώς πάμε μπροστά. Η εποχή που ζούμε είναι η καλύτερη που θα μπορούσαμε να ζήσουμε και στ' αλήθεια απολαμβάνουμε τόσες ανέσεις και τόσες ελευθερίες, που στο παρελθόν δεν υπήρχαν ποτέ. Η επιστήμη, η τεχνολογία και η δημοκρατία έχουν προσφέρει τόσο πολλά στην καθημερινότητα όλων μας, που φτάνουμε να τα θεωρούμε δεδομένα. Φυσικά και φαίνεται να υπάρχει ένα πισωγύρισμα στα τελευταία δέκα χρόνια που οφείλεται στο ότι κάποια τμήματα του παραμυθιού στο οποίο ζούσαμε όλοι τον 20ό αιώνα φαίνεται να τελειώνουν (χωρίς χάπι εντ για όλους). Τα επόμενα χρόνια θα δείξουν αν πρόκειται για το τέλος μιας περιόδου χάριτος ή για ένα προσωρινό πισωγύρισμα. Θέλω να πιστεύω το δεύτερο...
Όταν ζεις σε μια περίοδο που όσα συμβαίνουν είναι καλά, όταν όλοι πλουτίζουν και είναι ευχαριστημένοι, δεν έχεις αλλαγές. Αυτήν τη στιγμή η πρόοδος εντοπίζεται σε επίπεδο λύσης προβλημάτων, δεν έρχεται με τη μορφή της επιστημονικής επανάστασης. Κάθε μέρα γίνεται κάτι καινούργιο που βοηθάει, αλλά πατάμε σε ό,τι υπήρχε μέχρι το 1920.
- Η γυναίκα μου λέει πως σε κάποια θέματα είμαι απόλυτος. Με κουράζει να αναγκάζομαι να βάζω νερό στο κρασί μου και να μην είμαι απόλυτος για πράγματα που θα έπρεπε να είναι προφανή σε όλους.
- Η ευτυχία υπάρχει πάντα αγκαλιά με τη δυστυχία και από μόνη της δεν σημαίνει τίποτε. Υπάρχει μια σκηνή στο τέλος του Στάλκερ του Ταρκόφσκι, όπου σε έναν μονόλογο η γυναίκα του Στάλκερ λέει πως αν η ζωή δεν είχε δυστυχίες, δεν θα ήταν καλύτερη, θα ήταν χειρότερη. Όταν τρέχω τα πρωινά στην παραλία της Γλυφάδας, συναντάω κάποιες φορές πρόχειρα τσαντίρια Ρομά που κοιμούνται μέσα στα ημιφορτηγά τους ή σε προσωρινές σκηνές. Αν και τα παιδιά τους παίζουν ξυπόλυτα και βρόμικα στον δρόμο, θαρρώ πως δύσκολα βρίσκω πιο όμορφα και πιο ευτυχισμένα χαμόγελα απ' τα δικά τους.
- Η λίμνη Nyos στο Καμερούν είναι στον κρατήρα ενός ηφαιστείου και επειδή βρίσκεται στην Αφρική η θερμοκρασία από μέρα σε νύχτα και από χειμώνα σε καλοκαίρι δεν αλλάζει πολύ, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν κατακόρυφα ρεύματα μέσα στη λίμνη. Επομένως, η λίμνη είναι σαν διαστρωματωμένη, κι επειδή είναι κρατήρας ηφαιστείου, το κάτω μέρος της είχε κάποιες χαραμάδες που έβγαζαν και βγάζουν ακόμα διοξείδιο του άνθρακα – είναι σαν ένα μπουκάλι Περιέ ή ένα κουτάκι σόδας. Το 1986 έγινε κάποια κατολίσθηση και όλο το νερό που ήταν στο βάθος της ανέβηκε στην επιφάνεια και επειδή υπήρχε διαφορά στην πίεση, το διοξείδιο του άνθρακα που υπήρχε στο νερό βγήκε στην ατμόσφαιρα ελευθερώνοντας περίπου ένα κυβικό χιλιόμετρο διοξειδίου του άνθρακα στη γύρω περιοχή που σκότωσε 2.000 ανθρώπους και 20.000 ζώα. Έγινε μεγάλη καταστροφή, το ζήτημα είναι ότι κανείς δεν ήξερε εκείνη τη στιγμή τι είχε γίνει, ήταν κάτι πρωτόγνωρο, κανείς δεν το είχε παρατηρήσει πουθενά αλλού στον πλανήτη. Όταν τελικά κατάλαβαν τι είχε συμβεί στη Nyos, πήγε μια ομάδα επιστημόνων να κάνει την απαέρωση της λίμνης, βάζοντας έναν σωλήνα 80 μέτρων να φτάσει μέχρι το βαθύτερο σημείο για να απελευθερώνεται λίγο-λίγο το διοξείδιο του άνθρακα.
- Το Nyos είναι για πιο ευρύ κοινό και ίσως να το επεδίωξα αυτό, δεν είναι όπως η Τυχαία Είσοδος που ήταν πιο εξειδικευμένη ως θέμα. Όλα τα θέματα που αγγίζει το Nyos είναι πράγματα τα οποία πάντα με ενδιέφεραν. Η λογική του πώς σκέφτεται ένας επιστήμονας, το πώς αντιμετωπίζει τον κόσμο, έναν κόσμο ο οποίος δεν είναι επιστημονικός. Υπάρχουν τόσο πολλές ελεύθερες μεταβλητές στον χώρο γύρω σου, που δεν μπορείς να προβλέψεις τίποτα. Έχω δει πολλούς ανθρώπους, επιστήμονες, συναδέλφους, γνωστούς, οι οποίοι προσπαθούσαν να «τρέξουν» τα ερωτικά τους με τη λογική, ως μαθηματικό πρόβλημα, και, φυσικά, πάντα αποτύγχαναν. Δεν υπάρχει περίπτωση να προβλέψεις τι θα κάνεις στη σχέση ή στη ζωή σου κάνοντας μαθηματική ανάλυση των πιθανοτήτων, των διαφόρων ενδεχομένων. Κι ούτε μπορείς να προβλέψεις ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο θα αντιδράσει ένας άνθρωπος επειδή έκανες το χι ή το ψι. Δεν μιλάμε για καραμπινάτα πράγματα που είναι δεδομένα: αν απατήσεις τον άλλο, θα χωρίσεις, αλλά στις πιο γκρίζες περιοχές είναι πολύ πιο δύσκολο να προβλέψεις ακριβώς τι γίνεται. Κι αυτό ακριβώς είναι ένας κλονισμός στη λογική της σκέψης του επιστήμονα. Επίσης, με ενδιέφερε το κομμάτι που αφορά την τέχνη και τον τρόπο με τον οποίο ο σύγχρονος άνθρωπος την αντιλαμβάνεται. Προσπάθησα να συνδέσω αυτά τα δύο, γι' αυτό και το βιβλίο είναι ένα δίπολο μεταξύ τέχνης και επιστήμης και αυτό αφορά και τον τρόπο με τον οποίο συντελείται η πρόοδος.
- Πρόοδος δεν σημαίνει καλύτερη επιστήμη και πιο σύγχρονη τέχνη. Δεν έχει σχέση με το τι είναι η τέχνη και τι η επιστήμη. Έχει σχέση με το πώς αλλάζει η οπτική σου πάνω στα πράγματα, οδηγώντας σε έναν διαφορετικό τρόπο με τον οποίο κάνεις τέχνη και επιστήμη. Όταν έγινε η μεγάλη επιστημονική επανάσταση στις αρχές του 20ού αιώνα, του Αϊνστάιν και της Κβαντομηχανικής, την ίδια στιγμή ο Νταλί με τον Μπουνιουέλ έκοβαν μάτια στο σινεμά. Και ταυτόχρονα έγινε και η πολιτική επανάσταση στη Ρωσία. Πρέπει να είναι κατάλληλες οι συνθήκες για να μπορεί να αλλάξει το μυαλό του ανθρώπου με τον κατάλληλο τρόπο. Όταν ζεις σε μια περίοδο που όσα συμβαίνουν είναι καλά, όταν όλοι πλουτίζουν και είναι ευχαριστημένοι, δεν έχεις αλλαγές. Αυτήν τη στιγμή η πρόοδος εντοπίζεται σε επίπεδο λύσης προβλημάτων, δεν έρχεται με τη μορφή της επιστημονικής επανάστασης. Κάθε μέρα γίνεται κάτι καινούργιο που βοηθάει, αλλά πατάμε σε ό,τι υπήρχε μέχρι το 1920.
- Υπάρχει μια λύση των εξισώσεων του Αϊνστάιν, της γενικής σχετικότητας, την οποία έχει βρει ο Γκέτελ, η οποία όμως είναι λίγο περίεργη γιατί μιλάει για ένα σύμπαν που είναι περιστρεφόμενο. Ωστόσο απορρίπτεται ως μη φυσική λύση, γιατί δεν παρατηρούμε ένα τέτοιο σύμπαν όταν κοιτάμε έξω από το παράθυρό μας. Στη θεωρία υπάρχει ως λύση, στην πράξη όμως δεν την αποδέχεσαι γιατί ξέρεις ότι αυτό που βλέπεις δεν έχει καμία σχέση με αυτό που βγάζουν τα μαθηματικά. Και, γενικά, στη Φυσική υπάρχουν πάντα οι λύσεις που είναι μη αποδεκτές και ξεκινάς από το τι σου δίνει το πείραμά σου για να λύσεις τις εξισώσεις. Έτσι θα έπρεπε να είναι και στην πολιτική, αλλά είναι λίγο ξεκομμένη η θεωρία από το πείραμα.
- Είμαι αισιόδοξος από τη φύση μου. Θέλω να πιστεύω ότι θα πάνε όλα καλύτερα, απλώς γιατί δεν είμαστε πια τόσο προσκολλημένοι στο παρελθόν. Ακόμα και πριν από δύο ή τρία χρόνια αρκετοί πιστεύαμε ότι θα γυρίσουν τα πράγματα στον τρόπο που ήταν το 1990 και το 1995, το οποίο είναι αδύνατον. Μόνο και μόνο ότι αυτό έχει μπει στη λογική του ανθρώπου στην Ελλάδα ίσως να οδηγήσει σε καινούργιες λύσεις. Δεν υπάρχει μια στρόφιγγα που θα μας γυρίσει στο 1995. Νομίζω ότι οι περισσότεροι έχουμε καταλάβει ότι χρειάζεται να κουνήσουμε τα χέρια μας. Γιατί το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι τα τελευταία χρόνια δεν κουνάγαμε τα χέρια μας, περιμέναμε να λυθούν όλα κάπως αυτόματα.
- Keep cool, but care. Είναι φράση από το V. του Thomas Pynchon. Προσπαθώ να την τηρώ, αλλά κάποιες φορές είναι δύσκολο (ειδικά όσον αφορά το «keep cool»). Αυτό που με έχει μάθει η ζωή είναι ότι κάθε μέρα μαθαίνω κάτι καινούριο.
Info:
Το βιβλίο «Nyos, Η τελετή αθωότητας» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
σχόλια