Η «επιστροφή» των ABBA στον μάταιο τούτο ψηφιακό κόσμο

Τα χρόνια των ABBA ήταν λίγο-πολύ τα χρόνια που κράτησαν οι δεσμοί ανάμεσα στα τέσσερα μέλη τους (ανάμεσα στα Α και στα B του ονόματός τους): Η Άνι-Φριντ(α) αρραβωνιάστηκε τον Μπένι το 1971, την ίδια χρονιά που παντρεύτηκε ο Μπιόρν την Ανιέτα. Δέκα χρόνια αργότερα, συγχρόνως σχεδόν με την κυκλοφορία του τελευταίου άλμπουμ του γκρουπ (The Visitor), το κοινό έμαθε για τα δύο διαζύγια που είχαν διαδεχθεί  το ένα το άλλο με διαφορά μερικών μηνών. Εκείνο το κλίμα όμως, και η αίσθηση ενός αναπόφευκτου τέλους, ήταν που έκανε κάποια από τα τελευταία τραγούδια τους – όπως το The Winner Takes It All ή το The Day Before You Came – τόσο ξεχωριστά.  

Μετά την διάλυσή τους, οι ABBA δεν έπαψαν να γιγαντώνονται, υπερβαίνοντας απόψεις, γούστα και προκαταλήψεις, αποκτώντας οικουμενικό status και απόλυτη αποδοχή, καθιστώντας μάταια κάθε αντίσταση στην υπνωτική έλξη που ασκούν οι απαράμιλλες μελωδίες και τα «διεθνή» αγγλικά στους στίχους των τραγουδιών τους – αντίθετα από την εποχή που μεσουρανούσαν στην παγκόσμια δισκογραφία όταν το ροκ κοινό τους θεωρούσε την επιτομή της ανώδυνης ποπ για τις μάζες, του ‘70s κιτς και μιας αβάσταχτα μικροαστικής αντίληψης περί ερωτισμού και σεξουαλικής απελευθέρωσης.  

Mοιάζει μάλλον ξενέρωτη και απογοητευτική αυτή η θεαματική «επιστροφή» που σηματοδοτήθηκε με την κυκλοφορία νέου υλικού μετά από 30 χρόνια και την προαναγγελία κάποιων επερχόμενων «εμφανίσεων» των ABBA (ή μάλλον της ιδέας των ABBA) που θα έχει την μορφή ψηφιακού πολυθεάματος με τις μορφές των μελών του να έχουν υποστεί διαδικασία «απογήρανσης» μέσω ειδικών εφέ. 

Μπορεί να εκμεταλλεύτηκαν το brand τους με χίλους δυο τρόπους και με μια ατέλειωτη λιτανεία από μιούζικαλ, μουσεία και πάσης φύσεως franchise, ποτέ όμως δεν μπήκαν στον πειρασμό να γίνουν κομμάτι της reunion κουλτούρας και των νοσταλγικών αρπαχτών που την περιβάλλει εδώ και δεκαετίες πλέον. ‘Όταν λέμε τέλος, εννοούμε τέλος. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που είχαν περιβληθεί με ακόμα μεγαλύτερο θαυμασμό και σεβασμό από το κοινό. 

Facebook Twitter

Γι’ αυτό και μοιάζει μάλλον ξενέρωτη και απογοητευτική αυτή η θεαματική «επιστροφή» που σηματοδοτήθηκε με την κυκλοφορία νέου υλικού μετά από 30 χρόνια και την προαναγγελία κάποιων επερχόμενων «εμφανίσεων» των ABBA (ή μάλλον της ιδέας των ABBA) που θα έχει την μορφή ψηφιακού πολυθεάματος με τις μορφές των μελών του να έχουν υποστεί διαδικασία «απογήρανσης» μέσω ειδικών εφέ. 

Μια ιδέα από αυτά τα αχρονικά άβαταρ των μελών του γκρουπ αλλά και από την αντίληψη που θα χαρακτηρίζει αυτές τις παραστάσεις μπορεί να πάρει κανείς στο βίντεο του νέου τραγουδιού “I Still Have Faith In You”, που ακούγεται σαν προϊόν μιας αλγοριθμικής τελειότητας. Ένα από τα πιο δημοφιλή σχόλια κάτω από το βίντεο στο You Tube (που συμπλήρωσε πάνω από 10.000.000 views πριν συμπληρωθεί το διήμερο από το ανέβασμά του) γράφει το εξής: «Αυτό είναι για όλους τους οπαδούς των ABBA που δεν έζησαν αρκετά ώστε να δουν την επιστροφή τους, θα μας λείπετε στην σκέψη μας». Ανατρίχιασα λίγο και μου ήρθε συνειρμικά στο μυαλό εκείνο το φοβερό σύνθημα που είχε γραφτεί έξω από το κοιμητήριο στη Νάπολη όταν η ομάδα κατέκτησε το πρώτο της πρωτάθλημα με τον Μαραντόνα και απευθυνόταν στους νεκρούς: «Δεν ξέρετε τι έχετε χάσει».  

I Still Have Faith In You

Δεν πρόκειται όμως για επιστροφή ούτε για επανασύνδεση ακριβώς, αλλά για μια (ψηφιακή) μετενσάρκωση που μοιάζει λιγότερο με κάτι από το μέλλον του θεάματος και περισσότερο με ψηφιακό βαριετέ εξαιρετικά αμφίβολης καλαισθησίας. Χαλάρωσε ρε φίλε, μπορεί να μου πει κάποιος, στους Kraftwerk πού έκαναν το ίδιο γιατί ήσουν διατεθειμένος να πατήσεις επί πτωμάτων για να βρεις ένα εισιτήριο; Δεν έκαναν το ίδιο. Και τέλος πάντων, εκτός των άλλων, περί αυτής ακριβώς της ιδέας – μιας υβριδικής και ψυχρής σύνθεσης ανθρώπου και αυτόματου (ρομπότ, ρέπλικας, ψηφιακής μηχανής) ήταν πάντα οι Kraftwerk. 

Οι ABBA αντιθέτως εκπροσωπούσαν πάντα το γήινο, το ζεστό (παρότι Σουηδοί), το καθημερινό, το γιορτινό, το χαρούμενο και το λυπημένο ενός μέσου όρου. Εξ ου και η ακλόνητη ισχύ τους. Τι δουλειά είχαν να μπλέξουν αισθητικά στην σφαίρα του κέρινου, του απόκοσμου και του αφύσικου που χαρακτηρίζει τα animation εφέ σε video games τύπου Final Fantasy; Ή, ακόμα χειρότερα, σε πρόσφατες επιφανείς ταινίες όπως το The Irishman του Σκορσέζε, που ακόμα δεν έχουμε συνέλθει από την φρίκη που μας προξένησε η εικόνα του ψηφιακά ρετουσαρισμένου Ρόμπερτ Ντε Νίρο…