Γυροειδής αλωπεκία: Μια πολύπλευρη αυτοάνοση νόσος

Η γυροειδής αλωπεκία είναι μια συχνή αυτοάνοση πάθηση του δέρματος που προκαλεί απώλεια μαλλιών και αφορά περίπου το 2% του πληθυσμού παγκοσμίως. Στους περισσότερους ανθρώπους ξεκινά ως μια στρογγυλή ή οβάλ περιοχή απώλειας τριχών στο τριχωτό της κεφαλής ή στα γένια, αλλά μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα υπάρχουν τρίχες.

Τα αίτια

Το ανοσοποιητικό σύστημα προστατεύει τον οργανισμό μας από εξωγενείς παράγοντες όπως βακτήρια και διάφορα αλλεργιογόνα. Στη γυροειδή αλωπεκία, όμως, δεν λειτουργεί σωστά και επιτίθεται στα υγιή κύτταρα του τριχικού θύλακα, οδηγώντας τα πρώιμα στη φάση «ηρεμίας», τη λεγόμενη τελογενή φάση του κύκλου ζωής της τρίχας, με αποτέλεσμα την τριχόπτωση. Αυτό που ενεργοποιεί την ανοσιακή απάντηση είναι άγνωστο, εμπλέκονται όμως το στρες καθώς και περιβαλλοντικοί και γενετικοί παράγοντες.

Πότε εμφανίζεται

Αν και μπορεί να ξεκινήσει σε οποιαδήποτε ηλικία, στους περισσότερους η νόσος εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και στη νεαρή ενήλικη ζωή. Αφορά άτομα όλων των φυλών και φύλων. Μελέτες, μάλιστα, δείχνουν ότι οι γυναίκες προσβάλλονται πιο συχνά από τους άντρες. Η γυροειδής αλωπεκία συνδέεται με πολλά άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η ατοπική δερματίτιδα, οι θυρεοειδίτιδες, η λεύκη, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και οι ψυχικές διαταραχές. Ο κίνδυνος να αποκτήσει κάποιος γυροειδή αλωπεκία αυξάνεται εάν πάσχει από αυτήν κάποιος συγγενής εξ αίματος, με τον κίνδυνο να αυξάνεται κι άλλο αν ο συγγενής αυτός έχασε τα μαλλιά του πριν από την ηλικία των 30 ετών.

Τύποι γυροειδούς αλωπεκίας

Πέρα από τη συχνότερη μορφή, η οποία εμφανίζεται με πλάκες στο τριχωτό της κεφαλής, υπάρχουν και διάφορες άλλες μορφές γυροειδούς αλωπεκίας. Έτσι μπορεί να εκδηλωθεί ως γυροειδής αλωπεκία γενείου, όταν το άτομο έχει περιοχές απώλειας τριχών στα γένια του. Επίσης, μπορεί να εκδηλωθεί ως οφίαση, όταν το άτομο έχει μια ταινία ή λωρίδα απώλειας τριχών στην ινιακή χώρα (δηλαδή στον αυχένα), που επεκτείνεται πίσω από τα αυτιά. Επίσης, υπάρχει η ολική γυροειδής αλωπεκία κατά την οποία το άτομο χάνει όλες τις τρίχες στο τριχωτό της κεφαλής του. Τέλος, υπάρχει και η καθολική γυροειδής αλωπεκία, όπου το άτομο έχει χάσει όλες τις τρίχες στο τριχωτό της κεφαλής του και σε όλο το σώμα του.

Ανακτώνται τα μαλλιά;

Τα μαλλιά μπορούν να ξαναφυτρώσουν, καθώς η γυροειδής είναι μια μη ουλωτική αλωπεκία. Κάποιοι ασθενείς μπορεί να βιώσουν μία φορά στη ζωή τους ένα επεισόδιο γυροειδούς αλωπεκίας, να ανακτήσουν τα μαλλιά τους και έκτοτε να μην επανέλθει η νόσος. Ωστόσο, οι περισσότεροι  πάσχοντες συνήθως εμφανίζουν και επόμενα επεισόδια απώλειας που τα ονομάζουμε υποτροπές. Πολλοί άνθρωποι παρουσιάζουν υποτροπή μέσα σε έναν χρόνο από την αναγέννηση των μαλλιών τους και οι περισσότερες υποτροπές συμβαίνουν μέσα σε διάρκεια 5 ετών. Αυτά τα επεισόδια τριχόπτωσης και αναγέννησης μπορεί να συμβαίνουν σε όλη τη ζωή ενός ατόμου. Υπάρχει και μια ομάδα ασθενών, στους οποίους, μετά την εγκατάσταση του νοσήματος, οι πλάκες αλωπεκίας επιμένουν ή/και επεκτείνονται, διαρκώντας για χρόνια. Όταν τα μαλλιά αρχίζουν να ξαναβγαίνουν, μπορεί να επανέλθουν λευκά ή ξανθά και πιο λεπτά από πριν. Το φαινόμενο αυτό είναι συνήθως προσωρινό και με την πάροδο του χρόνου επανέρχονται συνήθως στην προηγούμενή τους κατάσταση.

Θεραπείες

Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές που αναστέλλουν την ανοσιακή επίθεση και διεγείρουν την ανάπτυξη της τρίχας στους ενήλικες και τα παιδιά με γυροειδή αλωπεκία. Το είδος της θεραπείας που θα σας συστήσει ο γιατρός σας εξαρτάται από τον τύπο ή τη μορφή γυροειδούς αλωπεκίας, τη σοβαρότητα και την έκταση της νόσου, την ηλικία του ασθενούς και από το αν έχει προηγηθεί η λήψη άλλης αγωγής. Ο μόνος τρόπος να βεβαιωθεί κάποιος ότι πάσχει από γυροειδή αλωπεκία είναι να επισκεφτεί δερματολόγο, προκειμένου να γίνει σωστά η διάγνωση και η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.

Βιβλιογραφία: 

J Eur Acad Dermatol Venereol. 2024 Apr;38(4):687-694. doi: 10.1111/jdv.19768.

J Am Acad Dermatol. 2020 Mar;82(3):675-682. doi: 10.1016/j.jaad.2019.08.032

J Am Acad Dermatol. 2018 Jan;78(1):1-12. doi: 10.1016/j.jaad.2017.04.1141.