Ο πιο διάσημος φαραώ είναι ο Τουταγχαμών, αλλά για μένα ο πιο ροκ είναι ο Ακενατόν.
Ηγεμόνες που ξέφυγαν πολύ από τα συνηθισμένα όρια υπάρχουν πολλοί αλλά αυτός λόγω μεγάλης δύναμης, την οποία κληρονόμησε, κατάφερε να κάνει τα αδύνατα δυνατά- τουλάχιστον για λίγα χρόνια.
Δεν είμαι αρχαιολόγος –ούτε καν πλησιάζω- αλλά μου αρέσει να διαβάζω για την καθημερινότητα αρχαίων εποχών, πολύ περισσότερο απ’ ό,τι για τα καθαρά ιστορικά στοιχεία. Η ιστορία του Ακενατόν μου φαίνεται ότι θα έπρεπε να γίνει ταινία.
Ίσως ήταν ο πατέρας του Τουταγχαμών (αλλά δεν είναι σίγουρο). Ίσως να είχε ασθενική φύση και παράξενη όψη (κι αυτό δεν είναι σίγουρο). Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι μόλις έγινε Φαραώ κήρυξε ως κύριο θεό τον Aτόν υποβιβάζοντας όλους τους άλλους θεούς. Αυτό έφερε αντιδράσεις, Γι’ απάντηση, μετέφερε την πρωτεύουσα από τις Θήβες σε άλλη περιοχή και τη νέα πόλη την αφιέρωσε στον πρώτο και καλύτερο θεό, εγκαινιάζοντας βίαια έναν νέου είδους μονοθεϊσμό που φυσικά ξεσήκωσε αντιδράσεις.
Το περιέγραψα με μία μόνο πρόταση- όμως πρόκειται για ένα τιτάνιο έργο που μου φαίνεται ασύλληπτο. Είναι σα να αποφασίζει ο πρωθυπουργός της Γαλλίας να μεταφέρει το Παρίσι σε μία ερημιά. Ή σα να μεταφέρεται η Αθήνα στον Έβρο. Με τα μέσα που έχουμε, πόσες δεκάδες χρόνια θα μας έπαιρνε αυτό; Θα ολοκληρωνόταν ποτέ;
Το σχέδιό του έφτασε κοντά στην ολοκλήρωση μεν αλλά ο Ακενατόν πέθανε τον 7ο χρόνο της βασιλείας του. Η πόλη που έχτισε εγκαταλείφθηκε και καταστράφηκε. Αυτό θα πει χάσιμο εργατοωρών.
Η συγκεκριμένη ιστορία είναι κάπως τραβηγμένη. Κατά τ’ άλλά η ζωή στην αρχαία Αίγυπτο δε φαίνεται να έχει μεγάλη διαφορά από τώρα: η καθημερινότητα γυρνούσε γύρω από την οικογένεια, τα παιδιά αντιμετωπίζονταν ως ευλογία, η θρησκεία όριζε τις ζωές όλων. Το εντυπωσιακό των αρχαίων χρόνων είναι η θέση της γυναίκας: ενώ οι άντρες μπορούσαν να παντρευτούν πολλές και οι γυναίκες είχαν την ευθύνη του σπιτιού και της ανατροφής των παιδιών, είχαν ταυτόχρονα δικαίωμα στην ιδιοκτησία, μπορούσαν να αποφασίσουν για τον εαυτό τους, να εμφανιστούν σε δικαστήριο και να πάρουν επαγγελματικές αποφάσεις.
Η βασική ασχολία του πληθυσμού ήταν η γεωργία. Σε ένα τόπο ξηρό αυτό σήμαινε καταδίκη σε φτωχή ζωή. Πηγή όλης της ζωής ήταν ο Νείλος που δημιουργούσε εύφορο έδαφος αλλά φυσικά δεν έφτανε για όλους, ούτε ήταν όλοι ίδιοι.
Το κρέας ήταν σπάνιο και ακριβό, αποκλειστικό προνόμιο των πολύ πλούσιων οπότε η δίαιτα ήταν κυρίως χορτοφαγική. Για πηγή πρωτεΐνης υπήρχαν τα φασόλια, φακές, ρεβίθια. Ο γενικός πληθυσμός τρεφόταν κυρίως με ψωμί, κρεμμύδι και μπύρα. Το ψωμί όμως υπήρχε σε 30 διαφορετικές μορφές: η επίπεδη μορφή λεγόταν pita, ενώ άλλες μορφές ήταν σε σχήματα ζώων.
Τα λαχανικά που συμπλήρωναν το ψωμί εφόσον φύτρωναν στον κήπο του κάθε σπιτιού ήταν κυρίως, σκόρδα που είχαν θεραπευτικές ιδιότητες και ήταν ιερά, ένα είδος μαρουλιού, σέλερι, πράσα, ένα είδος αγγουριού και πεπόνια.
Το βασικό ποτό ήταν η μπύρα που καταναλωνόταν από όλες της ηλικίες, με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ και έπρεπε να καταναλωθεί άμεσα γιατί ήταν φρέσκια-κατά πάσα πιθανότητα την έφτιαχναν καθημερινά.
Από τον Ηρόδοτο ξέρουμε τα εξής και μάλλον αναφέρεται στις ανώτατες τάξεις: "Ορτύκια, πάπιες και τα μικρότερα πουλιά τρωγόταν αλατισμένα και ωμά, όλα τα υπόλοιπα πουλιά και τα ψάρια εκτός από αυτά που είναι ιερά στους Αιγύπτιους τρωγόταν ψητά ή βραστά. Το γουρούνι θεωρείται από τους Αιγύπτιους απεχθές και αν κάποιος κατά λάθος το ακουμπήσει περνώντας, μπαίνει στο ποτάμι ολόκληρος μαζί με τα ρούχα του."
Συνταγές της αρχαίας Αιγύπτου δεν έχουν μείνει ως σήμερα, αφού δεν είχαν λόγο να τις γράψουν. Οι σύγχρονοι Αιγύπτιοι όμως συνεχίζουν να καταναλώνουν τις τροφές που είναι γνωστές από την αρχαιότητα, άρα είναι πολύ πιθανό οι απλές συνταγές να έχουν διατηρηθεί από τότε. Κάποιες είναι σίγουρα πολύ παλιές γιατί έχουν βρεθεί γραμμένες σε αγγεία μεταγενέστερων εποχών. Αν θέλετε να φτιάξετε αρχαίο Αιγυπτιακό δείπνο στους φίλους σας, να τι θα μπορούσατε να κάνετε, προσφέροντας παράλληλα ελαφριά μπύρα:
Aρχαίες συνταγές
- 700γρ φάβα, 2-4 σκελίδες σκόρδο
Μουλιάστε τη φάβα για 12 ώρες, βάλτε τη σε κατσαρόλα, σκεπάστε της με νερό μέχρι να βράσει, χαμηλώστε τη φωτιά μέχρι να μαλακώσει. Στραγγίξτε και προσθέστε αλάτι και λιωμένο σκόρδο.
- 225γρ ρεβίδια
- 2 κουταλιές ξίδι από κρασί
- 3 σκελίδες σκόρδο
- 5 κουταλιές σησαμέλαιο
- 1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
Βράστε και λιώστε τα ρεβίθια, προσθέστε χυμό λεμόνι, το λιωμένο σκόρδο και σησαμέλαιο ώστε να σχηματιστεί μία ενιαία πάστα. Πρόκειται για το χούμους που τρωγόταν μάλλον ακριβώς έτσι χιλιάδες χρόνια πριν.
Βάλτε στο μπλέντερ 200γρ φρέσκους χουρμάδες με λίγο νερό. Προσθέστε κανέλα και ψιλοκομμένα καρύδια. Σχηματίστε σφαίρες με το μίγμα, καλύψτε τις με μέλι και μετά με αμύγδαλα σε σκόνη.
σχόλια