Δείπνο στο διάστημα (μέρος 1ο)

O πρώτος αμερικανός αστροναύτης που χρειάστηκε να φάει στο διάστημα ήταν ο John Glenn στην αποστολή Mercury το 1962. H εμπειρία του επιβεβαίωσε ότι ναι, ο άνθρωπος μπορεί να μασήσει και να καταπιεί σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, αφού αυτή τη δουλειά την κάνουν μυς και όχι η βαρύτητα. Δοκιμάστε να καταπιείτε κρεμασμένοι ανάποδα, γίνεται.

Το πρόβλημα που είχε ήταν σχετικά με την ποιότητα του φαγητού. Οι πρώτες προσπάθειες της NASA είχαν ως αποτέλεσμα δυσάρεστες γεύσεις σε μορφή αφυδατωμένων κύβων (κάτι σαν να τρως Knorr για μεσημεριανό), σκόνες και υγρά (όσο οι οδοντόπαστες) μέσα σε σωληνάρια.

Οι αστροναύτες παραπονέθηκαν και στις αποστολές Gemini τα πράγματα είχαν βελτιωθεί αρκετά. Οι κύβοι σκεπάστηκαν με ζελατίνη ώστε να αποφευχθούν εντελώς τα ψίχουλα (τα οποία ήταν πολύ επικίνδυνα, αφού αιωρούμενα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβες στα μηχανήματα και στο αναπνευστικό σύστημα των αστροναυτών) και τα αφυδατωμένα φαγητά τοποθετήθηκαν σε άλλες συσκευασία ώστε η προσθήκη νερού να είναι ευκολότερη. Με τις νέες συσκευασίες βελτιώθηκε και η ποιότητα και η ποικιλία του φαγητού. Οι αστροναύτες μπορούσαν να φάνε γαρίδες, κοτόπουλο με λαχανικά, πουτίγκα με σάλτσα μήλου και επιπλέον μπορούσαν να επιλέξουν μόνοι τους το συνδυασμό.

Κατά την εποχή της αποστολής Apollo η ποικιλία αυξήθηκε ακόμα περισσότερο. Για πρώτη φορά οι αστροναύτες είχαν στη διάθεσή τους ζεστό νερό, κάτι που βελτίωσε τη γεύση του φαγητού. Επίσης ήταν οι πρώτοι που έφαγαν μέσα από ένα «μπολ» το οποίο έκανε την διαδικασία του φαγητού αρκετά παραπλήσια με την γήινη με τους αστροναύτες να τρώνε με κουτάλι.

Οι συνθήκες του φαγητού άλλαξαν πολύ στην εποχή του Skylab. Το Skylab είχε μεγαλύτερο εσωτερικό χώρο ο οποίος χρησίμευε ως καθιστικό και ως τραπεζαρία. Η εμπειρία για τους αστροναύτες ήταν πολύ κοντά στη γήινη. Καρέκλες δεμένες στα τοιχώματα βοηθούσαν τους κατοίκους να δεθούν γύρω από ένα τραπέζι. Χρησιμοποιούσαν μαχαίρι, πιρούνι (και ψαλίδι για να ανοίξουν το πλαστικό περίβλημα). Το σκάφος διέθετε και μεγάλο αποθηκευτικό χώρο οπότε το μενού διέθετε 72 διαφορετικά γεύματα.

Σήμερα τα φαγητά του διαστήματος δεν δημιουργούνται από μυστήρια συστατικά αλλά από υλικά που υπάρχουν στη γη, στα περισσότερα σούπερ μάρκετ. Το σημαντικό για τους σχεδιαστές μενού είναι η ισορροπημένη δίαιτα και οι σωστές θερμίδες οι οποίες υπολογίζονται ως εξής: για γυναίκες, η ημερήσια κατανάλωση είναι

Σύνολο = 655 + (9.6 x W) + (1.7 x H) - (4.7 x A)

Και για άντρες

Σύνολο = BEE = 66 + (13.7 x W) + (5 x H) - (6.8 x A)

Όπου W = το βάρος σε κιλά, Η= ύψος σε cm και Α = ηλικία σε χρόνια. (Σημείωση, εγώ θα έπρεπε να τρώω 1330 θερμίδες την ημέρα, σωστή δίαιτα!)

Πλέον οι αστροναύτες  έχουν πραγματικά μεγάλη ποικιλία φαγητού στα ταξίδια τους. Τρώνε ένα προσχεδιασμένο μενού 7 ημερών στου οποίου το σχεδιασμό συμμετέχουν αρκετούς μήνες πριν, σε συνεργασία με έναν διαιτολόγο: τρία γεύματα καθημερινά μαζί με σνακ, ποτά και αναψυκτικά.

Σήμερα σχόλια των αστροναυτών για τα φαγητά είναι θετικά. Πρόκειται για γεύσεις γνωστές, καλοφτιαγμένες που ετοιμάζονται γρήγορα και εύκολα. Ένα γεύμα τεσσάρων ατόμων ετοιμάζεται σε 5 λεπτά και η επαναφορά του με την προσθήκη υγρών και το ζέσταμα 30 λεπτά επιπλέον.

Πλέον οι αστροναύτες διαλέγουν ανάμεσα σε 200 διαφορετικά είδη φαγητού τα οποία μπορούν να τρώνε με μαχαιροπήρουνα. Ακόμα και διάσημοι σεφ ανακατεύονται στην προετοιμασία του φαγητού στη NASA αλλά οι αστροναύτες επιμένουν ότι τα ίδια φαγητά που τους αρέσουν στη γη, είναι λιγότερο νόστιμα σε τροχιά. Αν είναι ψυχολογικό ή όχι είναι κάτι που δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα αλλά για βελτιωτικά γεύσης έχουν στη διάθεσή τους κέτσαπ, μουστάρδα, μαγιονέζα και καυτερή σάλτσα μέσα σε μπουκάλια υπό πίεση και αλάτι και πιπέρι σε υγρή μορφή (γιατί οι κόκκοι είναι πολύ επικίνδυνοι σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας).

Υπάρχει σύμφωνο που ορίζει ότι τα μισά φαγητά είναι αμερικάνικα και τα μισά ρώσικα. Οι συσκευασίες περιγράφουν το περιεχόμενο και στις δύο γλώσσες. Τα 10 πιο αγαπημένες επιλογές πάντως είναι οι εξής:

10. Γιαπωνέζικο takeout

To 2008 στο σκάφος Endeavour οι αστροναύτες δοκίμασαν γιαπωνέζικο φαγητό όπως negima (μοσχάρι με κρεμμυδάκια), okonomi, tofu με σάλτσα hoisin και udon noodles. Τα νέα φαγητά ξεκίνησαν όταν η Ιαπωνία άρχισε να συμμετέχει στην οργάνωση της αποστολής με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

9. Σουηδικά κεφτεδάκια

Τα τρώτε κι εσείς όταν πηγαίνετε στο IKEA; Με συνταγή της διάσημης τηλεοπτικής σεφ Rachael Ray του Food Network, η οποία μαγείρεψε και ένα ταϊλανδέζικο πιάτο με κοτόπουλο και κάρι για το Discovery το 2006. Δεν ήταν η πρώτη celebrity chef που μαγείρεψε για το διάστημα. Πρώτος ήταν ο Emeril Lagasse με πικάντικα φασολάκια που ήταν ένα από τα πιάτα που διατηρήθηκαν πολύ καλά σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας.

8. Γιαούρτι

Ένα μεγάλο πρόβλημα υγείας που παρουσιάζουν οι αστροναύτες είναι στα οστά λόγω της έλλειψης βαρύτητας. Το ασβέστιο είναι πολύ απαραίτητο και το γιαούρτι πολύ αγαπημένο σνακ των αστροναυτών. Έχουν επιλογή μεταξύ γεύσης βατόμουρου, ροδάκινου και φράουλας. Οι Ρώσοι προτείνουν με γεύση σκόρδου και μυρωδικών.

7. Κοτόσουπα

Είσαι κάπως πεσμένος; Δεν υπάρχει καλύτερο ανεβαστικό από την κοτόσουπα, ακόμα κι όταν είσαι στο διάστημα.

6. Τορτίγιες

Επειδή διατηρούνται εύκολα και δεν δημιουργούν ψίχουλα, είναι ουσιαστικά το ψωμί του διαστήματος. Η αγαπημένη γέμιση είναι φυστικοβούτυρο και μαρμελάδα.

5. Γαρίδες

Το πιο αγαπημένο φαγητό των αστροναυτών. Γαρίδες με πικάντικη σάλτσα. Ο Story Musgrave που ταξίδεψε 6 φορές στο διάστημα τις έτρωγε σε κάθε γεύμα, ακόμα και για πρωινό.

4. Kαυτερή σάλτσα

Οι γευστικοί κάλυκες αδρανοποιούνται στην έλλειψη βαρύτητας κι αυτός ίσως είναι ένας  λόγος που οι άνθρωποι εκεί ζητούν πιο πικάντικα φαγητά. (Ή η διαφορετική διανομή των υγρών στο ανθρώπινο σώμα). Ο κόσμος ζητάει Tabasco, σάλτσα μπάρμπεκιου, salsa…

3. M&Ms

Ίσως επειδή τους αρέσουν ως παιχνίδι.

2. Φρέσκο κρεμμύδι και σκόρδο

Ήταν κάτι που εισήγαγαν οι Ρώσοι αστροναύτες. Στην αρχή οι αμερικανοί δεν τα δοκίμαζαν καν, αλλά μετά από μερικούς μήνες σε τροχιά, οποιαδήποτε ποικιλία τους ήταν ευπρόσδεκτη.

1. Μυστηριώδεις συσκευασίες

Μεταξύ των συσκευασμένων προϊόντων υπάρχουν και μερικά με περίεργα ονόματα όπως «Ορεκτικό ορεκτικό». Το μυστήριο σπάει την καθημερινότητα.

(αύριο: το μέλλον των φουτουριστικών φαγητών του διαστήματος...)