Φέρτε στον νου σας ένα αποστακτήριο. Το φαντάζεστε έξω από το κέντρο της πόλης, περιτριγυρισμένο από φύση, σε ένα αραιοκατοικημένο μέρος όπου επικρατεί ησυχία και τα πράγματα κυλούν αργά; Σίγουρα υπάρχει αυτό το αποστακτήριο που έχετε στο μυαλό σας.
Όμως υπάρχει και μια πόλη όπου τα πιο δημοφιλή μπαρ δεν απέχουν παρά μόλις λίγα λεπτά από το αποστακτήριο που τα προμηθεύει με εκείνο το ουίσκι που δίνει έναν από τους πιο απολαυστικούς Irish coffees – και όχι μόνο φυσικά.
Πλέον ταξιδεύουμε εύκολα, ωστόσο, ακόμα και αν είστε από εκείνους που δύσκολα αφήνουν τη βάση τους για να φτιάξουν βαλίτσες (σας ξέρω!), ευτυχώς η αθηναϊκή μπαρ σκηνή είναι πλέον τόσο ανταγωνιστική σε σχέση με τις πιο δυνατές του εξωτερικού ώστε να ακολουθεί όλες τις νέες τάσεις, και μαζί της και εμείς. Τα έχουμε δοκιμάσει όλα πια στον χώρο του ποτού, ξέρουμε από ετικέτες και τις μεταξύ τους διαφορές, τι είναι premium και τι όχι.
Τι χρειάζεται λοιπόν ένα απόσταγμα για να μας κερδίσει, για να έχει την προσοχή μας; Σίγουρα πρέπει να έχει χαρακτηριστικά που το κάνουν ξεχωριστό, να μπορεί να μας υποσχεθεί το κάτι διαφορετικό. Και να έχει να πει μια ιστορία, χωρίς αυτή να είναι απαραίτητα παλιά, χωρίς να μας γυρίζει σε κάποιον άλλον αιώνα.
Τα αποστάγματα δεν είναι μόνο οι ιστορίες που έχουν να αφηγηθούν, είναι και εκείνες που φτιάχνουμε εμείς γύρω από αυτά.
Επιστρέφω όμως στην πόλη για την οποία ξεκίνησα να μιλάω, που είναι γύρω στις τεσσερισήμισι ώρες μακριά από την Αθήνα και αν ξέρει κάτι καλά, αυτό είναι το πώς να παράγει και να απολαμβάνει το ουίσκι σε μέρη που ακόμα και αν φιλοξενούν τουρίστες, αφήνουν μια local αίσθηση. Για να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, η πρώτη καταγραφή που συνδέει το απόσταγμα με την πρωτεύουσα της Ιρλανδίας χρονολογείται γύρω στο 1405.
Από εκείνη την εποχή, το ουίσκι έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της ιρλανδικής παράδοσης ενώ κατά τον 19ο αιώνα η Ιρλανδία ήταν η μεγαλύτερη εξαγωγός του συγκεκριμένου ποτού στον κόσμο, ωστόσο, λόγω πολιτικών και οικονομικών παραμέτρων (το εμπάργκο κατά τη διάρκεια της Ποτοαπαγόρευσης του 1920 στις ΗΠΑ και ο ιρλανδικός εμφύλιος πόλεμος μεταξύ 1922-1923, μετά την ανεξαρτησία της από το Ηνωμένο Βασίλειο), η βιομηχανία υπήρξε σε παρακμή για μεγάλο χρονικό διάστημα – και κάπου εκεί μπήκε δυναμικά στο παιχνίδι η Σκωτία. Η παρακμή ήταν τέτοια που παραλίγο το ιρλανδέζικο ουίσκι να εκλείψει εντελώς. Σήμερα, όμως, βρίσκεται σε φάση αναγέννησης.
Κάποιοι θέλησαν να ξαναφέρουν το ουίσκι στην πόλη που το γέννησε και αυτοί είναι οι Jack και Stephen Teeling, δύο αδέρφια που κληρονόμησαν από τους παλαιότερους το πάθος για την απόσταξη αλλά έθεσαν και τους δικούς τους νέους κανόνες.
Η παραγωγή ουίσκι και η επιχειρηματικότητα συνδέεται με την οικογένεια των Teeling ήδη από το 1782, απ’ όταν ο Walter Teeling ίδρυσε ένα μικρό αποστακτήριο στη Marrowbone Lane και στη βιομηχανική καρδιά της πόλης του Δουβλίνου, το οποίο όμως έκλεισε τη δεκαετία του 1970.
Αλλά, όπως προείπα, δεν χρειάζεται ένα ποτό να έχει ιστορία αιώνων να αφηγηθεί, και αυτό ακριβώς πιστεύουν και τα αδέρφια Teeling που το 2012 αποφάσισαν μεν να αναβιώσουν την οικογενειακή παράδοση, γράφοντας δε τη δική τους νέα σελίδα και αφήνοντας το δικό τους μοναδικό στίγμα στην παραγωγή ουίσκι. Δέκα χρόνια πριν, το 2015, η τελευταία γενιά Teeling δημιούργησε το δικό της σύγχρονο και επισκέψιμο σημείο απόσταξης, λίγο πιο πέρα από αυτό όπου βρισκόταν κάποτε το αρχικό αποστακτήριο.
Κατά τον 19ο αιώνα, το Δουβλίνο ήταν το κέντρο της βιομηχανίας ουίσκι της Ιρλανδίας. Εκτιμάται ότι υπήρχαν πάνω από 37 αποστακτήρια μέσα στην πόλη – αριθμός που μπορεί να ακούγεται μικρός, όμως σκεφτείτε ότι τα αποστακτήρια εκείνη την εποχή ήταν μικρά και ανεξάρτητα, ενώ πολλά από αυτά ήταν οικογενειακές επιχειρήσεις. Η έδρα του δημοφιλούς πια και πολυβραβευμένου Teeling Whiskey έγινε το πρώτο νέο αποστακτήριο στο Δουβλίνο εδώ και πάνω από 125 χρόνια.
Όχι, ο Jack και ο Stephen δεν θέλησαν να φτιάξουν ένα αποστακτήριο με ρετρό αισθητική, κάθε άλλο. Έστησαν κάτι με βιομηχανικό και urban στυλ, με σύγχρονα έργα τέχνης από ντόπιους καλλιτέχνες, με ένα εντυπωσιακό μπαρ· έφτιαξαν ένα μέρος το οποίο μπορείς ακόμα και να το κάνεις στέκι σου για καφέ και να εργαστείς σε αυτό αν είσαι κάτοικος πόλης, ένα αποστακτήριο που αφηγείται την ιστορία της περιοχής στην οποία βρίσκεται και την τιμά.
Τοποθετημένο στο Liberties, στην καρδιά του «Χρυσού Τριγώνου» (στο «Golden Triangle» δηλαδή που ορίζεται από τις οδούς Bow, Marrowbone και Usher's Island) και στην κάποτε αμιγώς εργατική και ιστορική περιοχή απόσταξης της πόλης, το αποστακτήριο του Teeling αναζωογόνησε ένα πολύ κεντρικό σημείο του Δουβλίνο κάνοντάς το ξανά την καρδιά της ουισκοποιίας.
Καλά όλα αυτά, αλλά η ξενάγηση σε ένα αποστακτήριο σας ακούγεται κάπως τυπικά τουριστική; Και μένα έτσι μου ακουγόταν πριν αρχίσω να τα επισκέπτομαι, και έκανα λάθος. Η επίσκεψη στο αποστακτήριο Teeling δεν είναι μόνο μια ευκαιρία να δοκιμάσει κανείς εξαιρετικό ουίσκι, αλλά και να μάθει για την ιστορία και την κληρονομιά της ιρλανδικής παραγωγής με έναν ζωντανό τρόπο – σε αυτό το κείμενο δεν μπορείτε να κάνετε ερωτήσεις, εκεί όμως θα έχετε τη δυνατότητα.
Το νέο αποστακτήριο Teeling στο Δουβλίνo δημιουργήθηκε προκειμένου να φέρει μια φρέσκια, σύγχρονη προσέγγιση στο ιρλανδέζικο ουίσκι, ενώ ταυτόχρονα τιμά τις παραδόσεις του παρελθόντος. Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης στο αποστακτήριο, μαθαίνουμε ότι το Teeling παράγει μικρές παρτίδες από εξαιρετικής ποιότητας ουίσκι, χρησιμοποιώντας μόνο τα πιο καθαρά και φυσικά στοιχεία –κριθάρι (ή άλλα σιτηρά, όπως καλαμπόκι), νερό, μαγιά και παραδοσιακές μεθόδους– ακολουθεί πατροπαράδοτες διαδικασίες ζύμωσης και τριπλής απόσταξης ενώ καινοτομεί με νέες τεχνικές ωρίμανσης. Ακούγοντας περισσότερα για το απόσταγμα που το βράδυ θα ζητήσετε να βάλουν στο ποτήρι σας, είμαι βέβαιη ότι θα το δείτε με άλλη ματιά και θα το απολαύσετε περισσότερο.
Στα της ωρίμανσης, ο Jack και Stephen έχουν επενδύσει σε μια μοναδική και πολυδιάστατη διαδικασία, χρησιμοποιώντας διαφορετικά είδη βαρελιών που δεν συνηθίζονται στην παραδοσιακή ιρλανδέζικη παραγωγή, βαρέλια που κάποτε ωρίμαζε κόκκινο ή λευκό κρασί, βαρέλια από τα οποία πριν είχαν περάσει Ruby Port, Carcevelos (white port), Madeira αλλά και μπέρμπον, σέρι, ρούμι, ακόμη και τεκίλα. Η διαδικασία αυτή προσφέρει στο ουίσκι ιδιαίτερα αρώματα και γεύσεις που δεν συναντώνται σε άλλα ιρλανδέζικα ενώ οι μικροί χάλκινοι άμβυκες που χρησιμοποιούν για την απόσταξη του ουίσκι επιτρέπουν ακριβέστερο έλεγχο της θερμοκρασίας, με αποτέλεσμα την παραγωγή ενός πιο εκλεπτυσμένου και καθαρού ουίσκι, με πιο κομψή γεύση.
Καταλαβαίνω ότι κάποιοι νιώθετε πως θα σας κουράσουν οι τεχνικές λεπτομέρειες, όμως οι πληροφορίες που θα πάρετε κατά τη διάρκεια της ξενάγησης θα σας χρησιμεύσουν για το φινάλε, όταν θα δοκιμάσετε μια ποικιλία από τις ετικέτες της Teeling -όπως τα Teeling Single Grain, Teeling Single Malt και το έντονα καπνιστό Teeling Blackpitts Peated Single Malt. Θα γευτείτε και θα αντιληφθείτε καλύτερα τις μεταξύ τους διαφορές, θα πιείτε διαφορετικά ουίσκι που έχουν τον δικό τους ξεχωριστό χαρακτήρα ενώ κάποιος θα σας εξηγεί τα χαρακτηριστικά τους με όχι ξύλινο τρόπο και θα επιλέξετε εκείνο που ταιριάζει στη δική σας παλέτα. Επίσης, πολύ σημαντικό: Πηγαίνοντας σε ένα αποστακτήριο μπορείτε να προμηθευτείτε ετικέτες που είναι διαθέσιμες μόνο εκεί, ένα πολύ ωραίο σουβενίρ για να φέρετε πίσω, το νέο μου αγαπημένο για την ακρίβεια.
Τα αποστάγματα δεν είναι μόνο οι ιστορίες που έχουν να αφηγηθούν, είναι και εκείνες που φτιάχνουμε εμείς γύρω από αυτά. Να σας πω ότι δεν συμπαθούσα μέχρι πρότινος τον irish coffee, γιατί δεν τον είχα δοκιμάσει στην πατρίδα του. Πρωτοφτιάχτηκε τη δεκαετία του ‘40 από τον Ιρλανδό μάγειρα και μπάρμαν Joe Sheridan, στο αεροδρόμιο Foynes. Λέγεται ότι το 1942 μια ομάδα Αμερικανών ταξιδιωτών έφτασε στο Foynes κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας και καθώς ήταν ταλαιπωρημένοι από το ταξίδι τους, εκείνος θέλησε να τους ζεστάνει και να τους ξεκουράσει. Έτσι, αντί να τους σερβίρει απλώς καφέ, πρόσθεσε ιρλανδέζικο ουίσκι και χτυπημένη κρέμα γάλακτος στην κορυφή. Επιπλέον, θρυλείται ότι όταν ένας από τους ταξιδιώτες τον ρώτησε αν πρόκειται για βραζιλιάνικο καφέ, ο Sheridan απάντησε «όχι, αυτός είναι ιρλανδικός!». Το εστιατόριο του αεροδρομίου συνέχισε να σερβίρει αυτό το ποτό, μέχρι που έκλεισε το 1945. Η συνταγή διαδόθηκε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1950 μέσω του εστιατορίου Buena Vista στο Σαν Φρανσίσκο, όταν ένας ταξιδιωτικός συντάκτης μίλησε στον ιδιοκτήτη του για τον διαφορετικό αυτό καφέ και εκείνος με τη σειρά του προσέλαβε τον Sheridan για να πετύχει το σωστό αποτέλεσμα. Και από εκεί διαδόθηκε στον κόσμο.
Στο τώρα όμως: Φτάνοντας στο αποστακτήριο του Teeling το πρώτο πράγμα που δοκίμασα ήταν ο irish coffee που κάνουν με το Τeeling Small Batch (που θεωρείται από τους bartender παγκοσμίως ιδανικό για κοκτέιλ), και ενθουσιάστηκα. Μάλιστα μοιράζονται τη συνταγή τους εδώ. Έπειτα, αν κάτι δεν πρέπει να χάσετε στο Δουβλίνο είναι τα μπαρ του: έχει πολλά, πολύ παλιά (αλλά και μερικά πιο σύγχρονα), ζεστά και πολύ ωραία.
Μερικά από αυτά είναι το μαξιμαλιστικό The Bank (στο οποίο θα βρείτε μια ετικέτα Teeling αποκλειστικά φτιαγμένη για εκεί), το Café en Seine, οι παραδοσιακές pub Darkey Kelly’s και O’Donoghue’s που έχουν και ζωντανή μουσική, το Neary's και το Temple bar από το οποίο αποκλείεται να μην περάσετε και παρότι αποτελεί κλασικό τουριστικό αξιοθέατο αξίζει μια βραδινή επίσκεψη. Ζητήστε σε όλα irish coffee (πάντα με Τeeling) –ακόμα και αν δεν του είχατε ποτέ αδυναμία πριν, θα εκπλαγείτε. Οι ιστορίες που γέννησε αυτό το ταξίδι και το bar-hopping συνοδεία αυτού του καλοφτιαγμένου κοκτέιλ, θα μου μείνουν αξέχαστες.
Περισσότερα για το Teeling whiskey, την ιστορία και το αποστακτήριό του θα βρείτε εδώ.
