Η προσωπαγνωσία ή αλλιώς «τύφλωση του προσώπου» αποτελεί διαταραχή του εγκεφάλου κατά την οποία παρατηρείται αδυναμία αναγνώρισης προσώπων. Όσοι πάσχουν από αυτή δεν δύνανται να αναγνωρίσουν τον απέναντί τους από τα χαρακτηριστικά του προσώπου, δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν στο πλήθος ακόμη και φίλους ή συγγενείς και, σε ακραίες περιπτώσεις, ακόμη και το ίδιο τους το πρόσωπο. Και σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα περίπου 2% του πληθυσμού πάσχει από αυτή.
Μηδαμινό ποσοστό, ίσως σκεφτεί κάποιος. Σε απλά μαθηματικά ωστόσο ισοδυναμεί με χιλιάδες ανθρώπους. Αναλογιστείτε αυτό- αν έπασχε μόνο το 1%, αυτό, ενδεικτικά, μεταφράζεται σε 600.000 Βρετανούς!
Μπορεί να φαντάζει απίθανο σενάριο, αλλά σύμφωνα με την Sarah Bate, επικεφαλής του τμήματος Face Processing Disorders του Πανεπιστημίου Bournemouth, μελέτες έχουν αποδείξει πως ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν προσωπαγνωσία είναι αναπάντεχα μεγάλος. «Το φάσμα είναι ευρύ» αναφέρει η Sarah Bate. «Υπάρχουν άνθρωποι που περιστασιακά δεν αναγνωρίζουν πρόσωπα και άλλοι που δεν αναγνωρίζουν ούτε το δικό τους».
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει θεραπεία για την προσωπαγνωσία, ωστόσο οι πάσχοντες έχουν εφεύρει μόνοι τους τρόπους και στρατηγικές για να διαχειρίζονται την καθημερινότητά τους. Για παράδειγμα, αποτυπώνουν στη μνήμη τους το στυλ των μαλλιών ή τα ρούχα που φορούν οι δικοί τους.
Η ίδια διευκρινίζει πως οι πάσχοντες δεν έχουν πρόβλημα όρασης, αλλά αντίληψης. «Βλέπουν τα πράγματα κανονικά- τα μάτια, τη μύτη, το στόμα. Απλά δεν μπορούν να εντοπίσουν διαφορές μεταξύ τους» εξηγεί. «Είναι όπως δεν μπορείς να ξεχωρίσεις φυσιογνωμίες ατόμων διαφορετικής φυλής από εσένα, επειδή δεν είσαι εξοικειωμένος μαζί τους» σχολιάζει, για να το κάνει πιο σαφές.
Οι άνθρωποι με προσωπαγνωσία χωρίζονται σε δύο κατηγορίες.
- Από τη μία υπάρχουν εκείνοι που το πρόβλημά τους εντοπίζεται στον τρόπο που κοιτάζουν τους άλλους- βλέπουν τα επιμέρους χαρακτηριστικά αλλά δεν μπορούν να κάνουν τη σύνθεση.
- Υπάρχουν, όμως, και αυτοί που βλέπουν το πρόσωπο απολύτως φυσιολογικό, με το πρόβλημα να ξεκινά όταν αρχίζουν την επεξεργασία του. Βλέπουν επίσης τα χαρακτηριστικά αλλά εδώ δεν μπορούν να καταλάβουν τι τα διαφοροποιεί από των υπολοίπων.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει θεραπεία για την προσωπαγνωσία, ωστόσο οι πάσχοντες έχουν εφεύρει μόνοι τους τρόπους και στρατηγικές για να διαχειρίζονται την καθημερινότητά τους. Για παράδειγμα, αποτυπώνουν στη μνήμη τους το στυλ των μαλλιών ή τα ρούχα που φορούν οι δικοί τους.
Η ζωή τους είναι ιδιαιτέρως δύσκολη, όμως. Δεν είναι λίγοι αυτοί που μέχρι να το ανακαλύψουν ή και στην πορεία αρχίζουν να αναπτύσσουν κοινωνικό άγχος και αγοραφοβία, καθώς μπορεί να μην έχουν φίλους επειδή ο κόσμος τους θεωρεί σνομπ που δεν χαιρετούν πίσω στο δρόμο...
Ο Guardian στο σχετικό ρεπορτάζ του αναφέρει διάφορες περιπτώσεις ανθρώπων, από μητέρες που δεν αναγνωρίζουν τα παιδιά τους όταν πηγαίνουν να τα πάρουν από το σχολείο μέχρι παντρεμένα ζευγάρια που ο πάσχων δεν αναγνωρίζει τον επί πολλά χρόνια σύζυγο του.
«Μπορεί να μην μπορώ να παρακολουθήσω ούτε ένα απλό σήριαλ, καθώς χάνομαι με τόσους πρωταγωνιστές, που μοιάζουν όλοι ίδιοι αλλά η προσωπαγνωσία έχει και τα θετικά της» λέει η 42χρονη Hayley Sisher, που στην αρχή νόμιζε πως πάσχει από αυτισμό επειδή ήταν πολύ αντικοινωνική. «Μια γνωριμία σε μπαρ είναι σχεδόν απίθανη, μετά δεν τον θυμάμαι καν. Αλλά έτσι γλιτώνω το να πέφτω στην 'παγίδα' όμορφων τύπων- αναγκαστικά έχω γίνει πιο απαιτητική».
σχόλια