Το λαμπερό στολίδι της Σύρου ταιριάζει σε όλους όσοι επιμένουν ότι οι διακοπές τους πρέπει να έχουν αισθητική, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αρχοντιά, μεγαλοπρέπεια, ποιότητα. Ενδεχομένως και μια νοσταλγία για την ομορφιά που αποτελεί αιώνια υπόσχεση ευτυχίας και για το καλό που θα επικρατήσει στη μουσική, στο φαγητό, στην κάθε ελάχιστη λεπτομέρεια που μετράει γι' αυτούς τους αμετανόητους ευζωιστές των Κυκλάδων.
Δεν είναι τυχαίο ότι η πρωτεύουσά της, η Ερμούπολη, είναι συνυφασμένη με το αγέρωχο παρελθόν της και ειδικά με τον 19ο αιώνα, οπότε το νησί αποτέλεσε το κοσμοπολίτικο κέντρο της χώρας, το παλιό κέντρο του εμπορίου της ανατολικής Μεσογείου και το μοναδικό καταφύγιο των κυνηγημένων προσφύγων, οι οποίοι άρχισαν να καταφθάνουν μαζικά διεκδικώντας ένα καλύτερο μέλλον.
Ο χρόνος έχει σταματήσει εδώ για πάντα, σαν μια όμορφη, παλιά φωτογραφία που μπορείς να τη δεις να ξαναζωντανεύει στο θέατρο Απόλλων που χτίστηκε ως απομίμηση των εμβληματικών θεάτρων της Ευρώπης, στο περίφημο δημαρχείο του Τσίλλερ με την επιβλητική σκάλα ή στον περίτεχνο διάκοσμο ναών όπως η Κοίμηση της Θεοτόκου, όπου θα ανακαλύψεις σπάνια εκκλησιαστικά αριστουργήματα, ακόμα και εικόνα φιλοτεχνημένη από τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο!
Δεν είναι τυχαίο ότι η πρωτεύουσά της, η Ερμούπολη, είναι συνυφασμένη με το αγέρωχο παρελθόν της και ειδικά με τον 19ο αιώνα, οπότε το νησί αποτέλεσε το κοσμοπολίτικο κέντρο της χώρας, το παλιό κέντρο του εμπορίου της ανατολικής Μεσογείου και το μοναδικό καταφύγιο των κυνηγημένων προσφύγων, οι οποίοι άρχισαν να καταφθάνουν μαζικά διεκδικώντας ένα καλύτερο μέλλον.
Η χρονομηχανή σταματάει για πάντα στο Ελληνικό Καφενείο στην κεντρική πλατεία, με το απογευματινό λικέρ να αποκτάει εδώ νέο νόημα. Βεγγέρες, παλιά ενσταντανέ από καρτ ποστάλ έρχονται κατευθείαν στον νου όταν συναντάς τη μαρμαροστρωμένη πλατεία Μιαούλη με τους μεγαλοπρεπείς φοίνικες, το δημαρχείο, το παλιό κτίριο της λέσχης «Ελλάς», που παλιά φιλοξενούσε τις λεγόμενες χοροεσπερίδες, ή τα μαγαζιά που έχουν μείνει αναλλοίωτα στον χρόνο.
Βγαλμένο από τα βάθη του χρόνου μοιάζει, για παράδειγμα, το Οινοπνευματοπωλείο Κριτσίνη, που έχει το ίδιο ντεκόρ από το 1917: το παλιό ξύλινο ρολόι στον τοίχο και τα υπέροχα «χειροποίητα» οινοπνευματώδη και κρασιά. Χαρακτηριστικό είναι και το φαρμακείο του Κωβαίου, το πρώτο στην Ελλάδα, όπως διατείνεται ο ίδιος, με τα μπουκαλάκια, την κλασική διακόσμηση και τα ξύλινα, παλιά ράφια από το 1837.
Στο ίδιο πλαίσιο και ο Αθυμαρίτης, το παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο που προσφέρει το κλασικό γλυκό της Σύρου με την αμυγδαλόπαστα αλλά και πάστες άλλης εποχής, όπως η Κουβανέζα ή το ποντικάκι. Δεν είναι να απορείς που το φάντασμα της Μαρίνας από τη Μεγάλη Χίμαιρα του Καραγάτση περιπλανιέται ακόμα παντού στο νησί. Επειδή, λοιπόν, η Σύρος εμπνέει τη σκέψη και την ανάγνωση, καλή είναι μια βόλτα και από τον Βιβλιοπόντικα στην Ερμούπολη, ένα από τα πιο όμορφα βιβλιοπωλεία στην Ελλάδα.
Πανέμορφη και η συνοικία Βαπόρια, στο ομώνυμο εστιατόριο-καφέ της οποίας θα απολαύσεις μοναδική θέα, ηλιοβασίλεμα με δροσερά κοκτέιλ ή λεμονάδα. Για πιο προχωρημένες γεύσεις, υπάρχει η Κουζίνα με την εντυπωσιακή βουκαμβίλια, όνειρο και το ομώνυμο εστιατόριο με την κρυμμένη αυλή (ό,τι πρέπει για ερωτική εξομολόγηση).
Ελληνική δημιουργική κουζίνα στην Ερμούπολη σημαίνει Μαζί και Περί... Τίνος, ενώ για τσιπουροκαταστάσεις, οι οποίες επιβάλλονται στην κάπως πιο παρεΐστικη Σύρο, υπάρχουν το εμβληματικό Τσιπουράδικο 50-50, το Αερικό και η Πικραλίδα με τους απίστευτα γευστικούς μεζέδες.
Για συζήτηση και κοζερί με τους ντόπιους το «σωστό» μαγαζί είναι αναμφίβολα το Barola. Μην ξεχαστείς, πάντως, με την κουβέντα και δεν φας μετά παγωτό στο Dai, Dadi στο λιμάνι με ντόπιο γάλα. Εκεί θα συναντήσεις και το περίφημο παντοπωλείο του Πρέκα με ό,τι καλούδι βάλει ο νους: μη φύγεις χωρίς το τυρί του Σαν Μιχάλη, ένα μπουκάλι με ωραίο Ασύρτικο Σύρου και απαραιτήτως χαλβαδόπιττες και λουκούμια (σε αυτό το νησί ακόμα μετράει η γεύση τριαντάφυλλο).
Πάντως, είναι ανέλπιστο ότι η Σύρος είναι ένας πραγματικός γαστρονομικός παράδεισος. Το ωραιότερο ριζότο, για παράδειγμα, με μελάνι μαύρης σουπιάς που έχω φάει στη ζωή μου, όπως και άλλα ευφάνταστα πιάτα με ολόφρεσκα θαλασσινά, ήταν στο Ηλιοβασίλεμα του Κώστα Μπουγιούρη στον Γαλησσά, ένα εστιατόριο δίπλα ακριβώς στη θάλασσα, μια ειδυλλιακή τοποθεσία που σε στέλνει κατευθείαν στα '70s.
Αντίστοιχη εμπειρία και το Αλλού Γιαλλού στο Κίνι, ενώ η πιο ωραία χωριάτικη, μαζί με φρεσκομαγειρεμένα πιάτα, σερβίρεται λίγο πιο κάτω, στα 2 Τζιτζίκια. Αν βρεθείς στη γραφική παραλία της Αζόλιμνου –δεν θα θες να φύγεις από εκεί–, επιβάλλεται να δοκιμάσεις το κότσι στην ταβέρνα «Φιλομήλας», όπως και το τρομερό επίσης κεμπάμπ που σερβίρεται εδώ. Ο συνδυασμός φαγητού και θάλασσας σε αυτό το νησί είναι ιδανικός.
Αν, πάλι, προτιμάς τα αρμυρίκια, υπάρχει ο Μέγας Γιαλός, ενώ το πιο κοσμοπολίτικο μέρος του νησιού είναι αναμφίβολα οι Αγκαθωπές με τον μπιτάτο Οno, όπου Ιάπωνες σεφ ετοιμάζουν γευστικό σούσι και η όλη ατμόσφαιρα παραπέμπει κατευθείαν σε Μύκονο και Ίμπιζα. Το μάτι δεν μπορεί να μην πέσει στις κεντητές, σαν με βελονάκι, ομπρέλες.
Σε αυτό το νησί παραμονεύουν παντού οι εκπλήξεις. Αρκεί μια βόλτα στην Άνω Σύρα με τα γραφικά σοκάκια και τον καθολικό ναό του Σαν Τζώρτζη. Αρκεί, επίσης, να μπεις στον πανέμορφο Ταξιάρχη με την τρομερή θέα στο φαράγγι για να νομίζεις ότι πρωταγωνιστείς σε ταινία.
Τέτοια εμπειρία έχει κανείς καθώς βολτάρει στην Ποσειδωνία (γνωστή από το τραγούδι και ως Ντελαγκράτσια) με τα εμβληματικά νεοκλασικά και τις επαύλεις που θυμίζουν το αστικό παρελθόν του νησιού. Ένα τέτοιο δείγμα είναι η έπαυλη των αδελφών Τσιροπινά αλλά και τα πετρόχτιστα σπίτια που ξεφυτρώνουν ανάμεσα στα αμπέλια και την πυκνή βλάστηση στην περιοχή Χρούσσα.
Στη Σύρο τα πάντα, οι εικόνες, οι μυρωδιές, τα χρώματα, είναι ολοζώντανες παραπομπές σε έναν μαγικό κόσμο όπου το απλό και το απέριττο κρύβουν ατελείωτο πλούτο σε ένα νησί που σίγουρα δεν είναι μόνο για διακοπές αλλά για κάθε μέρα του χρόνου.
