Αρχιπέλαγος
Το νέο βιβλίο -στις εκδόσεις 'Αγρα- του
Στράτου Καλαφάτη
Αρχιπέλαγος
Η εργασία του Αρχιπελάγους ξεκίνησε από μία ανάθεση των επιμελητών της 10ης Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Η Κατερίνα Κοτζιά, ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος, ο Λόης Παπαδόπουλος και η Κορίνα Φιλοξενίδου, στηριγμένοι στην αιρετική πεποίθηση του ιστορικού Ruggiero Romano ότι το Αρχιπέλαγος είναι μια πόλη, έθεσαν την ιδέα αυτή ως άξονα της ελληνικής συμμετοχής.
Αυτήν τη θεματική της υδάτινης πόλης προσπαθήσαμε να οπτικοποιήσουμε, μαζί με τον φίλο και εκλεκτό φωτογράφο Σπύρο Στάβερη. Ανέλαβα να φωτογραφίσω τα πλοία και τις διαδρομές τους, ενώ ο Σπύρος θα κατέγραφε το ανθρώπινο στοιχείο, που κατακλύζει τα νησιά του Αιγαίου τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι εικόνες που προέκυψαν, παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 2006,στο ελληνικό περίπτερο, στα Giardini της Βενετίας.
Τη θάλασσα την γνώρισα μέσα από τον ήχο της. Έφτανε τα βράδια τραχύς, ρυθμικός στο παιδικό μου δωμάτιο. Η εικόνα της ήταν τόσο παρούσα που σχεδόν μου διέφευγε. Γινόταν ένα με τους λόφους της Καλαμίτσας, σ' ένα τοπίο δεδομένο, όσο και η πράξη της αναπνοής.
Ο παππούς μου, μια ζωή ναυτικός, δεν μπόρεσε ποτέ να ξεπεράσει την αυστηρότητα και τα χούγια του καπετάνιου. Μου μιλούσε για ταξίδια και περιπέτειες, με εκπαίδευσε στα μυστικά και στους νόμους της. Έτσι περνούσαν τα καλοκαίρια, με τη θάλασσα να με υιοθετεί ξυπόλυτο, ηλιοκαμένο και ευτυχή.
Καιρό μετά, μαζί με τη Λία και τη μικρή Δάφνη, ζήσαμε για τέσσερα χρόνια στο νησί της Σκοπέλου. Εκεί, μέσα στον υδάτινο κύκλο, μου εντυπώθηκε ο απελευθερωτικός, αλλά και αβάσταχτος αποκλεισμός του νερού.
Ξεκίνησα το ταξίδι του Αρχιπελάγους, από τη γενέτειρά μου, ένα απόγευμα, αρχές του καλοκαιριού. Η Καβάλα, το βορειότερο λιμάνι του Αιγαίου, ήταν η ιδανική αφετηρία, μα πρωτίστως, η πόλη όπου μεγάλωσα και έμαθα τη θάλασσα. Το πλοίο ήταν οικείο από τα ταξίδια της νιότης, ανάγλυφο από τα στρώματα αλμύρας και λαδομπογιάς. Αφήσαμε τη στεριά. Μαύρος καπνός απλώθηκε στον ορίζοντα, μέχρι που χάθηκε στη νύχτα. Παρέμεινα στο κατάστρωμα, παρατηρώντας τις γραμμές, τους αφρούς της μηχανής και τα μακρινά φώτα, σε μια προσπάθεια ανασύνταξης της μνήμης. Φτάσαμε στη Λήμνο. Τα κόκκινα φώτα της προβλήτας και ο θόρυβος του καταπέλτη, ήταν οι πρώτες φωτογραφίες του Αρχιπελάγους. Ακολούθησαν πολλές ακόμη, στις είκοσι μέρες αυτής της μικρής Οδύσσειας.
Σήμερα δέκα χρόνια μετά, με την ευκαιρία αυτής της έκδοσης, επέστρεψα στο Αιγαίο για να φωτογραφήσω ξανά. Ένα νέο ταξίδι ,απαράλλαχτο κι όμως τόσο διαφορετικό, ολοκλήρωσε την ιστορία του. Η καμένη λέμβος και η μοναχική σημαία, αποτελούν τις τελευταίες χειρονομίες μιας επικαιρότητας, που θα χαθεί κι αυτή στα βάθη του χρόνου.
Στράτος Καλαφάτης
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Στράτος Καλαφάτης γεννήθηκε στην Καβάλα το 1966. Σήμερα ζει στη Θεσσαλονίκη, φωτογραφίζει, διδάσκει και οργανώνει δράσεις που αφορούν τη δημιουργική φωτογραφία. Έχει ολοκληρώσει μακροχρόνιες φωτογραφικές εργασίες όπως οι Αρχέτυπες Εικόνες, το Ημερολόγιο 1998-2002, η Saga, το Αρχιπέλαγος, ο Άθως – Τα χρώματα της πίστης. Από τις εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν τα βιβλία του Αρχέτυπες εικόνες (1999), Ομόνοια 2000 – Ταξίδι στον ομφαλό της Αθήνας (με τον συγγραφέα Φίλιππο Φιλίππου – 2000), Ημερολόγιο 1998 -2002 (με πρόλογο του Christian Caujolle – 2004), Άθως – Τα χρώματα της πίστης (με εισαγωγή του Νίκου Γ. Ξυδάκη – 2014) .
Από το 1990 παρουσιάζει το έργο του σε πλήθος εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ενδεικτικά αναφέρονται: 10η Μπιεννάλε Αρχιτεκτονικής στη Βενετία / Backlight Τριεννάλε, Τάμπερε, Φινλανδία / EU Japan, Σάγκα και Φουκουσίμα, Ιαπωνία / PhotoEspaña Μαδρίτη, Ισπανία / Bozar Expo, Βρυξέλλες / Φεστιβάλ Νίκαιας, Γαλλία / Φεστιβάλ Ρώμης, Ιταλία / Ημερολόγιο 1998-2002, Βηρυτός, Λίβανος. Εκπροσωπείται από την γκαλερί Bernier/Eliades.
Δείγμα του φωτογραφικού του έργου παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα www.stratoskalafatis.com.
