Η Τέχνη, το Κεφάλαιο και η ντοματόσουπα
Πόσο "μπανάλ" είναι μια κονσέρβα σούπας Campbell και πόση υπολογιστική αφέλεια μπορεί να κρύβει η Ποπ Αρτ;
Βρήκαμε το πνεύμα του καπιταλισμού μέσα σε μια σούπα ντομάτας
Του Jean-Baptiste Malet (Reporterre, η καθημερινότητα της οικολογίας), 02.09.2017.
Η ιστορία της κονσέρβας σούπας Campbell, σύμβολο της καταναλωτικής κοινωνίας που διαδόθηκε από τον Andy Warhol, αποτελεί για τον ιστορικό Daniel Sidorick, μια "συμπύκνωση του καπιταλισμού". Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι κονσέρβες Campbell πωλούνταν δέκα σεντς, και ως εκ τούτου η διεύθυνση της επιχείρησης, η οποία ιδρύθηκε τον 19ο αιώνα στο Camden ( New Jersey), έκανε συστηματικές προσπάθειες για να αυξήσει την παραγωγικότητα των μονάδων μειώνοντας συνεχώς το κόστος παραγωγής. Με την αδυσώπητη αντισυνδικαλιστική καταδίωξη, τον απόλυτο έλεγχο της αλυσίδας εφοδιασμού των εργοστασίων που παρήγαγαν τη βιομηχανική τροφή, την πρώιμη επιστημονική οργάνωση της εργασίας, την εμμονική αναζήτηση μιας παραγωγής χαμηλού κόστους από μετανάστες καθώς και την στρατηγική ατομικοποίησης των εργατών στις αλυσίδες, η βίαιη ιστορία της Campbell Soup Company ακυρώνει το περίφημο επιχείρημα του Andy Warhol, σύμφωνα με το οποίο οι κονσέρβες σούπας Campbell είναι "μπανάλ".
Το βιβλίο αυτό αποκαλύπτει το αντίθετο, αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο περίπλοκο από την ιστορία ενός εμπορεύματος. Η κονσέρβα σούπας Campbell είναι από μόνη της σε θέση να διηγηθεί ολόκληρες πτυχές της βιομηχανικής, πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας. Ο τίτλος αυτής της μεγάλης κριτικής ιστορίας της σούπας Campbell -"ένας συμπυκνωμένος καπιταλισμός", τηρεί όλες τις της υποσχέσεις. Διαβαζοντάς την, είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί έχει βραβευτεί επανειλλημμένα στις Ηνωμένες Πολιτείες από επιτροπές ιστορικών .
Στους εραστές της τέχνης, όπως και στους αμφισβητίες της κατεστημένης τάξης, ο Daniel Sidorick υπενθυμίζει ότι ο Andy Warhol κάποτε σχεδίασε το περιτύλιγμα προϊόντων Campbell που διατέθηκαν στα σούπερ μάρκετ. Ήταν το 1985, λίγο πριν ο καλλιτέχνης αρχίσει να πουλάει τα έργα του στην πολυεθνική.
Το βιβλίο αφηγείται τη μεγάλη ιστορία συγκρούσεων μιας καπιταλιστικής εμβληματικής φίρμας, και μετά από κάθε σελίδα κατατανοούμε όλο και περισσότερο τις αδίστακτες στρατηγικές μιας φανατικά αντικομμουνιστικής διεύθυνσης που έσπασε μεγάλες απεργίες· ανακαλύπτουμε πρόσωπα εργατών της Campbell που στρατεύτηκαν στις Διεθνείς Ταξιαρχίες κατά τη διάρκεια του ισπανικού πολέμου· καθώς και άλλων συνδικαλιστών που τη δεκαετία του 1940 δημιούργησαν μια δομή λαϊκής εκπαίδευσης όπου διδάχθηκε η ιστορία της τέχνης. Αυτοί, επειδή τόλμησαν να αντισταθούν σε έναν γίγαντα της αγροδιατροφικής βιομηχανίας στη "Χώρα της Ελευθερίας", δικάστηκαν και φυλακίστηκαν επί Μακκαρθισμού. Διωγμένοι, εξοντωμένοι, πέθαναν ανώνυμοι και φτωχοί, μακριά από τις νιουγιορκέζικες κοσμικότητες ενός διάσημου καλλιτέχνη της Ποπ Αρτ.
Daniel Sidorick, Condensed Capitalism : Campbell Soup and the Pursuit of Cheap Production in the Twentieth Century, Εκδ. Ithaca (NY), ILR Press, 2009.
