Ανθισμένες Αμυγδαλιές
Για ένα κόλλημα παλιό, που ισχύει
ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ. Λαιμητόμος. Υπάρχει ευτυχώς η έννοια των Αλκυονίδων και οι ανθισμένες μυγδαλιές― ως έννοια κι αυτές. Πού να ´βρεις μυγδαλιές στο κέντρο της Αθήνας;
Κάποτε, η μέρα που τα άνθη έσκαγαν στα μαύρα, μουσκεμένα κούτσουρα έξω απ΄το σπίτι στο νησί (σα μεταφυσική) ήταν το τέλος της μαυρίλας.
Κι ένα κλαδί στο βάζο της σερβάντας. Ένα μόνο. Η κυρία Μαύρα (η δέσποινα των κήπων) φώναζε ότι τα δέντρα είναι για τον καρπό τους, όχι για ομορφιά. Η μόνη ομορφιά που επιτρεπόταν ήταν εκείνη που προέκυπτε ενώ δούλευες, τυχαία.
Τέλος πάντων, το αρχικό θάμβος παρέμεινε. Κι έγινε κάπως σαν κόλλημα. Ένα είδος αγνότητας, αθωότητας που σχεδόν δεν την αντέχεις, ίσως γιατί είναι ασύμβατη με τη σάρκα του ανθρώπου. Που ανθίζει σύντομα κι αυτή, αλλά κάτι την τραβάει συνεχώς στο χώμα. Και στις λάσπες.
Πολλοί συνειρμοί για το σώμα που ανθίζει και σαπίζει.
Αρχικά, η τρομερή κραυγή της Έρημης Χώρας:
Εκεί είδα έναν που γνώριζα, και τον σταμάτησα,
φωνάζοντας: «Στέτσον!
Συ που ήσουνα μαζί μου στις Μύλες με τα καράβια !
Κείνο το λείψανο που φύτεψες στον κήπο σου τον
άλλο χρόνο,
Άρχισε να βλασταίνει; Πες μου, θ’ ανθίσει εφέτο;
Ή μήπως η ξαφνική παγωνιά πείραξε τη βραγιά
του;
Ω κράτα μακριά το Σκυλί τον αγαπάει. τον
άνθρωπο,
Τι με τα νύχια του θα το ξεχώσει πάλι !
―Τ.Σ. Έλιοτ, Έρημη χώρα», μτφρ. Γιώργος Σεφέρης, Εκδόσεις Ίκαρος
Και μετά το σώμα της Παναγίας. Που παρομοιάζεται με ανθισμένο κλώνο μυγδαλιάς, ράβδος μυστική, άνθος αμάραντο. Διότι το σώμα αυτό άνθισε τον Ιησού, εκ θαύματος.
Η παραμοίωση αναφέρεται σε ένα χαριτωμένο επεισόδιο των Αριθμών της Παλαιάς Διαθήκης. Τη ράβδο του Ααρών, ένα κλωνάρι μυγδαλιάς, που άνθισε ως δια μαγείας― θείος οιωνός.
Μέσα στην Κιβωτό της Διαθήκης ήταν και η Ράβδος του Ααρών, η βλαστήσασα, που ήταν το σύμβολο της λευϊτικής ιερωσύνης. Σύμφωνα με τη βιβλική διήγησι, ο Θεός, τη διαφωνία που υπήρχε μεταξύ των Εβραίων για την αποκλειστική ιερωσύνη της φυλής του Λευΐ, στην οποία ανήκε και ο Ααρών, ο αδελφός του Μωϋσή, την έλυσε, ως εξής: Έδωσε εντολή και κάθε αρχηγός από κάθε φυλή ετοίμασε ένα ραβδί, πάνω στο οποίο έγραψε το όνομά του. Τα ραβδιά αυτά τα τοποθέτησαν μέσα στη Σκηνή του Μαρτυρίου. Τον άνθρωπο που θα διάλεγε ο Θεός για την ιερωσύνη θα τον έδειχνε με το εξής θαυμαστό γεγονός: με το ότι το ξερό ραβδί του θα έβγαζε βλαστάρια. Πράγματι. Την επομένη, από τα ραβδιά των 12 αρχηγών βρήκαν το ραβδί του Ααρών με άνθη και καρπούς (Αριθ. ιζ' 16 – 25).
Σώμα που ανθίζει είχαν και οι πατέρες μου. Σε μια καντάδα του Διονύσιου Λαυράγκα, υπάρχουν στίχοι μαγικοί, που θα τους καταλάβαινε ο Αρονόφσκι.
Μια μαγεμένη ανατριχίλα με περιμένει
κάθε αυγή, θαρρώ πως βγάζω ανθούς και φύλλα
κι απλώνω ρίζες μες στη γη.
ΑΠΕΙΡΑ ΣΕΡΦΙΝΓΚ. Όπου ανθίζει μυγδαλιά, δεξί κλικ και save. Από την Πλάκα του Δροσίνη, μέχρι την Ταορμίνα του βαρώνου Von Gloeden. Το ροζ κλαδί στις σοκολάτες ION. Τα ανθισμένα κλώνια του Ζαμπέτα. Η Βουγιουκλάκη στις αμυγδαλιές. Μια έξοχη φωτογραφία μάλλον του Τλούπα (ή κάποιου άλλου Θεσσαλού) που δεν κατάφερα τώρα να βρω― ένα κλαδί στο βάζο. Αλλά κυρίως οι πίνακες του Βαν Γκογκ.
Πρώτη φορά αυτός ο πίνακας στο Άμστερνταμ. 1980. Φοιτητής, ράκος μετά από ολονύχτιο κλάμπινγκ. Δάκρυα. Τύψεις, φόβοι, aids παντού. Η επιθυμία να ήμουν φτιαγμένος απο φως και όχι απο ημίφως. Τι μεταμέλειες περιττές, τι μάταιες. Δεν ήξερα ότι αυτό που θεωρούσα τότε παρακμή και σκόλοπα τη σαρκί, ήταν το μόνο που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος: να ξοδευτεί χαρούμενα προτού δει τα ραδίκια ανάποδα... Δεν ξαναπροσευχήθηκα ποτέ.
Έκανα δυο πειράματα αργότερα, στη δουλειά μου. Ο Στάβερης φωτογράφισε λαϊκές τραγουδίστριες στα ανθισμένα χωράφια, έξω από την Αττική. Και με φωτομοντάζ η Βίσση έτρεχε σε ένα τέτοιο κήπο. Δεν λειτουργούν, νομίζω. Το αίσθημα που ήθελα να ανακαλέσω ήταν θρησκευτικής φύσεως― όχι μεταμοντέρνο. Οι εξυπνάδες σκοτώνουν το Μυστήριο, το ως εκ θαύματος που λέγαμε.
Και τώρα;
Τώρα τίποτα.
Καμμιά εκδρομή, κρασί και ρόδα.
