Ετυμολογία
Η λέξη «περίπτερο» προέρχεται από την αρχαία λέξη «περίπτερος», που προσδιορίζει έναν ναό περιστοιχισμένο από κίονες.
1828
Οι ρίζες των περιπτέρων βρίσκονται στα μικρά καπνοπωλεία που εμφανίζονται μετά την απελευθέρωση στο Ναύπλιο και στη συνέχεια στην Αθήνα.
Ίρις
Ήταν το πρώτο φιλολογικό περιοδικό που πωλήθηκε σε αυτά τα καπνοπωλεία με τιμή 25 λεπτά.
1889
Τα πρώτα περίπτερα εμφανίζονται στην επαρχία ως μορφή οικονομικής βοήθειας σε τραυματίες και ανάπηρους στρατιώτες.
1897
Μετά τον καταστροφικό για την Ελλάδα πόλεμο με την Τουρκία, τα περίπτερα αρχίζουν να πληθαίνουν.
Φοροεισπρακτικός μηχανισμός
Στα περίπτερα δόθηκε αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης καπνοβιομηχανικών προϊόντων, κατι που λειτούργησε στην αρχή ως φοροεισπρακτικός μηχανισμός για να εξασφαλίζει το κράτος έσοδα από την πώληση του καπνού. Πριν από την εμφάνισή τους, χύμα τσιγάρα και καπνό πωλούσαν πλανόδιοι που δεν μπορούσαν να ελεγχθούν αποτελεσματικά.
1911
Το πρώτο περίπτερο εμφανίζεται στην Αθήνα. Βρίσκεται στην οδό Πανεπιστημίου.
1914
Η όψη των περιπτέρων γίνεται ομοιόμορφη σε όλη τη χώρα: 0,70x0,70 μ.
1919
Ο Σωτήρης Σκίπης, σε άρθρο του στην εφημερίδα ΣΚΡΙΠΤ, εξυμνεί τα περίπτερα ως μέσο εξάπλωσης του ελληνικού εντύπου.
1922
Όλα τα περίπτερα της χώρας παραχωρούνται στην «Πανελλήνιον Ένωσιν Τραυματιών Πολέμου 1912-1921» από το υπουργείο Περιθάλψεως. Τα περίπτερα δεν μπορούν να πωληθούν, να μεταβιβαστούν, να υποθηκευτούν η να υπομισθωθούν. Μετά τον θάνατο του δικαιούχου παραχωρούνται για πέντε έτη στα παιδιά ή στη γυναίκα του.Το ποσό μισθώσεως ξεκινούσε από τις 20 δραχμές και έφτανε μέχρι τις 250. Τα έσοδα αυτά πήγαιναν στο ειδικό «Ταμείο προικοδοτήσεως θυγατέρων και τραυματιών πολέμου».
Μεσοπόλεμος
Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου στα περίπτερα πωλούνταν μόνο εφημερίδες, χύμα τσιγάρα και κάποια υποτυπώδη ζαχαρώδη προϊόντα.
1934
Ο Γιάννης Γεωργακάς ίδρυσε το περίπτερο με το όνομα Μινιόν, αρχικά στην οδό Σταδίου και μετά στην Αιόλου 104. Για πρώτη φορά κλείνει τις δύο πλαϊνές πτέρυγες του περιπτέρου και τις μετατρέπει σε βιτρίνες όπου εκθέτει διάφορα είδη: στυλό, γυαλιά, είδη ξυρίσματος, σουγιάδες, ψαλίδια κ.λπ. Το εγχείρημά του έμελλε να γίνει ο προπομπός του πολυκαταστήματος «Μινιόν».
1940
Ξεκίνησε η πώληση «ζαχαρωδών» (κυρίως από την εταιρεία ΙΟΝ), αναψυκτικών (λεμονάδες και γκαζόζες ΗΒΗ), φύλλων τσίχλας με γεύση δυόσμο και έπειτα σοκολάτας.
1943-’44
Εισέρχονται και άλλες κατηγορίες δικαιούχων: θύματα πολέμου και θύματα ειρηνικής περιόδου.
1971
Με τον νόμο 1044/1971 αναγνωρίζονται και αποκτούν δικαιώματα οι ενοικιαστές περιπτέρων ως τάξη επαγγελματιών.
1950
Αυτήν τη δεκαετία εγκαθίστανται τηλέφωνα στα περίπτερα.
1970
Έως τη δεκαετία αυτή οι διαστάσεις είχαν μεγαλώσει (1,30x1,50 μ.), ενώ είχαν εγκατασταθεί ρολά και ψυγεία.
1980
Αρχίζει να παραχωρείται κοινόχρηστος χώρος στα περίπτερα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
1997
Μετά τις εργασίες για το μετρό που γίνονταν στην περιοχή, κατέρρευσε το πρώτο περίπτερο της Αθήνας.
2002
Επιτρέπεται και σε ανάπηρους του άμαχου πληθυσμού, π.χ. άνθρωποι που τραυματίστηκαν από νάρκες, να αποκτήσουν άδεια περιπτέρου. Είχαν ενταχθεί ήδη από τη δεκαετία του 1980 οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, οι ανάπηροι του Δημοκρατικού Στρατού.
Προϊόντα
Τα προϊόντα που πωλούνται στο περίπτερο έχουν φτάσει τους 2.500 κωδικούς.
2006
Οι διαστάσεις των περιπτέρων αυξήθηκαν κατά 20 πόντους. Οι καινούργιες είναι 1,50x1,70. Το εμβαδόν είναι 2,55 τ.μ.
2007
Δίνεται άδεια και σε βετεράνους του πολέμου στην Κύπρο και σε άτομα με σοβαρή αναπηρία.
Δήμος Αθηναίων
Ο Δήμος Αθηναίων επιτρέπει στα περίπτερα να καλύψουν με ρολά χώρο 4,25 τ.μ. και επιπλέον χώρο μέχρι τα 6,35 τ.μ. για δύο ψυγεία με την πληρωμή τέλους κατάληψης κοινόχρηστου χώρου.
Ενοίκιο
Τα ενοίκια προ κρίσης κυμαίνονταν –κατά μέσο όρο– από 700 έως και 1.300 ευρώ, ανάλογα με την περιοχή στην οποία βρίσκονταν.
2010
Στο περίπτερο επί της Χ. Τρικούπη απέναντι από τη Στοά του Βιβλίου ο κύριος Γρηγόρης εγκαθιστά το antistress system: ένας χάρτινος σωλήνας μεταφέρει τα ρέστα σου σε γυάλινο μπολ ακριβώς μπροστά σου.
2012
Το υπουργείο Άμυνας αποφάσισε την απελευθέρωση των αδειών, εκχωρώντας το 70% των περιπτέρων στους δήμους και το 30% σε άτομα με ειδικές ανάγκες και πολύτεκνους με βάση εισοδηματικά κριτήρια. Ο νόμος 4046/2012 προβλέπει ότι οι υφιστάμενες άδειες περιπτέρων διατηρούνται σε ισχύ, αλλά δεν μεταβιβάζονται, ούτε κληρονομούνται.
Νέες άδειες
Η παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης των υπόλοιπων θέσεων (εκτός δηλαδή του 30%) παραχωρούνται με δημοπρασία. Ο χρόνος παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 10 χρόνια. Απαγορεύεται η αναμίσθωση ή υπεκμίσθωση, μια πρακτική δεκαετιών.
Κατάργηση περιορισμών
Την ίδια χρονιά καταργήθηκαν πρακτικά οι περιορισμοί με βάση πληθυσμιακά κριτήρια, η ύπαρξη περιορισμένου αριθμού προσώπων που τα εκμεταλλεύονται, ο περιορισμός της μόνιμης κατοικίας, ο περιορισμός της εκμίσθωσης μόνο σε φυσικά πρόσωπα
2013
Τα περίπτερα ανέρχονται σε 10.000 περίπου σε όλη την Ελλάδα. Από αυτά, 3.500 βρίσκονται στην Αττική. Από τα 1.300 του Δήμου Αθηναίων έχουν εγκαταλειφθεί από την αρχή της κρίσης περίπου τα 500.
Kiosky’s
Το δίκτυο των σύγχρονων περιπτέρων περιλαμβάνει 275 «κιόσκια» στην Αττική.
Τζίρος
Ο τζίρος των περιπτέρων σε όλη την Ελλάδα υπολογίζεται σε 5 δισ. ευρώ. Το κέρδος που μένει στους ιδιοκτήτες είναι της τάξεως του 9-10%.
2014
Ο Δήμος Αθηναίων εφαρμόζει πρόγραμμα κατεδάφισης των εγκαταλελειμμένων περιπτέρων που έχει ξεκαθαρίσει το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς, τα οποία υπολογίζονται σε περίπου 300.
σχόλια