Ραδιοφωνική παραγωγός, τραγουδίστρια, δημοσιογράφος, τηλεοπτική παρουσιάστρια και το «πρόσωπο» του πασίγνωστου Exit Festival στη χώρα της, τη Σερβία. Κάπως έτσι ξεκινά η πορεία της Tijana T πριν από δέκα χρόνια, για να καταλήξει μια από τις πιο υπολογίσιμες δυνάμεις στο χώρο του DJing.
Μιλώντας της βγάζεις άμεσα το συμπέρασμα πως δεν υπάρχει κάτι που δεν μπορεί να καταφέρει, αρκεί να της αρέσει και να επιλέξει να καταπιαστεί μ' αυτό.
Μέσα σε λίγα χρόνια έχει παίξει σε όλη την Ευρώπη και σε χώρους-ορόσημα για την ιστορία της χορευτικής σκηνής, όπως τα Tresor και Panorama/Berghain, σε τεράστια φεστιβάλ, χωρίς να σταματά να ενισχύει και να υποστηρίζει έμπρακτα τη σκηνή στη χώρα της με τη δική της ραδιοφωνική εκπομπή, σταθερό all-night residency στο θρυλικό 20/44 του Βελιγραδίου και διοργανώνοντας τα δικά της πάρτι με καλεσμένους όπως οι Nina Kraviz, The Black Madonna, Helena Hauff, Ben Klock, κ.ά.
Η Tijana T σπούδασε Φιλοσοφία και Ισπανική γλώσσα, της αρέσει το διάβασμα και χρησιμοποιεί τη γνώση ως μέσο για να χαίρεται τη ζωή της.
Προσπαθεί να φιλοσοφεί τις καταστάσεις και τα δεδομένα, ακόμα και να τα απλουστεύει ώστε να μη μένει πίσω, αλλά να προχωρά πάντα μπροστά με ένα και βασικό όπλο: τις δικές της δυνάμεις.
Λίγο πριν έρθει στην Ελλάδα, την ξυπνήσαμε άρον άρον το πρωί, μετά το gig της στο Panorama. Και είχε πολλά να πει.
— Ποιος ήταν ο ρόλος που έπαιξε η μουσική στη ζωή σου μεγαλώνοντας; Τι σε τράβηξε στον ηλεκτρονικό ήχο και τελικά στο DJing;
Ο θείος μου, που δυστυχώς δεν βρίσκεται πια στη ζωή, ήταν η μεγαλύτερή μου επιρροή. Ήταν παθιασμένος λάτρης της μουσικής, συλλέκτης δίσκων.
Τη δεκαετία του '80 άκουγε ό,τι πιο παράξενο υπήρχε από το χώρο της ηλεκτρονικής μουσικής, του industrial και noise κι έτσι ήρθα σε επαφή με όλους αυτούς τους ήχους όταν ήμουν ακόμη παιδάκι.
Αργότερα ήρθαν οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί του Βελιγραδίου. Είχαμε τους Studio B και B92 Radio που έπαιζαν εξαιρετική και πολύ ψαγμένη μουσική, τους άκουγα ευλαβικά, πάντα με στυλό και χαρτί, καταγράφοντας τα τραγούδια που μου άρεσαν. Είχα την τύχη να συνεργαστώ και με τους δύο, αμέσως μετά την εφηβεία μου.
Σαφέστατα το πιο σημαντικό πράγμα που έκανα ήταν το ότι ήμουν αρκετά θαρραλέα να δοκιμάσω κάτι που δεν είχα ξανακάνει στη ζωή μου, να παίξω μουσική και να εμφανιστώ ζωντανά. Και πάντα ήταν δημόσια, σε sold out πάρτι και σε ασφυκτικά γεμάτα κλαμπ, άρα έπρεπε να μάθω πολύ γρήγορα και να ξέρω τα πάντα.
To DJing προέκυψε αυθόρμητα, με μια φίλη αποφασίσαμε να κάνουμε δικά μας πάρτι και να παίζουμε εμείς μουσική. Ήμασταν κολλητές και κορίτσια που δουλεύαμε ως δημοσιογράφοι στο μουσικό τύπο.
Κάποια στιγμή διαπιστώσαμε πως αυτά που ακούγαμε εμείς στο σπίτι ήταν πολύ καλύτερα από αυτά που έπαιζαν διάφοροι DJs στα πάρτι. Έτσι ξεκινήσαμε να παίζουμε τις μουσικές επιλογές μας, χωρίς να μιξάρουμε και άρεσε πολύ στον κόσμο, τα πάρτι μας είχαν τεράστια επιτυχία!
Την ίδια εποχή γνώρισα τον θρυλικό Νεοϋορκέζο παραγωγό Abe Duque που είχε έρθει για να παίξει στο Βελιγράδι. Με κάλεσε να τραγουδήσω επί σκηνής στο live του και ήμουν ενθουσιασμένη και συγχρόνως τρομοκρατημένη.
Μετά από δύο ποτήρια σαμπάνια, άρπαξα το μικρόφωνο και τραγούδησα! (γελάει) Το κοινό έπαθε υστερία κι έτσι αμέσως ο Abe Duque κι ο μάνατζερ του με κάλεσαν στο Βερολίνο να ηχογραφήσουμε μαζί κάποια τραγούδια.
Κάπως έτσι ξεκίνησε η περιπέτειά μας, ταξιδέψαμε σε όλον τον κόσμο με το live σχήμα του και την ίδια στιγμή εγώ μάθαινα πολλά πράγματα για τα μηχανήματα και τη διαδικασία παραγωγής.
Επίσης, ξεκίνησα να αγοράζω και να συλλέγω δίσκους από διάφορα δισκοπωλεία τα οποία επισκεπτόμουν στα ταξίδια μας κι έτσι άρχισα να βλέπω τον εαυτό μου λίγο πιο σοβαρά ως DJ. Αυτή είναι η μικρή μου ιστορία για το πώς έγινα DJ κατά τύχη! (γελάει)
— Ποια είναι τα βήματα που ακολούθησες από τη στιγμή που αποφάσισες συνειδητά να κάνεις καριέρα σε αυτόν τον χώρο; Ποια ήταν η πιο σημαντική απόφαση που πήρες;
Σαφέστατα το πιο σημαντικό πράγμα που έκανα ήταν το ότι ήμουν αρκετά θαρραλέα να δοκιμάσω κάτι που δεν είχα ξανακάνει στη ζωή μου, να παίξω μουσική και να εμφανιστώ ζωντανά.
Και πάντα ήταν δημόσια, σε sold out πάρτι και σε ασφυκτικά γεμάτα κλαμπ, άρα έπρεπε να μάθω πολύ γρήγορα και να ξέρω τα πάντα. Η πραγματική στιγμή που άλλαξε τα πάντα, όμως, ήταν όταν σταμάτησα να δουλεύω στα ΜΜΕ ως δημοσιογράφος.
Οι συνθήκες στα media της Σερβίας το έκαναν πάρα πολύ δύσκολο σε κάποια σαν κι εμένα να συνεχίσω.
Ήμουν συντάκτρια, παραγωγός και πολύ πιο σοβαρή ως δημοσιογράφος, δεν παρουσίαζα απλά μια εκπομπή. Έτσι, όταν όλα έγιναν αφόρητα εμπορικά, αποφάσισα να παραιτηθώ, αφού δεν ήθελα να κάνω ανήθικους για μένα συμβιβασμούς.
Ήμουν άνεργη και χωρίς χρήματα, έπρεπε να αποφασίσω ποιο θα ήταν το επόμενο βήμα μου. Βάσισα την επιλογή μου σε αυτό που με έκανε ευτυχισμένη, όχι σε αυτό που θα μου έφερνε χρήματα: αυτό ήταν το DJing.
Με το που παραδέχτηκα στον εαυτό μου ότι αυτό μου έφερνε τη μεγαλύτερη ευτυχία, αμέσως όλα πήραν το δρόμο τους και τη θέση τους. Ακολούθησε ο σωστός agent με το σωστό όραμα για μένα, σωστές κινήσεις, εμφανίσεις στα σωστά κλαμπ και όλα μοιάζουν τέλεια, αυτή τη στιγμή που μιλάμε.
Η Tijana T στο Βελιγράδι
— Υπάρχει ένας σοβαρός αριθμός ταλαντούχων γυναικών (και ανδρών) που προσπαθεί να κάνει καριέρα, όπως μιλάμε. Τι συμβουλή θα τους έδινες;
Όπως στους άνδρες, έτσι και στις γυναίκες, θα έλεγα πως πρέπει να έχεις θάρρος, υπομονή κι επιμονή και ποτέ να μην παίρνεις στα σοβαρά την κριτική των άλλων για τη δουλειά σου.
Οι άνθρωποι είναι γεμάτοι προκαταλήψεις και μιλούν με βάση τη δική τους αντίληψη, η οποία σχεδόν ποτέ δεν έχει σχέση με τη δική σου πραγματικότητα.
— Δραστηριοποιείσαι σε ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα, αντιμετώπισες δυσκολίες λόγω του φύλου σου; Ποια είναι η προσωπική σου γνώμη για το -πιο καυτό από ποτέ- θέμα των γυναικών στη μουσική βιομηχανία;
Πιστεύω πως όλες οι γυναίκες αντιμετωπίζουν διακρίσεις λόγω του φύλου τους σε κάποια φάση της ζωής τους. Το να είμαι μια νέα, φιλόδοξη γυναίκα και DJ στη Σερβία δεν ήταν και τόσο εύκολο, αλλά μάλλον ήμουν αρκετά σκληρή κι επιβίωσα και όταν επιβιώσεις από όλα αυτά, τα υπόλοιπα είναι πολύ εύκολα.
Έχω μιλήσει πάρα πολύ γι' αυτό το θέμα στο παρελθόν και ήμουν πάντα στην πρώτη γραμμή στις μάχες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Όμως όλο αυτό που γίνεται με τον φεμινισμό τελευταία δεν το πολυ-υποστηρίζω, για να σου είμαι ειλικρινής. Έχει μεταμορφωθεί σε έναν πολύ επιθετικό πόλεμο ενάντια στους άνδρες.
Αρκετοί από αυτούς τους ακτιβιστές και τις ακτιβίστριες κηρύττουν ακριβώς αυτά στα οποία θα έπρεπε να αντιμαχόμαστε. Δεν θέλω να με κλείνουν επειδή είμαι γυναίκα, θέλω να με κλείνουν επειδή είμαι καλή DJ.
Μοιάζει λες και το να κλείσεις μια γυναίκα έχει γίνει τόσο επιτακτικό, που κανείς δεν νοιάζεται για την ποιότητα. Δεν χρειάζεται να πω ότι έχοντας γυναίκες σε ένα line up πάντα βοηθάει το μάρκετινγκ, σε σημείο που μοιάζει με εκμετάλλευση.
— Είσαι (και έχεις υπάρξει) DJ, τραγουδίστρια, παραγωγός, TV περσόνα και ραδιοφωνική παραγωγός. Από ποιο αντλείς τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση;
Από όλα, γιατί σε όλους αυτούς τους χώρους μπορεί να δημιουργήσεις και να νιώσεις τη μαγεία της στιγμής. Εκείνη την ξεχωριστή στιγμή που κάτι απροσδόκητο σκάει και φέρνει το στοιχείο της μαγείας σε όλα τα «συστατικά» που εμπλέκονται.
Όταν επιτυγχάνεται η σύμπνοια, όλα συγχρονίζονται και δουλεύουν αβίαστα. Στο DJing συμβαίνει όταν εγώ, η DJ, ο καθένας που βρίσκεται από κάτω, το ηχητικό σύστημα, ο χώρος που παίζω γίνονται ένα και όλοι αναπνέουμε δημιουργώντας ένα κύμα ενέργειας.
Στην τηλεόραση, όταν κάνεις μια συνέντευξη και σκάει αναπάντεχα μια αχτίδα φωτός, εκείνη την κρίσιμη ώρα που ο άνθρωπος που έχεις απέναντί σου μιλάει βαθιά και με την ψυχή του, καθώς οι κάμεραμεν καταγράφουν αυτή τη μαγική στιγμή.
Είναι αυτά που δεν μπορείς να προσχεδιάσεις, να υποδείξεις και να κοντρολάρεις που μου δίνουν τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση.
— Σπούδασες Φιλοσοφία και Ισπανική Γλώσσα. Πώς «συνομιλούν» αυτές σου οι σπουδές και συνυπάρχουν μ' αυτό που κάνεις σήμερα;
Λοιπόν, δεν το λέω αυτό επειδή έρχομαι στην Ελλάδα, αλλά είχα ψύχωση με την «Πολιτεία» του Πλάτωνα αλλά και γενικότερα με τον συγκεκριμένο φιλόσοφο.
Σύμφωνα με τα γραπτά αυτού του ανθρώπου, ο κόσμος μας θα ήταν πολύ καλύτερος από αυτόν στον οποίο ζούμε σήμερα.
Ο Πυθαγόρας κατείχε, επίσης, ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στη ζωή μου, γιατί ήμουν εξαιρετική στα Μαθηματικά ως παιδί.
Αργότερα διαπίστωσα πόσο πολύ οι κανόνες του στα Μαθηματικά εφαρμόζονται στη μουσική και πόσο πολύ συνέβαλε στη θεωρία της μουσικής.
Από τους πιο πρόσφατους φιλοσόφους μου αρέσει ο Jean Baudrillard και θέλω ο Noam Chomsky να παραμείνει με κάποιον τρόπο αθάνατος (γελάει).
Σπουδάζοντας την Ισπανική γλώσσα και κουλτούρα ήρθα πιο κοντά στον «μαγικό ρεαλισμό» που κολλάει απόλυτα με τη στάση που έχω στη ζωή μου.
— Έχεις πει «μη νοιάζεστε γι' αυτά που λένε οι άλλοι, η αυθεντικότητα πάντα φαίνεται λίγο αποκρουστική στην αρχή». Ποιο είναι αυτό το άσχημο κομμάτι της αυθεντικότητας και πώς μπορείς να αγνοήσεις αυτά που λένε οι άλλοι;
Μα υπάρχει λόγος που τους άλλους τους αποκαλούμε «οι άλλοι»! (γελάει) Δεν είναι εσύ, δεν μπορούν να γίνουν εσύ, δεν θα μπορέσουν ποτέ να καταλάβουν τι σημαίνει να είσαι εσύ, να δουν τον κόσμο όπως εσύ, να ακούσουν τη μουσική όπως την ακούς εσύ.
Μόνο ΕΣΥ μπορείς να το κάνεις αυτό. Άρα αυτά που πιστεύουν οι άλλοι φαντάζουν τελείως άσχετα με το που συνειδητοποιήσεις και ασπαστείς αυτή τη λογική. Δεν πιστεύω πως η αυθεντικότητα είναι άσχημη, μπορεί όμως να μοιάζει.
Όταν υπάρχει το mainstream σε όλες τις εκφάνσεις του, μια συγκεκριμένη μόδα, ένας συγκεκριμένος τρόπος που γίνονται τα πράγματα, τότε το μυαλό του ανθρώπου προσαρμόζεται σ' αυτά, άρα οτιδήποτε ξεφεύγει από αυτή τη νόρμα μοιάζει σοκαριστικό και τραυματικό για τη νοητική διεργασία κι έτσι ενστικτωδώς «δεν αρέσουν», ή κατηγοριοποιούνται ως άσχημα ή κακά.
— Ποια είναι η προσέγγισή σου στο DJing και πώς εξελίχθηκες; Ποια είναι για σένα τα χαρακτηριστικά ενός/μιας καλού DJ και πώς μπαίνει το θέμα της παραγωγής σε όλα αυτά, ώστε να υπάρχει το σωστό αποτέλεσμα;
Έπαιρνα συνεντεύξεις από πασίγνωστους DJs πριν ασχοληθώ η ίδια και όλοι μα όλοι μου έλεγαν το ίδιο πράγμα για την τέχνη του DJing: «πρέπει να παίξεις το σωστό κομμάτι, τη σωστή στιγμή». Ακούγεται πανεύκολο, αλλά ξέρεις καλά πως δεν είναι.
Απορρέει από μια πολύ δυνατή διαίσθηση, ένστικτο και ενσυναίσθηση, απαιτεί να νιώθεις με ακρίβεια τη στιγμή, τον κόσμο, τον χώρο, τον ήχο, πρέπει να έχεις βαθιά γνώση της μουσικής και να έχεις την ικανότητα μαζί με την εμπειρία «να παίξεις το σωστό κομμάτι, τη σωστή ώρα».
Η δική μου προσέγγιση διατηρεί την επιρροή από τη δουλειά μου στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση κι έτσι δεν «κολλάω» σε κάποιο συγκεκριμένο είδος, ή στυλ, ανταποκρίνομαι σε διαφορετικές καταστάσεις.
Πολλοί με βλέπουν ως μια techno DJ, όμως εγώ δεν νιώθω έτσι. Δεν θέλω να μου βάζουν ταμπέλες, όταν παίζω επίσης electro, breaks, disco, ακόμα και pop. Ένας πολύ καλός DJ μπορεί να κάνει παραγωγή, αν και δεν νομίζω πως είναι απαραίτητο.
Είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα που και τα δύο απαιτούν αφοσίωση και χρόνο. Έτσι είναι τελικά πολύ σπάνιο να υπάρχει κάποιος-α που είναι εξαιρετικός-ή παραγωγός ΚΑΙ εξαιρετικός-ή DJ.
Η TIJANA T στο The Lab του Λονδίνου.
— Κατάγεσαι από έναν τόπο που αρκετά πρόσφατα καταρρακώθηκε από τον πόλεμο και την πολιτική αναταραχή. Πώς επηρεάστηκε απ' αυτό η οικογένειά σου; Πιστεύεις πως πάει, πέρασε η μπόρα για τη Σερβία; Πώς βλέπεις το μέλλον;
Για να σου είμαι απόλυτα ειλικρινής, οι ζωές μας καταστράφηκαν κυριολεκτικά. Δεν θα ήθελα να μπω βαθιά σε λεπτομέρειες για την οικογένειά μου και τη ζωή μας, ας σου πω απλά πως δεν μπορώ να ξαναφάω στη ζωή μου φασόλια και πατάτες, αφού ήταν τα μόνα που τρώγαμε κάθε μέρα για αρκετά χρόνια.
Πραγματικά έχω τάση για εμετό, όταν βλέπω φασόλια σήμερα. Πριν από όλα αυτά πηγαίναμε διακοπές, ταξιδεύαμε, ζούσαμε φυσιολογικά κι ο πατέρας μου ήταν μηχανικός αεροσκαφών και καθηγητής σε Πανεπιστήμιο.
Οι ζωές μας ποτέ δεν επέστρεψαν στο φυσιολογικό, αυτά που ζήσαμε ήταν αδιανόητα τραυματικά και ακραία. Αυτό ισχύει για όλη τη χώρα που, δυστυχώς, δεν έχει μια σωστή πορεία.
Η καταστροφή της Σερβίας έγινε και γίνεται, χρησιμοποιήθηκε και συνεχίζει να χρησιμοποιείται από ισχυρές πολιτικές δυνάμεις με απώτερο σκοπό την απάνθρωπη εκμετάλλευση και τους αποικιοκρατικούς σκοπούς του 21ου αιώνα.
Οι πιο μορφωμένοι και ταλαντούχοι νέοι άνθρωποι έχουν φύγει από τη χώρα εδώ και 28 χρόνια κι αυτό που έμεινε είναι μια αμόρφωτη, φτωχή και απελπισμένη μάζα που είναι πανεύκολο να χειραγωγηθεί.
Λατρεύω την πόλη μου και την ιστορία μας, οι Σέρβοι έχουν τεράστια δύναμη (μέσα τους) και αυτό είναι καταγεγραμμένο ιστορικά.
Έτσι ελπίζω πως κι αυτό θα περάσει κάποια στιγμή και πως θα επιβιώσουμε με αξιοπρέπεια. Σου ζητώ συγνώμη, συγκινούμαι πάρα πολύ όταν τα σκέφτομαι και μιλάω γι όλα αυτά.
Πρόσφατα ανακάλυψα πως κλαίω ανεξέλεγκτα και ασταμάτητα κάθε φορά που ακούω, ή απλά διαβάζω τη λέξη «Γιουγκοσλαβία». Αυτό που συνέβη σ' αυτή την ένδοξη χώρα είναι ένας τραγικός και ακατάληπτος εξευτελισμός.
— Σε λίγες μέρες θα παίξεις για πρώτη φορά στην Αθήνα. Πώς νιώθεις και τι έχεις καταγράψει στη λίστα αυτών που πρέπει να κάνεις, όταν θα είσαι εδώ;
Μα, έχω ξανάρθει! Όταν τραγουδούσα μικρή σε μια χορωδία είχαμε επισκεφτεί την Ελλάδα για συναυλίες, αμέσως μετά τους βομβαρδισμούς του 1999. Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα που μας αγκάλιασε τόσο ζεστά.
Πέρυσι έπαιξα στο Reworks Festival στη Θεσσαλονίκη και ήταν μία από τις τρεις πιο αγαπημένες μου εμφανίσεις σε φεστιβάλ για το 2017!
Είμαι ενθουσιασμένη που θα ξανάρθω στην Αθήνα μετά από τόσα χρόνια, περιμένω πολλή ζεστασιά και καλοσύνη από τους ανθρώπους, έτσι είστε εσείς οι Έλληνες. Το πλάνο μου είναι να περπατήσω στην πόλη ασταμάτητα και να φάω πάρα πολύ! (γελάει)
Info:
Η Tijana T θα βρίσκεται στο PassPort Κεραμεικός το Σάββατο 21 Απριλίου στο πλαίσιο του Afterlife Athens.
σχόλια