Το παιδικό μου όνειρο ήταν να γίνω ηθοποιός, γι' αυτό σπούδασα Θεατρολογία. Είμαι αριστούχο απόφοιτο του τμήματος Θεατρικών Σπουδών και της δραματικής σχολής της Ρούλας Πατεράκη.
Πιστεύω όμως ότι βαθύτερο όνειρό μου ήταν η σχέση μου με τον κόσμο. Στη φαντασίωσή μου είμαι εγώ απέναντι στον κόσμο, να μιλάω, να αντιτίθεμαι σε κάτι που είναι γενική παραδοχή.
Δεν ξέρω αν μιλάω ως ηθοποιός, καλλιτέχνης, ακτιβιστής, δημοσιογράφος ή πολιτικός, αλλά σίγουρα με ενδιαφέρει η σχέση με την κοινωνία. Το όνειρό μου ήταν να δημιουργήσω μια αρμονία, την αρμονία που δεν ένιωθα όταν ήμουν μικρό. Όχι μόνο για μένα, συνολικά.
• Πέρασα τρελό bullying στο σχολείο, πριν καταλάβω το ίδιο τι ήμουν ως οντότητα με είπαν «αδερφή». Σίγουρα ήμουν ένα ευγενικό παιδάκι και πάντα ήμουν πιο κοντά στις γυναίκες μέσα στην οικογένεια.
Γενικότερα, όμως, αγαπούσα πάντα τις γυναίκες. Και φίλες είχα γυναίκες και τώρα πια αγαπώ τις γυναίκες πιο πολύ από ποτέ. Είμαι πολύ πιο επιφυλακτικό απέναντι στους άνδρες, σε σημείο που λέω «μακάρι να έπαυαν να μου αρέσουν κιόλας».
Θεωρώ ότι πρέπει να μου αποδείξει πολλά πράγματα ένας άνδρας για να τον πάρω στα σοβαρά, να μου αποδείξει ότι δεν χρησιμοποιεί το κοινωνικό του προνόμιο, ότι είναι φεμινιστής, ενώ μια γυναίκα, και να μην είναι φεμινίστρια, τη συμπονώ και νιώθω ότι υφίσταται σαφώς πολύ χειρότερα την καταπίεση της πατριαρχίας. Έτσι, τη νιώθω πολύ πιο αδελφικά δίπλα μου, σαν sister, σαν αδελφή.
Όχι ότι δεν καταπιέζονται και οι άνδρες από την πατριαρχία, απλώς δεν το καταλαβαίνουν. Πρέπει να κάνουν την αναπαραγωγή του στερεοτύπου και βασανίζονται μέσα σε αυτό, αλλά δεν διανοούνται καν να μην είναι σκληροί, αρχηγοί και γαμιάδες. Ή να έχουν το προνόμιο να μην πρέπει να είναι πετυχημένοι επαγγελματικά. Και ταλαιπωρούνται κι αυτοί χωρίς καν να το συνειδητοποιούν.
Είναι το όνειρο της ζωής μου να μεγαλώσω ένα παιδί και να κάνω οικογένεια. Και το επιχείρημα δεν πρέπει να είναι ότι είναι τόσα παιδιά σε ιδρύματα. Kάθε άνθρωπος θα έπρεπε να έχει αυτό το δικαίωμα, αφού πληρώνει φόρους και αναλαμβάνει όλες τις υπόλοιπες υποχρεώσεις.
• Γνωρίζοντας ότι το βασικό πρόβλημα από καταβολής κόσμου είναι οι θρησκείες, δεν μπορώ να μην το θίξω. Είναι το κεντρικό ζήτημα, όπως και η έμφυλη διάκριση ή το θέμα του βιγκανισμού. Τα συνδέω όλα αυτά. Και κάθε φορά που υπάρχει μια αντίδραση και έλλειψη κατανόησης, πόσο μάλλον ρητορική μίσους εναντίον μου, αποδεικνύεται το πόσο πίσω είμαστε ακόμα σε πολλά θέματα.
Ακόμα και το ότι γράφτηκαν αυτές τις μέρες άρθρα για το πώς ντύθηκα στη Βουλή –όσα γράφτηκαν ήταν σαν ρεπορτάζ μόδας– δείχνει πόση δουλειά χρειαζόμαστε. Κάτι σημαίνουν όλα αυτά για να ασχολούμαστε τόσο πολύ μαζί τους. Η παρουσία μου καταλήγει πάντα να έχει πολλαπλό συμβολισμό.
Μέχρι και τον φεμινισμό βοηθάει, γιατί θεωρούν κατώτερη τη γυναίκα και τα ρούχα της, και όταν τα βλέπουν στο κυρίαρχο φύλο, εμένα δηλαδή, έτσι όπως με αντιλαμβάνονται –τι κι αν έχω δηλώσει άφυλο–, δεν το δέχονται, σιγά-σιγά καταλαβαίνουν ότι δεν είναι κακό να φοράς φόρεμα, άρα φυσικά και δεν είναι κατώτερο να είσαι γυναίκα. Δημιουργεί πολλαπλές σκέψεις, πολυδιάστατες.
• Νιώθω ότι η Αθήνα γίνεται πολυπολιτισμική με έναν πολύ ενδιαφέροντα τρόπο, με τους τόσους τουρίστες, πρόσφυγες και μετανάστες. Νιώθω ασφάλεια και σιγουριά σε μια τέτοια πόλη και βρίσκω πολύ ενδιαφέρον ένα μέρος όπου υπάρχουν όλοι οι άνθρωποι, που είναι πέρασμα.
Το κέντρο της Αθήνας το έχει αυτό, μετανάστες, πρόσφυγες και τουρίστες απ' όλη την Ευρώπη και όλο τον κόσμο. Αλλάζει πάρα πολύ το πρόσωπο της πόλης τον τελευταίο καιρό. Με το Airbnb και τον τουρισμό που υπάρχει όλον το χρόνο, τα φθηνά ενοίκια.
Ο κόσμος από την Ευρώπη κάνει μια παύση από τη δουλειά του κι έρχεται για έναν-δυο μήνες, μέχρι και τον χειμώνα. Θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό το ότι αυξάνονται τα vegan εστιατόρια στην Αθήνα, το ότι στο κέντρο βλέπεις έντονα το LGΒT στοιχείο πιο απελευθερωμένο, τους τουρίστες, νομίζω ότι είναι κάτι καταπληκτικό, ονειρεύομαι μια τέτοια Αθήνα, που ήδη αρχίζει να γίνεται. Και προσπαθώ να συντελέσω κι εγώ σ' αυτή την αλλαγή.
Μια πόλη που θα είναι LGΒT friendly, που θα έχουν τα γκέι μαγαζιά τη σημαία απ' έξω και θα σταματήσουν να τη φοβούνται, δεν θα εκμεταλλεύονται το κοινό μόνο ως επιχειρήσεις. Οραματίζομαι επίσης μια πόλη που να είναι ΑμεΑ friendly, γενικότερα να συνυπάρχουμε. Η Αθήνα μπορεί να δώσει ένα μήνυμα για όλη την Ελλάδα.
• Αν δεν υπήρχαν τα στερεότυπα ότι πρέπει να κάνουμε σεξ με άτομα του θεωρούμενου αντίθετου φύλου και ήταν εντελώς οk αυτό κοινωνικά, σίγουρα τα περισσότερα άτομα θα ήταν αμφιφυλόφιλα ή και πανσέξουαλ. Είναι σαφές, εμένα μια ζωή με κοιτούν άνδρες στον δρόμο και πιο πολύ οι άνδρες που αυτοπροσδιορίζονται και καλά ως στρέιτ, όχι οι γυναίκες ούτε οι γκέι άνδρες. Αυτό αποδεικνύει πόσο μεγάλη επιθυμία υπάρχει, αλλά κρύβεται.
Μόλις γυρίσω και κοιτάξω αυτόν που με κοιτάει, αμέσως στρέφει αλλού το βλέμμα του. Όταν χάνεις μια ευκαιρία να ζήσεις κάτι καλό, αυτό δεν σε ωφελεί, σε πάει πίσω.
Νομίζω ότι δεν διασκεδάζουμε τη ζωή μας όσο θα μπορούσαμε. Το σεξ και το συναίσθημα είναι πολύ σημαντικά για να είμαστε καλά και αυτό το παραβλέπουμε πολλές φορές. Δεν είναι καλά ένας άνθρωπος όταν έχει επιθυμίες που δεν τις εκδηλώνει, και μπορεί αυτό να μην το αντιλαμβάνεται καν.
• Υπάρχει και το μίσος, αλλά εισπράττω πάρα πολλή αγάπη. Αυτοί που τολμούν να μου απευθυνθούν είναι κυρίως αυτοί με την αγάπη. Πίσω από το πληκτρολόγιο γίνεται χαμός, υπάρχει τρομερό bullying, κυρίως από άνδρες με νεοναζί ιδεολογία, που σοκάρονται και λένε «πού πάει η Ελλάδα;». Πού πάει; Σε μια απελευθέρωση και μια αποδοχή; Μήπως και αγαπήσουμε περισσότερο;
Και εννοείται πως ένα άτομο σαν κι εμένα μπορεί να μεγαλώσει τέλεια ένα παιδί. Είναι το όνειρο της ζωής μου να μεγαλώσω ένα παιδί και να κάνω οικογένεια. Και το επιχείρημα δεν πρέπει να είναι ότι είναι τόσα παιδιά σε ιδρύματα.
Kάθε άνθρωπος θα έπρεπε να έχει αυτό το δικαίωμα, αφού πληρώνει φόρους και αναλαμβάνει όλες τις υπόλοιπες υποχρεώσεις. Eίναι πολύ απλά αυτά τα πράγματα και όλα τα άτομα τα καταλαβαίνουμε, αλλά κάποια ψάχνουν χιλιάδες επιχειρήματα για να μην πουν τα αυτονόητα.
• Μόνο και μόνο η ύπαρξη των ίντερσεξ ατόμων αποδεικνύει ότι τα φύλα δεν είναι μόνο άρρεν και θήλυ. Αν εξετάσουμε τα εξωτερικά και εσωτερικά βιολογικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων, θα καταλήξουμε ότι δεν υπάρχουν μόνο δύο κατηγορίες φύλων.
Κάθε άνθρωπος έχει έναν μοναδικό συνδυασμό βιολογικών χαρακτηριστικών, άρα κάθε άνθρωπος είναι κι ένα «φύλο» βιολογικά. Άρα το φύλο είναι μόνο κοινωνικό, είναι φάσμα, κι ένα κατεξοχήν κοινωνικό κατασκεύασμα.
• Mε τρομάζει το πόσο γυμνοφοβική και σεμνότυφη παραμένει η ελληνική, και όχι μόνο, κοινωνία. Η γυμνοφοβία, όπως άλλωστε και η τρανσφοβία και η ομοφοβία, πάει συνήθως χέρι-χέρι με τον μισογυνισμό και τη φεμφοβία.
Στη femme έκφραση φύλου συνηθίζεται να υπάρχει αρκετή ή περισσότερη αποκάλυψη σώματος, σε αντίθεση με τη masc, που «το παίζει» –σοβαρή πατριαρχία γαρ– και τα κρύβει όλα! Όσο το γυμνό σώμα προκαλεί σοκ, τόσο προβληματισμό χρειάζεται να εγείρει σε όλα μας κάτι τέτοιο.
• Αυτό που σίγουρα με κάνει υπερήφανο είναι ότι έχω καταφέρει να εισαγάγω την πολιτική διάσταση στη ζωή μου, με την ευρεία ή τη στενή έννοια. Πίσω από ό,τι έχω κάνει υπάρχει μια πολιτική στάση, μια θεώρηση για τον κόσμο.
Είτε πρόκειται για το ότι εξέδωσα βιβλία στα ελληνικά για την εκμάθηση όλων των ευρέως ομιλούμενων γλωσσών του κόσμου επειδή ήθελα να κάνω τα άτομα που έχουν ως πρώτη γλώσσα τα ελληνικά να επικοινωνήσουν πιο αποτελεσματικά με τον υπόλοιπο κόσμο, είτε σχετίζεται με την ακτιβιστική μου δράση για τα δικαιώματα των ανθρώπων και των ζώων, τον φεμινισμό, την αθεΐα, τον βιγκανισμό, τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, τον αντιρατσισμό και τον αντιφασισμό.
• Δεν έχω ακριβώς μετανιώσει, απλώς λυπάμαι που μεγάλο μέρος της ζωής μου ήμουν φοβισμένο, ντροπαλό και πολύ θλιμμένο. Δεν φταίω, βέβαια, γι' αυτό. Και ίσως ήταν το απαραίτητο στάδιο για να είμαι όπως είμαι τώρα.
Λυπάμαι που έκανα πρώτη φορά σεξ στα 18 μου, ενώ το ήθελα αρκετά χρόνια πριν. Λυπάμαι που ολοκλήρωσα το coming out μου στα 27 μου, όσο κι αν ο περισσότερος κόσμος με φαντάζεται ως τόσο επαναστατικό, που στα 15 μου θα το είχα πει παντού.
Κυρίως λυπάμαι που η αυτο-εικόνα μου επηρεάστηκε και καθορίστηκε από το bullying που δέχτηκα. Αλλά σημασία έχει που κατάφερα πλέον να ζω όπως περίπου θέλω και μην υπολογίζω την κακεντρέχεια που μας περιτριγυρίζει.
• Ο πιο μεγάλος μου φόβος θα τολμήσω να πω ότι είναι ο θάνατος, τόσο ο δικός μου όσο και, περισσότερο, των ανθρώπων που αγαπώ. Δεν πιστεύω σε άλλες ζωές, καθότι άθεο. Δεν πιστεύω στο «όλα εδώ πληρώνονται», αλλά σίγουρα όλα εδώ γίνονται ή δεν γίνονται. Ας προλάβουμε να τα κάνουμε, λοιπόν!
Δεν το αντιμετωπίζω με τρόμο, με βοηθά να μη στενοχωριέμαι και να σκέφτομαι συνέχεια πως αξίζει να ζω την κάθε στιγμή και να ρουφάω τη ζωή. Είναι εφαλτήριο για ζωή αυτός ο φόβος.
Ας κάνουμε αυτό που φοβόμαστε, αυτό που δεν υποψιαζόμασταν ως τώρα, ας βγούμε από το comfort zone μας. Τουλάχιστον, να τείνουμε προς αυτό το τόλμημα. Μόνο τότε τα πράγματα αποκτούν ένα ειδικό φως.
• Τύχη υπάρχει, αυτό αποδεικνύεται συνεχώς. Τύχη και τυχαίο είναι να γεννηθείς σε οικογένεια χωρίς οικονομικά προβλήματα και ατυχία να πνιγείς στο Αιγαίο προσπαθώντας να ξεφύγεις από εμπόλεμη ζώνη.
Ας το έχουμε συνεχώς κατά νου αυτό και να μην ξεχνάμε τα κοινωνικά προνόμια που τυχόν έχουμε. Δεν είμαστε όλα μας στην ίδια αφετηρία. Τύχη όμως είναι και να σε αγαπούν. Και το να σε αγαπούν συμβαίνει ακόμα κι αν δεν έχεις κοινωνικά προνόμια.
• Η Αθήνα είναι πόλη μαγική, το είπε κι ο Χατζιδάκις σε τραγούδι του. Είναι τόσο αντιφατική, που καταντά, αν μη τι άλλο, ενδιαφέρουσα. Έχω ακούσει Βορειοευρωπαίες φίλες να παρατηρούν ότι ο τρόπος που παραβιάζουν οι Αθηναίοι τον ΚΟΚ είναι σκανδαλώδης, όπως επίσης και οι κακοτεχνίες στα πεζοδρόμια.
Κι εμένα με ενοχλούν όλα αυτά φυσικά. Με ενοχλεί η αγένεια των Ελλήνων συνολικά, ο τρόπος που σπρώχνουν για να μπουν στο μετρό, το ότι παραλείπουν να πουν «παρακαλώ», «ευχαριστώ» και «συγγνώμη». Τα κορναρίσματα, το ότι φωνάζουν συνεχώς και δεν υπολογίζουν γενικά τους συνανθρώπους τους.
• Με εκνευρίζει η «παντελής έλλειψη ευαισθησίας» (φράση του σίριαλ «Απαράδεκτοι» – είμαι «nineties bitch», τι να κάνω;). Αυτό που τόσο με εκνευρίζει, αλλά με κάνει και να γελάω, είναι το πώς οι άνθρωποι –γιατί ο κόσμος μας είναι όπως είναι λόγω ανθρώπινων επιλογών– είναι ικανοί από το να κωφεύουν και να στρουθοκαμηλίζουν μέχρι να βρίσκουν χίλιες δυο δικαιολογίες για να μην αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους και να μην κάνουν αυτό που πρέπει.
Ονειρεύομαι πολίτιδες που επικοινωνούν μεταξύ τους και κοιτούν μαζί μπροστά. Υπάρχουν τέτοιες αρκετές. Σημασία έχει κάπως έτσι να γίνουν όλες ή οι περισσότερες.
• Αυτό που μου δίνει δύναμη είναι η επαφή με την πραγματικότητα αλλά και η ενδοσκόπηση. Δύναμη μου δίνουν οι άνθρωποι και η φύση αλλά και το να σκέφτομαι και να επικοινωνώ με τον βαθύτερο εαυτό μου – ή και τις εαυτές μου, καθότι δεν έχουμε μόνο έναν εαυτό οι άνθρωποι. Και η ζωή μου τα έχει όλα αυτά, ακόμα και ταυτόχρονα.
Είναι κλισέ, αλλά και διαχρονικό: οι άνθρωπες είναι ζώα με τεράστιες δυνάμεις, φοβερά ένστικτα. Μπορούν, ακόμα κι όταν πιάνουν πάτο, να αρχίσουν να ανεβαίνουν ξανά ή και να ανεβούν για πρώτη φορά.
Χωρίς περιστροφές, αυτό που μου δίνει δύναμη είναι η αγάπη. Μόνο τότε «ντοπάρομαι», με διαπερνά ηλεκτρικό ρεύμα, το ρεύμα της αγάπης. Είμαι στην τσίτα όταν ζω την αγάπη, την πιο ωραία τσίτα του κόσμου όμως.
• Υπάρχει ευτυχία. Είναι τόσο έξω από εμάς όσο και μέσα μας. Και αν αυτό το μέσα και το έξω είναι σε αγαστή επικοινωνία, τότε σίγουρα υπάρχει ευτυχία. Την ευτυχία την αποφασίζεις και την πραγματοποιείς κατά το μάλλον ή ήττον. Αλλά υπάρχει ούτως ή άλλως εκεί και σε περιμένει.
Είναι τα δέντρα που συναντάς στον δρόμο, η γάτα που τρέχει δίπλα σου, η βροχή και η ηλιοφάνεια, τα χαμόγελα και οι αγκαλιές που θα ανταλλάξεις. Και μόνο το γεγονός ότι «είμαστε ακόμα ζωντανοί» είναι επαρκής λόγος για να γεμίζεις ευτυχία.
Επί παραδείγματι, εγώ επέλεξα να ευτυχήσω πρώτη φορά στη ζωή μου με τέτοια αποφασιστικότητα λίγο πριν μπει το 2018. Όσο είσαι ζωντανή, υγιές και ασφαλής, αξίζει να νιώθεις ευτυχισμένο και να παλεύεις για όσες δεν είναι κάτι από τα προηγούμενα ή τίποτε από αυτά.
• Είμαι παιδί του έρωτα, συνηθίζω να λέω. Τον έχω ήδη ζήσει στο έπακρο. Και συνεχίζω. Τα δίνω όλα. Όλα τα άτομα που ερωτεύτηκα ή είχα σχέση ήθελα να τα παντρευτώ και να μεγαλώσουμε παιδιά. Από τις πληγές όμως που έχω από αυτές τις ερωτικές ιστορίες τρέχει ακόμα αίμα. Ή έτσι το βιώνω εγώ.
Μου δίνει, άλλωστε, και τρομερή έμπνευση ο τρόπος που βλέπω τον έρωτα. Σε κάνει να πετάς, αλλά μπορεί να σε κάνει και νεκροζώντανο. Έχει πλάκα. Σίγουρα σου επιβεβαιώνει ότι είσαι εκεί και δεν πέθανες ακόμη.
Όσο περνά ο καιρός, βέβαια, καταλαβαίνεις ότι είναι ένα παιχνίδι με ειδικούς κανόνες και αυτό συνήθως σε ξενερώνει, σε κάνει να το δεις αλλιώς το πράγμα και να το απομυθοποιήσεις. Αλλά εκεί που νομίζεις ότι δεν σε αφορά πια ο έρωτας, τσουπ, έρχεται κάτι και σε απογειώνει πάλι.
Κάπου διάβασα πρόσφατα όμως ότι όταν ερωτευόμαστε, αυτό δεν συμβαίνει τυχαία, αλλά είναι γιατί κατά βάθος εμείς το έχουμε ανάγκη και το προκαλούμε. Με συγκλόνισε αυτή η συνειδητοποίηση.
• Είμαι φύσει αισιόδοξο άτομο αλλά και μελαγχολικό κάποιες στιγμές. Ακόμα όμως κι αυτή η μελαγχολία είναι που καταλήγει να με κάνει ευαίσθητο και μαχητικό. Τα φιλαράκια μου δεν πιστεύουν το πόσο μπορεί να πέφτω στα τάρταρα αλλά και να ανεβαίνω στα ουράνια ακόμη και με κάτι μικρό.
Αν με ρωτάς, νιώθω ότι τα πράγματα βελτιώνονται κιόλας. Σε πείσμα των καιρών, ανοίγει όσο ποτέ ο διάλογος για τον φεμινισμό και τον βιγκανισμό και για το πόσο η πατριαρχία μάς καταπιέζει όλα. Κι αυτό εμένα με ικανοποιεί.
• Θα ήθελα πολύ να πολιτευτώ και να μπω στη Βουλή, περιμένω την πρόταση. Θέλω να δω ποιο κόμμα θα το τολμήσει. Θα έχει συμβολική πολιτική διάσταση το να μπει ένα ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο στη Βουλή.
• Στη ζωή, στα σχεδόν τριάντα τρία χρόνια μου, έχω μάθει κυρίως ένα πράγμα, αυτό που έχει πει κι η Μαντόνα: «Μην παίρνεις τίποτα προσωπικά». Δεν είμαστε το κέντρο του κόσμου. Τα πράγματα πάνε συχνά άσχημα. Αν εστιάσεις στο θετικό, σε ό,τι σου δίνει χαρά, θα νιώσεις καλύτερα.
Ακόμα κι όταν όλα μοιάζουν αδύνατα, υπάρχει σχεδόν πάντα μια διέξοδος. Ή έτσι αξίζει να το βλέπουμε, να επινοούμε την πολυπόθητη διέξοδο. Η πεποίθηση αυτή είναι ό,τι πιο σπουδαίο έχουν οι άνθρωπες.
