Δύο μουσικά ντοκιμαντέρ, το ένα για τον μέγιστο Φέλα Κούτι και το άλλο για τον, ελάσσονος σημασίας, Κέβιν Μπαρνς είναι οι προτάσεις για τις σημερινές Νύχτες Πρεμιέρας.
Ύστερα από μία σειρά πολιτικοποιημένων ντοκιμαντέρ, ο σκηνοθέτης Άλεξ Γκίμπνεϊ, βραβευμένος με Όσκαρ, επέστρεψε με ένα διεισδυτικό πορτρέτο του κορυφαίου Νιγηριανού μουσικού Φέλα Κούτι που έμπλεξε πρώτος τη jazz με την afro μουσική, θέτοντας τις βάσεις του afrobeat ρεύματος, που κυνηγήθηκε λυσσαλέα από το στρατιωτικό καθεστώς της χώρας του και που έσβησε από AIDS, μην έχοντας καμία πίστη στην ασθένεια και άρα κάνοντας συνειδητά σεξ χωρίς καμία προφύλαξη.
Στο δίωρο αυτό ντοκιμαντέρ είναι τόση η πληροφορία που ο χρόνος κυλάει σα νεράκι. Ο Γκίμπνεϊ βέβαια δε στηρίχθηκε μόνο στις μαρτυρίες σημαντικών talking heads, ούτε στο αρχειακό υλικό, το οποίο - ομολογουμένως για ένα τέτοιο μεγάλο project - θα το περιμέναμε πλουσιότερο.
Εκκίνηση για το δικό του κινηματογραφικό πορτραίτο ήταν μία πρόσφατη θεατρική παράσταση, ένα μιούζικαλ με θέμα τη ζωή του Φέλα Κούτι, που παρακολούθησε με την κάμερα του και ύστερα ''έσπειρε'' όλο το συγκεκριμένο υλικό στο ντοκιμαντέρ του. Αν δηλαδή δεν υπήρχε η παράσταση αυτή, ενδεχομένως η ταινία να είχε τη μισή διάρκεια και να αποτελούσε ένα πιο σφιχτοδεμένο μεν, συμβατικό δε, πορτραίτο.
Ωστόσο, από το φακό του Γκίμπνεϊ περνάει μέχρι και ο Πολ Μακ Κάρτνεϊ με μία μαρτυρία λίγων δευτερολέπτων, ενώ φυσικά δίνεται πολύ περισσότερος χρόνος στα παιδιά του Φέλα Κούτι, στους μουσικούς συντρόφους του, σε κάποιες γυναίκες της ζωής του, σε παιδικούς του φίλους και σε δισκογραφικούς παράγοντες.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην παθολογική αγάπη για τη μητέρα του (ο θάνατος της τον έκανε ουσιαστικά να πάρει την ''κάτω βόλτα''), στην έντονη ακτιβιστική αντικυβερνητική του δράση, στη ροπή του προς το ''χόρτο'' και τις μυστηριακές αφρικανικές θρησκείες, αλλά κυρίως στην ευεργετική επίδραση της τέχνης της μουσικής στον μάλλον ανισόρροπο χαρακτήρα του.
Όλα τα λεφτά η μαρτυρία μιας ερωτικής συντρόφου του, που τον ακολούθησε στη Νιγηρία, αλλά τον εγκατέλειψε σαν έμαθε πως επρόκειτο να παντρευτεί 27 διαφορετικές γυναίκες με μία τελετή γάμου! Όπως και έγινε τελικά, αποτέλεσε την αιτία χωρισμού με τη μητέρα των παιδιών του κι εμείς το βλέπουμε σήμερα όλο αυτό στην οθόνη από σπάνιο υλικό αρχείου.
Εν κατακλείδι, ένα εξαιρετικό μουσικό ντοκιμαντέρ συμπαραγωγής ΗΠΑ, Αγγλίας και Νιγηρίας που καταγράφει τη συναρπαστική καλλιτεχνική και κοινωνικοπολιτική πορεία ενός ιδιοφυούς μουσικού του 20ου αι. Γιατί τα τραγούδια σου διαρκούν 22 λεπτά το καθένα; ρώτησαν κάποτε τον Φέλα Κούτι. Έχετε ακούσει Μπετόβεν και Μπαχ; Αυτοί έγραφαν σύντομα τραγούδια; Ήταν η απάντηση του!
Στο αμερικανικό ντοκιμαντέρ του Τζέισον Μίλλερ με τίτλο το τραγούδι των Of Montreal, The past is a grotesque animal, έχουμε το πορτραίτο του Κέβιν Μπαρνς, leader της μπάντας που σχηματίστηκε το 1996. Ένας μουσικός μάλλον ελάσσονος σημασίας συγκριτικά με τον Φέλα Κούτι, το θέμα δηλαδή του προηγούμενου ντοκιμαντέρ.
Η ταινία κατά ένα 50% ασχολείται με την ιδιοσυγκρασία του Μπαρνς - μιλούν στην κάμερα ο ίδιος, οι γονείς του και ο αδερφός του, μέλος της κολεκτίβας των Of Montreal - και κατά ένα άλλο 50% με τις θορυβώδεις σχέσεις του με τους υπόλοιπους μουσικούς και με τη Νορβηγίδα σύντροφο και μητέρα της κόρης του.
Αυτομάτως έτσι γεννιούνται ερωτήματα για το πόσο αδυσώπητος και κυνικός μπορεί να γίνει κανείς και πόσους δεσμούς δύναται να θυσιάσει εν ονόματι της καλλιτεχνικής φιλοδοξίας του! Και υπό αυτή την έννοια ο σκηνοθέτης δεν έχει καμία πρόθεση να ''χαϊδέψει'' το θέμα του!
Γραμμική ντοκιμαντερίστικη αφήγηση, αναδειξη της μουσικής των Of Montreal με στοιχεία θεάτρου, funk, glam rock και electronica, ένας αισθησιασμός άφυλου τύπου και, μεταξύ των talking heads, η ηθοποιός Σούζαν Σάραντον να λέει πόσο αγαπάει τον Κέβιν και τη μπάντα αυτή, αλλά και πως ανέβηκε κάποτε στο stage και σύμπραξε μαζί τους.
Info:
Το Finding Fela! προβάλλεται σήμερα στις 17.30 στην αίθουσα Δαναός 1 και επαναπροβάλλεται μεθαύριο, Σάββατο 27/9, στις 21.30 στην αίθουσα Δαναός 2.
Το The past is a grotesque animal προβάλλεται σήμερα στην αίθουσα Odeon Όπερα 1 στις 20.30 και επαναπροβάλλεται αύριο, Παρασκευή 26/9, στις 22.30 στην αίθουσα Δαναός 2.
σχόλια