1.
ΤΟD BROWNING
Freaks
1932
«We accept her, we accept her, one of us, one of us!»
Η ταινία «Freaks» υπήρξε μια τεράστια εισπρακτική αποτυχία που έλαβε κάκιστες κριτικές όταν βγήκε στη μεγάλη οθόνη. Απαγορεύτηκε σε πολλές χώρες για περισσότερα από 30 χρόνια. Η πρωτότυπη κόπια, η «original uncensored version», έχει χαθεί για πάντα. Σήμερα διασώζεται μόνο μια βερσιόν 64 λεπτών και έχει επάξια τοποθετηθεί στο πάνθεο των κλασικών-cult ταινιών.
Η όμορφη και αρτιμελής ακροβάτισσα Κλεοπάτρα και ο εραστής της προσπαθούν να εξαπατήσουν τον μικρόσωμο Χανς, μέλος ενός περιοδεύοντος τσίρκου που αποτελείται από «freaks». Η τολμηρή για την εποχή θεματολογία και η ανθρωποκεντρική προσέγγιση ανοίγει με πρωτοποριακό τρόπο θέματα διαφορετικότητας, αποδοχής και ηθικής. Για εμένα είναι μια ταινία που αντικατοπτρίζει τις προκαταλήψεις του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Ταυτόχρονα όμως επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις ακόμα και σήμερα, καθώς καταδεικνύει την ανάγκη για ίσα δικαιώματα και αποδοχή σε έναν κόσμο που είναι δυστυχώς γεμάτος προκαταλήψεις, εκμετάλλευση και υποκρισία.
2.
KIM KI-DUK
Pieta
2012
«Πιετά» σημαίνει «οίκτος» στα ιταλικά. Στην τέχνη απεικονίζεται με τη μορφή της Παρθένου Μαρίας να υποφέρει κρατώντας το νεκρό σώμα του Ιησού Χριστού. Η ταινία, βραβευμένη με Χρυσό Λέοντα, είναι μια αποτρόπαια ιστορία εκδίκησης και την ίδια στιγμή ένα ουμανιστικό μελόδραμα.
Ένας αδίστακτος μπράβος τοκογλύφων απειλεί, εκφοβίζει και ακρωτηριάζει οφειλέτες. Ωμή βία άνευ όρων. Περισσότερη από όση μπορεί κανείς να αντέξει σε μια ταινία. Η εμφάνιση της αινιγματικής γυναίκας που δηλώνει μητέρα του θα δώσει μια άλλη διάσταση στην πλοκή. Δεν ξέρω ακόμα γιατί έχω δει την ταινία αυτή ξανά και ξανά. Η βία του χρήματος σήμερα, που οι οικονομικές ανισότητες και η απληστία κυριαρχούν, είναι κάτι που πάντα με τρομάζει. Τα όρια είναι λεπτά και οι επιλογές πολλές φορές φαντάζουν δύσκολες.
3.
ΜΑΙΡΗ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ-ΠΑΠΑΛΙΟΥ
Ο αγώνας των τυφλών
1977
«Ψωμί, παιδεία και όχι επαιτεία»
Η τολμηρή κινηματογραφίστρια Μαίρη Χατζημιχάλη-Παπαλιού παρακολουθεί τον αγώνα των τυφλών που μετά την πτώση της χούντας εξεγείρονται, διεκδικώντας το δικαίωμά τους να ζήσουν με αξιοπρέπεια και να έχουν ίσες ευκαιρίες. Ο παλμός των γεγονότων κινηματογραφείται δυναμικά. Η φωνή των χιλιάδων τυφλών που απαιτούν να τερματιστεί η καταπίεση και η εκμετάλλευσή τους από το κράτος και τα φιλανθρωπικά κυκλώματα είναι αφοπλιστική. Η προβολή της ταινίας συνάντησε σοβαρά εμπόδια. Παίχτηκε στο Αντιφεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1977, στη συνέχεια όμως απαγορεύτηκε να βγει στο εξωτερικό. Υπογραφές συμπαράστασης συγκεντρώθηκαν και η απαγόρευση του υπουργείου καταργήθηκε στην πράξη. Η ταινία προβλήθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών, όπου κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας 1977 FIPRESCI. Βλέποντάς τη πάντα αναρωτιέμαι αν το σινεμά μπορεί τελικά να αλλάξει τον κόσμο, όταν ούτε η θρησκεία δεν τα κατάφερε.
4.
MARTINA KUDLACEK
In the mirror of Maya Deren
2001
“Through the mirror of my experiences, I explore dreams.”
Το ντοκιμαντέρ αυτό έγινε η αφορμή να ανακαλύψω τον μαγικό κόσμο της πρωτοπόρου του φεμινιστικού κινηματογράφου. Η Маya Deren από νεαρή ηλικία ήταν ενεργή πολιτική ακτιβίστρια. Έζησε στη Νέα Υόρκη, στο Παρίσι και στο Λος Άντζελες και κατάφερε να διακριθεί στον κατά βάση ανδροκρατούμενο κόσμο της αμερικανικής αβανγκάρντ της δεκαετίας του ’40. Η επιρροή της στους σύγχρονους δημιουργούς είναι ακόμα έντονη. Στην ταινία αυτή η Martina Kudlácek ναι μεν παρουσιάζει τη ζωή και το έργο της σε μια γραμμική αφήγηση, ωστόσο καταφέρνει να αφήσει ανοιχτά ερωτήματα για την ταραχώδη ζωή της, μπερδεύοντας την αλήθεια με την παραίσθηση.
5.
ALEJANDRO JODOROWSKY
The Holy Mountain
1973
“Man is a being that risks everything for a cup of coffee.”
Ο αιρετικός Χιλιανός δημιουργός μάς ξεναγεί σε έναν άκρως σουρεαλιστικό και βλάσφημο κόσμο. «Απερίγραπτο μνημείο της αντικουλτούρας της εποχής του», «ντελιριακό magnum opus», «κατεδαφιστικό», «προβοκατόρικο». Ένας κλέφτης ίδιος ο Ιησούς Χριστός. Ένας μυστηριώδης αλχημιστής που μετατρέπει ακόμα και τα περιττώματα σε χρυσό, κηρύττοντας: «Είστε περιττώματα. Μπορείτε να αλλάξετε τον εαυτό σας σε χρυσό». Μια κοσμητολόγος, ένας κατασκευαστής όπλων, ένας εκατομμυριούχος έμπορος τέχνης, μια κατασκευάστρια παιχνιδιών, ένας πολιτικός σύμβουλος, ένας αστυνομικός διευθυντής και ένας αρχιτέκτονας θα κάψουν τα χρήματά τους καθώς και κέρινα ομοιώματα του εαυτού τους. Ένα βλάσφημο ταξίδι προς τη Νιρβάνα που μπορεί να τριπάρει όποιον το τολμήσει.
6.
AKIRA KUROSAWA
Ο ηλίθιος
1951
“You must forgive others, even if they don’t forgive you.”
Γυρισμένη το 1951, είναι μια ακόμα μεταφορά του κλασικού μυθιστορήματος του Ντοστογιέφσκι στον κινηματογράφο. Η ιστορία εκτυλίσσεται στο Χοκάιντο, το πιο βόρειο νησί της Ιαπωνίας, που το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου είναι θαμμένο στο χιόνι. Η αρχική διάρκεια της ταινίας 265 λεπτών, πιστή στο μυθιστόρημα, έχει για πάντα χαθεί. Σήμερα υπάρχει διαθέσιμη μόνο μια βερσιόν 100 λεπτών.
7.
MARIO MONICELLI
Οι εντιμότατοι φίλοι μου
1975
“Siamo tutti un po' pazzi.” («Είμαστε όλοι λίγο τρελοί».)
Φλωρεντία, τέλη δεκαετίας του ’60. Ένας ιδιοκτήτης μπαρ, ένας δημοσιογράφος, ένας αρχιτέκτονας και ένας ξεπεσμένος κόμης μαζί με έναν χειρουργό τιμούν τη φιλία τους κάνοντας ανεκδιήγητες φάρσες, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να παρατείνουν την παιδική τους ηλικία. Στο επίκεντρο η φιλία και η κρίση μέσης ηλικίας. Μια καθαρόαιμη κωμωδία, σκωπτική και γλυκόπικρη. Χιούμορ και μελαγχολία σε ξεκαρδιστικές σκηνές. Χαρακτηριστική σουρεαλιστική σκηνή όταν οι φίλοι στέκονται στην πλατφόρμα ενός σιδηροδρομικού σταθμού και, μόλις περνάει το τρένο, χαστουκίζουν τους επιβάτες που έχουν βγει στα παράθυρα των κουπέ να χαιρετήσουν τους αγαπημένους τους!
8.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΣΙΩΛΗΣ
Ας περιμένουν οι γυναίκες
1998
«Ήτανε πέναλτι, κύριε Πάνο;», «Ψήφισε η μάνα μου Νέα Δημοκρατία;», «Διότι οι άνθρωποι δεν συγχωρούν όσους από έρωτα εκπέσανε».
Στην Ελλάδα του δικομματισμού, της πόλωσης, των σλόγκαν, ο Σταύρος Τσιώλης μάς χαρίζει την κορωνίδα της φιλμογραφίας του, την απόλυτη cult σουρεαλιστική ταινία στα πρότυπα της αρχαίας τραγωδίας! Ο Πάνος κι ο Μιχάλης είναι μπατζανάκηδες και μικροβιοτέχνες από τη Θεσσαλονίκη. Ξεκινούν κεφάτοι για τη Θάσο, όπου βρίσκονται ήδη οι οικογένειές τους. Στο ύψος της λίμνης Βόλβης, η φευγαλέα γνωριμία με μια νεαρή ντιζέζ θα καθυστερήσει το ταξίδι τους…
9.
MARTIN SCORSESE
Taxi Driver
1976
“Are you talking to me?”
Ο Τράβις Μπικλ, βετεράνος του Βιετνάμ που πάσχει από μετατραυματικό σύνδρομο αϋπνίας, βρίσκει δουλειά ως ταξιτζής νυχτερινής βάρδιας στη μητροπολιτική ζούγκλα της Νέας Υόρκης των ’70s. Θα χρίσει τον εαυτό του αυτόκλητο τιμωρό, πασχίζοντας να δώσει στην ύπαρξή του νόημα. Η αποξένωση, η βία, η αναζήτηση ταυτότητας και η κοινωνική αποσύνθεση σε ένα εφιαλτικό τσίρκο. Ένα μεταμοντέρνο film noir, ένα διαχρονικό φιλμ του παγκόσμιου κινηματογράφου…
10.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ
Οι αισθηματίες
2014
«Θα χιονίσει απόψε στην πόλη».
«Πώς κάνεις έτσι, αγόρι μου; Όλοι θα πεθάνουμε μια μέρα».
Αγαπώ την ταινία αυτή γιατί είναι του Νίκου και γιατί έγραψα όλο το σενάριο χειρόγραφα σε ένα μπαλκόνι της Φωκίωνος Νέγρη. Στη συνέχεια ανέλαβα την παραγωγή της.
«Οι “Αισθηματίες” του είναι σαν να “έπαθε” ο Νίκος Νικολαΐδης… Νίκο Παναγιωτόπουλο!» - Ηλίας Φραγκούλης
«Εμμονοληπτικό, απενοχοποιημένο, μελαγχολικό, αστείο, αθεράπευτα σινεφίλ και αβάσταχτα ρομαντικό, το νέο φιλμ του Νίκου Τριανταφυλλίδη είναι φτιαγμένο από αγάπη». - Μανώλης Κρανάκης
«Η ωραιότερη, ίσως, ελληνική δημιουργία της χρονιάς κυκλοφορεί επιτέλους στις αίθουσες, επαναφέροντας τον Νίκο Τριανταφυλλίδη στην καρέκλα του σκηνοθέτη έπειτα από πολυετή απουσία». - Λουκάς Κατσίκας