Ο κινηματογράφος για μένα είναι ο μεγάλος μου έρωτας. Πραγματικός όμως, που εν μέρει έχει εκπληρωθεί, εν μέρει είναι και πάντα ανεκπλήρωτος. Θα μπορούσα να κάνω μόνο αυτό, να μεταμορφώνομαι και να ζω μέσα από την πρόκληση του κινηματογράφου. Είναι η αληθινή μαγεία, είναι ένα ταξίδι στον χρόνο, είναι πηγή συγκίνησης. Ακόμα και η ίδια του η τεχνική. Επειδή αγαπώ την κινηματογραφική μορφή, μου φαίνεται ότι είναι η πιο σωστή για να μιλήσει για τη ζωή – και για το όνειρο.
Ο κινηματογράφος ξεκινά από μια εσωτερική παρόρμηση για να πει κανείς μια ιστορία, να εκφράσει τα αισθήματά του και τις ανησυχίες του. Η πρώτη ταινία που θυμάμαι να βλέπω στο σινεμά ήταν ο «Ε.Τ. ο Εξωγήινος» του Σπίλμπεργκ, το΄82 νομίζω, μαζί με τους γονείς μου στο σινέ Μαμάη στο Μοσχάτο.
Ο κινηματογράφος είναι ζωντανός, καμιά φορά και πιο ζωντανός από το θέατρο.
1.
PAOLO KAI VITTORIO TAVIANI
Κaos
Πώς 5 ιστορίες για τη Σικελία του Λουίτζι Πιραντέλο γίνονται σενάριο, κι αυτό ταινία, κι αυτό ποίηση. Την ταινία την ανακάλυψα επειδή άκουσα αρχικά ένα τραγούδι από το μαγικό soundtrack του Nicola Piovanni, το Canzone del mal di Luna (το βίντεο δεν έχει σχέση με την ταινία) με το οποίο είχα κολλήσει μήνες και με ενέπνεε σε όλα τα επίπεδα. Η ταινία είναι ένα ταξίδι που γδέρνει, που μυρίζει ελιά, βρεγμένο χώμα και ανθρώπινο ιδρώτα. Αν ο Παπαδιαμάντης ή ο Κόντογλου γίνονταν ταινία, θα ήταν κάπως έτσι. Και επί τη ευκαιρία, ο Παπαδιαμάντης έχει γίνει ταινία με τον καλύτερο δυνατό ελληνικό τρόπο, στα «Ρόδινα Ακρογιάλια» του Ευθύμη Χατζή.
2.
ETHAN KAI JOEL COEN
Fargo
Λατρεύω τους Κοέν, λατρεύω το Fargo. Για μένα είναι μια γλυκόπικρη κωμωδία με διαρκή επικινδυνότητα, που υπονοείται πίσω από φαινομενικά αθώους διαλόγους που εγκυμονούν την επερχόμενη καταστροφή, κάτι που με εξιτάρει πολύ να το παρακολουθώ όταν συμβαίνει στον κινηματογράφο, και να το χρησιμοποιώ, όσο μπορώ, και στη δική μου υποκριτική. Κάτι που βέβαια κάνει κατά κόρον και ο αγαπημένος Tarantino, ειδικά στο Reservoir Dogs (1992).
3.
TONY GATLIF
Gadjo Dilo
Φύγε από τη βολεψιά σου και πήγαινε ζήσε μαζί με τους τσιγγάνους. Αν ψάχνεις μια τραγουδίστρια έχοντας απλά μια κασέτα με τη φωνή της μόνο, ίσως χρειαστεί να το κάνεις κι αυτό. Κι αν είσαι Γάλλος και οι Τσιγγάνοι σου είναι στη Ρουμανία, τότε η χημεία ίσως είναι πραγματικά εκρηκτική. Το πάθος, το ντουέντε, η αυθεντικότητα στις υποκριτικές που σε αφήνουν άφωνο, η μουσική, η μουσική, η βότκα. Μια ταινία που είδα τυχαία στην τηλεόραση ένα βράδυ που κάπου φιλοξενούμουν ενώ όλοι κοιμόντουσαν, και έμεινα απλά άφωνος.
4.
MARC CARO, JEAN-PIERRE JEUNET
La cité des enfants perdus
Ένας τρελός επιστήμονας σε μια σουρεαλιστική κοινωνία απαγάγει παιδιά για να τους κλέψει τα όνειρα και να κερδίσει την αιώνια νεότητα. Αυτό αρκεί; Μια τρομακτικά ανάγλυφη φωτογραφία, ένα υγρό σύμπαν που θα ζήλευε κι ο Τέρι Γκίλιαμ, σε ένα παραμύθι όπου το «και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» είναι απλά ένα όνειρο.
5.
SAM MENDES
American Beauty
Η βουβή οικογενειακή βία των σπαραγγιών. Το ανέκφραστο κούτελο και το ανεξιχνίαστο μειδίαμα του Σπέισι – που ακόμα προσπαθώ να αποκρυπτογραφήσω υποκριτικά. Η αξεπέραστη μυστηριώδης μουσική. Και φυσικά ο ατέρμονος χορός της πλαστικής σακούλας. Κοίτα λίγο καλύτερα τον γείτονά σου. Έρωτας.
6.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ
Ακροπόλ
Εδώ ξαναερωτεύτηκα τον Λευτέρη Βογιατζή. Εδώ φαίνεται όλη η λίγδα που κρύβεται πίσω από τη λάμψη της σκηνής, όλο τα χαμαλίκι των παρασκηνίων, όλη η μοναξιά του ηθοποιού όταν σβήνουν τα φώτα. Ό,τι είναι η ταινία «Ρεμπέτικο» για το Ρεμπέτικο είναι το «Ακροπόλ» για το θέατρο στα μέσα του ΄60. Αν και παραμένει διαχρονικό το καθετί. Υπέροχη σκηνοθεσία, πανέξυπνο μιξάζ ήχων και μια δυνατή ατμόσφαιρα που διατρέχει την όλη ταινία.
7.
PAUL THOMAS ANDERSON
Magnolia
Μια φαινομενικά ασυνάρτητη δομή ταινίας, με ερμηνείες που έχουν τρομερή δομή ως προς το σύνολό τους. Ένα παιδί θαύμα, ένα πρώην παιδί θαύμα, ένας άρρωστος πατέρας, η γυναίκα του, ο γιος του life coacher, ψάχνουν να καταλάβουν πόσο αντέχουν να συγχωρήσουν ο ένας τον άλλον. Η μουσική της Aimee Man –η σεκάνς όπου όλοι οι ηθοποιοί τραγουδάνε το ίδιο τραγούδι–, ένας τρομερός Τομ Κρουζ, τα βατράχια που βρέχει ο ουρανός: Όλα αυτά σε βάζουν σε μια ράγα που σε παίρνει και σε πάει μέχρι τέλος του έργου. Δεν ξέρεις τι είναι αυτό ακριβώς που είδες, αλλά σίγουρα σε άγγιξε πέρα από τη λογική, κατευθείαν στο συναίσθημα.
8.
THOMAS VINTERBERG
Submarino
Λατρεύω τον σκανδιναβικό κινηματογράφο για το χρώμα, τον ρυθμό, την ατμόσφαιρά του. Και αυτή είναι μια μαγική, υπερβολική, βίαιη ιστορία δύο αδελφών σε κόντρα. Όσο κι αν η έναρξη είναι αυτό που θα σε κρατήσει μουδιασμένο σε όλη την ταινία, το πράγμα σε ρουφάει λίγο-λίγο, με συνεχείς εκπλήξεις. Στο τέλος μένεις μεν άδειος, αλλά, γαμώτο, το έχεις ευχαριστηθεί. Θεός ο μουσάτος.
9.
TERRY GILLIAM
Brazil
Πάντα η εμμονή σε έναν σκοπό που επαναλαμβάνεται, είτε πρόκειται για ταινία ή είτε για παράσταση, με γοητεύει. Και όταν γίνεται τόσο μαγικά, όπως εδώ, δίνει στα πράγματα μια μεταφυσική υπογράμμιση και μια σημαντότητα που σε μουδιάζει. Αυτή η ταινία που αποκάλυψε ένα αλληγορικό κλειστοφοβικό σύμπαν, τόσο ρεαλιστικά μακρινό και τόσο αληθινά σουρεαλιστικό.
10.
JULES DASSIN
Ποτέ την Κυριακή
Δεν ξέρω ποια πραγματικά είναι η κινηματογραφική αξία αυτής της ταινίας, σε μένα όμως βγάζει κάτι πολύ προσωπικό κάθε φορά που τη βλέπω ή ακούω την μεταρσιωτική μουσική της, πέρα από τα «Παιδιά του Πειραιά». Όλο αυτό που συμβολίζει και έχει να κάνει με την Ελλάδα που θα ήθελε να είναι κάτι άλλο αλλά δεν μπορεί να είναι, το βλέμμα της Μερκούρη, η ανεπιτήδευτη προσπάθεια του Ντασέν, ο ήχος του πρωινού μπουζουκιού στην ταβέρνα με συγκινούν βαθύτατα.
σχόλια